اپل چگونه از سرویسهای خود میلیاردها دلار درآمد کسب میکند؟
اپل تمرکز خود بر بازار را بهمرور تغییر میدهد. در سالهای اخیر و در دورههای مختلف، فروش آیفون کاهش درخورتوجهی تجربه کرد. بههمیندلیل، بخش سرویسهای اپل که از اپاستور تا قراردادهای اهدای مجوز را شامل میشود، بهعنوان جبههی دوم درآمدی کوپرتینوییها خود را نشان میدهد. آنها اکنون، بیشازپیش تصمیم گرفتهاند اشتراکهای پولی برای خدمات دریافتشدنی در گوشیهای هوشمند و گجتهای دیگر به کاربران بفروشند.
بهزودی و در رویداد ۵فروردین بهنام It's Showtime، جهتگیری اپل در درآمد بهوضوح برای کارشناسان و علاقهمندان روشن خواهد شد. پیشبینیها بیشازهمه رونمایی سرویس تلویزیونی برای برنامههای اختصاصی و فیلمهای متنوع و نیز سرویس جدید خبری با همکاری مجلههای معتبر را برای رویداد پیش رو حدس میزنند.
طبق آمارهای ارائهشده از درآمد فصل گذشتهی اپل، آنها بیش از ۱۰.۹ میلیارد دلار از سرویسهای خود درآمد کسب کردهاند. بهعلاوه، براساس گفتههای تیم کوک، رکورد جدید درآمدی در مناطق مختلف جغرافیایی نیز در سرویسها ثبت شد. افزونبراین، کوک ادعا کرد کوپرتینوییها قصد دارند درآمد خود از سرویسها را تا سال ۲۰۲۰ به دوبرابر افزایش دهند. فصل گذشته، اپل رشد درآمدی ۱۹ درصدی درمقایسهبا سال گذشته را ثبت کرد.
درآمد سرویسها درمقایسهبا بخشهای دیگر کسبوکار اپل، رقم درخورتوجهی محسوب میشود. در مقام مقایسه، بخش مک در فصل گذشته، ۷.۴ میلیارد دلار درآمد کسب کرد. این آمار برای آیپد ۶.۷ میلیارد دلار و برای مجموعه محصولات پوشیدنی و خانهی هوشمند و لوازمجانبی ۷.۳ میلیارد دلار بود. قطعا با برنامههای جدید کوپرتینوییها و تمرکز بیشازپیش روی سرویسها، آمار درآمدی تفاوت بیشتری نشان خواهد داد.
با کاهش فروش آیفون، تمرکز اپل روی سرویسهای متنوع افزایش مییابد
اپل هنوز سرویسهای بلندپروازانهی خبر و ویدئو خود را رونمایی نکرده است؛ اما دیدیم که درآمد چشمگیری از محصولات موجودش دارد. آنها چگونه چنین درآمدی کسب میکنند و آیا همهی آن درآمدها از کسبوکارهایی سالم بهدست میآیند؟
اپل آمار جزئی درآمد هریک از سرویسهای خود را منتشر نمیکند؛ درنتیجه، نمیتوان آمار دقیقی از آنها ارائه کرد. البته، میتوان گفت آن بخش از کسبوکار کوپرتینوییها از چه بخشهایی تشکیل میشود، هرکدام چقدر هزینه دریافت میکنند و همهی آنها عملکرد مناسبی دارند یا خیر. در آستانهی معرفی سرویسهای جدید، در ادامهی این مقالهی زومیت، هریک از سرویسهای اپل را بهطور خلاصه بررسی میکنیم.
اپلموزیک
اپلموزیک را میتوان یکی از بخشهای سرویسی حرفهای اپل نامید که عمر زیادی هم ندارد. کوپرتینوییها سرویس موسیقی خود را در سال ۲۰۱۵ و پس از خرید برند Beats راهاندازی کردند. سرویس عضویت موسیقی اپل تا دسامبر۲۰۱۸، آمار ۵۶ میلیون کاربر را ثبت کرد. در مقام مقایسه، باید بدانید اسپاتیفای تا فوریهی۲۰۱۹، ۹۶ میلیون کاربر داشته است.
آمار کاربران اپلموزیک که بهصورت دائم برای عضویت در آن هزینه پرداخت میکنند، مشخص نیست. سرویس مذکور خدمات رایگان هم ارائه میدهد و همچنین، بهرایگان با برخی گوشیهای عرضهشدهی اپراتور ورایزن هم ارائه میشود. بههرحال، برای مقایسهی کلی تصور میکنیم همهی کاربران ماهانه ۱۰ دلار به اپلموزیک پرداخت کنند که درنتیجه، درآمد سالیانهی ۶.۷ میلیارد دلاری را بهسمت کوپرتینوییها سرازیر میکند.
