حواشی یک حمله سایبری؛ وجود مزرعه استخراج رمزارز در دانشگاه امام صادق
حمله سایبری و هک شدن سایت‌های مختلف ایرانی از وب‌سایت نهادها و دستگاه‌های مختلف کشور گرفته تا خبرگزاری‌ها، دیگر اتفاق تازه‌ای نیست. متاسفانه در حدود چهار ماه اخیر بارها و بارها بسیاری از وب‌سایت‌های کشور با نفوذ سایبری مواجه شده‌اند که از یک سو، امنیت سایبری آن‌ها را به چالش کشیده و ضعف در این حوزه را نشان داده و از سوی دیگر باعث افشای برخی اسناد و اطلاعات شده است.
اطلاعات محرمانه و غیر محرمانه بسیاری در این مدت از سازمان‌ها و نهادهای مختلف کشور به بیرون درز پیدا کرده است که حاصل همین هک شدن‌ها بوده‌اند و مسائلی را افشا کرده‌اند که مورد توجه مردم قرار گرفته اما چندان به مذاق مسئولین مربوطه خوش نیامده است.
هک شدن وب‌سایت دانشگاه امام صادق خبر تازه‌ای نیست اما پس‌لرزه‌های افشای اطلاعات مربوط به این دانشگاه تا امروز احساس می‌شود. جمعه، سی‌ام دی‌ماه بود که تسنیم با انتشار خبر هک شدن وب‌سایت دانشگاه امام صادق توییت‌هایی که درباره هک شدن وب‌سایت این دانشگاه در شبکه‌های اجتماعی در حال بازنشر بود را تایید کرد.
تسنیم نوشت که وب‌سایت دانشگاه امام صادق مورد حمله سایبری قرار گرفته و از دسترس خارج شده است و اضافه کرد: «طبق تصویری که در صفحه اول این سایت درج شده، گروه هکری موسوم به بلک ریوارد مسئولیت این حمله را به‌عهده گرفته است.»
پس از این اتفاق، روابط عمومی دانشگاه امام صادق بیانیه منتشر کرده و هدف از این حمله سایبری را «برهم زدن آرامش و امنیت روانی استادان، دانشجویان و پژوهشگران این مجموعه و ایجاد خلل در حرکت علمی کشور» اعلام کرد. این بیانیه همچنین این نفوذ سایبری را «بیانگر هراس دشمنان از حرکت رو به رشد این مجموعه علمی» دانست.
نکته قابل توجه در متن این بیانیه بخشی است که اطلاعات منتشره از سوی بلک ریوارد را مخدوش خوانده است. این در حالی است که تا پیش از انتشار این بیانیه این گروه هکری هیچ سند یا متنی را که نتیجه این حمله سایبری باشد، منتشر نکرده بود. در بخشی از این بیانیه آمده:
«بدیهی است اطلاعات موجود در دانشگاه امام صادق علیه‌السلام مانند همه مراکز علمی دیگر، مربوط به امور علمی، پرسنلی و اداری است. از همین رو، با توجه به سابقه اخیر گروه حمله کننده در جهت تخریب وجهه مجموعه‌های موثر از طریق ایجاد شایعات، اطلاعات منتشره از سوی آن، به ویژه در زمینه‌هایی غیر از مطالب مرسوم و موجود در مراکز علمی، مخدوش خواهد بود.»
ذکر این نکته قبل از انتشار اسناد باعث شد این شائبه تقویت شود که ممکن است اطلاعات حساس و مهمی در اسناد و نامه‌های مربوط به این دانشگاه وجود داشته باشد که باعث نگرانی مسئولان مربوطه شده و آن‌ها را وادار کرده پیش از افشا و انتشار هر گونه سندی، نگران شوند، پیشاپیش آن را تکذیب کنند و اطلاعاتی را که هنوز منتشر نشده بود مخدوش بدانند.
مزرعه استخراج رمزارز دانشگاه امام صادق
سوم بهمن‌ماه بخشی از اسناد به‌دست‌آمده از این حمله سایبری توسط بلک ریوارد منتشر شد که یکی از آن‌ها بسیار قابل توجه بود. عرشه آنلاین نوشت: «یکی از اسناد گروه بلک‌ریوارد از هک دانشگاه امام‌صادق نشان می‌دهد این دانشگاه برای درآمدزایی مزرعه استخراج رمزارز دریافت کرده و زمانی که برخی از مزرعه‌ها به دلیل مصرف بالای برق پلمب شده بوده، موفق شده از دادگاه مجوز رفع پلمب را بگیرد.»
