یک فعال حوزه فاوا: مهم‌ترین چالش حوزه اینترنت اشیاء، قطعی اینترنت بود

روزبه بابازاده، قطعی اینترنت، مهاجرت شرکت‌ها و مشکلات رگولاتوری را از چالش‌هایی دانست که مانع رشد اینترنت اشیاء در کشور شده‌اند.

او در گفت‌وگو با روابط عمومی سازمان نصر با اشاره به اینکه ایران هنوز درگیر حل چالش‌های مختلف مرحله سوم انقلاب صنعتی است، به سند اصول حاکم بر اینترنت اشیاء که در سال ۱۳۹۶ از سوی شورای عالی فضای مجازی تدوین شد، اشاره کرد و گفت: «این سند به گونه‌ای تدوین شده که به‌جای پیشرفت حوزه مذکور، خاموشی و نابودی این صنعت را در پی داشته است. در سازمان نظام صنفی رایانه‌ای تلاش داشته‌ایم تا با اسناد این‌چنینی مقابله کنیم و به‌صورت فنی به آن‌ها پاسخ بدهیم. در سال ۱۴۰۰ شورا سند دیگری تحت عنوان سند پلتفرم‌های خودروهای متصل تصویب کرد که در قالب پنج تشکل مرتبط با موضوع، به آن اعتراض کردیم. در جلسه‌ای که با حضور اعضای شورا برگزار شد ایرادات و پیامدهای این اسناد را تشریح کردیم.»

او با تأکید بر اینکه مهم‌ترین چالش این حوزه قطعی اینترنت بوده، گفت متأسفانه هنگامی که بازار در حال شکل‌گیری بود اینترنت کشور قطع شد: «قطعی اینترنت منجر به این شده است که متقاضیان این حوزه دلسرد شوند و به سمت استفاده از روش‌های گذشته بروند و دیگر تمایلی برای برگشت به سمت هوشمندسازی نداشته باشند. همچنین فیلترینگ گسترده باعث شده تا امنیت شبکه‌ها بسیار پایین بیاید و هک سیستم‌ها بسیار آسان شود. در سال گذشته تعداد بسیار زیادی از کارخانه‌ها و صنایع به‌دلیل استفاده از فیلترشکن‌ها هک شده‌اند.»

این فعال حوزه فاوا با اشاره به اینکه اینترنت اشیاء در کشور هنوز صنعتی نوپا است، علاوه بر مشکلات اینترنت و فیلترینگ دلایل دیگری را هم برای این اتفاق برشمرد: «ناشناخته بودن و بالا بودن هزینه‌ها از جمله مهم‌ترین دلایل این عدم رشد به شمار می‌روند. بخشی از بار این ناشناخته بودن به دوش فعالان این حوزه است که نتوانسته‌اند به‌صورت اصولی این حوزه را معرفی کنند. متأسفانه فعالان این حوزه فقط به دنبال فروش بیشتر هستند، نه بازارسازی. در سال‌های گذشته تلاش داشته‌ایم در سازمان نصر و کمیسیون‌ اینترنت اشیاء با همکاری دیگر تشکل‌های مرتبط با اینترنت اشیاء به فرهنگ‌سازی و بازارسازی در این حوزه توجه کنیم. در واقع سعی کرده‌ایم تا به سایر صنایع مزیت‌های اینترنت اشیاء را معرفی کنیم.»

او در مورد وضع رگولاتوری در حوزه اینترنت اشیاء هم به نگاه امنیتی بخش حاکمیتی اشاره کرد:

متأسفانه بخش حاکمیتی فقط با عینک خود به موضوع نگاه می‌کند و اصلاً بخش خصوصی و صنعت را مورد توجه قرار نمی‌دهد. به داده نگاه امنیتی دارد و توجهی به کسب‌وکارهای این حوزه ندارد. در حوزه داده، راهکارهایی ارائه شده اما به دلیل هزینه‌بر بودن این راهکارها برای لایه حکومتی، از آن‌ها استفاده نشده است. چالش دیگری که می‌توان به آن اشاره کرد، بحران مهاجرت محسوب می‌شود. اکثر شرکت‌‎های فعال در این زمینه از ایران مهاجرت کرده‌اند و تنها حدود 20 درصد از شرکت‌های این حوزه در کشور مشغول به کار هستند. این حوزه بسیار مورد توجه سایر کشورها است و به همین جهت به دنبال جذب شرکت‌های سایر کشورها هستند. برخی از کشورهای منطقه شرکت‌های ایرانی را به‌صورت یک‌جا جذب کرده‌اند. وضعیت استارتاپ‌های این حوزه بسیار بدتر است و تقریباً دیگر استارتاپی در کشور وجود ندارد.

به گفته او در سال ۲۰۲۰ تقریباً در جهان به ازای هم پنج نفر یک دیوایس اینترنت اشیاء وجود داشت و اینترنت اشیاء همه‌ی کسب‌وکارها را دگرگون کرده: «نمونه قابل‌لمس آن تاکسی‌های اینترنتی هستند که با یک دیوایس اینترنت اشیایی (موبایل) کسب‌و‌کار تاکسی‌های تلفنی را از کشور تقریباً جمع کردند. شاید این سؤال پیش بیاید که اینترنت اشیاء کجای این موضوع است؟ موبایل‌های ما دیوایس‌های اینترنت اشیاء هستند و در سیستم تاکسی اینترنتی موبایل‌ها تعیین هویت می‌شوند نه افراد. همین موضوع را به خیلی چیزهای دیگر می‌شود بسط داد.»

رئیس کمیسیون اینترنت اشیاء در پایان گفت آینده اینترنت اشیاء روشن است اما مشخص نیست که چه کسی می‌تواند از ظرفیت‌های آن استفاده کند: «به‌طور مثال این فرصت وجود داشت تا با اینترنت اشیاء، بحران آب را در کشور پشت سر بگذاریم. متأسفانه در کشور بحران‌های بسیار زیادی وجود دارد که می‌توان با اینترنت اشیاء تأثیرات آن‌ها را کاهش داد. با توجه به مهاجرت فعالان اینترنت اشیای کشور، می‌توان میزان استقبال جهانی را اندازه‌گیری کرد. حتی کشورهایی مثل قبرس تبدیل به مقاصد مهاجرتی شرکت‌های ایرانی شده‌اند. اگر بخواهم جمع‌بندی کنم، وضعیت این بخش در کشور آنچنان ناامیدکننده به نظر می‌رسد که بهبود آن در سال‌های آینده بسیار دور از انتظار است.»