گزارش سال ۲۰۲۳ نوبیتکس؛ رشد ۱۰۰ درصدی تعداد بازارهای مالی

نوبیتکس با انتشار گزارش سال ۲۰۲۳ می‌گوید سرعت استقبال ایرانی‌ها از دارایی‌های دیجیتال بیش از مردم دنیا و نشان‌دهنده آینده‌نگری ایرانیان در جهان بدون مرز آینده است. نوبیتکس که بزرگترین پلتفرم تبادل رمزارز در ایران شناخته می‌شود در سه فصل این گزارش از رشد ۱۰۰ درصدی تعداد بازارهای مالی خود در سال ۲۰۲۳ خبر می‌دهد و از سنگ‌اندازی‌های تنظیم‌گری و سختی‌های پیش روی این بازار گلایه می‌کند.

داده‌های این گزارش حاکی از رشد کاربران در سال ۲۰۲۳ میلادی است. تعداد کل کاربران نوبیتکس تا پایان این سال ۵ میلیون و ۷۶۱ هزار و ۴۲۷ نفر بوده است. البته در ساعت هفت عصر ۱۶ بهمن امسال شمار کاربران نوبیتکس از مرز ۶ میلیون نفر عبور کرده است.

با اینکه در اواسط سال ۲۰۲۳ روند ورود کاربران جدید به دنیای رمزارزها متأثر از شرایط نزولی بازار، به‌نسبت کُند شده بود، در ماه‌های پایانی سال ورود کاربران جدید سرعت گرفت. آمار بازدید از وبسایت نوبیتکس در این سال ۹۹ میلیون و بیشترین تعداد بازدید از این سایت در یک روز بیش از ۲۵۰ هزار بار بوده است. آمار بازدید اپلیکیشن نوبیتکس هم در این مدت ۲۹۰ میلیون و بیشترین تعداد بازدید در یک روز بیش از ۴۰۰ هزار مرتبه بوده است.

شمار بازارهای تتری و ریالی نوبیتکس هم تا پایان این سال ۱۹۶ مورد و میزان رشد تعداد بازارهای مالی نوبیتکس ۱۰۰ درصد بوده است.

۴۳ درصد از کاربران نوبیتکس استفاده از آن را به اطرافیان خود هم توصیه می‌کنند. نمودار زیر این شاخص را نشان می‌دهد:

شاخص NPS نوبیتکس بالاتر از میانگین جهانی است. عدد NPS نشان‌دهنده این است که علاوه بر رضایت کاربران، حدود نیمی از کاربران استفاده از نوبیتکس را نیز توصیه می‌کنند؛ این رقم در شرکت‌های فناوری مالی در دنیا به‌طور میانگین ۳۴ درصد است.

این پلتفرم در ادامه از روند پاسخگویی به کاربران خود گفته است. میانگین زمان انتظار کاربران نوبیتکس برای پاسخگویی در گفت‌وگوی متنی آنلاین ۶۹ ثانیه است. این عدد در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ۱۹ ثانیه بهبود پیدا کرده است. میانگین زمان انتظار برای تماس‌های مرتبط با احراز هویت به مراتب کوتاه‌تر است و به ۳۵ ثانیه می‌رسد. این یعنی کاربرانی که قصد ورود به دنیای رمزارزها را دارند قرار نیست زیاد معطل شوند.

بر اساس این گزارش طولانی‌ترین مکالمه تلفنی برای راهنمایی یک کاربر ۵۳ دقیقه و کوتاه‌ترین زمان از ثبت تا پاسخگویی به تیکت یک کاربر ۱۵۰ ثانیه بوده است. نوبیتکس می‌گوید هیچ سؤالی بدون پاسخ نمانده و در این سال یک میلیون ۶۰۰ هزار پاسخگویی به‌روش گفت‌وگوی متنی، ۴۳۰هزار مورد به‌روش تلفنی و تعداد تیکت پاسخ داده‌شده ۲۴۵ هزار مورد بوده است.

طبق این آمار ۲۲ هزار و ۶۰۴ ساعت از طریق مکالمه تلفنی برای راهنمایی و کمک به کاربران صرف‌شده و مدت‌زمانی که از طریق گفت‌وگوی آنلاین صرف پاسخگویی به کاربران شده، ۸۷ هزار و ۱۶۸ ساعت بوده که زمانی معادل ۱۰ سال است.

