آغاز بررسی برنامه‌های وزیر پیشنهادی ارتباطات در مجلس
جلسه صحن علنی مجلس برای تعیین صلاحیت وزرای پیشنهادی ابراهیم رییسی، صبح امروز ۳۰ مردادماه آغاز شد. (این جلسه ازطریق شبکه خبر و رادیو فرهنگ به‌صورت زنده درحال پخش است.) رئیس جمهور در ابتدای این جلسه با تأکید بر جوان‌گرایی در انتخاب اعضای کابینه دولت، اذعان کرد که فناوری‌های نرم و نوآوری و رشد کسب و کارها مورد توجه قرار گرفته‌اند.
به گفته‌ی رییسی، انتخاب عیسی زارع‌پور بر مبنای دانش و تخصص و تجربه او در این زمینه صورت گرفته است؛ رییسی در دفاع از وزیر پیشنهادی خود برای وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات افزود:
ایشان در دهه ۸۰ تجربه فعالیت در حوزه ICT را دارند و هم این چند سالی که با من در دستگاه قوه قضائیه بودند، تجربه موفقی داشتند. هوشمندسازی، شفافیت، فعال کردن اقتصاد فضای مجازی جزو برنامه‌های وزارت ارتباطات است. با شناختی که از آقای زارع‌پور داریم، ایشان می‌توانند این اهداف را با تخصص و تجربه‌ای که دارند انشاءلله به نتیجه برسانند.
نمایندگان موافق و مخالف با کابینه‌ی پیشنهادی، امروز به‌نوبت سخنان خود را بیان و نسبت به برنامه‌های رئیس‌جمهوری و تمام وزرای پیشنهادی اعلام نظر می‌کنند. پس از بررسی برنامه‌های تمام ۱۹ وزیر طی روزهای آینده، رای‌گیری برای تأیید یا رد صلاحیت وزرا انجام می‌شود.
طی روزهای گذشته، افراد و نهادهای مختلف از انتخاب عیسی زارع‌پور به‌عنوان وزیر وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات حمایت کرده‌اند. مخابرات و سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور هفته گذشته در بیانیه‌هایی جداگانه حمایت خود را از او و برنامه‌هایش اعلام کرده‌اند.
زارع‌پور متولد سال ۱۳۵۸ است. تحصیلات او کارشناسی ارشد مهندسی کامپیوتر، گرایش نرم‌افزار از دانشگاه صنعتی شریف است و دکتری علوم و مهندسی کامپیوتر خود را از دانشگاه نیوساوت ولز استرالیا، پسادکتری از دانشگاه‌های نیوساوت ولز استرالیا و صنعتی شریف دارد. به دلیل جوان بودن زارع‌پور، او کارنامه کاری مفصلی در حوزه ICT ندارد؛ اما پیش از قوه قضائیه به‌عنوان اولین رئیس مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال وزارت ارشاد در دولت محمود احمدی‌نژاد فعالیت می‌کرد و به وزرای بهداشت و ارتباطات در دولت دهم نیز مشاوره می‌داد.
به‌روزرسانی ساعت ۱۷:۴۵:
بررسی صلاحیت برنامه‌های عیسی زارع‌پور برای وزارت ارتباطات هم‌اکنون در صحن علنی مجلس آغاز شد. کمیسیون صنایع و معادن مجلس، زارع‌پور و برنامه‌ی او را مناسب تشخیص داد و اعلام کرد که وی شخصی باتجربه و دارای تخصص در حوزه مربوطه دارای نگاه جامع و همه‌جانبه به موضوعات در حوزه مأموریت‌های وزارت ارتباطات است.
عنابستانی، نماینده مخالف: آقای زارع‌پور آیا باید تا سال ۱۴۰۴ برای تکمیل شبکه ملی اطلاعات منتظر بمانیم؟
به‌گفته‌ی رئیس کمیسیون صنایع و معادن، برنامه‌های ارائه‌شده زارع‌پور به مجلس، «با مسائل و مشکلات و واقعیت‌های موجود» تناسب دارد و واقع‌گرایانه است؛ به‌علاوه ۵۴ درصد با احکام و اسناد بالادستی منطبق بوده، در ۳۴ درصد همسو است و ۱۲ درصد هم اشاره‌ای به این احکام نشده. عزت‌الله اکبری اضافه کرد: «در زمینه زیرساخت‌ها و شبکه‌های ارتباطی و توسعه فناوری‌ها و کاربردهای خدمات فضایی لازم است از قابلیت‌ها و توانمندی‌های افراد باتجربه و متخصصان و مدیران باسابقه استفاده شود.» اکبری تأکید کرد که تکمیل شبکه ملی اطلاعات شرط لازم برای تصدی وزارت ارتباطات است.
