اینترنت اشیا یا IoT به زبان ساده

اینترنت اشیا یا به‌بیانی دقیق‌تر، «اینترنت چیزها» یعنی اتصال دستگاه‌های فیزیکی نظیر وسایل نقلیه، لوازم خانگی، گوشی‌های هوشمند و... به‌هم‌دیگر از طریق نرم‌افزارهای خاص، حسگرها و... است. در این فناوریِ به‌نسبت نوپا، تمامی دستگاه‌های متصل به یک شبکه، توانایی این را دارند که کارهایشان را به‌صورت خودکار انجام دهند؛ بر اساس تغییراتی که در محیط اطرافشان رخ‌ می‌دهد، یک سری پاسخ ویژه را به‌صورت کاملا خودکار از خود نشان دهند و همچنین می‌توانند داده‌های مختلف را بدون هرگونه دخالت انسان، با دیگر دستگاه‌های شبکه مبادله کنند.

شاکله‌ی اصلی این فناوریِ جدید، بر پایه‌ی شبکه‌ی بی‌سیم و اینترنت ساخته شده و هدف اصلی آن، بهبود کارایی و دقت دستگاه‌های مختلف است. Internet of Things در کنار موارد یادشده، می‌تواند از لحاظ اقتصادی و حتی به‌منظور جلوگیری از اتلاف وقت، کمک‌حال مردم باشد.

کارشناسان این حوزه تخمین زده‌اند که اینترنت اشیا تا سال ۲۰۲۰ می‌تواند بیش از ۳۰ میلیارد دستگاه را در سراسر دنیا به‌هم متصل کند؛ همین موضوع باعث خواهد شد تا ارزش جهانی این بازار تا همین سال، به حدودا ۷.۱ تریلیون دلار برسد.

به روش‌های مختلفی می‌توان دستگاه‌های گوناگون را از طریق اینترنت اشیا به‌هم متصل کرد؛ همانطور که قطعا تاکنون از نام این فناوری حدس زده‌اید، اولین و مهم‌ترین موردی که برای اتصال دستگاه‌ها نیاز داریم، اینترنت است. اینترنت را در حقیقت می‌توان مرکز کنترل دستگاه‌های متصل‌شده از طریق IoT به‌شمار آورد.

دومین موردی که به آن نیاز داریم، یک گوشی هوشمند یا دستگاه مشابهی است که از اتصال بلوتوث پشتیبانی کند. تمامی اشیایی که از طریق IoT به‌هم متصل شده‌اند، برای تبادل داده‌های مختلف با یک‌دیگر، به یک یا چند دستگاه نیازمند هستند. با استفاده از یک دستگاه کنترل‌کننده نظیر گوشی هوشمند، می‌توانید از راه دور به‌راحتی اشیای مختلف را کنترل کنید.

بدیهی است که اگر کاربر بخواهد دستگاه‌های مختلف را از طریق گوشی هوشمندش کنترل کند، لازم است پیش از هر کاری اپلیکیشن ویژه‌ای را که برای این کار تعبیه شده است، نصب کند.

اینترنت اشیا برای متصل کردن هزاران دستگاه‌ به‌هم و به‌اشتراک‌گذاری داده بین آن‌ها، از روش‌های مختلفی بهره می‌گیرد؛ دفاتر کاری و خانه‌ها به‌طور معمول برای اتصال دستگاه‌ها، از وای‌فای یا بلوتوث استفاده می‌کنند. گفتنی است که دو مورد یادشده، محبوب‌ترین روش‌ها برای عملی‌کردن این کار هستند. 

علاوه‌بر این‌ها، می‌توان برای اتصال دستگاه‌های الکترونیکی از طریق اینترنت اشیا، از شبکه‌ی LTE و فناوری‌های ماهواره‌ای هم بهره گرفت که البته این دو روش، چندان مرسوم نیستند.

اگر شما نیز جرو افرادی هستید که میزان کارایی اینترنت اشیا برای‌تان تبدیل به سوالی بزرگ شده، بهتر است بدانید که از طریق این فناوری تقریبا می‌توان هر کاری که فکرش را بکنید، انجام داد. واقعیت این است که توانایی‌های اینترنت اشیا برای عملی‌کردن کارهای مختلف، فراتر از آن است که خیلی‌ها تصور می‌کنند.

