کل صنعت ICT و همچنین بورس، بانک و بیمه از قطعی اینترنت آسیب دیدند
نشست تخصصی «بررسی اثرات محدودیت‌های اینترنت بر کسب‌وکارها» روز ۱۸ مهر در اتاق بازرگانی صنایع، معادن و کشاورزی ایران برگزار شد. در این نشست کارشناسان از مشکلات ایجاد شده برای کسب‌وکارها پس از قطع شدن ابزارهای اینترنتی مورد استفاده‌شان گفتند. نشستی که دعوت به حضور در آن به گفته دبیر کل سازمان کارآفرینی به دلیل فیلترینگ، چند ساعت طول کشیده بود. محمدرضا راوند دبیر کل سازمان کارآفرینی مثل نهادهای دیگر حوزه کسب‌وکارهای مجازی بر عدد ۹ میلیون کسب‌وکار اینستاگرامی تأکید کرد و خطاب به مسئولانی که این عدد را قبول ندارند گفت می‌توانند این عدد را ثابت کنند.
با وجودی که رقم کسب‌وکارهای مجازی پیش از این هم اعلام شده بود اما این عدد بزرگ هم تا به حال باعث نشده که اقدامی برای رفع فیلتر اینستاگرام که معاش میلیون‌ها نفر به آن وابسته است صورت بگیرد. به‌تازگی سازمان نصر تهران هم گزارشی از خسارت ۵۰ تا ۵۰۰ میلیون تومانی به این کسب‌وکارها منتشر کرده است. حسین سلاح‌ورزی نایب رئیس اتاق ایران در این نشست گفت آمارها نشان می‌دهد حجم بزرگی از کسب‌وکارها روی اینترنت تعطیل شده یا با کاهش زیاد فروش و بازدید مواجه شده‌اند. او همچنین به کاهش درآمدهای شرکت پست متأثر از محدودیت فعالیت کسب‌وکارهای اینستاگرامی که به‌تازگی اعلام شده اشاره کرد و گفت مشکل اینترنت، سرمایه‌گذاری را در کشور به‌طور جدی کاهش داده است.
دسترسی به اینترنت فقط یک ابزار نیست بلکه زیرساختی اساسی مانند برق و جاده است
همچنین افشین کلاهی رئیس کمیسیون جوانان کارآفرینی و کسب و کارهای نوین و دانش بنیان اتاق ایران با انتقاد از نگاهی که نسبت به اینترنت در کشور وجود دارد گفت: «ما در کشور باور نکرده‌ایم که دسترسی به اینترنت فقط یک ابزار نیست، بلکه یک زیرساخت اساسی مثل برق، جاده و خیابان است که نمی‌توان مردم را از آن محروم کرد.» او با اعلام اینکه روزانه حدود ۳ هزار میلیارد تومان مورد تهدید قرار گرفته و از حاشیه امن خارج شده، ابزار نگرانی کرد که قطع اینترنت تبدیل به موضوعی عادی در کشور شود.
پیوست هم در گزارشی که از این نشست تهیه کرده از قول نیما قاضی، رئیس انجمن تجارت الکترونیک تهران نوشته: «حاکمیت حرف روشنی می‌زند و آن این است که من دارم برای بقا می‌جنگم و در این شرایط مبالغ ناچیز اقتصاد کشور اهمیتی ندارد. وزیر ارتباطات هم می‌گوید دست من نیست. وقتی صحبت از برآورد خسارت می‌کنیم برای جبران آن است. الان کسی گفته دوباره می‌سازد یا جبران می‌کند؟»
او در ادامه به ماجرای پیام‌رسان‌های داخلی و تأکید مسئولان بر جایگزینی آن‌ها به جای پلتفرم‌های فیلترشده اشاره کرده و گفته است: «پیام اقتصادی من این است که جای اشتباهی سرمایه‌گذاری می‌کنیم. دو سال پیش کسی در روبیکا ۲۵۰۰ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری کرد. دستاوردی نداشت و می‌گفت تجربه خوبی بود. الان شنیده می‌شود قرار است ۲۵۰۰ میلیارد دیگر دراختیار روبیکا قرار داده شود. این مبلغ از کل سرمایه در اکوسیستم استارت‌آپی بیشتر است. شبکه اجتماعی از جنس سرور و پلتفرم نیست. از جنس اعتماد است. چطور بدون اعتماد می‌شود شبکه اجتماعی ساخت.»