سخنگوی کمیسیون فرهنگی هم خبر از نظر مثبت اعضا درخصوص عیسی زارع‌پور برای تصدی‌گری وزارت ارتباطات داد. مجید نصیرایی ابراز امیدواری کرد که زارع‌پور «با توجه به سلامت و پاک‌دستی و عدم تعلق مادی به ذی‌نفعان وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و توجه به اجرای طرح حمایت از حقوق کاربران فضای مجازی» بتواند منافع عموم مردم و دولت را تضمین کند. درادامه‌ی جلسه، نمایندگان موافق و مخالف با انتخاب زارع‌پور برای تصدی وزارت ارتباطات، نظرات خود را اعلام کردند.
به‌روزرسانی:
علی‌اصغر عنابستانی به‌عنوان مخالف با برنامه‌های وزیر پیشنهادی ارتباطات، اعلام کرد که زارع‌پور جوان انقلابی است و برنامه جامعی هم در حوزه‌هایی همچون حکمرانی در فضای دیجیتال، اقتصاد دیجیتال و دولت هوشمند و شتاب‌دهی به فضای مجازی ارائه کرده؛ بااین‌حال اشکال اساسی به برنامه‌ی وی، ارائه نکردن راه‌حل‌های عملیاتی برای تکمیل شبکه ملی اطلاعات است. نماینده مردم سبزوار، جغتای، جوین، خوشاب و داورزن در مجلس شورای اسلامی گفت:
آقای زارع‌پور تنها به بیان چالش‌های این حوزه و پیشنهاد راهبردهای حل آن‌ها اشاره کرده و راه‌حل عملیاتی در برنامه‌های وی ارائه نشده است. آقای زارع‌پور باید مشخص کند دقیقا تا چه زمانی شبکه ملی اطلاعات، که زیرساخت اصلی ارتباطات بوده و مورد مطالبه‌ی چندین ساله رهبر معظم انقلاب است، ایجاد خواهد کرد. در برنامه‌های وزیر پیشنهادی عنوان شده که شبکه ملی اطلاعات در افق ۱۴۰۴ راه اندازی خواهد شد؛ سؤال این است آیا ما باید تا سال ۱۴۰۴ منتظر بمانیم یا برنامه‌ها بلافاصله بعد از وزارت ایشان آغاز خواهد شد؟
عنابستانی: آقای وزیر باید مشخص کند که چطور می‌خواهد از کاربران فضای مجازی صیانت کند
عنابستانی در همین خصوص اضافه کرد که اهداف کمی در توسعه شبکه ملی اطلاعات باید در برنامه وزیر پیشنهادی مشخص، و سال به سال هدف‌گذاری شود تا نمایندگان بتوانند مطالبه‌گری داشته باشند؛ وگرنه «این طرح ملی هم مثل ۱۵ سال گذشته اجرایی نخواهد شد.»
علی‌اصغر عنابستانی همچنین اعتراض کرد که چرا عیسی زارع‌پور در برنامه خود اشاره‌ای به طرح حمایت از حقوق کاربران فضای مجازی نکرده است. وی افزود:
... متاسفانه ما در کشور در عرصه فناوری اطلاعات، ابتکار عمل در دست نداریم و دارای هیچ پلتفرم، سیستم عامل یا سخت‌افزاری نیستیم. در سال‌های گذشته هم از نوآوران در این عرصه هیچ حمایتی صورت نگرفته، فقط با چند کپی ناشیانه از نرم‌افزارهای خارجی که بدون حمایت دولت نیز بوده، تلاش کردیم در این عرصه تأثیرگذار باشیم که بدون نتیجه بوده است. آقای وزیر باید مشخص کند که چطور می‌خواهد از کاربران فضای مجازی حمایت و محافظت کند. با توجه به ورود تکنولوژی‌های جدید ازجمله اینترنت ماهواره‌ای و اینترنت 5G، وزیر پیشنهادی باید توضیح دهد که چه برنامه‌ای برای مواجهه با این تکنولوژی‌ها دارد.
این عضو کمیسیون اجتماعی مجلس درانتها به لزوم حل مشکلات خصوصی‌سازی شرکت مخابرات ایران و رها شدن توسعه‌ی تلفن ثابت و اینترنت روستایی اشاره کرد.
