کامپیوتر هوش مصنوعی IBM توانایی مناظره با انسان دارد
کامپیوترهای IBM پیش از این موفق شدهاند استادان جهانی شطرنج را شکست بدهند و اکنون در حال دست و پنجه نرم کردن با مناظرهکنندگان انسانی هستند؛ یک کامپیوتر مبتنی بر هوش مصنوعی IBM در نشستی که بعدازظهر دوشنبهی هفتهی پیش برگزار شد، اقدام به مناظره با مناظرهکنندگان انسانی کرده است.
کامپیوتر هوش مصنوعی IBM به نام Project Debater، وظیفه داشت از دولت در قبال کمک مالی به اکتشافات فضایی حمایت کند. در طرف مقابل ماجرا، قهرمان مناظره، نوآ اوادیا قرار داشت که باید گفتههای کامپیوتر را به چالش میکشید. محل برگزاری گفتوگو پر از خبرنگار بود. اوادیا شروع به گفتوگو با کامپیوتر کرد. شوخطبعی کامپیوتر بهخوبی انسان نبود؛ ولی غنای علمی کامپیوتر IBM در طی مناظره به میزان زیادی به کمکش میآمد.
در قسمت دوم گفتوگو که درمورد پزشکی از راه دور بود، کامپیوتر بسیار بهتر از مرحله اول عمل کرد. محصول IBM این بار با دن زفریر مباحثه کرد، ولی باز هم با اختلاف کمی شکست خورد؛ کامپیوتر از نظر دانش، بسیار برتر از رقبای انسانی خود بود. حداقل ذهن ۹ تن از حضار این نشست، به سوی نگرش ارائهشده توسط کامپیوتر تغییر جهت پیدا کرد.
باید در نظر داشته باشیم که مناظرهکنندگان (هم انسان و هم کامپیوتر) هیچ آگاهی قبلی از موضوع بحث نداشتند. هر دو طرف ۴ دقیقه فرصت داشتند تا گفتههای خود را مطرح کنند و ۴ دقیقه دیگر که گفتههای طرف مقابل را رد کنند. همچنین آنها ۲ دقیقه فرصت داشتند تا به یک نتیجهگیری در آخر برسند.شروعکنندهی بحث، کامپیوتر بود.
رویداد سانفرانسیسکو اولین باری بود که افراد خارج از شرکت IBM میتوانستند مناظرهای زندهی انسان و هوش مصنوعی IBM را مشاهده کنند. البته پژوهشگران IBM قبلا مناظرههایی در محیط آزمایشگاهی بر سر موضوعاتی مثل «آیا وجود مالیات بردرآمد ضروری است؟»، «آیا خودروهای خودران باعث بالا رفتن امنیت میشوند؟» و «آیا باید آنتیبیوتیکها جزئی از زنجیره غذایی ما باشند یا خیر؟» انجام داده بودند.
کامپیوتر مناظرهکننده از طریق سیستم ابری IBM، میلیاردها جمله را بررسی میکند و با استفاده از آنها، نگرشی متقاعدکننده و منسجم در مورد موضوعات مطرحشدهی مختلف را دنبال میکند. این ماشین سپس به گفتههای رقیب خود گوش میکند و بهطور بداهه، درصدد رد کردن گفتهها برمیآید. چنین قدرت مناظرهای پیش از این در ماشینها وجود نداشت.
آرویند کریشنا، مدیر بخش پژوهش IBM،میگوید:
ما معتقدیم هوش مصنوعی باید قبل از هر مورد دیگری، بهطور کامل به زبان مسلط شود. جنبههای زبانی مثل تشخیص گفتار و تبدیل گفتار به متن کارهایی هستند که هوش مصنوعی درحال حاضر بهخوبی آنها را انجام میدهد. اما درک کامل مطلب از طریق گوش دادن یا ساختن مطالبی که بتواند بهصورت نوشتاری یا گفتاری تمامی جزئیات را پوشش دهد و بتواند موافق یا مخالف یک نظر عمل کند، تنها مربوط به تشخیص گفتار نیست و کار بیشتری میطلبد.