این گزارش در بخش دیگری به «کاربران در مسیر گسترش و فراگیری» پرداخته و خبر می‌دهد که مشارکت زنان در بازار رمزارزها سال به سال در حال افزایش است. به‌طوری که در ۲۰۲۳ در مقایسه با سال قبل، سرعت جذب کاربران جدید زن به نوبیتکس ۵۰ درصد رشد را نشان می‌دهد.

آمارها نشان می‌دهد سهم زنان از معاملات نوبیتکس در مقایسه با سال ۲۰۲۲ رشدی ۴ درصدی داشته است. همچنین همزمان با افزایش سهم زنان از معامالت نوبیتکس، ارزش دارایی رمزارزی آنها هم رشد داشته است؛ به‌طوری‌که نسبت دارایی زنان به مردان از ۱۵.۴ درصد در سال قبل به ۱۷.۳۳ درصد در سال ۲۰۲۳ رسیده است.

این گزارش اضافه می‌کند که در سال ۲۰۲۳ بیش از ۴۰ درصد معاملات در نوبیتکس توسط کاربران با گروه سنی ۳۰ تا ۴۰ سال انجام شده و کاربران ۴۰ تا ۵۰ ساله هم با سهم ۲۸ درصدی در تعقیب آن‌ها هستند.

در همین حال ۵۱ درصد کاربران نوبیتکس تحصیلات کارشناسی و بالاتر دارند که نشان‌دهنده محبوبیت بالای رمزارزها در میان اقشار تحصیل‌کرده کشور است.

در بخش دیگر این گزارش به توازن توزیع جغرافیایی دارایی رمزارز در مقایسه با سپرده‌های بانکی پرداخته شده است.

کاربران نوبیتکس از همه استان‌های کشور هستند و بیش از 10 درصد تهرانی‌ها کاربر این پلتفرم هستند. مطابق این بررسی اهالی استان خراسان رضوی اگرچه از نظر مجموع سپرده‌های بانکی در رتبه سوم کشور هستند اما از نظر دارایی رمزارزی بالاتر از اصفهانی‌ها در رتبه دوم ایستاده‌اند. از سوی دیگر با اینکه تهرانی‌ها بیش از نصف سپرده‌های بانکی کشور را در اختیار دارند اما در مورد دارایی رمزارزی سهم آن‌ها حدود یک سوم کل دارایی رمزارزی در کشور است.

- گزارش سال ۲۰۲۳ نوبیتکس

مقایسه دو نمودار زیر نشان می‌دهد انباشت سرمایه در بخش رمرزدارایی نسبت به سپرده‌های بانکی متوازن‌تر است.

فصل دوم این گزارش مربوط به محصولات نوبیتکس است و در نموداری روند تاریخی ارائه محصولات را در ۲۰۲۳ نمایش می‌دهد.

در این گزارش محصولات و قابلیت‌هایی چون استیکینگ (Staking)، ییلد فارمینگ (Yield Farming)، استخر مشارکت (Liquidity Pool)، لاکت‌ولت (Locket Wallet) و نوبی‌دکس (Nobidex) اینطور معرفی شده‌اند.

• نوبیتکس قابلیت «استیکینگ» را در اسفند ۱۴۰۱ برای اولین بار در ایران عرضه کرد تا کاربران بتوانند دارایی رمزارزی خود را برای مدت مشخصی در شبکه قفل کنند و در ازای آن پاداش بگیرند. متوسط پاداش مشارکت در این طرح ۱.۸ درصد و بیشترین پاداش مشارکت سالانه در طرح اسکیتینگ اتم ۱۷.۶ درصد تخمین زده شده است.

• کاربران با «ییلد فارمینگ» می‌توانند با سپردن موقت دارایی خود به پروژه‌های امور مالی غیرمتمرکز، پاداش بگیرند. این قابلیت در مورد استیبل‌کوین‌هایی که قابلیت استیکینگ ندارند، استفاده می‌شود و هدف این است که با بررسی پلتفرم‌های مختلف جایی با کمترین ریسک برای ورود کاربران مهیا شود.

• «استخر مشارکت» پشتوانه معاملات تعهدی است؛ جایی که کاربران می‌توانند علاوه بر کسب سود از روزهای صعودی بازار، در روزهای نزولی بازار هم در ازای مشارکت در معامالت تعهدی، پاداش دریافت کنند. در حال حاضر تعداد رمز ارزهای عرضه شده در استخرهای مشارکت به ۴۱ رسیده است.

