وزارت ارتباطات در ۷ ماه گذشته چقدر به اکوسیستم استارتاپی توجه کرده است؟

به گزارش زومیت، یک دهه از عمر شرکت‌های استارتاپی که حالا برخی از آن‌ها به شرکت‌های بزرگی تبدیل شده‌اند می‌گذرد. بسیاری از کارشناسان شکست انحصار در ارائه اینترنت نسل سوم و چهارم همراه را بانی اصلی رشد شرکت‌های استارتاپی در اوایل دهه ۹۰ اعلام می‌کنند. دولت یازدهم و به‌ویژه دولت دوازدهم برنامه‌های ویژه‌ای برای رشد اکوسیستم استارتاپی کشور در نظر گرفته بودند؛ از ارائه تسهیلات مختلف گرفته تا وضع قوانین و مقررات خاص، که برخی از این برنامه‌ها با موفقیت و برخی هم با شکست همراه بوده است. برعکس دولت گذشته، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت سیزدهم کمتر از استارتاپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان صحبت می‌کند؛ اما آیا این به معنی نداشتن برنامه برای این فعالان حوزه ICT از طرف این وزارتخانه است؟

در این زمینه محمد خلج، مدیرعامل تاکسی اینترنتی اسنپ در گفت‌وگو با زومیت اعلام می‌کند که هنوز زود است که بخواهیم در رابطه با عملکرد وزارت ارتباطات در این دوره تحلیلی ارائه دهیم. او در این مورد با اشاره به شکل‌گیری کارگروه اقتصاد دیجیتال به زومیت می‌گوید:

با تشکیل کارگروه اقتصاد دیجیتال امیدواریم که گام‌های مفیدی به سمت رشد و توسعه اقتصاد آنلاین برداشته شود و تحقق سهم ۱۰ درصدی اقتصاد دیجیتال از تولید ناخالص داخلی تا سال ۱۴۰۴ نشان از نگاه بلندمدت دولت به این حوزه دارد.

براساس اظهارت او از زمان شروع به کار دولت سیزدهم، یک جلسه با حضور وزیر ارتباطات و نمایندگان شرکت‌های حوزه‌ی دیجیتال و جلسات متعددی با معاونان و بدنه‌ی وزارت در خصوص مسائل و چالش‌های مختلف این حوزه برگزار شده است. طبق گفته‌های او باید در نظر داشت که درحال‌حاضر تمرکز اصلی‌ این وزارتخانه به بحث رفع مشکلات مربوط به زیرساخت و کیفیت اینترنت و تبعات ناشی از آن معطوف است.

خلج تأکید می‌کند که در عین حال دغدغه‌ی کسب‌وکارهای اینترنتی همچنان به قوت خود باقی است و نگرانی‌های اکوسیستم استارتاپی در مورد سرنوشت طرح صیانت و تأثیر منفی ارائه‌ی این طرح همچنان از چالش‌های اصلی ما است. امیدواریم در سال پیش رو در واکنش به این نگرانی‌ها راهکاری عملی و منطقی ارائه شود.

برخی از مدیران شرکت‌های استارتاپی با اینکه اعلام می‌کنند حداقل در هفت ماه گذشته توجه ویژه‌ای از طرف وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به این فعالان نشده ولی معتقدند که قبل از توجه به کسب‌وکارهای استارتاپی و دانش بنیان، باید به توسعه اینترنت توجه شود.

پویا پیرحسینلو، هم‌بنیان‌گذار و ناخدای اجرایی ابرآروان، در این مورد با ذکر مثالی به زومیت می‌گوید:

آیا می‌توان تصور کرد در یک منطقه‌ی کشاورزی، آب را ببندیم (یا حداقل چشم روی کمبود آب ببندیم) و تلاش کنیم با کود و سم و بذر، با هر حمایت مادی و معنوی کشاورزی را توسعه دهیم؟ زیربنای هر نوع توسعه‌ی دیجیتال، گسترش اینترنت است؛ اینترنتی آزاد، پایدار و پرسرعت. پس چطور می‌توان وضعیت فعلی اینترنت کشور را پذیرفت و از رشد اکوسیستم استارتاپی ایران صحبت کرد؟

براساس اظهارات او اینترنت پرسرعت و باکیفیت، نه فقط برای استارتاپ‌ها که برای تمام کسب‌وکارها و به‌شکل گسترده‌تر برای تمام مردم که مخاطبان آن کسب‌وکارها هستند، باید فراهم شود. او تأکید می‌کند که باید به آمارهای جهانی و رتبه‌ی نگران‌کننده‌ی ایران در بخش اینترنت ثابت و موبایل نگاه کرد و ابتدا وضعیت غیرقابل قبول فعلی را پذیرفت، سپس برنامه‌ی مشخص و داده‌محوری نسبت به بهبود کمّی شاخص‌های کلیدی اعلام کرد.