اپاستور
اپاستور یکی از بازیگران بزرگ بخش سرویسهای اپل در بحث درآمد محسوب میشود. این سرویس در می۲۰۱۸ و جشن ۱۰ سالگی، رکورد ۱۷۰ میلیارد دلار درآمد را در طول سالهای فعالیتش بهنام خود ثبت کرد.
اپلیکیشنهای با پرداخت درونبرنامهای، سود هنگفتی برای اپل بههمراه دارند
بخش عمدهی درآمد اپل از اپاستور، از فروش مستقیم اپلیکیشن حاصل نمیشود؛ بلکه اپلیکیشنها و بازیهایی با پرداخت درونبرنامهای، سهم اصلی درآمد اپاستور را دراختیار دارند. ازآنمیان، میتوان به بازیهای رایگان فورتنایت و کندیکراش و نیز اپلیکیشنهای عضویت پولی همچون نتفلیکس و تیندر و یوتیوب اشاره کرد که همگی درصدی از درآمد خود را به اپاستور پرداخت میکنند.
آمارهای تحلیلی اپاستور نشان میدهد که هریک از ۵۰ اپلیکیشن برتر ازلحاظ درآمد در پلتفرم اپاستور، یا سرویسهای ثبتنامی پولی یا بازیهای رایگان با پرداخت درونبرنامهای هستند. حتی بزرگترین اپلیکیشنهای پولی مانند ماینکرفت یا Facetune که پرداخت درونبرنامهای هم دارند، درآمدی برابر با بازیهای رایگان و پرداخت درونبرنامهای ندارند.
اپلیکیشنهای رایگان اپاستور آمار فروش درخورتوجهی ازآنِ خود کردهاند. تا ژوئن۲۰۱۸، اپل حدود ۱۰۰ میلیارد دلار به توسعهدهندگان اپلیکیشنها پرداخت کرد. با درنظرگرفتن سهم ۷۰ به ۳۰ توسعهدهندگان و اپل از درآمد اپلیکیشنها، میتوان تخمین زد در سالهای گذشته، ۱۴۲ میلیارد دلار به اپاستور سرازیر شد که ۴۲ میلیارد دلار آن به کوپرتینوییها رسید.
اپاستور، سرویس پردرآمد اپل، با وجود سوددهی فراوان، در ماههای گذشته مشکلاتی هم تجربه کرد. دعواهای حقوقی متعدد، ازجمله شکایتها دربارهی قانون ضدتراست، کوپرتینوییها را با مشکلاتی روبهرو کرد. جدیدترین نمونه از آنها به اسپاتیفای مربوط میشود که سهم ۳۰ درصدی اپل از ثبتنام پولی سرویسها را ناعادلانه و در جهت تبلیغ سرویس اختصاصی اپلموزیک میداند.
آیکلاد
اپل به تمام مشتریان سختافزارهای خود ۵ گیگابایت فضای رایگان در آیکلاد میدهد؛ بههمیندلیل، مشتریان دستگاههای آیفون یا آیپد یا مک، کاربر آیکلاد نیز هستند. بهعلاوه، سازندهی آیفون با ارائهی سرویسهای پولی و فضای ذخیرهسازی بیشتر، درآمدی ماهانه از آن سرویس ازآنِ خود میکند.
آیکلاد درظاهر شهرت دراپباکس یا گوگل درایور را در حوزهی ذخیرهسازی و اشتراک فایل ندارد؛ اما مزیتهایی به کاربر ارائه میکند که ارزش پرداخت هزینهی ماهانه را دارد. مزیت اصلی آیکلاد این است که تنها ابزار پشتیبانگیری از آیفون و آیپد در اینترنت محسوب میشود. بهعبارتِدیگر، فضای ذخیرهسازی ارائهشده در آیکلاد تقریبا هرآنچه را ذخیره میکند که در آیفون یا آیپد شما وجود داشته باشد. بههرحال، آن فضای اضافی در بسیاری از اوقات، مشتریان سختافزارهای اپل را مجاب میکند تا هزینهی اضافی پرداخت کنند.
