نصر تهران: محدودیت‌های اینترنت روزانه ۵۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان به کسب‌وکارها خسارت می‌زند

تأثیر محدودیت‌ها بر فروش شرکت‌های عضو این سازمان نشان می‌دهد بیش از ۴۱ درصد شرکت‌ها بین ۲۵ تا ۵۰ درصد درآمد خود را در این مدت از دست دادند و حدود ۴۷ درصد هم بیشتر از ۵۰ درصد کاهش فروش داشته‌اند و ۱۱ درصد شرکت‌ها کمتر از ۲۵ درصد درآمد از دست داده‌اند. براساس گزارشی که سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران با عنوان ضرر و زیان کسب‌وکارها به دلیل اختلال و قطعی اینترنت منتشر کرده، شرکت‌هایی که کاهش درآمد نداشته‌اند تقریباً صفر است.

سازمان نصر تهران این داده‌ها را ازطریق نظرسنجی پرسشنامه‌ای با ۱۰۴ شرکت زیرمجموعه‌اش از تاریخ ۷ تا ۱۰ مهر به دست آورده و در آن بر آسیب‌ها و خساراتی تمرکز دارد که به صورت مستقیم و در کوتاه‌مدت بر عملکرد شرکت‌ها تأثیر گذاشته است. در این گزارش تأثیر محدودیت‌ها بر کسب‌و‌کار از منظر کاهش درآمد، افزایش هزینه یا اختلال در عملیات جاری شرکت مورد بررسی قرار گرفته و در آن به زمان‌های اختلالات اشاره شده است. اختلالات اولیه از پنجشنبه ۳۱ شهریور در تقریباً تمامی دیتاسنترها شروع شد و تا ۱۰ مهر با روندی ثابت ادامه داشت. شدیدترین اختلال در این مدت به‌ویژه در بخش داخلی در روز شنبه ۲ مهر اتفاق افتاد که اختلالات داخلی بین دیتاسنتری و ارتباطا با اینترنت بین‌الملل افزایش چشم‌گیری داشت. در روزهای دیگر اختلالات در روزهای پنجشنبه و جمعه ۷ و ۸ مهر شدت بیشتری داشت و تمرکز آن‌ها از ساعت ۱۶ تا ۲۴ بود.

در بخشی از این نظرسنجی از این شرکت‌ها پرسیده شد که در صورت تداوم این محدودیت‌ها میزان خسارت روزانه آن‌ها یعنی ترکیب فروش از دست رفته و هزینه اضافه شده چقدر خواهد بود. نتایج نشان داد ۵۳ درصد شرکت‌ها روزانه ۵۰ میلیون تومان، ۲۱ درصد ۵۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان، ۱۸ درصد بین ۱۰۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان و قریب به ۸ درصد روزانه بالاتر از ۵۰۰ میلیون تومان خسارت می‌بینند. این گزارش می‌گوید آن ۸ درصدی که بالای ۲۰۰ نیرو دارند احتمالاً روزانه بالای ۵۰۰ میلیون تومان و همان ۷۳ درصدی که زیر ۵۰ نفر نیرو دارند روزانه ۵۰ میلیون تومان خسارت خواهند دید.

نظام صنفی همچنین ابعاد محدودیت‌ها و اختلالات اینترنت را بررسی کرده است. بر این اساس اختلالات و قطعی اینترنت دیتاسنترها باعث اختلالاتی در ارتباط با دامنه‌ها شده است. این اختلال‌ها در ارتباط با upstream و dns resolution دامنه‌ها شده و میزان failed request تقریباً صد و هفتاد برابر وضعیت معمول است. همچنین سیستم فیلترینگ و تلاش برای بستن سرویس‌های تانل و وی‌پی‌ان، تمامی ارتباطات سالم https و handshakeهای داخلی را تحت تأثیر قرار داد. اختلالات بیشتر روی سرویس‌های شرکتی مثل پرداخت‌ها، لاگین‌ها، سیستم‌های اطلاع‌رسانی و سیستم‌های CICD و مدیریت رلیز، مانیتورینگ و آلرتینگ اثر گذاشت. اختلالات تانلینگ علاوه بر این باعث مسدود شدن دسترسی امن کارشناسان سازمان‌ها به سرویس‌های سازمان و افزایش ریسک‌های امنیتی این شرکت‌ها شد.