• تابستان امسال نوبیتکس از یک محصول جدید به نام «لاکت‌ولت» رونمایی کرد؛ یک کیف پول غیرامانی که در حال حاضر از ۹ شبکه رمزارزی پشتیبانی می‌کند. تعداد نصب این کیف پول در مارکت‌های اندرویدی به بیش از سه هزار رسیده و لاکت‌ولت به‌صورت هفتگی بیش از ۵۰۰ کاربر فعال دارد.

• «معامالت تعهدی» مدلی معاملاتی است که معامله مارجین را متناسب با قوانین ایران در دسترس کاربران قرار می‌دهد. نوبیتکس نخستین و تنها پلتفرمی است که این نوع معاملات را منطبق با مصوبه شورای فقهی سازمان بورس، پیاده‌سازی کرده است.

• احراز هویت هوشمند هم روند جدید ثبت نام کاربران در نوبیتکس است که زمان افتتاح حساب تا اولین معامله رمزارزی را به ۵ دقیقه رسانده است. میزان استقبال کاربران از احراز هویت هوشمند ۸۰ درصد بوده است.

در این فصل همچنین نوبیتکس نگاه خود را درباره سرمایه انسانی مطرح کرده است، از آمادگی برای ورود نسل جدید استعدادها گفته و آماری از تعداد همکاران در گذر زمان داده و می‌گوید تعداد همکاران این پلتفرم از ۵ نفر در سال ۲۰۱۷ به ۳۱۴ نفر در پایان سال ۲۰۲۳ رسیده است.

در سال ۲۰۲۳ هم مثل سال قبل میلادی ۴۰ درصد همکاران نوبیتکس را زنان تشکیل می‌دهند. این گزارش همچنین می‌گوید نوبیتکسی‌ها بیشترین رضایت را از معنای کار، مدیر مستقیم و هم‌تیمی‌ها دارند و البته ایجاد، توسعه و حفظ این سه پارامتر که سنگ بنای بسیاری از تحول‌ها در این سازمان بوده، زمانبر و دشوارتر از سایر پارامترها است.

این گزارش در بخش دیگر به سرمایه‌گذاری خطرپذیر شرکتی (CVC) پرداخته است.

توسعه در کسب و کار مستلزم گستردگی ابعاد صنعت و بازار است و در یک اکوسیستم در حال توسعه، تامین سرمایه یکی از چالشهای جدی تلقی می‌شود. نوبیتکس به‌منظور فراهم کردن مسیر توسعه صنعت کریپتو و کم‌کردن فاصله ایران با جهان، از نیمه سال 2023 از طریق بازوی سرمایه‌گذاری خطرپذیر خود، حمایت از صنعت رمزارز و بالکچین، فین‌تک، زیرساخت و هوش مصنوعی را آغاز کرده است. رقم سرمایه‌گذاری در این شرکت‌ها سرجمع به بیش از 65 میلیارد تومان می‌رسد.

- گزارش سال ۲۰۲۳ نوبیتکس

حمایت از سازمان‌های مردم‌نهاد بخش دیگری از اقدامات این پلتفرم است:

• اختصاص ۲۵۰ میلیون تومان به تحصیل دانشجویان مستعد در سال ۲۰۲۳
• حمایت از سازمان‌های خیریه مردم‌نهاد با پرداخت مبلغی به‌ارزش حدود ۴۰۰ میلیون تومان در سال ۲۰۲۳
• پرداخت ۵۵۰ میلیون تومان به قربانیان زلزله خوی و حادثه تروریستی کرمان در دو نوبت و ارسال تجهیزات پزشکی به بیمارستان افضلی‌پور

همکاری با تیم‌های امنیت سایبری بخش دیگری از اقدامات نوبیتکس است. این گزارش از شناسایی و مسدود کردن سایت‌ها و اکانت‌های جعلی شبکه‌های اجتماعی خبر داده که از نام نوبیتکس برای کلاه‌برداری سوءاستفاده می‌‌کنند. این اکانت‌ها به سرعت شناسایی و مسدود می‌شوند.

نوبیتکس تا به امروز با همکاری یک تیم امنیت سایبری بیش از 440 حساب اینستاگرامی و 100 کانال تلگرامی جعلی را که با نام نوبیتکس سعی در جذب کاربران داشتند، مسدود کرده است. این اقدام در شبکه‌های اجتماعی مانند فیسبوک، یوتیوب، آپارات و حتی پینترست نیز انجام می‌شود تا اطمینان حاصل کنیم کاربران کریپتو در ایران از طریق حساب‌های جعلی به دام کلاهبرداران نمی‌افتند.