فناوری اینترنت اشیا در زمینه‌های مختلفی مورداستفاده قرار می‌گیرد و توانایی این را دارد که انجام کارهای گوناگون را برای انسان‌ها ساده کند. در ادامه، اصلی‌ترین کاربردهای این فناوریِ انقلابی را مورد بررسی قرار می‌دهیم:

عبارت «خانه‌ی هوشمند» به‌بیانی ساده، یعنی اتصال یک خانه و لوازم داخلی آن به‌هم، از طریق یک سیستم کاملا خودکار. در ادامه، به‌شرح مهم‌ترین کاربردهای فناوری اینترنت اشیا در خانه‌های هوشمند می‌پردازیم:

• نورپردازیِ خانه

اگر در خانه‌‌ی هوشمند خود از لامپ‌های متصل‌شده به اینترنت اشیا استفاده کنید، این لامپ‌ها می‌توانند زمان خروج شما از خانه یا حتی اتاق‌ها را تشخیص دهند و این یعنی دیگر لازم نیست نگرانِ خاموش کردن لامپ‌ها پیش از خروج از خانه باشید؛ چرا که به‌لطف وجود IoT، لامپ‌ها خود به خود خاموش می‌شوند.

کاربرد مهم دیگر، این است که می‌توانید از طریق دستگاه کنترل‌کننده (نظیر گوشی هوشمند) به‌راحتی در گوشه‌ای از خانه بنشینید و لامپ‌ها را خاموش و روشن کنید؛ نکته‌ی جالب اینجا است که از لحا‌ظ تئوری حتی اگر آن سرِ دنیا هم باشید، می‌توانید به‌راحتی از طریق دستگاه خود، لامپ‌های خانه را کنترل کنید! این قابلیتِ مهم می‌تواند باعث امنیت هرچه بیشتر خانه به‌هنگام خالی بودن آن شود؛ برای مثال، شما می‌توانید شب‌ها با گوشی خود، لامپ‌های خانه را روشن کنید تا اطرافیان فکر کنند که در خانه حضور دارید و فکر ورود بی‌اجازه به‌خانه‌ی شما به سر سارقان نزند. 

• سیستم‌های امنیتی خانه

کاربران می‌توانند به‌راحتی، دوربین‌های مداربسته را به‌صورت ۲۴ ساعته در ۷ روز هفته، از طریق اینترنت اشیا کنترل کنند و خیالشان از بابت امنیت خانه راحت باشد.

کاربر همچنین می‌تواند با نصب دوربین و میکروفون در جلوی خانه‌اش، قبل از باز کردن در، از طریق میکروفون با افراد جلوی خانه صحبت کند و آن‌ها را ببیند. 

یکی دیگر از ویژگی‌های کاربردی و جالب، این است که کاربران می‌توانند از درهایی که به‌صورت خودکار باز و بسته می‌شوند نیز در خانه‌ی خود استفاده کنند. این درها برای باز و بسته شدن، از یک‌سری حسگر ویژه استفاده می‌کنند که در آن‌ها تعبیه شده است.

• دستگاه قهوه‌ساز

اگر آن‌قدر تنبل هستید که حتی حوصله‌ی خاموش کردن دستگاه قهوه‌ساز را نیز ندارید، اینترنت اشیا دوای دردتان است. دستگاه‌های قهوه‌ساز می‌توانند پس از اینکه شما قهوه‌تان را میل کردید، به‌صورت خودکار خاموش شوند.

کاربر می‌تواند دستگاه را طوری تنظیم کند که در وقت مشخصی از روز، به‌صورت خودکار روشن شود؛ فرض کنید که عصر شده است و شما از سر کار بر می‌گردید، دیگر لازم نیست سراغ روشن کردن دستگاه و درست کردن قهوه بروید؛ کافی است پس از ورود به خانه، از طریق گوشی‌تان دستور ساخت قهوه را صادر کنید.

• سیستم‌های حرارتی خانه

دستگاه‌های مختلفی در بازار وجود دارند که با استفاده از آن‌ها می‌توان میزان حرارت خانه را تنظیم کرد. چنین دستگاه‌هایی به‌طور معمول توانایی این را دارند که با اطلاع از دمای هوای داخل و خارج از خانه، سیستم‌های گرمایشی را روشن و خاموش کنند. اگر این دستگاه‌ها را به اینترنت اشیا متصل کنید، آن‌ها می‌توانند به‌هنگام کاهش بیش از حد دمای خانه، سیستم گرمایشی را روشن و به‌‌هنگام رسیدن به دمای مطلوب، این سیستم را خاموش کنند؛ نکته‌ی جالب‌توجه اینجا است که تمامی این‌کارها به‌صورت خودکار صورت می‌گیرد.