محدودیت‌های ایجاد شده در اینترنت از مسیرهای متعددی باعث زیان شرکت‌ها شد. اختلال در کانال‌های فروش، اختلال در استفاده از ابزارهای بازاریابی دیجیتال، محدودیت ابزارهای ارتباطی، اختلال در استفاده از ابزارهای طراحی و توسعه محصول، اختلال در استفاده از سامانه‌های داخلی شرکت، اختلال در استفاده از ابزارهای ارتباط درون سازمانی، اختلال در تعامل با اشخاص و موسسات غیرایرانی، اختلال در تعامل با مؤسساتآموزشی و پژوهشی، اختلال در تعامل با پیمانکاران و اشخاص همکار و اختلال در دورکاری کارکنان ده مشکلی بودند که به دلیل محدودیت‌های ایجاد شده در اینتنرت به وجود آمده و در نهایت باعث ضرر و زیان به شرکت‌ها شدند.

در میان این عوامل، بیش از ۸۹ درصد شرکت‌ها به دلیل محدودیت استفاده از ابزارهای ارتباط با مشتریان در عملیات روزانه‌شان دچار مشکل شدند. ارتباطات درون‌سازمان، ارتباط با مشتریان، خدمات پس از فروش و جلسات آنلاین در این زمینه، ناتوانی در ارتباط با مشتریان خارج از کشور و عدم دسترسی به منابع دانشی مورد نیاز برای این کارها در این زمینه به شرکت‌ها ضرر رساند.

همچنین قطع شدن سرویس گوگل در این مدت باعث از دست رفتن مشتریانی شد که ازطریق جست‌وجو به سایت‌های کسب و کارها می‌رسیدند. همچنین تعطیلی اینستاگرام با از بین بردن کسب‌وکارهای کوچک باعث شد شرکت‌های پرداخت‌یاری یا شرکت‌های حوزه تجارت اجتماعی هم که به این کسب‌وکارها سرویس می‌دهند درآمد خود را از دست بدهند. علاوه بر آن شرکت‌های طراحی سایت، تبلیغات دیجیتال، تحلیل داده در شبکه‌های اجتماعی، کلاد گیمینگ و تولید محتوا با کاهش شدید فروش مواجه شدند. شرکت‌های فعال در زمینه اینترنت اشیاء، شرکت‌هایی که براساس اطلاعات GPS فعالیت می‌کنند توقف فعالیت دارند. این موارد همه باعث اختلال در کانال‌های فروش شده‌اند که حدود ۷۷ درصد شرکت‌ها از این نقطه آسیب دیدند.

ابزارهای توسعه هم عموماً به اینترنت بین‌الملل نیاز دارند که بخشی از آن‌ها در این مدت دچار اختلال شدند و باعث ضرر به بیش از ۷۳ درصد شرکت‌ها شد. ابزارهای ارتباطی مورد نیاز برنامه‌نویسان مختل شدند و اختلالات اینترنت حجم قابل توجهی از کارها را چه در مرحله به‌روزرسانی یا نگه‌داری محصول یا ارتباط‌های بین تیمی دچار مشکل کرد.

اختلال در گوگل فعالیت‌های تحقیقاتی را هم در زمینه‌هایی مثل استفاده از منابع آموزشی سرویس‌های بین‌المللی، سرویس‌های دانلود مقالات و مستندات و آزمون‌های مختلف بین‌المللی مختل کرد و از این طریق باعث اختلال در تعامل با مؤسساتآموزشی و پژوهشی شد.

این گزارش نتیجه می‌گیرد هیچ بخشی از صنعت رایانه از گزند این خسارات مصون نمانده و در صورت تداوم این محدودیت‌ها خسارت‌ها هم ادامه خواهند داشت. پیش از این هم نهادهای مرتبط با کسب‌وکارهای مجازی نسبت به خسارت قطعی و اختلالات اینترنت هشدار داده و برآورد کرده بودند که معاش میلیون‌ها نفر در این مدت تحت تأثیر قرار گرفته است. هفته‌ی گذشته رئیس سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور در نامه‌ای به رئیس‌جمهور و وزیر ارتباطات نوشت به مشکلات کسب‌وکارها اشاره کرد و گفت: «در این شرایط نمی‌توان انتظار داشت فعالان اقتصادی در مسیری حرکت کنند که لااقل در کوتاه‌مدت سرانجامی نخواهد داشت.» اما مسئولان در این مدت پاسخ را در سوق دادن کسب‌وکارها به پلتفرم‌های داخلی دیدند. درحالی‌که گزارش نصر تهران نشان می‌دهد مشکلات کسب‌وکارها در زمان اختلالات، قطعی، کاهش پهنای باند یا فیلترینگ گسترده فقط محدود به پلتفرم مورد استفاده‌شان نیست و آن‌ها از مسیرهای مختلفی در این زمینه آسیب می‌بینند و درآمد خود را از دست می‌دهند.