شرایط دریافت ارز مسافرتی و نرخ آن در سال ۱۴۰۳

ارز مسافرتی به‌عنوان کمک‌هزینه‌ای برای سفر زیارتی یا سیاحتی به خارج از ایران، امکانی است که بانک مرکزی برای مسافران فراهم کرده تا ارز را با نرخی کمتر از بازار آزاد خریداری کنند. احتمالاً شما هم در مورد این نوع ارز سؤالات بسیاری دارید و اگر تا امروز حتی یک بار برای دریافت آن اقدام کرده باشید، می‌دانید که گرفتن ارز مسافرتی پیچیدگی‌ها و دردسرهایی دارد.

البته نگران نباشید! ما در این مطلب قصد داریم همه اطلاعاتی را که درباره ارز مسافرتی لازم دارید، به شما بگوییم. صفر تا صد مراحلی که باید برای دریافت ارز مسافرتی طی کنید نیز در همین مطلب در این مطلب توضیح داده شده است. قبل از هر موضوع دیگری لازم است بدانید ارز مسافرتی چیست و چه تفاوتی با ارزهای دیگر دارد.

این مطلب در تاریخ ۲۲ مرداد ۱۴۰۳ به‌روزرسانی شده است.

همان‌طور که در ابتدای مطلب هم اشاره کردیم ارز مسافرتی ارزی است که برای مسافران سفرهای خارج از کشور در نظر گرفته شده است. از سال‌ها پیش بانک مرکزی میزان مشخصی ارز به کسانی که قصد سفر سیاحتی یا زیارتی به خارج از ایران را دارند، اختصاص می‌دهد. قوانین ارز مسافرتی طی این سال‌ها تغییرات بسیاری داشته است.

میزان ارزی که به مسافران تعلق می‌گیرد، شرایط لازم برای دریافت ارز مسافرتی و همچنین مدارکی که لازم است برای دریافت ارز مسافرتی ارائه دهید طی سال‌های مختلف متفاوت بوده است. همچنین، همه بانک‌ها هم از سوی بانک مرکزی موظف به اعطای ارز مسافرتی به مشمولین این طرح نیستند و فقط از چند بانک مشخص می‌توانید این ارز را تهیه کنید.

این ارز پیش‌تر فقط به سفرهای هوایی تعلق می‌گرفت، اما از سال ۱۴۰۲ ارز مسافرتی به برخی سفرهای زمینی هم تعلق می‌گیرد. در ادامه این مطلب به‎‌روزترین اطلاعات درباره ارز مسافرتی و قوانینی که برای این طرح اعمال می‌شود، به تفصیل برایتان توضیح داده شده است.

هرچند از نام ارز مسافرتی مشخص است که صرفاً به افرادی که قصد سفر به خارج از مرزهای کشور را دارند، تعلق می‌گیرد؛ با این حال بسیاری از افراد تفاوت آن را با سایر ارزها نمی‌دانند و اطلاع ندارند که دریافت ارز مسافرتی چه مزیتی نسبت به دیگر ارزهای موجود، مثل ارز بازار آزاد یا ارز دانشجویی یا ارز سهمیه‌ای دارد.

هانیه کلهر

لیست بانک‌هایی که می‌توان از آن‌ها ارز خرید + شرایط

مطالعه '4

اولین تفاوت ارز مسافرتی با سایر انواع ارزی که می‌توانید تهیه کنید این است که برای دریافت ارز مسافرتی نیاز به ارائه مدارک سفر دارید تا به بانک مورد نظر خود ثابت کنید که سفری به خارج از ایران در پیش داشته و به این کمک هزینه نیاز دارید. در ادامه این مطلب تمام مدارکی را که برای دریافت ارز مسافرتی نیاز دارید، توضیح داده‌ایم.

دومین تفاوت ارز مسافرتی با ارز آزاد تفاوت قیمت آن است. با توجه به اینکه این ارز دولتی است و بانک مرکزی تأمین‌کننده آن است، طبیعتاً با ارزی که در بازار آزاد خریداری می‌کنید تفاوت دارد. بنابراین، مزیت استفاده از ارز مسافرتی این است که برای تهیه ارز سفر خود نیاز به صرف هزینه کمتری دارید.

ارز مسافرتی با ارز دانشجویی هم تفاوت‌هایی دارد. دریافت ارز دانشجویی شرایط خاصی دارد. وزارت علوم اعلام کرده است که دانشجویان برای دریافت ارز دانشجویی باید این شرایط را داشته باشند: ۱. در یکی از آزمون‌های زبان نمره مورد تأیید وزرات علوم را دریافت کرده باشند؛ ۲. دارای پذیرش قطعی و غیرمشروطی از دانشگاه خارجی مورد تأیید وزرات علوم باشند؛ ۳. دارای گواهی اشتغال به تحصیل در دانشگاه مذکور باشند؛ ۴. ارائه کارت پایان خدمت برای آقایان.

