بخشی از طرح صیانت به تصویب شورای عالی فضای مجازی رسید

ساعاتی پیش تصاویر متنی در فضای مجازی منتشر و دست به دست شد که از محتوای مصوبه‌ای توسط شورای عالی فضای مجازی مبنی بر تشکیل کمیسیون عالی تنظیم مقررات فضای مجازی خبر می‌داد. محتوای این متن بار دیگر بیم نزدیک‌تر شدن به تصویب و اجرای طرح صیانت را در میان کاربران ایجاد کرد.

طبق متن منتشرشده، بخشی از طرح تنظیم‌گری که نسخه نهایی طرح صیانت بود، امروز (پانزدهم شهریور) به تصویب شورای عالی فضای مجازی رسیده است. این مصوبه که با نام «شرح وظایف، اختیارات و ترکیب اعضای کمیسیون عالی تنظیم مقررات فضای مجازی کشور» به کلیه وزارتخانه‌ها، مؤسسات و شرکت‌های دولتی و مؤسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی ابلاغ شده، سه ماده از ۲۲ ماده طرح تنظیم‌گری است که در آن اعضا و اختیارات کمیسیون عالی تنظیم مقررات مشخص شده است.

این طرح پیش از این به شورای عالی فضای مجازی ارجاع داده شده بود و حالا با تصویب توسط این شورا، لازم‌الاجرا می‌شود. براساس این مصوبه، کمیسیونی با هدف تنظیم‌گری تشکیل خواهد شد که وظیفه تنظیم سیاست‌ها، نظارت، هدایت، هماهنگی و تصویب مقررات و آیین‌نامه‌های کلان در همه ابعاد فضای مجازی و تنظیم‌گری سایر نهادهای تنظیم‌بخش را بر عهده خواهد داشت.

این کمیسیون که «کمیسیون عالی تنظیم مقررات فضای مجازی کشور» نام دارد، از ۱۳ عضو تشکیل می‌شود که طبق ماده۲ این مصوبه عبارت‌اند از: دبیر شورای عالی و رئیس مرکز ملی فضای مجازی کشور، معاون مربوط در مرکز ملی فضای مجازی کشور، نماینده رئیس مجلس، نماینده رئیس قوه قضائیه، نماینده وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، نماینده وزارت اطلاعات، نماینده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نماینده سازمان صداوسیما، نماینده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نماینده فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران، دو نفر عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی (به پیشنهاد رئیس کمیسیون و تصویب شورای عالی) و نماینده دستگاه مرتبط حسب مورد و با حق رأی.

در ماده۳ این مصوبه و در تشریح وظایف و اختیارات این کمیسیون آمده که معماری کلان تنظیم‌گری فضای مجازی بر عهده این کمیسیون خواهد بود. علاوه‌براین، تعیین یا ایجاد تنظیم‌گران بخشی خدمات جدید و اصلاح مأموریت و شرح وظایف تنظیم‌گران بخشی عنوان شده است.

سیاست‌گذاری صدور مجوز برای هر گونه فعالیت و کسب‌وکار در فضای مجازی شامل محتوا، خدمات و زیرساخت‌های ارتباطی و فناوری اطلاعات نیز از جمله وظایف این کمیسیون خواهد بود.

همچنین، تعیین نیازمندی‌ها و اولویت‌های قانونی کشور در حوزه فضای مجازی، نظامات مقوم حکمرانی فضای مجازی و تهیه سیاست‌ها، راهبردها، الگوی نمایندگی و رویکرد تعامل با سازمان‌ها و مجامع بین‌المللی مرتبط در حوزه تنظیم‌گری در فضای مجازی از جمله وظایف این کمیسیون است.

در همین ماده دستورالعمل‌های مربوط به اجرایی، فنی، نظارتی و هماهنگی ملی نیز مطرح شده است که تصویب این دستورالعمل‌ها برای تحقق مصوبات شورای عالی فضای مجازی بر عهده این کمیسیون خواهد بود.

یکی از بندهای حائز اهمیت این ماده «تصویب الزامات مدیریتی ترافیک داخلی و خارجی فضای مجازی کشور» محسوب می‌شود که بر عهده این کمیسیون گذاشته شده است. البته در تبصره این ماده در خصوص خدمات‌دهندگان فضای مجازی با بیش از سه میلیون کاربر چنین عنوان شده:

موارد اعمال انسداد برای خدمات‌دهندگان فضای مجازی با بیش از سه میلیون کاربر، پیش از اقدام، به مرکز ملی فضای مجازی کشور اطلاع داده شود.

علاوه‌براین، تصویب الزامات در خصوص صدور مجوز، تصویب معیارها و ضوابط در تمام زمینه‌های فضای مجازی و هماهنگی و نظارت بر دستگاه‌های صادرکننده مجوزهای حوزه فضای مجازی باید توسط این کمیسیون صورت بگیرد. اختصاص صلاحیت موقت تنظیم‌گری به تنظیم‌گران بخشی و حل اختلافات میان تنظیم‌گران از دیگر وظایف این کمیسیون تعیین شده است.

تهیه و تصویب ضوابط ایجاد، توسعه و بهره‌برداری دستگاه‌های اجرایی از خدمات فضای مجازی، پاسداری از وضعیت رقابتی بازار خدمات فضای مجازی، رصد و پایش اجرای مصوبات این کمیسیون، تنظیم مقررات جمع‌آوری، فرآوری داده‌ها و حفظ حریم خصوصی کاربران در پلتفرم‌های مجازی و... از دیگر مواردی به حساب می‌آید که ذیل دستورالعمل‌های اجرایی و نظارتی این کمیسیون آمده است.

در ماده۴ این مصوبه نیز به وظایف و اختیارات تنظیم‌گران بخشی ذکر شده است که عبارت‌اند از: صدور مجوز فعالیت و بهره‌برداری خدمات فضای مجازی؛ و تهیه و تصویب ضوابط و مقررات فعالیت خدمات فضای مجازی. البته طبق تبصره این ماده، کلیه مصوبات موضوع این بند جهت بررسی باید به مرکز ملی فضای مجازی کشور فرستاده شود.

تصویب و ابلاغ تعرفه‌ها و نرخ خدمات، اعمال جریمه در موارد تخطی ارائه‌دهندگان خدمات، تدوین و پیشنهاد ضوابط فنی و اجرایی و نظام‌های کنترل کیفی، تدوین دستورالعمل نحوه رسیدگی به شکایات ارائه‌دهندگان خدمات فضای مجازی و نظارت بر عملکرد آن‌ها از دیگر وظایف تنظیم‌گران بخشی است.

در پایان و در ماده۵ این متن نیز آمده است که با وجود این مصوبه، مصوبه هشتمین جلسه شورای عالی فضای مجازی (مورخ ۲۵/۶/۱۳۹۱) و بند ۳ مصوبه دهمین جلسه این شورا (مورخ ۱۱/۹/۱۳۹۱) در خصوص اختیارات و اعضای کمیسیون عالی تنظیم مقررات فضای مجازی کشور ملغی می‌شود.