- گزارش سال ۲۰۲۳ نوبیتکس

علاوه بر این برای پیشگیری از گرفتاری کاربران در دام کلاهبرداری و فیشینگ، در صفحه ورود وبسایت و اپلیکیشن موبایلی، هشدارهایی به‌صورت پاپ‌آپ ارسال می‌شود.

اقدامات فنی و عملیاتی هم بخش دیگری از این ماجرا است:

• با استفاده از الگوریتم‌های پیشرفته، حساب کاربری افرادی که مشکوک به قرار گرفتن در دام فیشینگ هستند، تا زمان بررسی موضوع محدود می‌شود تا جلوی عملیات فیشینگ را بگیرد.
• آدرس کیف پول‌های مشکوک با سابقه فیشینگ یا سایر اعمال مجرمانه در لیست سیاه نوبیتکس قرار گرفته است.
• نوبیتکس با پایش مستمر پلتفرم‌های مرتبط با قمار و شرط‌بندی و به‌ویژه پروژه‌های کلاهبرداری سوددهی نامتعارف موسوم به پانزی، اقدام به مسدودسازی برداشت رمز ارزی به آدرس این بسترها کرده و از ارسال رمز ارز به این آدرس‌ها جلوگیری می‌کند تا شاهد ضرر بیشتر کاربران نباشد.

نوبیتکس درنهایت چشم‌انداز خود را تبدیل‌شدن به یکی از سه شرکت برتر ارائه‌دهنده خدمات مالی بلاکچین‌محور در سطح خاورمیانه تا سال ۲۰۲۳ معرفی کرده است.

نوبیتکس ۲۰۲۳ را یکی از سال‌های سخت اما امیدوارانه برای قانونگذاری رمزدارایی‌ها در ایران و جهان دانسته است. این گزارش مسیر سخت تنظیم‌گری در ایران را در فصل دوم روایت کرده و به راهکارهای توسعه و نقش حداکثری این صنعت در توسعه اقتصاد دیجیتال پرداخته است.

روزهای آغاز سال ۲۰۲۳همزمان با اعمال دو محدودیت بزرگ بر پلتفر‌مهای ایرانی تبادل رمز دارایی بود. در ادامه، چالشهای زیادی پیش پای صنعت بلاکچین و رمز دارایی در ایران قرار گرفت تا در میانه این راه پرسنگلاخ، بعضی کشورهای منطقه بتوانند گوی سبقت را در توسعه این صنعت که می‌توان آن را یکی از بهترین راهکارهای برون‌رفت از شرایط تورمی و تحریمی در اقتصاد دانست؛ از ایران بگیرند.

در سال ۲۰۲۳ برای بار اول، ایران در ارزیابی Chanalysis قرار گرفته و رتبه ۲۸ را در این لیست داشت. بر اساس این گزارش مشار کاربران کریپتوکارنسی در ایران به حدود ۱۵ میلیون نفر می‌رسد.

در اکوسیستم رمزدارایی در ایران بیشترین حجم مربوط به تبادل و سپس استخراج است.

این هم تاریخچه تنظیم‌گری در ایران است:

• ۱۳۹۶: شورای عالی مبارزه با پولشویی به‌طور رسمی همه مؤسسه‌های مالی را از کار با ارزهای دیجیتال منع کرد.
• ۱۳۹۷: پلتفرم‌های رمزارز به‌طور موقت فیلتر شدند.
• ۱۳۹۸: اولین مجوز استخراج رمزارز صادر شد.
• ۱۳۹۹: ماینرها قانونی شدند.
• دی‌ماه ۱۴۰۱: بانک مرکزی سقف پرداخت درگاه‌های پلتفرم‌های تبادل رمزدارایی را از ۱۰۰ میلیون به ۲۵ میلیون تومان در روز کاهش داد و پلیس فتای استان تهران برای «بررسی موارد مجرمانه احتمالی» به پلتفرم‌های تبادل رمزدارایی دستور داد وجه کاربران را تا ۷۲ ساعت پس از واریز مسدود کنند.
• بهمن ۱۴۰۱: وزارت صمت به‌دلیل کمبود انرژی دستور داد ماینرها خاموش شوند.
• اردیبهشت ۱۴۰۲: در زمستان ۱۴۰۱ وزارت نیرو تصمیم به افزایش تعرفه انرژی ماینرها گرفت اما طی یک اشتباه، با تاخیر دو ماهه در اردیبهشت، پس از ارسال صورت‌حساب برای استخراج‌کنندگان رمزارز تفاوت حساب چند برابری در تعرفه انرژی مصرفی دیده شد. این اختلاف هنوز حل نشده است.
• شهریور ۱۴۰۲: وزیر اقتصاد از ضرورت تلاش برای به‌رسمیت‌شناختن دارایی‌های دیجیتال گفت.
• آبان ۱۴۰۲: بانک مرکزی با رویکرد محدودیت و شفافیت برای رمزدارایی‌ها ره‌نگاشت فین‌تک را رونمایی کرد.
• آذر ۱۴۰۲: با تصویب قانون بانکداری، مقررات و قانون‌گذاری رمز پول یا همان CBDC به‌عهده بانک مرکزی گذاشته شد و کلیات طرح ساماندهی رمز ارزش‌ها در کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی تصویب شد.

