مدیرعامل تترلند: با رویه‌های بانک مرکزی و حاکمیت امیدی به پیشرفت اقتصاد دیجیتال نیست
این اولین بار نیست که افزایش قیمت دلار بانک مرکزی را به سمت بستن حساب‌های بانکی پلتفرم‌های رمزارز برده است. تکرار شدن این رویه باعث اعتراض بسیاری از فعالان این حوزه و صرافی‌های رمزارزی شده است. انجمن فین‌تک پس از مسدودسازی اخیر که ۶ دی ماه اعمال شد، در بیانیه اعتراضی خود این اقدام را «تهدیدی جدی برای اقتصاد دیجیتال و حقوق میلیون‌ها کاربر ایرانی» خوانده است.
۵۰ شرکت فعال در حوزه رمزارز نیز در بیانیه اعتراضی مشترک‌شان اعلام کرده‌اند: «بخش خصوصی در نتیجه چنین رویه‌های غلطی ناامید است و گویی با فیلترینگی خودساخته بر شریان اقتصاد دیجیتال کشور باید دست و پنجه نرم کند.»
- بیانیه بیش از ۵۰ کسبوکار حوزه رمزارز در خصوص اقدامات مخرب بانک مرکزی5 روز پیشمطالعه '2
در حال حاضر، این مسدودسازی ادامه پیدا کرده و بدون این که مشخص باشد مسدود کردن حساب بانکی پلتفرم‌های رمزارزی چه تاثیری بر بازار ارز گذاشته، این تصمیم هر بار تکرار می‌شود. موضوعی که باعث شده تبدیل کردن دارایی رمزارزی افراد به ریال غیرممکن و بازار فروش تتر حتی در پلتفرم دیوار داغ شود. از سوی دیگر، با این اتفاق افراد نسبت به امنیت دارایی‌هایشان نگران می‌شوند و اعتمادشان به پلتفرم‌ها و صرافی‌های رمزارزی را از دست می‌دهند.
موضوع اعتماد از نظر رضا مسعودی‌فر، مدیرعامل تترلند، مهم‌ترین لطمه‌ای است که این اتفاق به صرافی‌ها می‌زند. او در گفت‌وگو با زومیت از رویه‌های مسدودسازی و محدودساز انتقاد می‌کند و معتقد است بستن حساب بانکی صرافی‌ها هیچ تاثیری بر بازار ارز ندارد و در حوزه‌های اقتصادی هرگز نمی‌توان با ایجاد محدودیت جلوی روندها را گرفت. در ادامه این گفت‌وگو را می‌خوانید:
- در سال ۱۴۰۳ این اولین بار نبود که برای صرافی‌های رمزارز محدودیت ایجاد شد؛ این موضوع و تبعاتی را که برای شما به‌عنوان یک کسبوکار فعال در این حوزه دارد، چطور تحلیل می‌کنید؟
از بین رفتن اعتماد کاربران به پلتفرم مالی فعال در حوزه اقتصاد دیجیتال و فین‌تک بزرگ‌ترین لطمه‌ای است که می‌تواند به یک کسبوکار فعال در حوزه رمزارز وارد شود. چون پایه و اساس کسبوکار مالی بر مبنای اعتماد و جلب اعتماد کاربران است، چراکه کاربر دارایی خود را در این پلتفرم‌ها نگه‌داری می‌کند و می‌خواهد دارایی‌اش را به سریع‌ترین و راحت‌ترین روش ممکن تبدیل کند. این اتفاقاتی که بانک مرکزی و حاکمیت به‌صورت پیاپی رقم می‌زنند، صرفا باعث از بین بردن اعتمادی می‌شود که پلتفرم‌های رمزارزی سال‌های سال با وجود همه محدودیت‌ها برای ایجاد آن تلاش کرده‌اند.
علاوه بر این، همکاران ما در روزهایی که این محدودیت‌ها رخ می‌دهد مثل مسدود شدن درگاه‌ها، مسدود شدن حساب‌های بانکی و... فشار کاری بسیار زیادی را، هم بابت پاسخ‌گویی به کاربران و هم بابت اضطراب امنیت شغلی، تحمل می‌کنند. این نوع فشارها را نمی‌توان با هیچ عدد و رقمی اندازه‌گیری کرد اما حق جوان‌های نخبه‌ای که در صرافی‌های رمزارزی فعالیت می‌کنند، این است که در آرامش فکری و با امنیت شغلی کار کنند.
- آیا برآورد تقریبی از میزان خسارت‌های واردشده به تترلند در نتیجه ایجاد این محدودیت‌ها دارید؟
ما هنوز برآورد درستی از میزان خسارت واردشده نداریم چون اتفاق‌های متعددی در حال رقم خوردن است. از یک سمت، همه ساعت‌ها و روزهایی که دارد سپری می‌شود و هزینه‌هایی که پرداخت می‌شود؛ از سمت دیگر، سامانه قطع است و نمی‌تواند درآمدزایی داشته باشد؛ و از سمت دیگر هم شاهد خروج دارایی کاربران چه به صورت رمزارزی، چه به‌صورت ریالی هستیم. هرچه این محدودیت ساعت‌های بیشتری ادامه پیدا می‌کند سرعت و شدت این خروج هم بیشتر می‌شود.
