فیلترشکنهای پولی زیر ذرهبین مجلس
به دنبال رونق گرفتن بازار خرید و فروش VPN و فیلترشکن، مجلس این بازار را زیر نظر گرفته و در حال تحقیق و تفحص بر این بازار است تا به گفته جواد نیکبین، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس، مشخص شود «چه کسی و چه کسانی از فروش این فیلترشکنها سود میبرند.»
به گفته نیکبین، در حال حاضر «گردش مالی عجیبی در فروش فیلترشکنها در کشور وجود دارد» و به همین دلیل «تمام اقدامات اولیه تحقیق و تفحص از فیلترشکنهای پولی انجام شده و به زودی به کمیسیون مربوط ارسال خواهد شد تا بعد از تصویب در کمیسیون، در صحن علنی مجلس شورای اسلامی مطرح شود.»
پس از تشدید محدودیتهای اینترنت در ۱۰ ماه اخیر، VPNها تبدیل به یکی از اجزای جداییناپذیر روی گوشی، تبلت و کامپیوترهای کاربران شدند. مسدود کردن VPNها هم باعث شد کاربران برای این که بتوانند به پلتفرمهای مختلف فیلترشده یا برخی سرویسها و پلتفرمهایی که بهواسطه تحریمهای خارجی از دسترس کاربران ایرانی خارج شدهاند دسترسی داشته باشند، از VPNهای پولی استفاده کنند.
بسته شدن بسیاری از VPNهای رایگانی که پیش از این بهراحتی متصل میشد و بسیاری از کاربران از آنها استفاده میکردند، بازار پررونقی برای کسانی ایجاد کرد که VPN میساختند و به مردم میفروختند. به این ترتیب، هزینه جدیدی به سبد هزینههای کاربران اضافه شد و آنها چارهای نداشتند جز این که بخشی از پولشان را به خرید VPN اختصاص دهند.
از همان روزهای ابتدایی فیلترینگ اینستاگرام، واتساپ و مجموعهای از پلتفرمهای دیگر در پاییز ۱۴۰۱ اعلام شد که فیلترینگ اینستاگرام باعث رونق بازار فروش VPN شده است. این گفته یکی از نمایندگان مجلس بود و پس از آن هم بسیاری از کارشناسان و برخی از مسئولین از این موضوع انتقاد کرده بودند.
غلامرضا نوری قزلجه نماینده مجلس گفته بود فیلتر شدن پلتفرمهایی چون اینستاگرام جز این که بازار را برای فروش فیلترشکنها و VPNها باز کند، کاری نمیکند. این بازار تا امروز رونق بسیار زیادی پیدا کرده است؛ به طوری که کاربران برای تهیه VPN مجبور به پرداخت هزینههای سنگین برای خرید فیلترشکن هستند.
یکی از آخرین تخمینها در خصوص اندازه بازار VPNها در ایران رقم ۴۰ تا ۵۰ هزار میلیارد تومان بوده است. در حاشیه نمایشگاه الکامپ ۲۶ در گفتوگوهای زومیت با مردم، بسیاری از افراد اعلام کردند که برای استفاده از اینترنت از VPN استفاده کرده و در ماه مبالغی بیش از ۱۰۰ یا ۲۰۰ هزار تومان برای آن هزینه میکنند.
حالا اندازه بازار VPN و فیلترشکن در ایران به حدی بزرگ شده و گردش مالی آن به اندازهای رسیده که مجلس شروع به تحقیق درباره این بازار کرده است. عضو کمیسیون فرهنگی مجلس پس از اشاره به این که تحقیق و تفحص روی این بازار کلید خورده و تمام اقدامات اولیه انجام شده، درباره زمان مطرح شدن نتیجه این تحقیقات در صحن علنی مجلس به خبرگزاری تسنیم گفت: «احتمالاً شهریورماه تحقیق و تفحص از فیلترشکنهای پولی در صحن علنی مجلس شورای اسلامی مطرح شود.»
باید منتظر باشیم و ببینیم نتیجه این تحقیق و تفحص به اعمال محدودیت بیشتر برای VPNها منجر خواهد شد یا نتیجه دیگری را به دنبال خواهد داشت.