یک تفاوت ارز مسافرتی با ارز سهمیه‌ای هم این است که برای دریافت ارز سهمیه‌ای صرفاً نیاز به ارائه کد ملی خود به بانک دارید اما دریافت ارز مسافرتی مستلزم ارائه مدارک سفر است. تفاوت دیگر ارز سهمیه‌ای با ارز مسافرتی هم در میزان آن‌ها است. سقف ارز سهمیه‌ای برای سال ۱۴۰۲، پنج هزار یورو است اما این میزان برای ارز مسافرتی متفاوت است.

برای اینکه مسافرانی که قصد سفر به کشورهای خارجی دارند بتوانند ارز دولتی را که بانک مرکزی برای این امر در نظر گرفته است، دریافت کنند، باید از دو شرط برخوردار باشند. شرط اول این است که شخص بلیت پرواز به مقصد مورد نظر خود را در اختیار داشته باشد و آن را به بانک ارائه دهد.

شرط دوم این است که شخص در یک سال فقط یک بار از سهمیه ارز مسافرتی خود استفاده کند. در واقع در مدت ۳۶۵ روز فقط برای یک سفر به خارج از مرزهای کشور سهمیه ارز مسافرتی به شما تعلق می‌گیرد.

همچنین، اگر در یک سفر خود قصد رفتن به چند کشور را داشته باشید، نمی‌توانید برای هر یک از مقاصد مورد نظر خود ارز مسافرتی جداگانه دریافت کنید. با وجود سهمیه یک بار در سال برای دریافت ارز مسافرتی بدیهی است که تنها برای یک مقصد می‌توانید ارز مسافرتی دریافت کنید.

علاوه بر شرایط کلی‌ای که برای دریافت ارز مسافرتی توضیح داده شد، مواردی هم وجود دارد که افراد مشمول دریافت این ارز را از افراد غیرمشمول متمایز می‌کند. بنابراین، اگر سه شرطی را که در قسمت قبل توضیح داده شد، داشته باشید، اما از شرایط لازم برای افراد مشمول این طرح برخوردار نباشید؛ نمی‌توانید برای مسافرت خود به سایر کشورها ارز دولتی دریافت کنید.

افراد مشمول دریافت ارز مسافرتی باید شرایط زیر را داشته باشند:

• فرد باید ایرانی مقیم کشور باشد؛ بنابراین به ایرانیان مقیم کشورهای خارجی ارز مسافرتی تعلق نمی‌گیرد
• سن فرد باید بیشتر از ۵ سال باشد
• افراد غیر دو تابعیتی باشند؛ به افراد دو تابعیتی ارز مسافرتی تعلق نمی‌گیرد
• افراد نباید گذرنامه سیاسی داشته باشند؛ در واقع، به افراد دارای گذرنامه سیاسی ارز مسافرتی تعلق نمی‌گیرد

آخرین اخبار اعلام‌شده از سوی بانک مرکزی حاکی از آن است که فقط بانک ملی و بانک ملت به متقاضیان ارز مسافرتی ارائه می‌کنند. بنابراین، متقاضیان از روش‌هایی که این دو بانک عامل برای ثبت نام ارز مسافرتی تعیین می‌کنند، می‌توانند نسبت به دریافت این ارز اقدام کنند.

البته در نظر داشته باشید که فقط ثبت نام، ارائه مدارک و ثبت درخواست برای دریافت ارز مسافرتی از طریق بانک ملی و بانک ملت انجام می‌شود و برای دریافت ارز نباید به شعب بانک مراجعه کنید؛ چراکه ارز مسافرتی برای سفرهای هوایی فقط در گیت ارائه بلیت فرودگاه قابل دریافت است و بانک‌‎ها مبلغ ارز مورد نظر را ارائه نمی‌کنند.

بانک ملی برای ثبت درخواست ارز مسافرتی روش غیرحضوری و آنلاین را تعیین کرده است. برای این کار کسانی که می‌خواهند ارز مسافرتی دریافت کنند باید از طریق پیام‌رسان «بله» (که متعلق به بانک ملی است) اقدام کرده و در این پیام‌رسان درخواستشان را ثبت کنند.

چنانچه قصد دریافت ارز مسافرتی از طریق بانک ملت را دارید باید به شعب منتخب ارزی بانک ملت به‌صورت حضوری مراجعه کنید. در این روش باید با مدارک لازم به این شعب ارزی مراجعه کرده و در ازای پرداخت معادل ریالی ارز مسافرتی یک رسید (حواله ارزی) را دریافت کنید. سپس، در روز سفر باید این رسید را در فرودگاه به باجه‌های ارزی تحویل دهید و ارز خریداری‌شده را به‌صورت نقدی دریافت کنید.

