عکاسی خیابانی چیست ؛ تمام آنچه برای شروع باید بدانیم

عکاسی خیابانی یکی از چالشی‌ترین و درعین‌حال جذاب‌ترین ژانرهای عکاسی است. مستندسازی مردم در زندگی و محیط روزمره کار ساده‌ای نیست؛ نزدیک شدن و عکاسی از افراد کاملا غریبه نیاز به صبر، سخت‌کوشی و شجاعت دارد. در این مقاله به بررسی دقیق عکاسی خیابانی و تفاوت‌ آن با دیگر ژانرهای عکاسی می‌پردازیم.

مانند عکاسی ورزشی، در عکاسی خیابانی نیاز به واکنش‌ سریع دارید و مانند عکاسی سفر، باید مهارت داستان‌گویی خود را تقویت کنید. همچنین باید تصاویر را به گونه‌ای ترکیب‌بندی کنید که برای مخاطب جذاب باشند. اگر فکر می‌کنید به این ژانر علاقه دارید در این مقاله با ما همراه شوید.

عکاسی خیابانی در معنای عام به ثبت لحظه‌های زندگی در مکان‌های عمومی گفته می‌شود و برخلاف اسمش، لزوما نباید در خیابان انجام شود. به‌طور کلی هنوز تعریف دقیقی برای عکاسی خیابانی و روش انجام آن وجود ندارد. عکاسی خیابانی راهی برای نمایش محیط اطراف و چگونگی برقراری ارتباط با این محیط به‌عنوان یک عکاس است. عکاس خیابانی آنچه می‌بیند، فیلتر می‌کند، لحظات الهام‌بخش را ثبت می‌کند و این لحظات را با دیگران به اشتراک می‌گذارد.

عکاسی خیابانی لزوما نیازی به سوژه‌های انسانی ندارد یا حتما نباید در شهر یا بازاری شلوغ ثبت شود. عکس خیابانی را می‌توان در هر جایی ثبت کرد. از آنجا که خیابان عمومی‌ترین و قابل دسترس‌ترین موقعیت است، عکاسی خیابانی را می‌توان عمومی‌ترین و در دسترس‌ترین شکل عکاسی در نظر گرفت. هر شخصی می‌تواند عکاسی خیابانی باشد. برای عکاسی خیابانی لزوما نیازی به مدل‌های زیبا، نورپردازی حرفه‌ای، استودیویی بزرگ یا حتی دوربینی گران‌قیمت ندارید.

از طرفی در عکاسی خیابانی نیازی به رعایت تمام ابعاد تکنیکی عکاسی ندارید. برای مثال تصاویر منظره یا طبیعت معمولا باید وضوح بالایی داشته باشند؛ چرا که اغلب در ابعاد بزرگ چاپ خواهند داشت. از طرفی در عکاسی خیابانی بهترین تصاویر می‌توانند درست مقابل چشم شما شکل بگیرند؛ مثلاً در راه رفتن به محل کار یا خانه یا در کافی‌شاپ. این ناگهانی بودن ویژگی بارز عکاسی خیابانی است. به همین دلیل تصاویر پر از نویز و حتی گاهی خارج از قاب گری وینوگرند یا فوکوس‌های ناقص همیشه باعث خراب شدن عکس خیابانی نمی‌شوند؛ بلکه گاهی کاملا عمدی هستند؛ اما این تصمیم‌های ناگهانی را نمی‌توان تدریس کرد. بسیاری از لحظات ناگهانی و آنی هستند؛ به همین دلیل نمی‌توان راه دقیقی برای مهارت در عکاسی خیابانی پیشنهاد داد. تنها چیزی که عکاس خیابانی را از دیگر ژانرها متمایز می‌کند، زمانی است که بیرون از خانه سپری می‌کند و منتظر شکار لحظه‌ها می‌ماند.

برای عکاسی خیابانی لزوما نیازی به سوژه‌های انسانی ندارید

با هر نوع دوربینی می‌توان عکاسی خیابانی را انجام داد. چه دوربینتان از نوع SLR با یک لنز زوم بزرگ باشد چه دوربین گوشی هوشمند، می‌توانید این سبک عکاسی را انجام بدهید؛ اما تجهیزات متفاوت دارای مزایای متفاوتی هستند. برای مثال با لنز زوم می‌توانید از فواصل و سوژه‌های دورتری عکاسی کنید؛ اما از طرفی این لنزها سنگین‌تر هستند و سوژه‌ها خیلی زود متوجه آن‌ها می‌شوند. لنز پرایم هم شما را به فواصل مشخصی محدود می‌کند؛ اما سبک‌تر است.

