مرگ Jawbone، نمونه‌ای از انحلال بر اثر سرمایه بیش از حد در سیلیکون ولی

در سال ۲۰۱۴، پنج شرکت مستقل صدها میلیون دلار در جابن سرمایه‌گذاری کردند و ارزش آن را به ۳.۲ میلیارد دلار رساندند. 

در نهایت، این پول‌ نتوانست این شرکت سان‌فرانسیسکویی جابن را نجات دهد و پس از آنکه محصولاتش موفقیتی در بازار نداشتند، در ماه ژوئن فرآیند انحلال خود را آغاز کرد. بر اساس گزارش موسسه تحقیقاتی CB Insights، شکست جابن دومین شکست بزرگ در دنیای سرمایه‌گذاری ریسکی است.

افول جابن پس از آنکه ۹۰۰ میلیون دلار سرمایه جذب کرد، مثال چشمگیری از سیل پول‌هایی است که به سیلیکون ولی وارد و به شرکت‌هایی تزریق می‌شود که هیچ آینده‌ای ندارند. جالب اینجا است که اگر جابن سرمایه‌ی خیلی زیادی جذب نکرده بود، می‌توانست هدف خوبی برای خرید باشد. سرامانا میترا، کارآفرین و مشاور تکنولوژی و بنیان‌گذار و مدیرعامل استارتاپ One Million by One Million، می‌گوید:

اصولا سرمایه‌گذاران به شرکت‌ها به‌طور اجباری سرمایه تزریق می‌کنند. من پیش‌بینی می‌کنم مرگ‌های بیشتری ناشی از جذب بیش از حد سرمایه اتفاق بیفتد.

مورد جابن نشان از ریسک‌هایی دارد که سرمایه‌گذاران غیر سنتی استارتاپ‌ها در سرمایه‌گذاری در سیلیکون ولی با آن مواجه هستند. سازمان سرمایه‌گذاری کویت، سال گذشته و هنگامی که حتی سرمایه‌گذاران اولیه امیدی به آینده جابن نداشتند، ۱۶۵ میلیون دلار سرمایه‌گذاری در جابن انجام داد.

این دسته از شرکت‌ها که صدها میلیارد دلار سرمایه را مدیریت می‌کنند، سال گذشته ۱۲.۷ میلیارد دلار در شرکت‌های تکنولوژی خصوصی سرمایه‌گذاری کردند که نسبت به سرمایه‌گذاری ۲.۲ میلیارد دلاری در سال ۲۰۱۵، افزایش چشمگیری نشان می‌دهد.

از دیگر شکست‌های اخیر می‌توان به فروشگاه اینترنتی ماشین دست دوم بیپی اشاره کرد که در سال ۲۰۱۶ و پس از  جذب ۱۵۰ میلیون دلار سرمایه‌گذاری، ورشکست شد.

برخی از سرمایه‌گذاران معتقدند که شکست‌هایی همچون جابن، در کوتاه‌مدت تأثیری بر سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌ها نخواهد داشت. سرمایه‌گذاران در سال گذشته ۴۱ میلیارد دلار سرمایه جذب کردند که در نوع خود یک رکورد محسوب می‌شود. ریچ پانگ از شرکت سرمایه‌گذاری اِکسَل می‌گوید:

هر کسی می‌خواهد در دنیای تکنولوژی سهمی داشته باشد. بنابراین شکست‌های بزرگ اجتناب‌ناپذیر خواهد بود.

برخی دیگر معتقدند که وضعیت جابن باعث خواهد شد سرمایه‌گذاران دقت بیشتری در سرمایه‌گذاری کلان در شرکت‌هایی با آینده‌ی نامعلوم داشته باشند.

از زمان کاهش ارزش جابن در سال گذشته، ارزش برخی از استارتاپ‌ها، شامل استارتاپ منابع انسانی ذنِفیتز، استارتاپ غذای هلوفِرِش و سرویس تاکسی اینترنتی اُلا، به دلیل عملکرد ضعیف و از بین رفتن اشتیاق سرمایه‌گذاران، کاهش یافته که این نیز خود منجر به افزایش احتیاط و دوراندیشی سرمایه‌گذاران شده است.

گرچه تعداد معاملات سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌ها در هر فصل نسبت به سال ۲۰۱۵ کاهش نشان می‌‌دهد، اما سرمایه‌گذاران که پول فراوانی دارند، از سرمایه‌گذاری‌های کلان در استارتاپ‌هایی که فکر می‌کنند آینده خوبی دارند، ابایی ندارند. به‌عنوان مثال، استارتاپ تاکسی اینترنتی لیفت در ماه آوریل توانست ۶۰۰ میلیون دلار سرمایه‌گذاری جذب کند.

جابن در سال ۱۹۹۹ و با نام «AliphCom» فعالیت خود را آغاز کرد. این شرکت در طول حیات خود، چندین رده محصول مانند هدست‌ و اسپیکر بلوتوث تولید کرد و در نهایت در سال ۲۰۱۱ به تولید گجت‌های پوشیدنی شیک روی آورد. در این راه، جابن حدود ۱.۴ میلیارد دلار سرمایه مصرف کرد که بیشتر آن را شرکت بلک‌راک تأمین کرده بود. اما این کمپانی نتوانست تأثیر چندانی در بازار گجت‌های پوشیدنی داشته باشد و سهم بازار آن کمتر از ۵ درصد بود و شرکت‌هایی همچون فیت‌بیت و سامسونگ عملکرد بسیاری بهتری از جابن نشان دادند.

با این حال، جابن توانست در سپتامبر ۲۰۱۴ با جذب ۱۴۷ میلیون دلار سرمایه، ارزش خود را به ۳.۲ میلیارد دلار برساند. در نوامبر ۲۰۱۵، جابن مجبور شد به دلیل مشکلات مالی ۱۵ درصد از نیروی کار خود را تعدیل کند. در دسامبر ۲۰۱۵، بلک‌راک حدود ۶۹ درصد از ارزش سهام جابن را کاهش داد. سپس در سال ۲۰۱۶، سازمان سرمایه‌گذاری کویت برای اولین بار مبلغ ۱۶۵ میلیون دلار در جابن سرمایه‌گذاری کرد و به این ترتیب ارزش جابن به ۱.۵ میلیارد دلار کاهش یافت.

این‌گونه سرمایه‌گذاری باعث می‌شود سیگنال غلطی به دیگر سرمایه‌گذاران ارسال شود؛ چون برای آن‌ها، میزان سرمایه جذب‌شده توسط یک شرکت، نشانی از میزان موفقیت آن شرکت است؛ درحالی‌که این‌گونه نیست.

جابن در سال ۲۰۱۶ تصمیم به واگذاری داشت؛ اما خریداری پیدا نکرد. فروشندگانی که محصولات جابن را می‌فروختند، این شرکت را تحت تعقیب قرار داده‌اند و ادعا می‌کنند که صدها هزار دلار از جابن طلب دارند.