روزنامه اینترنتی فراز هم تصویری را که در فضای مجازی دست‌به‌دست می‌شد و ادعا می‌شد که مربوط به نامه‌ای از سوی دانشگاه امام صادق است، در صفحه توییتر خود منتشر کرد و نوشت: «دانشگاه امام صادق برای درآمدزایی رمزارز ایجاد کرده است» که نکات موجود در این نامه همان نکاتی بودند که عرشه‌آنلاین نیز در خبر خود به آن پرداخته بود.
در بخشی از این نامه به موضوع «رفع مشکلات مربوط به مزرعه استخراج رمزارز» اشاره شده که جواز تاسیس استخراج رمزارز از سازمان صمت خراسان رضوی در تاریخ ۱۳۹۹/۱۱/۱۴ اخذ شده است و در ادامه به موضوع پلمپ این بستر استخراج رمزارز اشاره شده و با اشاره به سودآور بودن استخراج رمزارز، درخواست رفع این محدودیت اعلام شده است. در متن نامه چنین نوشته شده است:
«به دلیل مشکلات ناشی از تولید برق در کشور، محدودیت‌هایی برای استخراج‌کنندگان رمزارز از جمله موسسه اعتباری دانشگاه ایجاد شده و در مواردی مسئولین استانی بدون توجه به مجوزهای کسب‌شده، اقدام به پلمپ مزرعه استخراج رمزارز نموده‌اند که بعدا با پیگیری صورت‌گرفته در تاریخ ۱۴۰۰/۷/۱۹ دادگاه استان دستور فک پلمپ داده است. ولی اختلافات با شرکت برق هنوز حل نشده که باید در اسرع وقت پیگیری و حل گردد.»
در کنار این مساله که چه ضرورتی دارد مزرعه ماینینگ در دانشگاه امام صادق وجود داشته باشد، این نکته هم محل سوال است که چرا باید مزرعه استخراج این دانشگاه فک پلمپ شود در حالی که مشکلات تامین برق برای پلمپ آن وجود داشته و قوانین مربوط به استخراج رمزارز در کشور نیز وجود دارد که در بخش‌هایی از آن به مساله تامین انرژی لازم برای استخراج ارز دیجیتال پرداخته شده است.
بر اساس آیین‌نامه استخراج رمزدارایی‌ها، که شهریور ماه امسال از سوی وزارت صمت تصویب و آبان ماه هم ابلاغ شده بود، قوانین تنبیهی برای استخراج‌کنندگانی که در زمینه تامین برق ماینرهای خود مرتکب تخلف شوند در نظر گرفته شده است.
در ماده۸ این آیین‌نامه آمده است «شرکت‌های تابع و وابسته دو وزارتخانه نیرو و نفت موظفند حسب مورد مصرف برق و گاز مراکز استخراج رمزدارایی را به‌ویژه در اوقات محدودیت شبکه برق گاز اندازه‌گیری و در صورت عدم رعایت محدودیت‌های شبکه، برق و گاز این واحدها را قطع نمایند». متن کامل این آیین‌نامه را می‌توانید در این‌جا ببینید.
با توجه به متن نامه منتسب به دانشگاه امام صادق به نظر می‌رسد این محدودیت‌ها در مورد مزرعه ماینینگ این دانشگاه اعمال نشده و هرچند مسئولین استانی اقدام به پلمپ این مزرعه کرده‌اند اما دادگاه استان دستور فک پلمپ آن را صادر کرده است.
این در حالی است که می‌دانیم بسیاری از مزارع استخراج رمزارز در کشور به دلیل مشکلات تامین انرژی و محدودیت‌های کشور در تامین برق و گاز پلمپ شده‌اند و از آن مهم‌تر این که بسیاری از مردم در نقاط مختلف کشور با بحران کمبود انرژی و قطعی گاز و برق مواجه هستند.
مجموع این مسائل انتقادات و موضع‌گیری‌های منفی نسبت به دانشگاه امام صادق ایجاد کرده که انتظار می‌رود این دانشگاه و مسئولان مربوطه نسبت به این موضوعات پاسخگو باشند. هرچند تا این لحظه واکنشی به این رخدادها نشان نداده‌اند.