دوربین‌های میکرو چهارسوم و حتی دوربین‌های تلفن هوشمند هم در موقعیت‌های شلوغ مناسب هستند. این دوربین‌ها سبک‌تر هستند و کمتر جلب توجه می‌کنند. لنزهای پرایم شما را به فاصله‌ی کانونی خاصی محدود می‌کنند؛ اما مزیت بزرگی دارند. این محدودیت مانع از ثبت برخی تصاویر خاص می‌شود؛ اما در چارچوب آن می‌توانید مهارت‌های عکاسی خود را بهبود بدهید.

امروزه شبکه‌های اجتماعی مملو از عکس‌های متوسط و ضعیف خیابانی هستند. صرفا نشانه‌گیری سوژه با لنز از شما عکاس خیابانی نمی‌سازد و مانند دیگر ژانرهای عکاسی، روش ترکیب‌بندی و نورپردازی تأثیر بسزایی بر خروجی تصویر دارند. یک عکس خیابانی خوب نیاز به سوژه‌ای تعریف‌شده دارد. سعی کنید با استفاده از قوانین ترکیب‌بندی داستان خود را روایت کنید. عکس‌هایی خلق کنید که مخاطب در مقابل آن‌ها مکث کند و سؤال‌هایی بپرسد.

گاهی ممکن است عکاسی خیابانی برای سوژه‌ها آزاردهنده یا ناخوشایند باشد. عکاسی کاندید (بدون اطلاع سوژه و ژست قبلی) معمولا بدون اجازه‌ی سوژه انجام می‌شود. برای هر عکسی که ثبت می‌کنید، صرف‌ نظر از زیبایی یا جذابیت عکس، شاید سوژه نخواهد به هر دلیلی دیده شود. برخی سوژه‌ها اهمیتی نمی‌دهند؛ اما برای برخی سوژه‌ها مهم است که در عکس‌ حضور نداشته باشند.

این مشکلات هزینه‌ای است که باید برای عکاسی خیابانی بپردازید. اغلب افراد به دلایلی مثل عشق به مردم یا عشق به اکتشاف و ثبت فرهنگ عامه این کار را انجام می‌دهند. دوربین راهی برای بازگشت به لحظات گذشته و لذت بردن از آن‌ها است. این تصاویر ارزشمند هستند. وقتی به تصاویر دهه‌های ۱۹۲۰، ۱۹۵۰، ۱۹۷۰ یا حتی تصاویر پانزده سال پیش نگاه می‌کنید، جذاب‌ترین تصاویر کدام‌‌اند؟ قطعا تصاویری که فرهنگ و مردم را نشان می‌دهند. این تصاویر ارزش فرهنگی زیادی دارند به همین دلیل برای تمام افراد جذاب‌اند. ترس یکی از سخت‌ترین موانعی است که افراد تازه‌کار باید بر آن غلبه کنند و از طرفی موانع اخلاقی می‌توانند دشوارتر باشند.

اما اگر عکاسی خیابانی را به شیوه‌ای صحیح انجام بدهید به‌ندرت با موانع مختلف روبه‌رو می‌شوید. در درجه‌ی اول باید از کاری که انجام می‌دهید مطمئن باشید و اگر شخصی از شما پرسید چه کار می‌کنید، جواب قاطعی به او بدهید. برای مثال می‌توانید بگویید:

من عکاس هستم. پروژه‌ی ثبت فرهنگ و مردم را شروع کرده‌ام و به نظرم مردم سوژه‌های خوبی هستند.

اگر سؤال‌های بیشتری پرسیدند، می‌توانید بگویید نمی‌خواهید کسی را آزار بدهید و می‌توانید تصاویرشان را پاک کنید. اگر کسی شما را به خاطر عکس گرفتن دنبال کرد، لازم نیست حالت تدافعی و مبارزه به خود بگیرید. سعی کنید صرف‌ نظر از هر اتفاقی آرامش خود را حفظ کنید. سعی کنید رفتاری عادی داشته باشید. هرچه بخواهید مخفیانه‌تر عکاسی کنید عجیب‌تر به نظر می‌رسید. هرچه ظاهرتان عادی‌تر باشد و کمتر مخفی شوید افراد کمتر به شما شک می‌کنند.

