کالابرگ الکترونیک چیست و چگونه اجرا می‌شود؟
تورم سالانه در دی ماه به ۴۶.۳ رسیده است. بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل در گروه خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات، مربوط به سبزیجات، گوشت و میوه و خشکبار است. اما سال آینده در بودجه کشور یارانه تغییر نخواهد کرد و همان ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان باقی خواهد ماند و تکیه بودجه بر طرح کالابرگ الکترونیک است.
طرحی که یکی از نمایندگان مجلس آن را راهکاری برای تورم سنگین دانسته است. نماینده مردم ارومیه به تازگی گفته با توجه به تورم سنگین باید نسبت به اقشار کم‌درآمد تا دهک‌های ۵ و ۶ و افراد زیر نظر کمیته امداد و سازمان بهزیستی و اقشاری که واقعا درآمد و مستمری ندارند ملاحظات شدیدی وجود داشته باشد: «راهکار این مساله نیز این است که حتما کالابرگ الکترونیکی باید برقرار شود و مردم بدانند که کالاهای اساسی زندگی مانند مرغ، گوشت، روغن و چایی به صورت ارزان تامین شود، چراکه تامین این کالاها هزینه‌ای برای دولت نیست.»
اعتبار کالابرگ چقدر است و به چه کالاهایی تعلق می‌گیرد
این پروژه طرح جدیدی نیست. به گفته مدیرکل تعاون کار و رفاه اجتماعی هرمزگان قانون مصوب مجلس است که قیمت ۱۰ قلم کالای اساسی باید به قیمت قبل از شهریور ۱۴۰۰ به مردم ارائه شود و دولت متعهد شد این امر صورت بگیرد.
اما عملیات اجرایی این طرح به تازگی در بندرعباس شروع شده است. استان هرمزگان به صورت پایلوت برای اجرای آزمایشی این طرح در نظر گرفته شده و طرح بر بستر شبکه ملی اعتبار(شما) اجرا می‌شود.
بر اساس گفته‌های مدیر طرح کالابرگ الکترونیک در حال حاضر برای هر فرد اعتبار ۳۰۰ هزار تومانی در نظر گرفته شده است. حمید فرداد درباره مزیت‌های استفاده از کالابرگ الکترونیک گفته مردم می‌توانند یک ماه زودتر کالاهای اساسی خود را خریداری کنند، همچنین در صورت تغییرات قیمت احتمالی سهم مردم ثابت باقی خواهد ماند اما سهم یارانه دولت افزایش پیدا می‌کند.
وزیر کار هم اعلام کرده که این طرح مشمول ۱۰ گروه کالایی یعنی شیر، پنیر، ماست، روغن، برنج، مرغ، تخم‌مرغ، ماکارانی، قند و شکر می‌شود: «کالابرگ الکترونیکی با قیمت پایه شهریور ۱۴۰۰ در نظر گرفته شده است و مابه‌التفاوت آن به‌صورت یارانه به مردم پرداخت می‌شود، همچنین در صورت افزایش قیمت کالاها، تمهیدات جبرانی پیش‌بینی شده است.»
در حال حاضر استفاده از کالابرگ الکترونیک اختیاری است: «مردم و متقاضیان می‌توانند از فرصت حدود یک ماه، از آن استفاده کنند و به قدر نیاز از این ۱۰ قلم کالا خریداری کنند و چنانچه به خرید کالا تمایل نداشتند، می‌توانند در پایان کار و در بیستم هر ماه یارانه نقدی را دریافت کنند». مرتضوی در ادامه گفته که اگر این طرح پس از ارزیابی مطلوب تشخیص داده شود به سرعت در کل کشور اجرا می‌شود.
حمید فرداد، مدیر طرح هم روز گذشته جزئیات دیگری در مورد این طرح ارائه داد. به گفته حمید فرداد الزامی برای خرید یک محصول خاص وجود ندارد و میزان محصولات براساس تصمیم شورای امنیت غذایی در نظر گرفته و هیچ نشان تجاری خاصی مورد تاکید قرار نگرفته است: «به طور مثال در حال حاضر دولت برای روغن حدود ۴۸ هزار تومان پرداخت خواهد کرد اما اگر فرد بخواهد از روغن دیگری مانند روغن زیتون استفاده کند، دولت همان ۴۸ هزار تومان را پرداخت خواهد کرد و پرداخت مابه‌التفاوت آن به عهده فرد خواهد بود.»
به گفته او در روزهای اخیر فروشگاه‌های زیادی برای اتصال به این طرح درخواست عضویت داده‌اند و زیرساخت لازم هم فراهم است: «طرح باید به نحوی انجام شود که حتی یک فروشگاه در محدوده محروم هم بتواند به عضویت سامانه دربیاید. فروشگاه‌ها می‌توانند برای ثبت نام به سایت «شما» مراجعه کرده و با نصب اپلیکیشن نسبت به ثبت نام اقدام کنند.»
فرداد خبر داده که در دو سه روز ابتدایی حدود دو هزار خرید در این طرح انجام شده و افراد از اعتبار خود استفاده کرده‌اند.
چطور می‌توان با کالابرگ خرید کرد؟
به گفته مدیر توسعه طرح کالابرگ الکترونیک در خبرآنلاین، برای استفاده از این طرح نیازی به مراجعه به جایی یا ثبت نام نیست و افراد فقط کافی است به فروشگاه‌های مد نظر مراجعه کنند.
