مدیرعامل زرین‌پال: ۵۴ کسب‌وکار دارای ای‌نماد ۱۰۸ میلیارد تومان کلاهبرداری کردند

الزام داشتن اینماد برای دریافت درگاه پرداخت توسط کسب‌وکارهای آنلاین از ابتدای آذرماه با واکنش‌های شدیدی مواجه شد؛ از اعتراض‌های صنفی و صاحبان کسب وکارها و فعالان حوزه مجازی گرفته، تا نمایندگان و رئیس مجلس و وزارت اقتصاد.

۱۳ آذر، زرین‌پال به‌عنوان بزرگ‌ترین پرداختیار اعطاکننده‌ی درگاه پرداخت به کسب‌وکارها، در اقدامی اعتراضی نشان اینماد را از وب‌سایت خودش حذف کرد. این حرکت آغازی بر حذف اینماد در میان کسب و کارهای مجازی دیگر کشور شد و بیش از ۵۰ کسب‌و‌کار در توییتر از حذف اینماد از وب‌سایت‌شان خبر دادند. از جمله‌ی این کسب‌وکارها می‌توان به موارد اعلام شده در جدول زیر اشاره کرد:

به‌گفته‌ی مصطفی امیری، تنها در سال گذشته ۵۴ کسب‌وکار دارای اینماد هر کدام ۲ میلیارد تومان کلاهبرداری کرده‌اند. امیری می‌گوید در همکاری میان زرین‌پال و مجموعه‌ی «ترب» برای عرضه‌ی محصولات فروشنده‌های کوچک در ابعاد بزرگ‌تر، همیشه این مسئله وجود داشته که وب‌سایتی با داشتن اینماد اقدام به کلاهبرداری کرده و این موضوع به مرکز توسعه‌ی تجارت الکترونیکی گزارش شده اما این مرکز برخورد با کسب‌و‌کار را منوط به دستور قضایی عنوان کرده است.

به‌ گفته‌ی مدیرعامل زرین‌پال، آمار دقیقی از تعداد نمادهایی که سال گذشته صادر شده موجود نیست؛ اما به نظر می‌رسد تعدادشان ۶۰۰۰ مورد است. امیری ۱۹ آذر در مراسم رونمایی از اپلیکیشن زرین‌پلاس (امتیاز سابق)، به‌عنوان بازوی کاربرمحور زرین‌پال نیز گفته بود: تا امروز ۹۲ هزار نماد اعتماد اعطاء و ۳۰ هزار نماد منقضی شده، بیش از ۶۰ هزار نماد نیز فعال است. طبق گزارش مرکز توسعه‌ی تجارت الکترونیکی که نماد اعتماد اعطاء می‌کند، ۳۸ هزار مورد از کسب‌وکارهای دارای نماد، در زرین‌پال درگاه پرداخت دارند. در کل ۵۰ هزار کسب‌و‌کار از خدمات زرین‌پال استفاده می‌کنند.

مصطفی امیری در مورد روند شناسایی کسب‌وکارهای کلاهبردار در زرین‌پال به زومیت توضیح می‌دهد: «این ۵۴ کسب‌و‌کار که به‌عنوان کلاهبردار کشف کرده‌ایم نزد ما درگاه پرداخت داشتند. طبیعتاً روی کل عملیات پرداخت آن‌ها نظارت نداریم؛ اما بخشی از عملیات و گردششان توسط ما انجام می‌شد. شخصی که نماد گرفته فقط بخشی از گردشش را نزد ما انجام می‌دهد و بقیه آن را ممکن است با دیگر سرویس‌دهندگان انجام دهد.» طبق توضیحات او تمامی این کسب‌و‌کارها الگوی رفتاری مشابهی داشتند و همین باعث شناسایی آن‌ها شده است.