برای درخواست ارز مسافرتی حداقل هفت روز قبل از تاریخ بلیت خود باید به شعب ارزی منتخب مراجعه کنید و مدارک لازم را تحویل دهید. به یاد داشته باشید که دریافت ارز فقط توسط شخص مسافر و با حضور در مبادی خروج امکان‌پذیر است. ارز ارائه‌شده به شما به هیچ شخص دیگری حتی اعضای خانواده و هم‌سفران شما تحویل داده نمی‌شود.

همان طور که پیش‌تر گفته شد، دریافت ارز مسافرتی از دو بانک عامل ملی و ملت دو روش متفاوت دارد. بنابراین، در ادامه روش ثبت درخواست حضوری بانک ملت و ثبت درخواست غیرحضوری بانک ملی به تفکیک توضیح داده خواهد شد.

اگر برای انجام امور مربوط به دریافت ارز مسافرتی مایل به مراجعه حضوری به بانک هستید باید به یکی از شعب منتخب ارزی بانک ملت مراجعه کنید. در مراجعه خود باید مدارکی از جمله گذرنامه (با حداقل ۶ ماه اعتبار)، کارت ملی، بلیت سفر هوایی و رسید پرداخت عوارض خروج از کشور به نام شخص متقاضی را ارائه کنید.

در ادامه لازم است وجه ریالی معادل مبلغ ارز مسافرتی خود را به حساب ارزی‌تان واریز کنید. سپس، می‌توانید فرم تقاضای خرید ارز را دریافت کرده و آن را تکمیل کنید تا در نهایت، رسید دریافت ارز را تحویل بگیرید. این رسید را تا روز پرواز نزد خود نگاه دارید چون در روز پرواز باید به باجه بانک ملت که بعد از گیت خروجی فرودگاه مبدأ مستقر است مراجعه کنید و با ارائه این رسید، ۵۰۰ دلار ارز مسافرتی خود را به‌صورت نقدی دریافت کنید.

چنانچه مایل به اقدام ثبت درخواست حضوری نیستید و اهل استفاده از روش‌های آنلاین برای انجام امور بانکی هستید می‌توانید از روشی که بانک ملی در نظر گرفته استفاده کنید. در این شیوه لازم است از طریق پیام‌رسان بله نسبت به ثبت درخواست اقدام کنید.

بنابراین، ابتدا باید این پیام‌رسان را نصب و در آن حساب کاربری (با شماره موبایل هماهنگ با کد ملی‌تان) ایجاد کنید. در ادامه، مراحل زیر را یکی پس از دیگری طی کنید:

ابتدا به بخش «خدمات» یا «بانک من» بروید و در این بخش از میان گزینه‌ها گزینه «ارز مسافرتی» را انتخاب کنید. در مرحله بعد روی گزینه «درخواست ارز مسافرتی» بزنید تا مرحله جدید به شما نمایش داده شود.

در مرحله جدید مشخصات فردی خود (نام، نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، شماره شناسنامه، شماره گذرنامه، تاریخ تولد و کد پستی) خود را وارد کنید. در ادامه متن تعهدنامه به شما نمایش داده می‌شود که باید آن را تایید کنید.

تیم زومیت

استعلام آنلاین ممنوع‌الخروجی

مطالعه '6

در محله بعد اطلاعات پرواز خود از جمله شماره پرواز، تاریخ پرواز، نام فرودگاه، باجه مبدأ و کشور مقصد را وارد کنید. در قدم بعدی باید مشخصات ارز مود نظرتان را وارد کنید؛ یعنی لازم است دلار را به‌عنوان نوع ارز مورد نظرتان و همچنین مبلغ آن را بین ۱۰۰ تا ۵۰۰ دلار انتخاب کنید.

پس از پشت سر گذاشتن همه این مراحل وارد مرحله پرداخت می‌شوید. از طریق کارت بانکی، که باید به نام شخص متقاضی و دریافت‌کننده ارز باشد، پرداخت آنلاین را انجام دهید. پس از تکمیل فرایند پرداخت یک شناسه ۱۵ رقمی به شما به‌عنوان خریدار ارز تعلق می‌گیرد.

این شناسه ۱۵ رقمی را نزد خود نگاه دارید تا در روز پرواز به باجه بانک ملی در فرودگاه مبدأ، که بعد از گیت خروجی قرار دارد، ارائه کنید و پس از طی فرایند احراز هویت، ارز خود را به‌صورت نقدی دریافت کنید.