حکومت اگر می‌خواهد فیلتر کند، هزینه آن را برعهده بگیرید
همچنین در گزارش پیوست به نقل از روزبه بابازاده رئیس انجمن اینترنت اشیا آمده که بزرگ‌ترین پروژه هوشمندسازی صنعت کشور که نه سال رویش کار شده بود دو هفته پیش متوقف شد. بابازاده بابت درگذشت صنعت هوشمندسازی کشور تسلیت گفت چراکه با وصل شدن اینترنت هم نمی‌تواند به وضعیت گذشته‌اش بازگردد: «در صنعت هوشمندسازی بالای ۵۰ درصد مدیران اقدام به مهاجرت کرده‌اند. شرکت‌های ما به عمان و دبی و ترکیه رفته‌اند. قبل قطعی اینترنت مشکل با حکمرانی در بحث انحصار صنعت حمل‌ونقل و اینترنت اشیا و هوشمندسازی داشتیم. بابازاده همچنین گفت: در اینترنت اشیا خیلی صدمه خوردیم. کسب‌وکارها فقط پلتفرمی‌ها نیستند. مشکل هک شدن هم به لایه حکومت برمی‌گردد. فیلتر می‌کنید و مردم به سمت استفاده از وی‌پی‌ان می‌روند. وی‌پی‌ان دری است که آن را برای هکرها باز گذاشته‌ایم. حکومت اگر می‌خواهد فیلتر کند، هزینه آن را برعهده بگیرید.»
یکی از مشکلاتی که کمتر در زمینه قطع اینترنت و آسیب به کسب‌وکارها مطرح شده، مشکلات کارآفرینی برای افراد در حاشیه به‌خصوص زنان سرپرست خانوار بود که زهرا نقوی عضو اتاق بازرگانی در این نشست به آن‌ها و تلاش‌های از دست رفته اشاره کرد. او از زنانی گفت که دسترسی اندکی به اینترنت دارند و پلتفرم‌ها بازار جدیدی برایشان ایجاد کرده بود: «اکنون با قطعی اینترنت خیلی از اینها به خاطر محدودیت‌ها به دستفروشی برگشته‌اند. تلاش‌هایی که انجام شده از دست رفته و اینها درمانده شده‌اند.»
در این نشست سید حسن هاشمی رئیس سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور هم حضور داشت. او که به‌تازگی با ارسال نامه‌هایی به رئیس جمهور و وزیر ارتباطات درباره مشکلات کسب‌وکارهای مجازی گفته بود، در این نشست هم به محدودیت‌هایی چون فیلترینگ در فضای مجازی اشاره کرد و گفت: «ما با فضای مجازی رو‌به‌رو نیستیم، با دنیای مجازی روبروییم و درحالی‌که کشورها در دنیای مجازی در حال پیشرفت هستند و تلاش می‌کنند مرزهای‌شان را در آن توسعه دهند، ما در حال خودتحریمی و فیلترینگ هستیم.»
فرزین فردیس عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی هم اعلام کرد اثرات قطعی اینترنت فقط آسیب کسب‌وکارهای اینستاگرامی را به‌دنبال نداشت بلکه کل صنعت ICT و صنایع دیگر مثل بورس، بانک و بیمه آسیب دیده‌اند زیرا این صنعت زیرساخت حیاتی کل اقتصاد کشور است. او با اشاره به اینکه سهم ICT در تولید ناخالص داخلی ۳.۳ درصد است از افت تولید این بخش گفت. فردیس همچنین به یک نظرسنجی منتشر نشده اشاره کرد که نتایج آن نشان می‌دهد از ۶ هزار مدیر، ۷۶ درصدشان میل به مهاجرت زیاد و خیلی زیاد دارند و ۹ درصد آن‌ها اقدام به مهاجرت کرده‌اند.
قرار بود در این جلسه نمایندگانی از دولت، مجلس و قوه قضاییه برای بحث و تبادل نظر با نمایندگان کسب‌وکارهای فضای مجازی حاضر شوند. در این مدت بحث‌های زیادی از سوی کارشناسان و کاربران درباره نگرانی دائمی بودن فیلتر اینستاگرام ایجاد شده بود، نماینده مرکز ملی فضای مجازی، قاسم خداوردی‌لو در این‌باره اعلام کرد باور دارد که فیلتر اینستاگرام با پایان اتفاقات فیلتر اینستاگرام رفع می‌شود. البته او همچنین از بخش مهمی از جامعه گفت که خواهان پلتفرم داخلی هستند درنتیجه نمونه داخلی اینستاگرام باید رشد کند. حسین میرزاپور عضو کمیسیون تنظیم مقررات و مشاور وزیر ارتباطات هم به جلساتی در وزارت‌خانه اشاره کرد که قرار است براساس آن‌ها راهی برای جبران خسارت پیدا شود. او ضمن اعلام اینکه کشور از مرحله‌ای که دولت بخواهد حکمرانی کند عبور کرده گفت تکلیف حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی باید مشخص شود و اگر بخش خصوصی بگوید هیچ حمایتی از دولت برای توسعه پیام‌رسان بومی نمی‌خواهیم دولت آن را می‌پذیرد و این جزو خطوط قرمز وزارت‌خانه است که به بهانه بومی‌سازی انحصار ایجاد کند.