امیری با اشاره به اینکه این الگو اکنون دیگر به‌طور کامل در زرین‌پال شناسایی شده، تأکید می‌کند، در نهایت این الگوهای رفتاری مشخص به منبع تصمیم‌گیری آن‌ها تبدیل می‌شود و اعلام می‌کند:

اصولاً کلاهبرداری نمی‌تواند شکل‌های متفاوتی داشته باشد. زمانی که شخص به ما می‌گوید من کالا را از ابتدا قرار است با تأخیر ارسال کنم یا قیمتش نسبت به ارائه‌دهندگان دیگر تا این حد رقابتی است، این موارد شک ما را برمی‌انگیزد. همکاری ما با ترب بر همین اساس برای شناسایی این الگوها با توجه به دیتا وجود دارد.

طبق اعلام او، مجموعه‌ی ترب به‌طور مستقیم با مرکز توسعه‌ی تجارت الکترونیکی در این مورد در ارتباط است؛ به‌علاوه هر دو مجموعه مستقلاً موارد مشکوک را به این مرکز و به پلیس فتا گزارش می‌کنند تا مورد بررسی قرار بگیرند اما متاسفأنه برخورد صحیحی صورت نمی‌گیرد.

امیری با اشاره به اهمیّت شناسایی کسب‌و‌کارهای کلاهبرداری که از خدمات زرین‌پال استفاده می‌کنند، می‌گوید این مجموعه با توجه به مسئولیت مشخصی که در این حوزه برای خودش در جلوگیری از کلاهبرداری و ایجاد اعتماد در تجارت الکترونیکی کشور متصوّر است، اقدامات پیشگیرانه‌ی زیادی را انجام می‌دهد. او اضافه می‌کند:

ما طبیعتاً برای برخی منافع مالی گذرا، از اصولی که برای دوام کسب‌وکارمان در نظر داریم، کوتاه نمی‌آییم؛ چون قطعاً اگر این کسب‌وکارها کلاهبردار از آب در بیایند، برای برند زرین‌پال بد می‌شود و نمی‌تواند اعتماد مردم را جلب کند. اساساً اعتبار و اعتماد ما به‌ واسطه‌ی فعالیّتی به دست می‌آید که خریداران می‌خواهند بدون نگرانی در فضای مجازی تجربه کنند. پس خود را موظف می‌دانیم که بیش از‌ پیش روی این موضوع متمرکز شویم

او همچنین اضافه می‌کند که این کسب‌وکارهای کلاهبردار ممکن است از خدمات دیگر مجموعه‌های اعطاءکننده خدمات پرداخت مانند PSP-ها استفاده کنند و از آنجا که این شرکت‌ها چنین مسئولیتی را تنها معطوف به نماد می‌بینند، به هیچ عنوان نظارتی روی آن ندارند و به‌علاوه اهرم کنترلی هم برای آن ندارند. امیری در این زمینه می‌گوید پرداختیار می‌تواند در صورت مشاهده‌ی تخلف، تسویه به کسب‌و‌کار را به تأخیر بیندازد اما PSP-ها این امکان را ندارند و ملزم‌اند که تنها درگاه را فعال نگاه دارند یا اینکه در کل مسدود کنند. وقتی که درگاه فعال باشد هم، نمی‌توانند جلوی تسویه را بگیرند و وجوه حداکثر ۵ صبح آتی به حساب شخص منتقل می‌شود.

با وجود الزام اینماد از ابتدای آذر ماه، آن‌طور که امیری می‌گوید دریافت درگاه پرداخت برای شروع کسب‌و‌کار که پیش‌تر روزانه حدود ۲۰۰۰ مورد بود و ماهانه به حدود ۶۰ هزار می‌رسید، اکنون به کمتر از یک دهم تنزل یافته. امیری اعلام می‌کند این روال در زرین‌پال حتی به یک بیستم کاهش پیدا کرده، یعنی شاید ۵۰ مورد در روز؛ این در حالی است که پیش از این الزام، در یک روز عادی معمولاً ۱۲۰۰ کسب‌و‌کار از زرین‌پال درگاه دریافت می‌کردند. مدیرعامل زرین‌پال در مورد اینکه قطعاً تمام کسب‌وکارهایی که از پرداختیارها درگاه می‌گرفتند، کلاهبردار و متخلف نبوده‌اند؛ به زومیت می‌گوید: