۵ آذر: زادروز کارل زیگلر شیمیدان برجسته آلمانی

۲۶ نوامبر سال ۱۸۹۸ کارل زیگلر شیمیدان بزرگ آلمانی در شهر کِسل واقع در امپراتوری آلمان متولد شد.

تحصیلات ابتدایی را در شهر محل تولد خود گذراند و در همان دوره، مطالعه کتابی که به بیان مقدماتی از فیزیک پرداخته بود، توجه کارل را جذب کرد و در همان دوره‌های راهنمایی و دبیرستان دست به انجام آزمایش‌های زیادی در زمینه فیزیک و شیمی زد. انجام آزمایش‌های علمی در سنین کم و پیگیری نتایج آن باعث شده بود تا تمایز قابل ملاحظه‌ای با هم‌سن‌های خود در خصوص مباحث علمی داشته باشد. پدر کارل نیز سعی می‌کرد فرزندش را به دانشمندان بزرگی که می‌شناخت معرفی کند تا کارل جوان بتواند از آن‌ها بیاموزد. امیل ادولف فون برینگ یکی از دانشمندان بنامی است که در سال ۱۹۰۱ جایزه نوبل پزشکی را بخاطر کشف سرم دیفتری کسب کرده بود و زندگی بسیاری را از این بیماری نجات داد. این دانشمند بزرگ به فرشته نجات کودکان مشهور است چراکه در آن دوران بیماری دیفتری بزرگترین عامل مرگ و میر کودکان بود.

کارل در کنار آزمایشات شخصی زیادی که انجام داد از این فرصت‌ها که پدرش با معرفی وی به دانشمندان بزرگ فراهم می‌کرد،  به خوبی در جهت گسترش دامنه اطلاعات‌اش استفاه کرد و زمانی که از دبیرستان فارغ التحصیل شد جزو ممتازترین دانش آموزان مدرسه بود.

کارل زیگلر تحصیلاتش را در دانشگاه ماربورگ آغاز کرد و سطح دانش و اطلاعات وی تمام اساتید دانشگاه را شگفت زده کرد تا آنجا که دو ترم نخست را از فهرست دروس مورد نیاز کارل زیگلر با نمره قبولی حذف کردند و وی اجازه یافت از ابتدا دروس ترم سه را بخواند. تحصیلات کارل با جنگ جهانی مصادف و با وقفه همراه شد. وی به عنوان سرباز در ارتش آلمان خدمت می‌کرد و با پایان جنگ مجددا به تحصیل مشغول شد. زیگلر در سال ۱۹۲۰ دکترا گرفت.

زیگلر بین سال‌های ۱۹۲۰ تا ۱۹۲۶ بخاطر مشکلات شدید اقتصادی، نتوانست کار مناسبی پیدا کند و در دانشگاه‌های مختلف به تدریس پاره وقت مشغول بود. اما در سال ۱۹۲۶ موفق شد کرسی استادی دانشگاه هایدلبرگ را تصاحب کند که موفقیت بزرگی در شرایط اقتصادی آلمان بعد از جنگ به حساب می‌آمد. این شرایط موجب به وجود آمدن موقعیتی شد که به مدت ۱۰ سال در زمینه شیمی عالی به تحقیق بپردازد و زیربنای بسیاری از دستاوردهای مهم  را در همین دوران پایه گذاری کند. در این دوران در خصوص رادیکال‌ها روی کربن‌های سه ظرفیتی به تحقیق پرداخت که او را بسوی دستاوردهای مهمش در خصوص ترکیبات آلی-فلزی هدایت کرد. همچنین دکتر زیگلر در زمینه سیستم‌های حلقه‌ای چند عضوی در شیمی آلی به تحقیق و بررسی پرداخت.

سال ۱۹۳۶ دکتر کارل زیگلر به عنوان استاد و رییس موسسه‌ی شیمی دانشکاه هیل انتخاب شد؛ وی همچنین به عنوان استاد مهمان در دانشگاه شیکاگو نیز شروع به تدریس کرد. در زمان جنگ جهانی دوم، کارل زیگلر با اینکه علاقه‌ای به فعالیت‌های نظامی نداشت، اما به حمایت مالی نیروی SS پرداخت و سال ۱۹۴۰ مدال لیاقت را از حزب نازی دریافت کرد.

دکتر کارل زیگلر تمایلی به مسایل سیاسی و نظامی نداشت و تمرکزش تنها روی کارهای تحقیقاتی بود. او در سال ۱۹۴۳ به عنوان رییس مرکز تحقیقاتی مکس پلانک برای تحقیقات روی ذغال سنگ انتخاب شد و تا سال ۱۹۶۹ در این مقام باقی ماند. بعد از پایان جنگ دکتر کارل زیگلر از دارایی‌های شخصی خود برای بازسازی انجمن شیمی‌دانان آلمان استفاده کرد تا انسجامی در آن ایجاد کند و کارهای تحقیقاتی را روی ویرانه‌های جنگ مجدد از سر بگیرد. دکتر کارل زیگلر دستاوردهای مهم علمی را کسب کرده بود، اما با توجه به شرایط سخت آلمان بعد از پایان جنگ به خصوص فشارهای شدیدی که روی دانشمندان از سوی نیروهای شرق و غرب وجود داشت از ارائه آنها ترس داشت.

سال ۱۹۵۲ دکتر کارل زیگلر در مورد یک کاتالیزور با یک شرکت ایتالیایی مذاکره کرد و اطلاعاتش را در‌باره این کاتالیزور در اختیار آنها قرار داد. دانشمند ایتالیایی جولیو ناتا به عنوان مشاور در این شرکت مشغول کار بود و زمانی که اطلاعات این کاتالیزور جدید را مشاهده کرد، شگفت زده شد. در آن زمان کارل زیگلر به کمک کاتالیزوری که جولیو ناتا آن را کاتالیزور زیگلر نامگذاری کرده بود، پیشنهاد تولید انبوه پلی اتیلن، اتیلن و پروپیلن را به شرکت ایتالیایی ارایه کرده بود. موضوع کاتالیزور زیگلر در زمینه ترکیب پلیمرها آنقدر با اهمیت بود که جوامع علمی به سرعت از این موضوع مطلع شدند و کشف دکتر کارل زیگلر جهانی شد. به موجب همین کشف در سال ۱۹۶۳ جایزه نوبل شیمی به کارل زیگلر و جولیو ناتا اختصاص یافت.

این مطلب در تاریخ ۵ آذر ۱۳۹۶ به‌روزرسانی شده است.