در نهایت سعی کنید عکاسی خیابانی را از جاهای شلوغ مثل بازار شروع کنید؛ زیرا در جاهای شلوغ کمتر به چشم می‌آیید. این ترفند روش خوبی برای شروع است. سپس می‌توانید در موقعیت‌هایی کاملا متفاوت مانور بدهید.

کشورهای مختلف قوانین متفاوتی برای عکاسی خیابانی دارند و در برخی کشورها عکاسی خیابانی بدون اجازه، غیر قانونی است. در برخی کشورها یا شهرها عکاسی خیابانی به‌طور کلی غیر ممکن است؛ درحالی‌که در برخی کشورها می‌توان قوانین را دور زد و نادیده گرفت. در برخی کشورها عکاسان خیابانی تنها در صورتی می‌توانند تصویر کاندید ثبت کنند که چهره‌ی سوژه قابل تشخیص نباشد. در ایالات متحده و بریتانیا حریم خصوصی در مکان‌های عمومی معنی ندارد؛ به این معنی که می‌توانید به‌صورت قانونی از هر سوژه‌ای که بخواهید، عکاسی کنید.

عکاسی خیابانی در ایران هم قوانین خاص خود دارد و با وجود محدودیت‌ها، می‌توان تصاویر زیبایی خلق کرد. البته عکاسی خیابانی در ایران با توجه به شرایط کنونی دشوارتر از گذشته شده است. به گفته‌ی کامبیز نوروزی (حقوقدان و کارشناس رسانه) در مصاحبه با خبرگزاری ایرنا برای عکاسی خیابانی در ایران باید شرایط ذیل را رعایت کرد:

• عکاسی در فضاهای عمومی، آزاد است و نیازی به مجوز ندارد: عکاسی در فضاهای عمومی که همه می‌توانند به آن وارد شوند آزاد است. البته همیشه باید حریم خصوصی افراد را در نظر گرفت. برای مثال خیابان، سازمان‌ها و شرکت‌های دولتی، راهروی وزارتخانه‌ها از فضاهای عمومی هستند و می‌توان در آن‌ها عکاسی کرد.
• عکاسی در فضاهای نیمه‌خصوصی و نیمه‌دولتی با کسب مجوز آزاد است: فضاهای نیمه‌خصوصی شامل رستوران، سالن تئاتر، سالن کنسرت، سالن‌های ورزشی از نظر مقررات اداره‌ی اماکن در دسته‌ی مکان‌های عمومی تعریف می‌شوند؛ اما در واقع نیمه‌خصوصی و نیمه‌عمومی هستند. برای مثال عکاس نباید بدون مجوز از سالن تئاتر عکاسی کند؛ چون ارزش مادی و معنوی کارگردان را نقض می‌کند.
• عکاسی در فضاهای خصوصی ممنوع است: از نظر حقوق عکاسی مشمول قوانین آزادی بیان است؛ اما فضاهایی مثل خانه، اتومبیل و چهره‌ی افراد در دسته‌ی فضاهای خصوصی قرار می‌گیرند و عکاسی به‌صورت مطلق از آن‌ها ممنوع است. همچنین عکاسی از مکان‌های نظامی و امنیتی مثل کلانتری، پادگان، زندان و ساختمان‌های وزارت اطلاعات و مکان‌هایی با تابلوی هشدار عکاسی ممنوع از نظر حقوقی و قانونی ممنوع است.
• عکاسی خیابانی آزاد است: با وجود سختگیری‌های نهادهای حاکمیتی و مشکلاتی که برای عکاسی خیابانی در ایران وجود دارد، عکاسی خیابانی در ایران آزاد است. مادامی که عکاس به دنبال عکاسی از فضاهایی خیابانی مثل ترافیک، مغازه‌ها، دست‌فروشان کنار خیابان و هر چیز غیر از چهره‌ باشد، عکاسی خیابانی آزاد است و نمی‌توان برای آن‌ محدودیتی به وجود آورد.
• چهره حریم شخصی است: عکاس خیابانی برای عکاسی از چهره‌ی افراد باید از آن شخص کسب اجازه کند و این یکی از مشکلات عمده‌ی عکاسان خیابانی است. هر عکاسی تنها در صورت کسب اجازه می‌تواند فردی را در سوژه‌ی کانونی عکس خود قرار بدهد؛ اما در تصاویر که تعدد چهره‌ی افراد بالا است و چهره‌ها به‌صورت دقیق قابل شناسایی نیستند عکاسی مانعی ندارد. برای مثال عکاسی در تجمع‌های سیاسی و مدنی از چهره‌ی افراد بلامانع است.

