اعلام جزئیات برنامه ستار هاشمی برای سکان‌داری وزارت ارتباطات کشور

وزیر پیشنهادی پزشکیان در برنامه خود برای سکان‌داری وزارت ارتباطات توسعه راهبرد کلان را استفاده از فناوری روز دنبا برای پیشرفت اقتصاد دیجیتال و دولت هوشمند می‌داند. ستار هاشمی در برنامه پیشنهادی خود برای چهار سال فعالیت در جایگاه وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، توسعه در ۶ محور را مهم دانسته است؛ شبکه ملی اطلاعات، دولت هوشمند، اقتصاد دیجیتال، خدمات محتوایی در فضای مجازی، صنعت فضایی و صنعت پست.

هاشمی برای شناخت وضع موجود، چالش‌ها وضعیت ارتباطات و فناوری اطلاعات کشور، چشم‌انداز‌ها و راهکارهای آن را بررسی کرده است. بعضی چالش‌هایی که در برنامه به آن اشاره شده این مواردند:

• کندی توسعه شبکه ملی اطلاعات و نداشتن برنامه مشخص برای توسعه زیرساخت‌ها و توفیق کم در فعالسازی سرویس‌های ارتباطی مبتنی بر فیبر.
• تحریم‌ها و کاهش دسترسی به فناوری‌ها و تجهیزات نوین.
• نبود برنامه مشخص برای توسعه اقتصاد دیجیتال در کشور
• ضعف در تنظیمگری برای توسعه خدمات ارتباطی
• سطح نامطلوب ارائه خدمات ارتباطی و دسترسی عمومی
• کمبود زیرساخت‌های لازم برای تحقق اقتصاد دیجیتال و ضعف در راه‌اندازی و بهره‌برداری کامل از شبکه ملی اطلاعات.
• کمبود زیرساخت‌های پرتاب ماهواره و بهره‌برداری از داده‌های فضایی، از جمله پایگاه‌های پرتاب و ایستگاه‌های زمینی.
• نبود بهره کافی از ظرفیت‌های فرکانس ماهواره‌ای و نقاط مداری ایران در فضای بین‌الملل.
• و موارد دیگر...

راهبرد کلان ستار هاشمی برای عبور از چالش‌های استفاده از دانش و فناوری‌های روز دنیا برای پیشرفت اقتصاد دیجیتال و دولت هوشمند است که از طریق «جهت‌گیری‌های سیاستی و برنامه‌ها و اقدامات اجرایی مشخص» به سرانجام می‌رسد.

توسعه فناوری برای اقتصاد دیجیتال باعث خواهد شد ایران امروز در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات از مواهب هوش مصنوعی، رایانش ابری، اینترنت اشیا و ... بهره گیرد و با توسعه تنظیمگری خود همزمان با افزایش کیفیت زیرساخت‌ها و خدمات مرتبط زمینه حکمرانی هوشمند با ابزارهای متنوع توسعه‌یافته در نهادهای دولتی را فراهم کند.

- ستار هاشمی

چشم‌انداز و اهداف کلان در برنامه چهار ساله ستار هاشمی برای وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در ۶ بخش مطرح شده است.

هاشمی توسعه زیرساخت‌های ارتباطی را یکی از اولویتهای اصلی در کشور می‌داند و معتقد است که توسعه شبکه ملی اطلاعات مبتنی بر فیبر نوری و شبکه‌های نسل جدید ارتباطی مانند 5G، مقابله با تحریم‌های ارتباطی، و ارتقای شاخص‌های ارتباطی، از جمله گام‌های ضروری برای تحقق این هدف هستند.

او هدف از این برنامه‌ها را بهبود دسترسی آحاد جامعه به خدمات الکترونیکی و فضای مجازی، ایجاد عدالت ارتباطی، و حضور فعال در تعاملات بین‌المللی می‌داند. در ادامه به بخشی از اقدامات مورد نظر هاشمی اشاره می‌کنیم:

• توسعه زیرساخت شبکه ملی اطلاعات مبتنی بر فیبر نوری و فراهم‌سازی اتصال و دسترسی پرسرعت و کمک به توسعه خدمات و محتوا با استفاده حداکثری از تجهیزات بومی
• راه‌اندازی صندوق توسعه شبکه فیبر نوری
• توسعه شبکه ارتباطات همراه از طریق نسل جدید ارتباطی 5G، مقابله با تحریم‌های ارتباطی، مدیریت بهینه و استفاده از تمامی ظرفیت‌های طیف فرکانسی
• ارتقای شاخص سرانه سرعت اتصال شبکه جهانی اینترنت و شبکه ملی اطلاعات
• حضور فعال و موثر در تعاملات بین‌المللی در حوزه حکمرانی اینترنت و حوزه فضایی
• ارتقای کمی و کیفی و تسهیل دسترسی آحاد جامعه به خدمات الکترونیکی و فضای مجازی و ایجاد عدالت ارتباطی در کشور
• هم‌افزایی با سایر وزارتخانه مانند نیرو جهت تامین برق پایدار برای برنامه‌ها، وزارت راه و شهرسازی، منابع طبیعی، شهرداری‌ها برای توسعه فیبر و احداث ایستگاه‌های مخابراتی.
• ایجاد دسترسی عموم مردم در بستر شبکه ملی اطلاعات

در بخش دوم برنامه هاشمی به این اشاره شده که با پیشرفت فناوری‌های نوین و افزایش نیاز به خدمات دولتی کارآمد، ارزان و به موقع، توسعه دولت هوشمند و کاربردی‌سازی فناوری‌های نوینی همچون هوش مصنوعی، در صنایع مختلف اهمیت ویژه‌ای دارد. از نگاه او اقداماتی از این دست می‌تواند به بهود کارایی، کاهش هزینه‌ها و افزایش شفافیت و ارائه خدمات بهتر به شهروندان کمک کند:

• تدوین طرح تحول دولت هوشمند و ایجاد، تقویت و استقرار دولت هوشمند
• ایجاد، تقویت و استقرار زیرساخت یکپارچه ابری دولت هوشمند
• پیگیری و پایش روند اجرای برنامه ملی توسعه هوش مصنوعی
• طراحی و راهبری سامانه‌های مشترک و حذف سامانه‌ها‌ی موازی دستگاه‌های اجرایی
• ارتقای شاخص‌های ملی و بینالمللی توسعه دولت الکترونیک در کشور

او در ادامه به جایگزینی استعلام‌های الکترونیک آنلاین و آنی به جای کاغذی و حذف بروکراسی اداری، کاغذبازی و مراجعه حضوری به ادارات به‌عنوان اقدامات دیگر در این بخش اشاره می‌کند و درباره هوش مصنوعی این موارد را مهم می‌داند:

• توسعه توان پردازشی، ذخیره‌سازی و زیرساختهای نرم و سخت هوش مصنوعی
• کمک به توسعه کاربردهای هوش مصنوعی در صنایع و کشاورزی
• افزایش آمادگی اجرا، و ساماندهی و توسعه فناوری‌های نوظهور مانند کلان‌داده‌ها، اینترنت اشیا، زنجیره بلوکی، هوش مصنوعی و علوم داده، و پردازش کوانتومی

طبق این برنامه ارتقای حریم خصوصی در فضای مجازی و تقویت امنیت زیرساخت‌های سایبری یکی دیگر از اقدامات مورد نظر هاشمی در جایگاه وزیر ارتباطات خواهد بود. او در این مورد به ارتقای امنیت فضای تولید و تبادل اطلاعات و افزایش پایداری و تاب‌آوری در مقابل تهدیدات و افزایش ضریب پایداری و امنیت ارتباطات از لایه زیرساخت تا لایه سرویس اشاره دارد و در موارد بعد از جلوگیری از وقوع جرایم مرتبط با سیم‌کارت‌های تلفن همراه، تقویت توان نظارتی و حمایتی وزارت ارتباطات و کمک به دستگاه‌های اجرایی در برنامه‌ریزی و اجرای تدابیر امنیت سایبری می‌گوید.

طبق این برنامه با در نظر گرفتن سند راهبردی فضای مجازی و سند نظام اقتصاد دیجیتال اقداماتی از جمله تدوین سند راهبردی ایران در فضای مجازی و سند نظام اقتصاد رقومی (دیجیتال) و همچنین تدوین و پیشنهاد نیازهای تقنینی و لوایح لازم برای زیرساخت حقوقی توسعه اقتصاد دیجیتال مهم شمرده شده است. ایجاد سکوی ملی شبکه توزیع کالا و محصولات هم از دیگر اقدامات این بخش است.

هاشمی در برنامه راهبردی خود در بخش توسعه اقتصاد دیجیتال به فیلترینگ هم در این اقدام می‌پردازد: اصلاح شیوه فیلترینگ در کشور از طریق اصلاح مقررات و شیوه مداخلات، کنترل‌های پسینی، گفتمان‌سازی در سطوح نخبگانی و آحاد مردم، ایجاد وفاق ملی بین گروه‌های مرجع، مذاکرات بین‌المللی، مبتنی بر اقتصاد دیجیتال.