نماینده مخالف: آقای زارع‌پور در هیچ پلتفرم فضای مجازی عضو نیست و به پلتفرم‌ها هیچ اعتقادی ندارد
حسین حاتمی، عضو هیأت رئیسه کمیسیون اجتماعی مجلس، مخالف بعدی برنامه‌های وزیر پیشنهادی ارتباطات و فناوری اطلاعات بود. به‌گفته‌ی وی، زارع‌پور از ظرفیت اقتصاد در فضای ارتباطات مطلع نیست و نمی‌داند که این حوزه با دایره عمل حوزه فناوری قوه قضائیه تفاوت دارد. نماینده مردم کلیبر، خداآفرین و هوراند در مجلس شورای اسلامی، با اشاره به معاونت زارع‌پور در وزارت ارشاد گفت وی «با تندروی باعث عدم دریافت مجوز ازسوی بسیاری از کسب و کارهای مجازی شد که منجر به تعطیلی آن‌ها شد.» حاتمی افزود:
فضای مجازی با همه‌ی حواشی، بخشی از زندگی روزمره مردم است. آقای زارع‌پور به پلتفرم‌ها هیچ اعتقادی ندارد و در هیچ پلتفرم فضای مجازی عضو نیست و برنامه‌های وی نیز صرفا ابعاد پژوهشی دارد و عملی نیست.
این عضو هیأت رئیسه کمیسیون اجتماعی مجلس اضافه کرد که تعدد تصمیم‌گیران در بخش فناوری اطلاعات در برنامه زارع‌پور جایگاهی ندارد، حال آنکه این موضوع باعث بروز مشکلاتی شده است. حاتمی همچنین با اشاره به کلاهبرداری‌های اخیر برخی پلتفرم‌های داخلی همچون روبیکا گفت: «وزیر پیشنهادی برنامه‌ای کاربردی برای جلوگیری از تخلف برنامه‌های ایرانی ارائه نکرده است.»
مالک شریعتی نیاسر، نماینده مردم تهران جزو موافقان با برنامه‌های عیسی زارع‌پور برای مدیریت وزارت ارتباطات بود. وی با اشاره به اینکه زارع‌پور «نماد دولت جوان حزب‌اللهی است» گفت: «حمایت و اعتماد مجلس منوط به کارآمدی و حفظ سلامت اقتصادی مدیران ارشد دولت به‌ویژه در وزارتخانه کلیدی و ثروتمند ارتباطات و فناوری اطلاعات است.»
نماینده موافق: سوابق زارع‌پور نشان می‌دهد که او می‌تواند نقش موثری در علاقمند کردن مردم به شبکه ملی اطلاعات ایفا کند
شریعتی گفت ایجاد پیام‌رسان و دیگر پلتفرم‌های داخلی بدون اقدامات زیربنایی نمی‌تواند تکنولوژی بومی را به رشد عمومی در سطح دنیا نزدیک کند؛ وی ابراز امیدواری کرد که زارع‌پور به‌دلیل ارتباط خود با بدنه دانشگاهی کشور می‌تواند از ظرفیت‌های دانشگاه‌های فنی برای تحقق این موضوع بهره بگیرد. سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس اضافه کرد که با توجه به سابقه‌ی زارع‌پور در تأسیس و راهبری مرکز رسانه های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و قانون حمایت از حقوق سازندگان نرم‌افزارهای رایانه‌ای، شناسنامه‌دار شدن درگاه‌های اینترنتی و فعال کردن شرکت‌های محتوای دیجیتال، وی می‌تواند نقش موثری در علاقمند کردن مردم به شبکه ملی اطلاعات ایفا کند. وی گفت:
بی‌شک زمانی می‌توانیم مردم کشورمان را به بهره‌مندی از شبکه ملی اطلاعات خرسند کنیم که علاوه بر زیرساخت کافی، محتوای غنی در حوزه‌های مختلف نظیر محتوای دیجیتال، فیلم و بازی و سرگرمی داشته باشیم. وزارت ارتباطات در این حوزه و بسترسازی آن نقش کلیدی برعهده دارد. آقای زارع‌پور با حوزه تولید محتوای فاخر در شبکه ملی اطلاعات آشنایی و درمورد آن دغدغه دارد.
به‌عقیده‌ی شریعتی، صنعت فضایی کشور در دولت گذشته «تعطیل» شد و وضعیت اسفباری داشت. وی اضافه کرد که طی دهه‌ی گذشته، سیطره کشورها در حوزه فضایی روندی فزاینده داشته و سرعت چند برابر گرفته؛ درنتیجه نیاز به تلاش مضاعفی برای جبران عقب‌ماندگی ایران در این حوزه وجود دارد. شریعتی گفت: «... زارع‌پور با بهره‌مندی از ظرفیت‌های علمی و مراکز پژوهشی کشور می‌تواند این خلا را با اهتمام خود و تیم کاری آینده وزارت ارتباطات پوشش دهد که برنامه خوب ایشان در این حوزه نویدبخش تحولی جدی در حوزه فضایی خواهد بود.»