البته اگر مایل باشید، می‌توانید به جای مراجعه به متصدی باجه بانک ملی، به دستگاه‌های خودپرداز ریالی و ارزی بانک ملی در فرودگاه مبدأ مراجعه کنید، گزینه خدمات بدون کارت را انتخاب کرده و وارد قسمت ثبت دستی دستگاه شوید. در این قسمت، همان شناسه ۱۵ رقمی و کد ملی متقاضی دریافت ارز را وارد کنید تا دستگاه اسکناس‌های مورد نظر را به‌صورت نقدی به شما بدهد.

اگر به قصد سفر زیارتی قصد خروج از کشور را دارید و می‌خواهید برای این سفر ارز مسافرتی دریافت کنید، باید در سامانه حج و زیارت به نشانی www.haj.ir ثبت نام کنید. در این سامانه وارد بخش «میز خدمت» شوید و در سمت راست صفحه روی گزینه «ارسال درخواست» کلیک کنید.

در صفحه جدید فرمی به شما نمایش داده می‌شود که لازم است در آن اطلاعات هویتی، مشخصات فردی و نوع سفر خود را انتخاب کنید. در نهایت روی گزینه «ثبت درخواست» کلیک کنید. پس از این که درخواست شما ثبت شد، مدارک بررسی خواهد شد و در صورت تأیید، ارز مسافرتی به شما تعلق خواهد گرفت. برای اینکه از نتیجه درخواستتان مطلع شوید هم می‌توانید در میز خدمت سامانه حج و زیارت بخش «پیگیری درخواست» را انتخاب کنید و نتیجه را ببینید.

برای اینکه بتوانید برای سفرهای خود به شیوه حضوری یا غیرحضوری درخواست دریافت ارز مسافرتی بدهید لازم است مدارکی را ارائه کنید. این مدارک عبارت‌اند از:

• تکمیل فرم درخواست ارز مسافرتی در پیام‌رسان بله یا بانک
• نسخه اصل و کپی گذرنامه متقاضی دریافت ارز (با حداقل ۶ ماه اعتبار)
• نسخه اصل و کپی ویزای کشور مقصد (برای کشورهای نیازمند دریافت ویزا)
• نسخه اصل و کپی کارت ملی متقاضی
• نسخه اصل و کپی بلیت سفر
• رسید واریز مبلغ عوارض خروج از کشور
• افتتاح حساب ارزی توسط متقاضی و واریز وجه ریالی ارز در این حساب (به نام متقاضی)
• اعلام شماره موبایل به نام متقاضی دریافت ارز

همان‌طور که پیش‌تر هم توضیح داده شد قیمت ارز مسافرتی از نرخ ارز در بازار آزاد پایین‌تر است و همین نکته باعث مزیت این ارز نسبت به ارز بازار آزاد می‌شود. همان طور که نرخ ارز عدد ثابتی نیست و قیمت ارز روزبه‌روز تعیین می‌شود، برای ارز مسافرتی هم نمی‌توان نرخ مشخصی اعلام کرد. متناسب با قیمتی که ارز آزاد در هر روز دارد، نرخ ارز مسافرتی هم تعیین می‌شود.

تیم زومیت

راهنمای ثبت نام در سامانه میخک و استفاده از آن

مطالعه '7

قیمت ارز مسافرتی روزانه از ساعت ۹:۳۰ الی ۱۲:۳۰ توسط بانک مرکزی مشخص می‌شود و می‌توان این نرخ را از شعب بانک‌ها استعلام گرفت. فرمی که برای درخواست ارز مسافرتی لازم دارید هم هر روز از ساعت ۹:۳۰ در بانک‌ها ارائه می‌شود و قابل تکمیل است.

تا پیش از سال ۱۴۰۳، میزان ارز مسافرتی‌ای که به افراد تعلق می‌گرفت بستگی به نوع سفر (هوایی، ریلی، دریایی و زمینی) و همچنین کشور مقصد (نیازمند دریافت ویزا یا بدون نیاز به دریافت ویزا) بستگی داشت. در سال ۱۴۰۳ اما هیچ‌یک از این موارد تعیین‌کننده سقف مبلغ ارز مسافرتی نیست.

در حال حاضر، برای انواع سفرهای سیاحتی به خارج از مرزهای کشور مبلغ ۵۰۰ دلار ارز تعلق می‌گیرد. تفاوتی ندارد که چطور به سفر می‌روید و کشور مقصدتان نیازمند ویزا است یا نه. کافی است همه مدارک لازم برای دریافت ارز مسافرتی را ارائه کنید تا بتوانید ۵۰۰ دلار ارز مسافرتی را دریافت کنید.