پاسخ مبهم زاکربرگ به سوال سناتورهای کنگره
مارک زاکربرگ، مدیرعامل و موسس فیسبوک ساعاتی پیش در برابر کمیته‌ی کنگره‌ی ایالات متحده‌ی آمریکا قرار گرفت و به سوالات مطرح شده توسط سناتورها پاسخ داد. بخش زیادی از این جلسه‌ی پرسش و پاسخ بدون چالش دنبال شد و بیشتر سناتورها در پی آن بودند تا به این نکته پی ببرند که ساز و کار فیسبوک چگونه بوده و این شبکه‌ی اجتماعی چگونه کار می‌کند. مارک زاکربرگ در برابر شماری از سوالات با کمی مکث پاسخ داد و در برابر شماری دیگر از سوالات مطرح شده نیز جواب روشنی ارائه نداد. برای مثال می‌توان به سوالی که در رابطه با انحصارگرایی فیسبوک پرسیده شد، اشاره کرد. یکی از سناتورهای کنگره با مطرح کردن سلسله سوالاتی این موضوع را پررنگ کرد که فیسبوک انحصارطلب بوده و در واقع هیچ رقیبی را در حوزه‌ی شبکه‌های اجتماعی ندارد.
لیندزی گراهام، سناتور جمهوری خواه ایالات کارولینای جنوبی، از مارک زاکربرگ خواست تا کمپانی‌های رقیب خود را معرفی کنند؛ زاکربرگ در پاسخ به این سوال اعلام کرد که نمی‌توان به‌صورت مستقیم چند کمپانی را به عنوان رقیب اصلی فیسبوک یاد کرد؛ زاکربرگ اعلام کرد که رقبای فیسبوک را می‌توان در لیستی دسته‌بندی شده اعلام کرد. برای مثال وی از جمله‌ی رقبای فیسبوک میان کمپانی‌های بزرگ فناوری گوگل، اپل، آمازون و مایکروسافت را نام برد.
گراهام دوباره سوال خود را به‌صورت شفاف‌تری بیان کرد و گفت که به دنبال اطلاع از رقبای دسته‌بندی شده‌ی فیسبوک نیست، بلکه به دنبال اصلی‌ترین رقیب فیسبوک است؛ وی از زاکربرگ خواست تا نام سرویس مشابهی را اعلام کند که کاربران می‌توانند در صورت انصرف از فیسبوک در آن ثبت نام کرده و به عنوان جایگزین فیسبوک از آن استفاده کنند. زاکربرگ در پاسخ به این سوال به ارائه‌ی آماری کلی پرداخت. به گفته‌ی مدیرعامل فیسبوک، هر آمریکایی بطور متوسط هشت اپلیکیشن ارتباطی را برای ارتباط با دوستان مورد استفاده قرار می‌دهند.
گراهام پس از پاسخ زاکربرگ، سوال اصلی خود را پرسید؛ وی گفت:
آیا فکر نمی‌کنید که فیسبوک انحصار طلب است؟
زاکربرگ در پاسخ گفت که چنین تصوری ندارد.
فیسبوک در بازار تبلیغات دیجیتال گوی رقابت را از سایر رقبا ربوده است و بیشترین درآمد را از این مسیر کسب می‌کند. نزدیک به ۹۸ درصد از سود فیسبوک از طریق تبلیغات است. هرچند گوگل با کسب ۳۴ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۷ میلادی در رده‌ی اول قرار دارد، اما فیسبوک نیز به این نکته اشاره کرده که طی سال گذشته‌ی میلادی ۱۷.۴ میلیارد دلار درآمد کسب کرده است. روی هم رفته دو کمپانی فیسبوک و گوگل بیش از ۸۴ درصد از درآمدهای جهانی تبلیغات را کسب می‌کنند. البته باید چین را از این آمار حذف کرد.
هرچند با توجه به این آمارها نمی‌توان فیسبوک را تنها بازیگر بزرگ بازار خواند که سعی دارد از طریق تغییر قیمت‌ها یا در پیش گرفتن سیاست‌های ضدرقابتی، انحصار خود را افزایش دهد؛ اما باید به این نکته اشاره کرد که در حوزه‌ی شبکه‌های اجتماعی، فیسبوک بزرگ‌ترین بازیگر بازار است که خطر انجام تحقیقات آنتی تراست و متهم شدن به غیررقابتی بودن، تهدیدش می‌کند. فیسبوک با کپی‌برداری آشکار از ویژگی‌های اسنپ‌چت در کنار خرید رقبایی که پتانسیل موفقیت دارند، موضع بسیار برتری را برای خود دست و پا کرده است.
یکی دیگر از نکات مهم در جلسه‌ی پرسش و پاسخ از مارک زاکربرگ، عذرخواهی این بنیان‌گذار و مقام ارشد بزرگ‌ترین شبکه‌ی اجتماعی بود. زاکربرگ اعلام کرد که فیسبوک را وی بنا نهاده و از این‌رو مسئولیت تمام اتفاقات، کاستی‌ها و مشکلات پیش آمده با زاکربرگ خواهد بود.
زاکربرگ به این نکته اذعان کرد که فیسبوک نتوانسته در سال‌های اخیر مسئولیت خود را به‌صورت کامل در قبال موضوعاتی نظیر انتشار اخبار جعلی، دستکاری اخبار توسط سایرین و همچنین حریم خصوصی کاربران انجام دهد. از دیگر مواردی که زاکربرگ در طول سخنان خود اشاره کرد، رد کامل فروش اطلاعات کاربران به سایر کمپانی‌ها بود. زاکربرگ به این نکته اشاره کرد که فیسبوک به هیچ عنوان اطلاعات شخصی کاربران را در اختیار سایر کمپانی‌ها قرار نداده است.
باید دید که رگولاتوری‌ها و دولت آمریکا برای جلوگیری از چنین مشکلاتی چه قوانینی را به تصویب رسانده و چه اقداماتی را عملی خواهند کرد.
نظرات