بخش دیگری از اقدامات مورد نظر وزیر پیشنهادی ارتباطات این‌هاست:

• تامین زیرساخت‌های توسعه اقتصاد دیجیتال اعم از ارتباطی و اطلاعاتی (ابری)، ذخیره‌سازی و پردازش سریع
• برنامه توسعه کسب‌و‌کارهای مبتنی بر ارتباطات و فناوری اطلاعات
• راه‌اندازی شرکت ارتباطات بین‌الملل
• افزایش سهم ایران از انتقال (ترانزیت) پهنای باند بین‌الملل و مشارکت در اجرا و پیاده‌سازی و مالکیت کابل‌های بین‌المللی (زمینی و دریایی) با مشارکت کشورهای همسایه و دارندگان محتوا در سطح بین‌الملل به منظور ارتقای حداکثری نقش و بازیگری کشور در حوزه ترانزیت داده.
• توسعه نظام سرگرمی، بازی و غنابخشی به اوقات فراغت در فضای مجازی
• حمایت از فروشگاه‌های مجازی و خرده‌فروشی الکترونیکی و کمک به افزایش سهم آن از کل بازار خرده‌فروشی کشور
• حمایت از شکل‌گیری و توسعه سکوهای خدمات فضای مجازی.

طبق رویکرد ستار هاشمی دولت با حمایت از توسعه زیرساخت‌های فناورانه بومی و ارتقای سواد فضای مجازی می‌تواند به‌دنبال ایجاد یک فضای مجازی مفید و ایمن برای تمامی اقشار جامعه باشد.

در این مورد اقداماتی از جمله حمایت از تولید محتوا و خدمات بومی در فضای مجازی، کمک به توسعه نظام‌های رسانه‌ای، تأمین و توسعه زیرساخت‌های فناورانه خط و زبان فارسی، ترویج و ارتقای سواد فضای مجازی، توسعه فضای مجازی مفید و ایمن برای کودک و خانواده معرفی شده است.

همچنین تدوین سند سیاست‌ها و الزامات حفاظت و حمایت از داده‌های شخصی، ایجاد زیرساخت نظارت مردمی بر قیمت، کیفیت محتوا و خدمات دیجیتال و در نهایت توسعه اقتصاد تولید محتوا و ایجاد الگوهای اقتصادی جدید برای تشویق تولید محتواهای بومی سه اقدام دیگر در این حوزه است.

ستار هاشمی می‌گوید افزایش تعداد سامانه‌های فضایی، ارتقای فناوری‌های ماهواری و بهره‌برداری اقتصادی از خدمات فضای مجازی را دنبال خواهد کرد. این‌ها اقدامات مورد نظر اوست:

• اجرای برنامه‌ها، سیاست‌ها و برنامه‌های کلان بخش فضایی کشور و اهداف سند ۱۰ ساله فضایی
• افزایش تعداد سامانه‌های فضایی و ماهواره‌های پرتابی به فضا
• توسعه زیرساخت‌های آزمایشگاهی فضایی
• تثبیت ماهواره‌های سبک در مدار لایه لئو
• افزایش سطح پوشش ماهوارهای و تثبیت ماهواره‌های سنگین وزن در مدار لایه ژئو
• راه‌اندازی پایگاه‌های ملی پرتاب‌های فضایی و ایستگاه‌های زمینی بهره‌برداری از داده‌های فضایی و توسعه پرتابگر
• توسعه خدمات فضاپایه در صنایع مختلف، اقتصادی کردن خدمات فضایی و توسعه اشتغال بخش فضایی
• توجه به جایگاه بخش خصوصی برای مشارکت و سرمایه‌گذاری در صنعت فضایی
• سنجش از راه دور با دقت بالا

با توجه به سمت قبلی ستار هاشمی در سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، او هوشمندسازی خدمات پستی را در اصلی‌ترین برنامه‌های خود آورده است و می‌گوید:

تبدیل شرکت ملی پست ایران به یک نهاد پیشران در زمینه توسعه کسب‌وکارهای اینترنتی و اتصال و یکپارچه‌سازی شرکت پست به‌عنوان اپراتور تحویل فیزیکی کالا به زنجیره ارزش اقتصاد دیجیتال از طریق دیجیتالی کردن بسیاری از فرآیندها، افزایش کارایی و کیفیت خدمات پستی، یکی از اهداف اصلی خواهد بود.

- ستار هاشمی