لیگ بیستوسوم فوتبال هم VAR ندارد
کمکداور ویدیویی که بعد از چهار سال، اکنون در سطح داخلی و ملی فوتبال در بسیاری از کشورها، به یک بخش پذیرفتهشده و جداییناپذیر در تمام مسابقات تبدیل شده، هنوز به فوتبال ایران وارد نشده و طلسم حضورش در لیگ برتر شکسته نشده است.
با وجود اینکه از چند سال قبل، وعدههای زیادی مطرح شده بود که VAR بهزودی به ایران خواهد آمد و ورزشگاهها به این تکنولوژی مجهز خواهند شد؛ اما اضافهشدن کمکداور ویدیویی به فوتبال کشور تا امروز در حد همان وعدهها باقی مانده و فوتبال ما هنوز رنگ این فناوری را به خود ندیده است.
لیگ بیستوسوم رسید، VAR نرسید
آخرین موعدی که برای ورود VAR به کشور و استفاده از آن در لیگ تعیین شده بود، آغاز فصل بیستوسوم مسابقات لیگ برتر بود؛ فصل جدیدی که از امروز آغاز میشود اما کمکداور ویدیویی همچنان غایب بزرگ آن است؛ درحالیکه اوایل زمستان ۱۴۰۱ فدراسیون فوتبال اضافهشدن این تکنولوژی به مسابقات لیگ برتر و لیگ یک را «حتمی» خوانده بود.
اخبار منتشرشده در چند ماه اخیر نشان داد که وعدههای سال گذشته عملی نخواهند شد. علی خسروی، عضو کمیته داوران فدراسیون فوتبال، تیرماه امسال اعلام کرد که نباید در مورد حضور VAR در رقابتهای لیگ مردم را امیدوار کرد چون «این مساله امکانپذیر نیست و به دورهی جدید لیگ نخواهد رسید.»
پول و تحریم دست ما را از VAR کوتاه کرده است
هزینهی گزاف تجهیزات VAR، مسالهی تحریم از سوی کشورهای خارجی سازنده این تجهیزات و آموزشندیدن داوران ایرانی برای کار با فناوری VAR از جمله دلایلی هستند که مانع از ورود سیستم کمکداور ویدیویی به ایران میشود.
پرسپولیس و استقلال هزینه ۲۰۰ هزار یورویی خرید VAR را نمیپردازند
در میان تمام موانع رسیدن VAR به ایران، بهنظر میرسد مسائل مالی چالش پررنگتری باشد. فدراسیون فوتبال فراهمسازی هزینهی خرید تجهیزات VAR را به باشگاهها سپرده و مبلغ آن را حدود ۲۰۰ هزار یورو تخمین زده شده بود؛ اما بعضی از باشگاهها تمایل یا امکان تأمین این هزینه را نداشته و به همین دلیل، تا امروز برای خرید تجهیزات لازم اقدام نکردهاند.
در میان تیمهای مختلف ایرانی تعدادی هستند که بودجهی لازم را تهیه کردهاند؛ بهعنوان مثال ایسنا مینویسد که باشگاه سپاهان «تا عقد قرارداد با شرکت مربوطه برای آوردن VAR به نقش جهان پیش رفته»، اما بهنظر میرسد باشگاههای دولتی از جمله پرسپولیس و استقلال که همواره مشکل بودجه دارند، به تأمین هزینههای لازم تمایلی نشان نداده و ترجیح میدهند بودجهی خرید VAR از سوی دولت تأمین شود.
در کنار مسائل مالی، رئیس فدراسیون فوتبال اخیرا مسألهی تحریم از سوی کشورهای خارجی را مانع جدی برای خرید تجهیزات VAR خوانده است. مهدی تاج در این خصوص میگوید:
از پنج شرکت موجود تنها با سه شرکت امکان همکاری داریم. از طریق دو شرکت دیگر همهی کارها انجام شده اما بیش از ١٢ درصد ساخت تجهیزات ساخت آمریکا است و امکان واردات نداریم.- مهدی تاج، رئیس فدراسیون فوتبال
تاج در ادامه توضیح میدهد که فدراسیون تلاش کرده از طریق فیفا شرایط دستوپاگیر تحریم را مورد بررسی قرار دهد: «در تلاش هستیم تا با روش خاصی VAR را وارد کنیم. با وجود تحریمهای ظالمانه، همهی مجموعه فدراسیون در تلاش است که تجهیزات را وارد کنیم.»
با وجود تحریمهای بینالمللی تا امروز برخی از توافقات با شرکتهای خارجی بدون نتیجه مانده است. پیشتر، توافقی برای واردات تجهیزات با شرکت Slomo حاصل شده که بود به دلیل وجود تحریمها این همکاری به ثمر ننشست.
با وجود تحریمها شرکتهای خارجی با ایران همکاری نمیکنند
بعد از شرکت Slomo، مذاکرات بر سر خرید و واردکردن تجهیزات VAR با یک شرکت بلژیکی آغاز شد؛ این مذاکرات هم تا چند مرحله پیش رفته بود؛ اما شرکت بلژیکی هم با مانع تحریم روبهرو شده و از همکاری فدراسیون فوتبال ایران منصرف شد.
تحریم و هزینههای سنگین تجهیزات مربوط به سیستم کمکداور ویدیویی هرچند بهعنوان موانع اصلی مطرح میشوند اما برخی از کارشناسان داوری اعتقاد دارند حتی اگر این تکنولوژی وارد کشور و بازیهای لیگ شود، داوران ایرانی با آن آشنایی ندارند و نمیتوانند از سیستم VAR استفاده کنند.
دانش استفاده از VAR را نداریم
هیچ کدام از داوران کشور، به جز یک نفر، برای کار با تجهیزات VAR آموزش ندیدهاند و بنابراین، امکان استفاده از آن را ندارند. علاوهبر این، حتی اگر VAR به ایران وارد شود و کلاسهای آموزشی هم برگزار شود چند ماهی زمان لازم است تا داوران آموزشهای لازم را دریافت کنند و مراحل آزمایشی استفاده از آن را پشت سر بگذارند.
یکی از اعضای کمیتهی داوران فدراسیون فوتبال در همین زمینه به ایسنا گفت: «سیستم VAR یک پروسهی ۹ ماهه دارد و بعد از آموزش باید بهصورت آفلاین آن را تمرین کنیم.» با توجه به این اظهار نظر، ظاهرا حتی اگر همین فردا تجهیزات کمک داور ویدیویی به ایران برسد تقریبا تا پایان لیگ بیستوسوم زمان میبرد تا داوران آموزش ببینند و بتوانند از آن استفاده کنند.
با وجود تمام موانع و چالشها که قطعا فدراسیون فوتبال هم از آنها مطلع بود، مسئولان مربوطه در مواجهه با هر انتقاد و اعتراضی به وضعیت داوری، ورود فناوری کمکداور ویدیویی را وعده میدادند و از حتمیبودن ورود این فناوری به لیگ و استفاده از آن در بیستوسومین دورهی رقابتهای لیگ برتر خبر میداند.
حالا که در آستانهی آغاز لیگ بیستوسوم قرار داریم و تا سوت آغاز اولین بازی این رقابتها چند ساعت بیشتر باقی نمانده، تمام وعدههای پیشین بیحاصل شده و تلاشهایی که رئیس فدراسیون در تیر ماه امسال از آن صحبت کرده بود، بینتیجه مانده است. نه حالا و برای لیگ بیستسوم، بلکه به طور کلی هم مشخص نیست موانع موجود چه زمانی از سر راه برداشته خواهد شد و طلسم غیبت VAR خواهد شکست.