هیچ کس نمی‌داند آینده هوش مصنوعی چه خواهد بود

اکثر ما فیلم سینمایی «نابودگر ۲» را دیده‌ایم؛ فیلمی که در آن سال ۱۹۹۷ فرا رسیده و هوش مصنوعی در تلاش است بشر را از صحنه‌ی روزگار محو کند؛ اما هنوز به این پیش‌بینی هالیوودی نرسیده‌ایم. با این حال، امروزه شاهد استفاده از هوش مصنوعی در حوزه‌های مختلف هستیم. در دهه‌ی گذشته هوش مصنوعی در زمینه‌های مختلفی از امور مالی تا تولید مواد غذایی مورد استفاده قرار گرفته است. در زمان حال، هرچند پیش‌بینی‌های هالیوودی رنگ واقعیت به خود نگرفته‌اند؛ ولی آن‌چه به‌عنوان هوش مصنوعی می‌بینیم هم نتوانسته است پاسخی برای نیازهای مختلف بشر باشد. در ادامه، به‌طور مختصر به تعریف هوش مصنوعی می‌پردازیم و دیدگاه‌های مطرح شده درباره‌ی آینده‌ی هوش مصنوعی را شرح می‌دهیم.

در ابتدا بهتر است به تعریف هوش مصنوعی بپردازیم. هوش مصنوعی یک نرم‌افزار است که برای حل مسئله خلق شده. این نرم‌افزار در ابتدا مسئله‌ای را مورد بررسی قرار می‌دهد، سپس سعی می‌کند با برخی پیش‌بینی‌ها سازوکار مسئله را دریابد.

 اشلی ونس، گزارشگر بخش فناوری بلومبرگ، می‌گوید:

هوش مصنوعی مانند یک فایل بزرگ در نرم‌افزار اکسل است؛ شما از آمار و ارقام موجود در این فایل استفاده می‌کنید تا به بهترین و دقیق‌ترین پیش‌بینی ممکن دست پیدا کنید.

در حال حاضر شرکت‌هایی مانند فیسبوک، گوگل، مایکروسافت و آمازون بیشترین بهره را از هوش مصنوعی می‌برند. اما استفاده‌های فعلی از هوش مصنوعی تا اندازه‌ای محدود هستند. در این میان می‌توان به ویژگی‌هایی همچون شناسایی تصاویر، ترجمه‌ی متون و دید ماشینی (در خودروهای خودران) اشاره کرد.

شاید باور این مسئله سخت باشد؛ اما اولین تلاش‌ها برای توسعه‌ی هوش مصنوعی به دهه‌ی ۵۰ میلادی بازمی‌گردد. در این دهه‌، اولین شبکه‌های عصبی مصنوعی خلق شدند. این شبکه‌ها نرم‌افزارهایی بودند که از برخی تکنیک‌های تشخیص الگو (Pattern Recognition) مشابه مغز انسان استفاده می‌کردند.

اما اصلی‌ترین پیشرفت‌ها در هوش مصنوعی تقریبا از یک دهه پیش شروع شد. در این دهه، به لطف اینترنت، داده‌های کافی در اختیار شبکه‌های عصبی مصنوعی قرار گرفت. حجم بالایی از تصاویر و متون که در اینترنت منتشر شد‌ه‌اند، نقش سوختی را بازی می‌کنند که باعث به حرکت درآمدن چرخ‌های هوش مصنوعی می‌شود.

اکنون کار به جایی رسیده است که هوش مصنوعی می‌تواند در زمینه‌هایی مانند پیش‌بینی‌های تجاری و انجام بازی‌هایی همچون «گو» انسان‌ را شکست دهد. هوش مصنوعی به حوزه‌ی پزشکی نیز وارد شده است و در تشخیص بیماری‌ها به یاری پزشکان می‌آید.

با وجود گسترش تعداد حوزه‌هایی که هوش مصنوعی در آن‌ها به ایفای نقش می‌پردازد، توانایی‌های این فناوری همچنان محدود مانده است. هوش مصنوعی که امروز در اختیار داریم، هنوز هم برای حصول اطمینان از صحت عملکرد خود به انسان‌ها وابسته است. اما هدف دانشمندان دست‌یابی به چیزی است که هوش مصنوعی عمومی (Artificial General Intelligence) یا به‌اختصار AGI نامیده می‌شود.

از سوی دیگر، برخی از چهره‌های مطرح دنیای فناوری همچون بیل گیتس و ایلان ماسک، در رابطه با دست‌یابی به چنین سطحی از هوش مصنوعی نگاهی بدبینانه دارند. به عقیده‌ی این افراد، خودکارسازی بسیاری از مشاغل که یکی از نتایج گسترش توانایی‌های هوش مصنوعی است، می‌تواند به بیکار شدن میلیون‌ها انسان منجر شود. هرچند پیش‌بینی‌های بدبینانه از این حد نیز فراتر می‌رود. ماسک می‌گوید:

با هوش مصنوعی، ما در حال احضار شیطان هستیم.

نظر شما در این رابطه چیست؟ آیا کاربردها و توانایی‌های هوش مصنوعی در آینده‌ی نزدیک چندان گسترش نخواهد یافت؟ یا شاهد پیشرفت سریع توانایی‌های هوش مصنوعی و دست‌یابی به هوش مصنوعی عمومی خواهیم بود؟ آیا پیش‌بینی‌های هالیوودی به حقیقت تبدیل خواهند شد و شاهد جدال ماشین‌ها و انسان‌ها خواهیم بود؟