شرکتهای بزرگ فناوری مثل IBM، گوگل، اپل، مایکروسافت، و فیسبوک برای تبدیل شدن به قدرت اول در زمینه هوش مصنوعی با یکدیگر در حال رقابت هستند. اما توانایی یک کامپیوتر برای بحث کردن با انسانها و همچنین پیروز شدن بر آنها در مناظره، باعث ایجاد ترس میشود؛ ترسی که توسط ایلان ماسک و استیون هاوکینگ مطرح شده بود. طبق گفته این دو، هوش مصنوعی میتواند باعث نابودی انسانها شود.
پژوهشگران مؤسسهی فناوری ماساچوست برای اینکه چنین ترسی را به مقدار بیشتری نشان دهند، از هوش مصنوعی برای ساختن یک شخصیت روانی بهنام نورمن استفاده کردند (نام نورمن از شخصیت فیلم روانی آلفرد هیچکاک گرفته شده است).
کریشنا در مورد هوش مصنوعی میگوید:
من آن (نورمن) را بهشکل دیگری در نظر میگیرم. امروزه سرعت بالای پیشرفت فناوری باعث شده است مقادیر بسیار زیادی از اطلاعات از تمامی منابع ب هسمت ما هجوم بیاورد. آیا مورد قابل اعتمادی هست که هر دو طرف یک موقعیت را به من بدهد؟ ۵ مزیت و ۵ عیب کار در اینجا باعث شد عقیدهی من شکل بگیرد.
طبق گفته کریشنا، روند پیشرفت مناظرهکنندهی کامپیوتری در دو سال گذشته بهخوبی پیش رفته است. دو سال پیش نکات بحث همهجا بودند و کامپیوتر میتوانست با استفاده از آنها ۱ یا ۲ گفتهی فوقالعاده و ۵ یا ۱۰ گفتهی پوچ و بیمعنی ارائه دهد. در پایان سال گذشته، کامپیوترها شروع به مانور دادن روی اطلاعات خود کردند.
یکی از عوامل کلیدی در موفقیت کامپیوتر، صرفا استدلالهای متقاعدکنندهی ساختهشده توسط ماشین نیست؛ بلکه نحوهی ارائه نکات جمعآوریشده توسط آن است. IBM از صدای یک هنرپیشهی زن برای کامپیوتر استفاده کرده است. کریشنا میگوید:
شوخطبعی مانند مناظرههای واقعی، نقشی اساسی ایفا میکند و تنها نباید به استدلالهای منطقی وابسته بود. کامپیوتر هیچگاه در گفتن یک حکایت یا تجربهی شخصی، به خوبی انسانها نخواهد شد. امروزه کامپیوتر نمیداند که باید چگونه به چنین مسائلی واکنش دهد.
دیدگاه اصلی Project Debater در مورد یک جوک این بود: «اگر خون داشتم، خونم به جوش میآمد»
حال سراغ این موضوع میرویم که استفاده از کامپیوترهایی با قابلیت انجام مناظره، چه کاربردی در زندگی ما دارد؟ کریشنا به استفاده از کامپیوترهای مناظرهکننده در مسائل مهم و چالشی بین قانونگذاران و همچنین وکلا اشاره میکند. دانشجویان و مدیران اجرایی کسبوکارها هم میتوانند از هوش مصنوعی برای آگاهی دادن درمورد ایدههایشان استفاده کنند.
کامپیوتر Project Debater توانست یک طرفدار انسانی پیدا کند. اوادیا میگوید:
من شگفتشده شدم. اینکه فناوری میتواند چند قابلیت شناختی انسان را بهطور همزمان پیاده کند واقعا شگفتانگیز است.