نوستالژی؛ نوکیا 1100: ملاقاتی دوباره با پرفروش‌ترین موبایل تاریخ

کمپانی فنلاندی نوکیا زمانی تأسیس شد که فنلاند هنوز بخشی از خاک کشور روسیه (اتحاد جماهیر شوروی سابق) محسوب می‌شد. در سال ۱۲۴۴ خورشیدی (۱۸۶۵ میلادی) فردی با نام فردریک ایدستام  که یک مهندس معدن بود، شرکتی را برای تولیدات کاغذی تأسیس کرد. گسترش این شرکت و قرارگیری بخش جدید در مجاورت رودخانه‌ی Nokianvirta ایده‌ی نام‌گذاری شرکت با الهام از نام رودخانه را به ذهنِ مؤسس این شرکت رساند تا نام نوکیا از آن به بعد کارِ خود را آغاز کند. گسترش کارهای نوکیا پس از آن باعث شد تا حوزه‌ی کابل و لاستیک پوشش داده شود. در طول سالیان گذشته، نوکیا تولیداتی نظیرِ تولید کاغذ، تایر، کفش، کابل‌های ارتباطی، ماشین‌های تولید الکتریسیته، ربات، خازن، پلاستیک، آلومینیوم و مواد شیمیایی را انجام داده است که فرسنگ‌ها با ذهنیت فعلی ما از این شرکت فاصله دارد؛ همچنین این شرکت، وسایل ارتباطی نظیر Sanomalaite m/90 و m/61 را برای ارتش فنلاند تولید کرد. در دهه ۶۰ خورشیدی (۸۰ میلادی)، نوکیا توجه خود را به تکنولوژی مخابراتی معطوف کرد و آنچه که در ادامه به آن دست یافت، به گفته‌ی مدیران این شرکت، تاریخ را ساخت.

ورود آن‌ها به عرصه‌‌های مخابراتی باعث شد تا کم‌کم این شرکت به‌ سوی فناوری گام بردارد و تولیدات خود را نیز به این عرصه محدود سازد؛ همین تصمیمِ مدیران باعث شد تا نوکیا به‌ عنوان یکی از قدیمی‌ترین تولیدکننده‌های گوشی‌های همراه در جهان شناخته شود. 

نوکیا ۱۱۰۰ نام تلفن همراهی است که توسط نوکیا ساخته می‌شد. محبوبیت و موفقیت این دستگاه در بازارهای جهانی به اندازه‌ای بالا رفت که از زمان معرفی آن در سال ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۹ (۲۰۰۳ تا ۲۰۰۹) که رسماً تولید آن متوقف شد، بیش‌‌ از ۲۵۰ میلیون دستگاه از این موبایل به‌ فروش رسید؛ این امر منجر شد تا لقب پرفروش‌ترین گوشی همراه تاریخ و پر‌مشتری‌ترین محصول الکترونیکیِ مصرفیِ جهان به این دستگاه تعلق بگیرد.

این موفقیت و محبوبیت در حالی به‌دست آمد که در آن زمان دستگاه‌های مدرن‌تر و پیشرفته‌تری نیز در بازار وجود داشتند؛ اما از آن جهت که نوکیا با تولید ۱۱۰۰ کشورهای در حال توسعه‌ را هدف قرار داده بود، خریداران مزیت رقابتی بیشتری را در این دستگاه نسبت به دیگر نمونه‌ها مشاهده می‌کردند.

نوکیا ۱۱۰۰ ارزان‌ترین گوشی موبایل شرکت فنلاندی نوکیا بود؛ بنابراین برای افرادی که نیازهایشان از یک دستگاه موبایل به امکان تماس، ارسال پیامک و تنظیم زنگ هشدار خلاصه می‌شد، نوکیا ۱۱۰۰ به بهترین نحو تمامِ این نیازها را پوشش می‌داد؛ افزون بر آن، قیمتِ پایینی که فنلاندی‌ها برای این دستگاه در نظر گرفته بودند عملاً کار را برای پیروزی دیگر رقبا سخت می‌کرد.

جالب است بدانید که گوشی‌ای که فروش گوشی‌های نوکیا را به رقم یک میلیارد رساند، همین ۱۱۰۰ دوست‌داشتنی بود؛ در واقع یک میلیاردمین گوشی نوکیا توسط یک نیجریه‌ای در سال ۱۳۸۴ (۲۰۰۵ میلادی) خریداری شد.

نوکیا در سال ۱۳۸۲ (۲۰۰۳) نوکیا ۱۱۰۰ را با قیمتی بین ۱۰۰ تا ۱۱۴ دلار وارد بازار کرد؛ اما سال ۱۳۸۲ (۲۰۰۳) با وجود رقبایی چون نوکیا ۶۶۰۰ که از صفحه‌نمایش رنگی بهره می‌برد و اریکسون پی ۹۰۰ که ترکیبی از رایانه‌های PDA و گوشی‌ همراه بود، نتوانست موفقیتی برای این دستگاه به همراه داشته باشد.