شریعتی: فضای مجازی کشور، صاحب و متولی ندارد
این نماینده مردم تهران با اشاره به اینکه فضای مجازی کشور به حال خود رها شده و صاحب ندارد، گفت:
رهبر حکیم انقلاب در اهمیت فضای مجازی کشور تأکید فرمودند: «اگر من مسئولیت رهبری کشور را نداشتم، حتما مسئول فضای مجازی کشور می‌شدم.» متاسفانه تاکنون فضای مجازی کشور یله و رها بوده است و وزیر سابق که با تعهد و قول پیگیری این مهم، از مجلس گذشته رای اعتماد گرفت، خلف وعده کرد و دغدغه رهبری و مصلحت عمومی را بر زمین گذاشت و به سیاسی‌کاری پرداخت. ... ضعف عملکرد گذشته و کنونی باعث شده تا اکنون با قاطعیت بگوییم که فضای مجازی کشور، صاحب و متولی ندارد. وزیر سابق صرفا خود را متولی زیرساخت‌های ارتباطی فضای مجازی دانسته و شانه از زیر بار مسئولیت سایر حوزه‌ها خالی می‌کرد اما خوشبختانه، وزیر پیشنهادی در کمیسیون‌ها اظهار داشته که مسئولیت فضای مجازی کشور را هم در سخت‌افزار و هم در نرم‌افزار به‌عنوان بازوی اجرایی نهادهای سیاستگذار مجلس شورای اسلامی و شورای عالی فضای مجازی پذیرفته است، تا به‌طور هم‌زمان اقتصاد و کسب‌و‌کار دیجیتال مردم رونق یابد و خدمات تخصصی پیشرفته مبتنی بر نیازهای اقشار مختلف مردم در سنین مختلف و با حفظ کامل امنیت اخلاقی و دینی تأمین و ارائه شود.
مصطفی طاهری، نماینده مردم زنجان، از موافقان برنامه‌های عیسی زارع‌پور بود. طاهری با تأکید بر لزوم اجرا کردن شبکه ملی اطلاعات، اشاره کرد که بخشی از اجرای این شبکه مربوط به حوزه سخت‌افزار است و در همین زمینه باید از تولید داخلی گوشی هوشمند، مودم و دیگر ابزارهای ارتباطی حمایت کرد. طاهری گفت:
سال گذشته بیش از ۲/۵ میلیارد گوشی هوشمند به کشور و به همین تعداد، تبلت، مودم و دیگر ابزارهای ارتباطی مورد نیاز وزارت ارتباطات و مخابرات وارد کشور شده است. بنابراین یکی از الزامات کلیدی برای رشد اقتصاد دیجیتال در کشور، توسعه زیرساخت ارتباطی است که متاسفانه تاکنون توجه چندانی از سوی وزارت ارتباطات به آن نشده.
طاهری همچنین گفت زارع‌پور برای اجرایی کردن ایران هوشمند خواستار اختیارات بیشتری در قالب اصل ۱۲۷ شده «تا حکمرانی داده و دیجیتال را در تمام دولت جاری کند.»
جایگاه پایین ایران در دولت الکترونیک نشان از یک عقب‌ماندگی جدی در این حوزه دارد و نیاز به یک کار جمعی برای رفع این مشکل وجود دارد. ۳۲ سامانه پایه در این حوزه وجود دارد که بخشی از آن‌ها دارای ایراداتی است و نیاز به اقدامات تخصصی و کمک‌های مشورتی برای رفع مشکلات و راه‌اندازی این سامانه‌ها وجود دارد؛ بنابراین برای حکمرانی داده‌ها این اقدامات باید صورت بگیرد و با توجه به اختیارات و فهم زارع‌پور از این موضوع و طرح مجلس درخصوص تبادل داده‌ها و مدیریت داده‌ها و اطلاعات ملی امید می‌رود تا حکمرانی دیجیتال و داده‌ها در کشور رشد چشمگیری پیدا کند.
به‌گفته‌ی طاهری، اجرای این موضوع موجب ایجاد شفافیت در بخش اقتصادی می‌شود و از قاچاق و فرار مالیاتی جلوگیری کرده و مبارزه هوشمند با فساد اقتصادی، توزیع یارانه‌ها و بسط عدالت را در بر خواهد داشت. ادامه بررسی برنامه‌های وزیر پیشنهادی ارتباطات و پاسخ او به مخالفان و موافقان برنامه‌اش به فردا، ۳۱ مرداد موکول شد.