هزینهی پکیجهای افزایش فضای آیکلاد، برای مشتریان توجیهپذیر است
اپل نیازها و خواستههای کاربران را در آن حوزه بهخوبی درک میکند. قیمت ارزانترین بستهی آیکلاد برای ۵۰ گیگابایت فضای ذخیرهسازی، ماهانه ۹۹ سنت است که برای اکثر کاربران خریدی معقول بهنظر میرسد. البته، همان درآمد حدود ۱۲ دلاری بهازای هر کاربر، وقتی در میلیاردها کاربر iOS در سرتاسر جهان ضرب شود، مبلغی چشمگیر خواهد بود. در سال ۲۰۱۶، یکی از مدیران اپل تعداد کاربران آیکلاد را ۷۸۲ میلیون نفر عنوان کرد که البته، آمار دقیق کاربران پولی را نشان نمیدهد.
هزینهی ماهیانهی سرویس آیکلاد برای فضاهای ذخیرهسازی ۵۰ و ۲۰۰ گیگابایتی و ۲ ترابایتی بهترتیب ۰.۹۹ و ۲.۹۹ و ۹.۹۹ دلار است. فضاهای ۲۰۰ گیگابایتی و ۲ ترابایتی را میتوان بهصورت پلنهای خانوادگی و گروهی نیز خرید.
آیتونز و سرویس کتاب اپل
فروشگاه آیتونز زمانی غول صنعت رسانه محسوب میشد. امروزه، با ظهور سرویسهایی همچون اسپاتیفای، اپلموزیک، نتفلیکس و هولو، مردم تمایل کمتری به خرید موسیقی و فیلم دارند. البته، آیتونز هنوزهم برای اپل درآمدزایی میکند. آیتونز برای خرید یکبارهی انواع محتوا برای مخاطبان کاربرد دارد. بهعلاوه، این سرویس مانند دیگر خدمات اپل، بهصورت پیشفرض برای همهی کاربران دستگاهها عرضه میشود.
با وجود ظهور سرویسهای متعدد شبیه به آیتونز، هنوز بسیاری از کاربران برای کاربردهای مختلف، حتی اجارهکردن فیلم، از آن استفاده میکنند. بهعلاوه، اپل فروشگاه قدیمی خود را روی پلتفرمهای مختلف همچون تلویزیونهای هوشمند سامسونگ نیز عرضه میکند. درنتیجه، میتوان گفت آیتونز هنوز منبع مهمی برای درآمدزایی شرکت محسوب میشود.
با وجود ظهور رقبای جدید، آیتونز هنوز درآمد مناسبی دارد
سرویس دیگر Apple Books نام دارد که بهطورکلی، همان آیتونز، ولی مخصوص کتابها محسوب میشود. سرویس کتابهای اپل رقیبی بزرگ و قدرتمند بهنام آمازون و پلتفرم محبوب کیندل دارد. کوپرتینوییها حتی تصمیم گرفتند با دعواهای حقوقی رقابت با آمازون را پیش ببرند؛ اما هنوز فروشگاه قدیمی کتاب، اعتباری بیش از همهی رقبا دارد. بههرحال، سرویس کتابهای اپل نیز مشتریان خاص خود را دارد و بهعنوان یکی از فروشگاههای بزرگ کتاب الکترونیکی جهان شناخته میشود. درنتیجه، منبع مناسب درآمدی برای اپل محسوب میشود.
آیتونز سرویس افزودنی دیگری هم دارد که بهاندازهی دیگر سرویسها مشهور نیست. iTunes Match نام سرویسی با هزینهی سالانه ۲۵ دلار است که موسیقیهای کاربران در آیتونز را در تمامی دستگاهها باهم هماهنگ میکند. بهبیانِدیگر، کاربر با عضویت در آن، سرویس ابری موسیقی اختصاصی دریافت میکند که البته، باید همهی محتوای داخل آن را خریده باشد.
اپلپِی
اپل پِی (Apple Pay) سیستم پرداخت اپل است که امکان خرید از وبسایتها و اپلیکیشنها را برای کاربران فراهم میکند. بهعلاوه، سیستمهای پرداخت بدون تماس در خُردهفروشیها و جابهجایی پول بین کاربران با Apple Pay Cash نیز درکنار این سرویس به کاربران عرضه میشود.