۱۱۰۰ هرگز دستگاهی با قابلیت‌های شاخص و خاص نبود؛ اما همان ویژگی‌های ابتدایی به‌گونه‌ای پیاده‌سازی شده‌ بودند که با نیازهای آن دورانِ اکثرِ کاربران مطابقت داشتند؛ مورادی مانند تنوع رنگی ۳۶تایی، رینگتون‌ساز با قابلیت ذخیره‌سازی ۷ آهنگ و بازی افسانه‌ای Snake 2 چیزهایی هستند که با نام‌بردن از این دستگاه، هنوز در ذهن مخاطبین نقش می‌بندند. در ادامه، تمامِ این‌ها دست به دست هم دادند تا ۱۱۰۰ بتواند اندک‌اندک خود را در دلِ کاربران جای دهد و با فروش استثنائی خود، پادشاهی در عرصه‌ی موبایل را برای فنلاندی‌ها به‌ارمغان بیاورد.

با این حال نقطه‌ی قوتِ این گوشی نه در ویژگی‌های آن، بلکه در مقاومت بالای بدنه‌‌اش نهفته بود. نوکیا ۱۱۰۰ به‌ مانند یک سنگِ سخت در مقابل سخت‌ترین ضربه‌ها تاب می‌آورد؛ این در حالی است که ضربه‌ها در عملکرد دستگاه کوچک‌ترین خللی ایجاد نمی‌کردند. فرقی نداشت که گوشی از ارتفاع سقوط کند یا توسط خودتان بر حسب عصبانیت به دیوار کوبیده شود؛ ۱۱۰۰ آماده بود تا در مقابل تمامِ این شرایط مقاومت از خود نشان دهد.

با تمامِ این اوصاف، این دستگاه خالی از عیب نیز نبود. در سال ۱۳۸۸ (۲۰۰۹) میلادی به‌ دلیل وجود یک نقص در فیرمور گوشی‌هایی که توسط شعبه‌ی بوخوم تولید شده‌ بودند، هکرها می‌توانستند با دستکاری در قسمت‌های نرم‌افزاری نوکیا ۱۱۰۰، پیام‌های دریافتی از طریق پیامک را مستقیما به گوشی دیگری ارسال کنند؛ از آن‌جهت که برخی از پیامک‌ها حاوی اطلاعات مهم بانکی می‌شوند، سوء‌استفاده‌کنندگان می‌توانستند از این طریق به اهداف مجرمانه و خطرناک خود دست پیدا کنند.

برخی از قابلیت‌های شاخص نوکیا ۱۱۰۰ به شرحِ زیر است:

• به‌واسطه‌ی تعبیه‌ی دکمه‌ C روی صفحه‌کلید این گوشی، کاربران می‌توانستند با نگاه‌داشتنِ آن به چراغ‌قوه‌ی گوشی دسترسی سریع پیدا کنند؛ همچنین در صورت دوبار فشردنِ این دکمه، دستگاه در حالت قفل قرار می‌گرفت.
• نوکیا ۱۱۰۰ و نوکیا ۱۱۰۱ تنها قادر به پخش رینگتون‌های تک‌سازه بودند که کاربران می‌توانستند از طریق لیست ۳۶‌تایی پیش‌فرض به استفاده از این رینگتون‌ها بپردازند.
• ظرفیت ذخیره‌سازی ۵۰ پیام و مخاطب، تایمر، ماشین‌حساب، بازی‌های اسنیک ۲ و +Space Impact در کنار توانایی ساخت رینگتون اختصاصی از دیگر ویژگی‌های جذاب این دستگاه برشمرده می‌شدند.
• نوکیا ۱۱۰۰ نخستین دستگاه شرکت نوکیا بود که به‌صورت کامل از نرم‌افزار سری ۳۰ استفاده می‌کرد.

از این مسئله هم که عبور کنیم، به مهم‌ترین بخش گوشی‌های فیچرفون از جمله نوکیا ۱۱۰۰ می‌رسیم؛ بخش باتری! در بین اهالی فناوری  شارژدهی بالای این گوشی شهره‌ی عام و خاص است. باتری‌ استفاده شده در نسخه‌ی پایه‌ی ۱۱۰۰، بسیار بیشتر از توان پردازشی دستگاه شارژدهی می‌کرد؛ این مسئله باعث می‌شد تا کاربران با هر بار شارژ بتوانند بیش از ۴۰۰ ساعت از این موبایل استفاده کنند؛ رقمی که امروزه برای نسل جدید غیرقابل باور جلوه می‌کند.

اکنون از آن عصر گذر کرده‌ایم و به زمانی گوشی‌های هوشمندی قدم گذاشته‌ایم که بسیاری از کارهای روزمره‌مان را آسان‌تر از هر زمانِ دیگری کرده‌اند. نوکیا ۱۱۰۰ یکی از آخرین بازماندگانِ عصری بود که در آن ارسال پیامک‌های طنز امری مرسوم محسوب می‌شد؛ پیامک‌هایی که برعکس پست‌های طنز شبکه‌های اجتماعی امروزی، خنده‌ای از ته دل را روی لبانِ ما جاری می‌کرد.