یکی دیگر از کاربردهای اینترنت اشیا که همه‌روزه در سراسر دنیا درحال رشد است، به استفاده از آن در گجت‌های پوشیدنی نظیر ساعت‌ها و مچ‌بندهای هوشمند مرتبط می‌شود. شرکت‌های بزرگی نظیر گوگل و سامسونگ طی سال‌های اخیر، سرمایه‌گذاری عمده‌ای را روی فناوری اینترنت اشیا انجام داده‌اند.

گجت‌های پوشیدنی شامل یک‌سری حسگر هستند و از نرم‌افزاری ویژه برای جمع‌آوری اطلاعات کاربرانشان بهره می‌گیرند؛ این گجت‌ها در نهایت داده‌های جمع‌‌آوری‌شده را تحلیل می‌کنند و نتایج را به‌کاربر گزارش می‌دهند.

شرکت‌های مختلف در نظر دارند تا پوشیدنی‌های مختلفی را در زمینه‌ی سلامتی، تناسب اندام و موارد مشابه، به اینترنت اشیا تجهیز کنند. 

استفاده از فناوری در خودروها اساسا یک هدف اصلی را دنبال می‌کند: بهینه‌سازی عملکرد اجزای داخلی. با این‌همه، وقتی خودروها به فناوری اینترنت اشیا تجهیز شوند، می‌توانند به‌‌خوبی از خودشان مراقبت کنند. IoT همچنین می‌تواند باعث شود که خودروها با بهره‌گیری از حسگرهای ویژه و البته اینترنت، امنیت مسافران را بالا ببرند.

یکی از جذاب‌ترین مقوله‌هایی که در مورد اینترنت اشیا مطرح می‌شود، توانایی آن برای هوشمندسازی شهرها است. در یک شهر هوشمند، می‌توان با بهره‌گیری از سیستم‌های خودکارِ پیشرفته، تقریبا همه‌چیز را از طریق یک اتاق مخصوص، کنترل کرد. تصور کنید که کارهایی نظیر نظارت همگانی، تأمین آب، تأمین برق، حمل‌‌و‌نقل و حتی تأمین امنیت شهری به‌صورت هوشمند صورت گیرند؛ این‌ موارد تنها بخشی از کاربردهای اینترنت اشیا برای ساخت شهرهای هوشمند هستند.

• سلامتی
• ساخت‌‌وساز
• حمل‌‌و‌نقل
• بانک‌ها
• خدمات غذایی
• اکتشاف نفت
• زراعت
• ساختمان‌های هوشمند
• و...

یکی از اصلی‌ترین مواردی که همواره در مورد اینترنت اشیا مطرح می‌شود، بحث امنیت آن است. از آنجایی که در این فناوری، دستگاه‌های زیادی از طریق اینترنت به‌هم متصل می‌شوند، هک‌شدن آن‌ها می‌تواند ضررهای جبران‌ناپذیری را نظیر لو رفتن اطلاعات حساس شخصی و اقتصادی، به‌همراه داشته باشد.

همواره دو دلیل برای راحتیِ هک‌شدن دستگاه‌های مبتنی بر اینترنت اشیا مطرح مطرح می‌شود: مورد اول این‌ است که دستگاه‌های یادشده از طریق اینترنت به‌هم متصل شده‌اند و اینترنت هم در حالت کلی در معرض خطرِ هک قرار دارد. مورد دوم این است که بسیاری از دستگاه‌های مبتنی بر این فناوری، توسط شرکت‌های بعضا کوچک ساخته شده‌اند و این شرکت‌ها، منابع و زمان کافی را برای قرار دادن ساختارهای امنیتی قدرتمند در دستگاه‌هایشان نداشته‌اند. 

اینترنت اشیا می‌تواند در آینده‌ای نزدیک به یکی از تحولات عظیم در حوزه‌ی فناوری تبدیل شود و نحوه‌ی زندگی کردن ما را از جهات زیادی، دستخوش تغییر کند. 

دیدگاه‌ شما در مورد اینترنت اشیا چیست؟