اپل ادعا میکند در ازای استفاده از سیستم پرداختیاش، هیچ هزینهای از خریداران و فروشندگان و توسعهدهندگان دریافت نمیکند. البته، گزارشها نشان میدهد درصد بسیار کمی از تراکنشها بهحساب کوپرتینوییها واریز میشود. احتمالا آن هزینه را بانکی پرداخت میکند که کارت اعتباری متصل به اپلپِی را ارائه میکند. گزارش سال ۲۰۱۴، زمان رونمایی اپلپِی میگوید ۰.۱۵ درصد از تراکنش بهعنوان کارمزد به اپل میرسد.
اپل در گزارش فصل گذشتهاش، اعلام کرد در اپلپِی ۱.۸ میلیارد تراکنش انجام میشود. این آمار بیش از دوبرابر دورهی مشابه در سال گذشته بود. هیچ آماری از مقدار دقیق تراکنشها در دست نیست و تنها میتوان تخمین زد حجم زیادی از آنها در خارج از آمریکا انجام شده؛ چراکه در برخی از کشورهای دیگر، پرداختهای موبایلی محبوبتر هستند. بههرحال، حجم تراکنشها بسیار زیاد است و اپل درآمد درخورتوجهی از آنها دارد.
سرویس اپلپِی علاوهبر درآمد کارمزدی، در بخش Apple Pay Cash درآمدی نسبی برای شرکت دارد. اگر پول جابهجاشده ازطریق کارتهای نقدی در آن سرویس منتقل شود، هزینهای پرداخت نخواهد شد؛ اما اگر از کارتهای اعتباری استفاده شود، باید ۳ درصد کارمزد به شرکت پرداخت شود.
AppleCare
اپل خدمات ضمانت محصولات خود را با سرویسی بهنام +AppleCare با خدمات گستردهتر به کاربران عرضه میکند. مشتریان با ثبتنام در آن سرویس، خدمات طولانیمدتتر و نیز تخفیف در برخی قطعات و تعمیرات را دریافت میکنند. سرویس مذکور بخشی از هزینهی برنامهی آپگرید آیفون نیز محسوب میشود و البته مانند سرویسهای دیگر، آمار دقیقی از کاربران آن منتشر نمیشود.
اعطای مجوز
این بخش برخلاف سرویسهای دیگر آنچنان برای کاربران ملموس نیست؛ اما کسبوکار پرسودی برای اپل محسوب میشود. کوپرتینوییها مجوزهای گوناگونی به شرکتها میفروشند که سرویسهایی خود را در iOS اجرا کنند. بهعنوان مثال، گوگل برای باقیماندن بهعنوان سرویس اصلی جستوجو یا Weather Channel برای ارائهی دادههای آبوهوایی به کاربران، به اپل هزینه پرداخت میکنند. بههرحال، پایگاه مشتریان قوی اپل آن هزینهها را برای شرکتها موجه جلوه میدهد و درنتیجه، سازندهی آیفون نیز درآمد مناسبی کسب خواهد کرد.
برای ارائهی سرویس روی iOS، باید از اپل مجوز بخرید
فروش مجوزها بخش مبهمی از کسبوکار اپل محسوب میشود. تنها آمارهای شفاف مربوطبه سال ۲۰۱۴ و اسناد دادگاهی میشود که گوگل یک میلیارد دلار برای حضور بهعنوان موتور جستوجوی پیشفرض به اپل پرداخت کرده بود. تخمینهای اخیر رقم ۹ میلیارد دلار را برای آن بخش درآمدی عنوان میکنند؛ تخمینی که اگر صحیح باشد، فروش مجوز را به یکی از سرویسهای پردرآمد اپل تبدیل میکند.
نقشه و سیری و آیکلاد رایگان
آخرین بخش درآمدی اپل از سرویسها، کمی عجیب بهنظر میرسد. سازندهی آیفون بخشی از قیمت فروش آیفون و آیپد و مک را بهعنوان درآمدی برای بخش سرویسها در نظر میگیرد. بهبیانساده، اپل سرویسهای رایگانی همچون نقشه، سیری، iMessage و بخش رایگان آیکلاد را بهعنوان هزینهای برای قیمت تمامشدهی دستگاههای خود در نظر میگیرد.
پس از اجرای سیاست مذکور، درآمد اپل در بخش سرویسها رشدی ۷.۷ درصدی تجربه کرد و در آن بخش، درآمد آنها از ۸.۴۷ میلیارد دلار به ۹.۱۳ میلیارد دلار رسید. دلیل این سیاستگذاری کوپرتینوییها مشخص نیست؛ اما اجرای آن، یعنی کاربران در زمان خرید دستگاه، برای سرویسهای بهظاهر رایگان آن شرکت نیز هزینه پرداخت میکنند.