اعتبار طرح در کد ملی سرپرست خانوار شارژ می‌شود و می‌توان با هر کارت بانکی این کالاها را از فروشگاه‌های طرف قرارداد خریداری کرد. این فروشگاه‌ها با برچسب «این فروشگاه به شما پیوست» مشخص شده‌اند.
همچنین اعتبار کالابرگ یک ماه قبل از پرداخت یارانه نقدی ماهانه به حساب فرد واریز می‌شود و امکان برداشت نقدی آن وجود ندارد. پول خرید کالا حداکثر تا ۴۸ ساعت به حساب مغازه‌دار واریز می‌شود. میزان خرید از حساب یارانه سرپرست خانوار کم می‌شود و بیستم هر ماه باقیمانده اعتبار به حساب سرپرست خانوار واریز می‌شود.
کسانی که مشمول این طرح هستند برای استعلام میزان اعتبار، مشاهده کالاهای مصوب و قیمت‌ها می‌توانند برنامه «شما» را نصب یا به سایت شما مراجعه کنند. یا با تلفن همراه سرپرست خانوار کد دستوری #۲۸*۷۸۸* را شماره گیری کنند
جزئیات قیمت و سرانه خوراکی‌ها
جدول قیمت و سرانه خوراکی‌ها در این طرح هم منتشر شده است.
مشخصات کالا | قیمت فروش مصوب هر واحد (ریال) | سرانه (گرم) | قیمت فروش مصوب سرانه (ریال) | سهم پرداختی مردم | میزان اعتبار |
|---|---|---|---|---|---|
شیر بطری یک لیتری کم چرب | ۱۸۰۰۰۰ | ۳۰۰۰ | ۵۴۰۰۰۰ | ۳۷۵۰۰۰ | ۱۶۵۰۰۰ |
پنیر یو اف ۴۰۰ گرمی | ۳۷۰۰۰۰ | ۴۰۰ | ۳۷۰۰۰۰ | ۱۷۰۰۰۰ | ۲۰۰۰۰۰ |
ماست دبه ۲/۵ کیلوگرمی کم چرب | ۴۹۸۰۰۰ | ۲۵۰۰ | ۴۹۸۰۰۰ | ۲۱۰۰۰۰ | ۲۸۸۰۰۰ |
مرغ کشتار روز | ۶۳۰۰۰۰ | ۲۰۰۰ | ۱۲۶۰۰۰۰ | ۶۰۰۰۰۰ | ۶۶۰۰۰۰ |
تخم مرغ کیلویی | ۴۷۲۰۰۰ | ۱۰۰۰ | ۴۷۲۰۰۰ | ۱۵۰۰۰۰ | ۳۲۲۰۰۰ |
روغن مایع پخت‌و‌پز ۸۱۰ گرمی | ۶۲۰۰۰۰ | ۸۱۰ | ۶۲۰۰۰۰ | ۱۴۰۰۰۰ | ۴۸۰۰۰۰ |
ماکارونی ۷۰۰ گرمی رشته‌ای | ۲۴۰۰۰۰ | ۷۰۰ | ۲۴۰۰۰۰ | ۷۰۰۰۰ | ۱۷۰۰۰۰ |
قند شکسته فله‌ای | ۲۰۰۰۰۰ | ۲۵۰ | ۵۰۰۰۰ | ۲۱۲۵۰ | ۲۸۷۵۰ |
شکر سفید فله‌ای | ۲۰۰۰۰۰ | ۲۵۰ | ۵۰۰۰۰ | ۲۱۲۵۰ | ۲۸۷۵۰ |
برنج | ۶۰۰۰۰۰ | ۲۰۰۰ | ۱۲۰۰۰۰۰ | ۶۰۰۰۰۰ | ۶۰۰۰۰۰ |
جدول محاسبه قیمت کالاهای اساسی در طرح کالابرگ الکترونیک
انتخاب یک کالا در این مرحله کاملا اختیاری است و گفته شده یک نفر می‌تواند اگر ضرورت داشت برنج خرید کند و کل مبلغ اعتباریش را در این مرحله مقدماتی یک قلم کالا بخرد.
در صورتی که افراد نخواهند از کالابرگ استفاده کنند تا بیستم ماه اعتبارشان به یارانه نقدی تبدیل می‌شود. در حال حاضر هرمزگانی‌ها می‌توانند با این طرح کالاهایی را که جزو کالاهای مشمول این طرح هستند به قیمت قبل از شهریور ۱۴۰۰ خریداری کنند. پیش از این هم وزیر کار گفته بود که تلاش می‌شود تا کالاها در این طرح بر اساس زمانی که ارز ترجیحی حذف شد قیمت‌گذاری شوند.
دولت قول داده که سهم خود را در این سبد بالا ببرد و با بالا رفتن قیمت این کالاها زیان مصرف‌کننده را جبران کند. اما در حال حاضر مثل این است که فرد از حساب یارانه خود خرید کند.
هنوز نتایج و تبعات اجرای این طرح در هرمزگان مشخص نیست. همچنین فعلا اجباری نیست و مردم می‌توانند انتخاب کنند که از یارانه نقدی استفاده کنند یا از کالابرگ. اما وزیر کار اعلام کرده که اگر این طرح در هرمزگان موفق شود به پنج استان دیگر هم اجرا می‌شود. او ابراز امیدواری کرده که تا پایان امسال در کل کشور اجرا شود. چون کالابرگ الکترونیک یکی از اولویت‌ها در برنامه‌ریزی بودجه سال ۱۴۰۲ است و برخی نمایندگان آن را شیوه‌ای می‌دانند تا مردم متناسب با تورم یارانه دریافت کنند.