نوبیتکس در فصل آخر از سه مسیر توسعه رمزارزها می‌گوید؛ رویکرد خاکستری، ادامه کار با محدودیت‌ها و رویکرد توسعه‌محور.

• رویکرد خاکستری ادامه داشته باشد: حفظ فضای بی‌تصمیمی و خاکستری ماندن وضعیت قانون‌گذاری تبادل رمزدارایی در حالی که ده‌ها کسب‌وکار و هزاران نفر در این حوزه کار می‌کنند و برخی نهادها مانند بانک مرگزی دست به ایجاد محدودیت‌های غیرمارشناسی می‌زنند، کاربران را بلاتکلیف کرده و اعتماد عمومی به کسب‌پکارهای ایرانی را که شفاف و قانون‌پذیر هستند از بین می‌برد.

• رویکردی با محدودیت‌های بیشتر در پیش گرفته شود: رویکرد محدودیت بیشتر در فضای کریپتو و سرمایه گذاری در رمز ارزها بیش از هر چیز به غیر شفاف شدن و زیرزمینی شدن بازار دامن یمزند و فرصتی ویژه برای سوداگران در این زمینه فراهم می‌کند؛ ایجاد محدودیت بیشتر بر حوزه تبادل رمزدارایی‌ها به زیان کاربران و سرمایه‌گذاران ایرانی و به نفع سوداگران و کسب‌وکارهای خارجی خواهد بود.

• رویکرد توسعه‌محور در پیش گرفته شود: تجربه‌های موفق در کشور نشان می‌دهد همراهی تنظیمگران و قانونگذران می‌تواند منجر به خلق ارزش، توسعه صنعت، ایجاد شغل و در نهایت افزایش سهم اقتصاد دیجیتال در تولید ناخالص ملی شود. تجربه‌های مثبتی همچون خرده‌فروشی آنلاین و تاکسی اینترنتی مثال‌هایی است از تصمیم و قانون خوب که منجر به توسعه کسب‌وکارهای ایرانی و بی‌نیازی از محصول و شرکت‌های غیربومی شده‌اند.

امیرحسین راد، مدیرعامل نوبیتکس در پایان این گزارش از سرعت استقبال مردم ایران از صنعت کریپتو می‌گوید:

مردم ایران با سرعتی بیشتر از دنیا از این دارایی استقبال کرده‌اند که این نشان از عقل جمعی و آیندهنگری ایرانیان در جهان بدون مرز آینده است. در چنین شرایطی، سرمایه‌گذاری روی توسعه سرویس‌ها و محصولات بومی بیش از پیش اهمیت می‌یابد چرا که دنیای غیرمتمرکز بخشی جدایی ناپذیر از آینده نزدیک خواهد بود و مهم است که برای این آینده محتوم آمادگی داشته باشیم.

- امیرحسین راد، مدیرعامل نوبیتکس

از نگاه او سال ۲۰۲۳ بیش از هر زمانی برای نوبیتکس معنای بلوغ و رشدی مسئولانه داشته است و در این مدت علاوه‌بر توسعه کسب‌وکار در راستای تقویت صنعت هم تلاش شده است و حالا باید امید داشت که مسیری متناسب با توسعه صنعت رمزدارایی در ایران و بهره‌برداری از فرصت‌های توسعهای حوزه به نفع اقتصاد نوآور و جامعه ایران اتفاق بیفتد تا مگر روزگاری بشود از ایجاد شغل، تولید ناخالص ملی و رقابت نزدیک با منطقه سخن گفت.