اپل در مسیر تبدیل شدن به یک کمپانی کاملا متفاوت

۱۸ شهریور ماه تیم‌کوک برای معرفی نسل جدید آیفون‌های کمپانی اپل روی سنی رفت که ۳۰ سال پیش استیو جابز طی مراسمی روی همین سن پرده از جدیدترین کامپیوتر مکینتاش برداشت.

در ۹ سپتامبر یا ۱۸ شهریور ماه بود که تیم‌کوک روی سن مرکز همایش‌های Flint رفت تا پرده از نسل جدید آیفون‌های اپل به‌همراه ساعت‌هوشمند این کمپانی یعنی اپل‌واچ بردارد. تیم‌کوک روی سن و در خلال معرفی این محصولات گجت‌های جدید اپل را آغاز فصلی جدید در داستان اپل خواند که مضمون جمله شبیه به اظهار نظرهای استیو جوان در زمانی بود که با سری پر سودا در پی انقلاب در دنیای فناوری بود.

شاید تیم‌کوک در مورد آغاز دوران جدید در کمپانی اپل اظهار نظر صحیحی داشته باشد، اما دلایل تایید این اظهار نظر متفاوت از چیزی است که بسیاری به آن معتقدند. مصرف‌کنندگان، تحلیل‌گران و سرمایه‌گذاران همچنان در انتظار یافتن دلایلی دال بر ادامه‌ی معجزه‌های اپل همچون دوران استیوجابز هستند. براساس آخرین گزارش‌های مالی منتشر شده‌ی اپل، فروش آیپدهای این کمپانی کاهش محسوسی داشته و آیفون پس از عرضه در سال ۲۰۰۷ میلادی همچنان به‌عنوان درآمدزاترین محصول اپل مطرح است که بیش از نیمی از سود کمپانی را تضمین می‌کند.

 مراسم معرفی محصولات جدید این کمپانی نشان داد که اپل دیگر کمپانی گذشته نیست که با معرفی محصولات سخت‌افزاری حیرت انگیز و خلاقانه همگان را به وجد آورد، بلکه اپل جدید را باید یک کمپانی خلاق بدانیم که هم‌اکنون در حال تقویت اکوسیستم خود با ترکیبی از نرم‌افزار، سخت‌افزار، انواع داده‌ها و سرویس‌هایی با همکاری شرکا است.

در صورتی که اپل یک کمپانی صرفاً سخت‌افزاری بود، شاید دست‌اندرکاران و علاقمندان به این کمپانی باید کمی نگران آینده‌ی کمپانی خود بودند،  چرا که اپل بخش بزرگی از بازار را در اختیار کمپانی‌هایی چون سامسونگ، ال‌جی و سونی گذارده که خود از طرف کمپانی‌های چینی شیائومی تهدید می‌شوند. این کمپانی‌ها با ساخت ابزار‌هایی با مشخصات فنی بالا و قیمت ارزان که از سیستم‌عامل اندروید گوگل استفاده می‌کند در حدود ۷۱ درصد از بازار را به خود اختصاص داده است.

براساس گزارشی که توسط IDC منتشر شده میانگین قیمت آیفون‌های به فروش رفته توسط اپل برابر ۶۰۹ دلار است که این میزان در برابر ۲۰۹ دلار میانگین قیمت گوشی‌های‌هوشمند در بازار جهانی بسیار بالا است. کولین‌گیلس از BGC اعلام کرده که چنین ویژگی‌هایی اپل را تبدیل به یک کمپانی با محصولات لوکس کرده، هرچند قیمت بالای آن حاشیه‌ی سود امنی را برای اپل رقم زده است.

شاید محصولی از اپل که این کمپانی انرژی زیادی را برای طراحی آن صرف کرده، ساعت‌هوشمند اپل‌واچ باشد. پنل پشتی این ساعت‌هوشمند از سنسورهایی بهره می‌برد که با استفاده از آن‌ها می‌توان علائم حیاتی بدن را سنجید. شاید بتوان امکان ارسال علام حیاتی چون ضربان قلب به سایر کاربران اپل‌واچ و امکان احساس این ضربان در اپل‌واچ‌های دیگر را از جمله‌ی ویژگی‌های جالب این ساعت بدانیم.

اپل ساعت‌هوشمند خود را با قیمت ۳۴۹ دلار روانه‌ی بازار می‌کند که قابلیت کار با آیفون ۶ اپل را نیز دارا است. قیمت این محصول نسبت به رقبای هوشمندش بالاتر است، اما نمی‌توان این محصول را از نظر قیمت رقیبی برای ساعت‌های‌هوشمند کلاسیک از تولیدکنندگان سطح بالای سوئیسی بدانیم.

احتمالا کاربران پلتفرم‌ iOS به‌علت همخوانی و هماهنگی اپل‌واچ با آیفون‌های این کمپانی، دست در جیب برده و اپل واچ را نیز در کنار آیفون ۶ تهیه خواهند کرد. البته نباید اقبال بالای کاربران را نیز برای خرید آیفون‌های جدید از یاد برد. بسیاری اپل را از نظر سرویس‌ها و امکانات آنلاین عقب‌تر از سایر رقبا می‌دانند که این موضوع در مورد عرضه‌ی سرویس نقشه‌‌ی این کمپانی نیز کرد بیشتری دارد.

 اما در مقابل آیتونز قرار دارد که هم‌اکنون تعداد کاربران فعال آن بالغ بر ۸۰۰ میلیون نفر هستند که ۳ برابر کل کاربران فعال کمپانی آمازون است. بخش نرم‌افزار و سرویس‌های اپل که شامل آیتونز و فروشگاه محصولات این شرکت می‌شود درآمدی کلان را برای کمپانی به ارمغان می‌آورد، بطوریکه درآمد اپل از این بخش در سال ۲۰۱۳ میلادی برابر ۱۶ میلیارد دلار بوده است.