با این مسدودسازی‌ها هر بار شاهد خروج دارایی کاربران به صورت رمزارزی و ریالی هستیم
- آیا اساسا سیاست محدودسازی صرافی‌ها در زمان افزایش نرخ دلار اقدام موثری برای کنترل بازار ارز محسوب می‌شود؟
تجربه نشان داده هیچ‌وقت با محدود کردن و مسدود کردن نمی‌توان جلوی هیچ روندی را گرفت؛ به‌ویژه اگر آن روند اقتصادی باشد. اصولا افزایش نرخ ارز در کشور ما، که در اصل کاهش ارزش پول ملی ماست، ریشه‌های سیاسی و نظامی دارد؛ ریشه در استراتژی‌های کلان کشور دارد که حتی از کنترل خود بانک مرکزی هم خارج است. بنابراین، به هیچ عنوان نمی‌شود رمزارزها را مقصر جلوه داد و تقصیر را بر گردن صرافی‌ها انداخت.
زور بانک مرکزی به مشکلات اصلی جریان اقتصاد کشور نمی‌رسد، فقط پلتفرم‌های رمزارز را محدود می‌کند
این محدود کردن‌ها و مسدودسازی‌ها هم به این خاطر شکل می‌گیرد که زور بانک مرکزی به اتفاقات اصلی که در جریان اقتصادی می‌افتد، نمی‌رسد و تنها جایی که می‌تواند با یک دکمه می‌تواند آن را قطع کند درگاه‌های پرداخت رمزارزی و حساب‌هایشان است. مدام این دکمه را می‌زند و محدودیت ایجاد می‌کند و بدون این که نتیجه‌ای داشته باشد دوباره محدودیت را برمی‌دارد.
دفعات قبل هم این کار را انجام داده و هیچ نتیجه‌ای نگرفته است. ماه قبل ریاست بانک مرکزی در یک مصاحبه به‌صورت شفاف اعلام کرد که تتر و معاملات رمزارز هیچ تاثیری بر نرخ ارز ندارند و صرفا بر محدوده دلار آزاد حرکت می‌کنند و معامله می‌شوند. با این حال، اتفاقاتی که بانک مرکزی رقم می‌زند برخلاف این گفته‌ها و مصاحبه‌هاست.
- اساسا فکر می‌کنید رمزارزها در شرایط تورمی و نوسان نرخ ارز چقدر می‌توانند موثر باشند و چه کمکی می‌توانند بکنند؟
به‌صورت کلی رمزارزها فرصت بسیار خوبی می‌توانند در کشور ما ایجاد کنند. به خصوص که کشور ما دچار تحریم است و ما برای نقل و انتقال مالی مشکلات بسیار زیادی داریم. مردم خیلی راحت‌تر می‌توانند انتقالات و مبادلات مالی خردشان را با رمزارزها انجام بدهند. رمزارزها باعث شفاف شدن نرخ‌ها در بازار شدند و به جای این که کانال‌های غیر رسمی نرخ‌سازی کنند و به بازار جهت بدهند، به‌صورت آنلاین در ۲۴ ساعت شبانه‌روز و ۷ روز هفته نرخ معامله و تقاضا و عرضه را نشان می‌دهند. شفافیت در حجم معاملات هم ایجاد شده است. به هیچ عنوان، دولت و بانک مرکزی نمی‌تواند اندازه‌گیری کند که در یک روز یا یک هفته چه میزان ارز و دلار کاغذی در کشور معامله شده است اما خیلی شفاف می‌تواند ببیند که چه میزان معامله در پلتفرم‌های رمزارزی انجام می‌شود.
در کشور ما از فرصت‌هایی که در بازار رمزارز وجود دارد نه‌تنها استفاده نمی‌شود بلکه به تهدید تبدیل می‌شود
- ایران در مقایسه با کشورهای همسایه پیشرفت کمتری در حوزه رمزارز داشته؛ اکثر کارشناسان چالش‌های رگولاتوری را اصلی‌ترین و مهم‌ترین دلیل این اتفاق می‌دانند. شما در این مورد چه نظری دارید؟
در کشور ما نه‌تنها فرصت‌های موجود در بازار رمزارزها دیده و استفاده نمی‌شود بلکه آن‌ها را به تهدید و چالش بسیار جدی برای خودمان تبدیل می‌‌کنیم. چالش‌هایی که هم حاکمیت را دچار مشکل می‌کند، هم بخش خصوصی و هم کاربری که امنیت خود و دارایی‌اش را در خطر می‌بیند، را با مشکل مواجه می‌کند. بنابراین، در کشور ما فقط تهدید ایجاد می‌شود و هر بار هم این تهدیدها را تشدید می‌کنند و به بیشتر شدن‌شان دامن می‌زنند. با این سیاست‌ها و رویه‌هایی که بانک مرکزی و حاکمیت در پیش گرفته‌اند، به هیچ عنوان امیدی به پیشرفت اقتصاد دیجیتال کشور نیست.