پیرحسینلو به مهم‌ترین اولویت وزیر اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد:

از نظر من مهم‌ترین اولویت وزیر، باید همراه‌سازی نهادهای حاکمیتی (از شورای عالی فضای مجازی تا مجلس و دولت و...) برای توسعه‌ی زیرساخت‌ها و بهبود چشمگیر وضعیت اینترنت کشور باشد. مهم‌ترین اولویت وزیر بی‌شک نباید چیزی جز تأمین «آب» برای مردم و اکوسیستم فناوری کشور باشد.

برخی دیگر از مدیران شرکت‌های نوپا اعلام می‌کنند که در ۷ ماه گذشته وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات تنها یک جلسه با شرکت‌های استارتاپی داشته تا با معضلات و مشکلات آن‌ها آشنا شود. اشکان آرمندهی، مدیرعامل سایت نیازمندی‌های آنلاین دیوار هم با اعلام اینکه در این جلسه حضور داشته، می‌گوید که نتیجه این جلسه تشکیل کارگروه ویژه‌ای برای توسعه اقتصاد دیجیتال در کشور بود که شرکت‌های استارتاپی می‌توانند در آن نقش داشته باشند.

آرمندهی شروع به کار وزارت ارتباطات از ۷ ماه پیش تاکنون را مثبت ارزیابی می‌کند و به زومیت می‌گوید: «در سال ۱۴۰۱ انتظارمان این است که به نوعی بعد از اینکه در جریان مشکلات ما قرار گرفتند، شاهد عمل در راستای این مشکلات باشیم. از طرف دیگر فضای استارتاپی کشور ما تنها ۱۰ تا ۱۵ استارتاپ شناخته‌شده نیستند و وزارت ارتباطات باید بیشتر از همیشه به استارتاپ‌های تازه‌کار و کوچک توجه داشته باشد و روی توسعه آن‌ها تمرکز کند.»

به نظر می‌رسد بخشی از این خواسته حمایتی حداقل در ابتدای سال ۱۴۰۱ در حال اجرا است. به‌تازگی مدیرعامل پست‌بانک ایران اعلام کرده که برای تقویت اقتصاد دیجیتال برای نخستین بار در قالب بودجه سال ۱۴۰۰، منابعی دراختیار وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات قرار گرفته که بتواند آن را با منابع پست‌بانک ایران (بانک عامل) تلفیق و تسهیلاتی به فعالان حوزه ICT، استارتاپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان پرداخت کند.

به گزارش روابط عمومی پست‌بانک ایران، بهزاد شیری، مدیر عامل این بانک با بیان این‌ موضوع که در سال‌های گذشته چنین منابعی برای استارتاپ‌ها و شرکت‌های دانش بنیان دراختیار وزارتخانه‌های جهاد کشاورزی، صمت و تعاون قرار گرفته بود ولی دراختیار وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات قرار نداشت، گفت:

با توجه به محدودیت منابع بانک‌ها برای پرداخت تسهیلات، در پست‌بانک ایران منتظر بودیم تا وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز این عاملیت را به دست آورد و به همان اندازه‌ با تخصیص منابع داخلی به فعالان حوزه ارتباطات و شرکت‌های دانش‌بنیان، تسهیلات پرداخت کنیم.

شیری با تأکید بر اینکه درحال‌حاضر قرارداد عاملیت بین پست‌بانک ایران و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با رقمی حدود ۱۷۰۰ میلیارد تومان به امضا رسیده است، اعلام کرد از این اعتبار، ۸۵۰ میلیارد تومان سهم وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و برابر این رقم نیز سهم پست‌بانک ایران است و باید این تسهیلات در قالب یک ساختار پرداخت شود.

او با بیان اینکه برای ایجاد یک تغییر پایدار باید ابتدا نهادسازی شود، ادامه داد:

ما در پست‌بانک ایران برای پرداخت تسهیلات به فعالان ICT باید نهاد‌سازی و زمینه را مهیا می‌کردیم و به همین علت واحد بانکداری شرکتی ICT را ایجاد کردیم و ۱۹ نفر از کارکنان پست‌بانک ایران در صندوق نوآوری و شکوفایی در حال آموزش هستند و به‌زودی در محل موردنظر مستقر می‌شوند و این کارشناسان پرونده شرکت‌های فعال در حوزه فاوا را بررسی کرده و تحویل شعبه‌ می‌دهند.

براساس توضیحات او با انجام پیوسته این فرایند، واحد بانکداری شرکتی حذف‌شده و واحد مسئول بررسی پرداخت تسهیلات‌ به شرکت‌های دانش‌بنیان و فعالان حوزه فناوری اطلاعات در بانک ایجاد می‌شود و این‌ یکی از جنبه‌های نهادسازی برای حمایت از فعالان حوزه فناوری، دانش‌بنیان‌ها و استارتاپ‌ها است که در بانک اتفاق افتاده است.