براساس نظر بن‌وود از موسسه‌ی تحقیقاتی CCS Insight، هدف اپل از تقویت اکوسیستم خود پیاده‌سازی پلتفرمی است که علی‌رغم امکان خروج کاربران از آن، درصد کمی از کاربران تمایل به خارج شدن از اکوسیستم محصولات اپل داشته باشند که این امر از طریق ذخیره‌ی هر چه بیشتر داده‌های کاربران محقق می‌شود. تا زمانی که کاربران اپل به ذخیره‌ی انواع تصاویر، ایمیل‌ها، اطلاعات مربوط به سلامتی ادامه دهند و از انواع ابزار‌های اپلی نیز برای دسترسی و ذخیره‌ی این داده‌ها استفاده نمایند، وابستگی آن‌ها به اپل بیشتر شده و در نتیجه خروج از این پلتفرم به همین اندازه‌ها سخت‌تر خواهد شد. برای درک بهتر این موضوع از شما دعوت می‌کنم تا تحلیل آرمان والی از دلایل موفقیت اپل را در مقاله‌ی «نبرد استراتژی‌ها و نگرش‌ها در بازار تلفن هوشمند و تبلت: قسمت اول بررسی نگرش و استراتژی اپل و دلیل سود بالا از فروش هر محصول» مطالعه کنید.

از طرفی دیگر اپل جدید در پی همکاری و ارائه‌ی سرویس‌های مشترک با سایر کمپانی‌ها است که برخلاف مواضع پیشین این کمپانی است. استیو‌جابر ساخته‌های اپل را تلفیقی از فناوری و هنر طراحی خاص اپل می‌دانست و از این‌رو تمایلی به دست برده شدن به این محصولات نداشت. مایکل کوزومانو از مدرسه‌ی مدیریت MIT با اشاره به نکات بالا در اختیار داشتن کنترل همه چیز را در مقابل شراکت و تولید محصولات مشترک می‌داند. استوجابز تنها در برخی از مواقع اقدام به اینکار می‌کرد و یکی از نمونه‌های آن انتشار آیتونز برای ویندوز در سال ۲۰۰۳ بود که در اثر درخواست‌های تیم توسعه‌دهنده رنگ واقعیت به خود گرفت و نتیجه‌ی آن افزایش فروش آیپاد‌های اپل بود.

سه سال پس از مرگ استیو‌جابز، اپل قدم‌های بزرگ‌تری را در راه همکاری با سایر کمپانی‌ها برداشته که از جمله‌ی آن می‌توان به همکاری با IBM برای وارد کردن کاربران جدید به اکوسیستم خود اشاره کرد. اپل در حاالی همکاری با IBM را آغاز کرد که هدف از آن ارائه‌ی اپلیکیشن‌ها و سرویس‌های تجاری با تکیه بر قدرت پردازشی IBM‌ و مشتریان این کمپانی بود. همچنین اپل با معرفی زبان برنامه‌نویسی جدید خود توسعه‌ی اپلیکیشن برای آیفون‌ها و آیپدهای خود را به مراتب ساده‌تر کرده است. توسعه‌دهندگان قادر خواهند بود تا از همان ابتدای کار اپلیکیشن‌های مختص به اپل‌واچ را توسعه دهند. آیفون اورجینال پس از یک سال از زمان عرضه از وجود فروشگاه اپلیکیشن‌ها بهره‌مند شد که موفقیت آن نشان از لزوم وجود چنین فروشگاهی داشت.

اپل گسترش پلتفرم خود را تنها محدود به توسعه‌ی آن از جنبه‌ی فناوری نکرده و تیم‌کوک با استخدام و بکارگیری متخصصان حوزه‌های مختلف، سعی در بکارگیری نقاط قوت سایر صنایع در کمپانی اپل دارد. اپل در دوران تیم‌کوک بزرگ‌ترین خرید تاریخ خود را انجام داد و طی این خرید با پرداخت مبلغ ۳.۲ میلیارد دلار کمپانی بیتس را که از جمله‌ی کمپانی‌های شناخته شده در زمینه‌ی ساخت تجهیزات موسیقی است، از آن خود کرد. همچنین برای سیستم پرداخت Apple Pay نیز نام‌های بزرگی دست اپل را فشرده‌اند که باید به مسترکارت، ویزا و شماری از فروشگاه‌ها و رستوران‌های بزرگ اشاره کرد.

 اپل برای جذب کاربران بیشتر باید اکوسیستم خود را بیش از پیش بازتر کند تا قادر به رقابت با گوگل در این زمینه باشد. غول اینترنتی در زمینه‌ی سرویس‌ها بالاتر از اپل ایستاده است.

شاید مقایسه اپل با اندروید مشابه مقایسه‌ی قدیمی اپل در مقابل مایکروسافت باشد که اپل به‌دلیل عدم گواهی سیستم‌عامل خود برای سایر تولیدکنندگان سخت‌افزار، بازنده‌ی بازی نام گرفت.

هرچند اپل همچنان به برخی از قوانین نانوشته‌ی به میراث برده از استیوجابز پایبند است، اما می‌توان رگه‌هایی از تغییرات را در این اَبَرکمپانی به‌وضوح دید. آیا اپل قادر است در اوج پوست‌اندازی کرده و همچنان با حفظ اقتدار به روز‌های خوب بیاندیشد؟ آیا اپل به چنین تغییراتی نیاز دارد؟