بسیاری از روزها با عکس‌هایی به خانه برمی‌گردید که هیچ کدام ارزش نگه‌داری ندارند. این مسئله عادی است و نباید انگیزه‌ی خود را از دست بدهید. عکاسی خیابانی خوب به اندازه‌ی کافی صبور است و منتظر فرصت می‌ماند تا خود را نشان بدهد. با کار و تمرین زیاد نتایج خوبی به دست خواهد آمد.

همان‌طور که در بالا هم اشاره کردیم، سوژه‌های عکاسی خیابانی لزوما نباید انسان‌ها باشند. البته برخی افراد معتقدند عکاسی خیابانی حتما باید شامل سوژه‌های انسانی باشد؛ اما لزوما این‌طور نیست. برای مثال می‌توانید از سایه‌ها برای ثبت تصاویر تأمل‌برانگیز استفاده کنید؛ حتی اگر نتوانید سوژه‌ی انسانی به وجود آورنده‌ی سایه را ببینید. در ادامه به معرفی برخی سوژه‌های مناسب برای عکاسی خیابانی می‌پردازیم.

اگر هنوز برای نزدیک شدن به سوژه‌ها احساس راحتی نمی‌کنید، از فاصله‌ای کمی‌ دورتر عکاسی کنید. البته این به مفهوم ثبت تصاویر تله‌فوتو نیست، بلکه به دنبال چشم‌اندازهای جذاب محیطی باشید که سوژه‌ها را در قاب آن‌ها قرار بدهید.

پاسخ به این پرسش مثبت است. سوژه‌های عکاسی خیابانی کاندید هستند؛ اما این ژانر انعطاف زیادی دارد و می‌توانید پرتره‌هایی خیابانی را به‌صورت غیر کاندید و کاملا آگاهانه خلق کنید. برای ثبت پرتره‌های خیابانی باید با سوژه ارتباط برقرار کنید. برقراری ارتباط با یک غریبه ممکن است در ابتدا کمی سخت به نظر برسد؛ اما در این راه با افراد جالبی آشنا می‌شوید. همچنین می‌توانید تا حد زیادی بر ترس خود غلبه کنید.

نوع دیگر عکاسی غیر کاندید معمولا زمانی رخ می‌دهد که با سوژه ارتباط چشمی برقرار کنید. البته برخی معتقدند ارتباط چشمی حس آنی بودن عکس را از بین می‌برد و باعث تغییر چشم‌انداز می‌شود؛ اما اگر سوژه متوجه حضورتان شود و لحظه‌ای به شما نگاه کند، می‌توانید ظاهر طبیعی او را ثبت کنید. این روش می‌تواند کمی حس شوخ‌طبعی به تصویر اضافه کند.

از نظر اخلاقی عکس گرفتن از کودکان کمی دشوارتر است. برای مثال برخی والدین خیلی مراقب فرزندشان هستند. برای اینکه با والدین عصبانی روبه‌رو نشوید، سعی کنید قبل از عکاسی از کودکان حتما از آن‌ها اجازه بگیرید.

اگر فرصت جذابی برای ثبت لحظه‌ای پیدا کردید که شامل کودکان می‌شود، سعی کنید از والدین آن‌ها اجازه بگیرید و اطلاعات تماستان را در اختیارشان قرار بدهید. بسیاری از والدین برای ثبت تصاویر جذاب از کودکانشان خوشحال می‌شوند؛ زیرا به‌ندرت پیش می‌‌آید که با تجهیزات حرفه‌ای از کودک خود عکس بگیرند. اگر والدین یا مراقبان کودک را در اطراف خود نمی‌بینید، سعی کنید چهره‌ی کودکان را در ترکیب‌بندی مخفی کنید.

نوازنده‌‌های خیابانی به عکاسی عادت دارند. برخی از آن‌ها برای امرار معاش موسیقی می‌نوازند؛ در نتیجه می‌توانید قبل از عکاسی از آن‌ها مبلغی برای قدردانی به آن‌ها بدهید. سپس وقتی را صرف عکاسی از زاویه‌های مختلف کنید و با نور بازی کنید. در صورت تمایل آن‌ها می‌توانید عکس‌ها را بعدا برایشان ارسال کنید.

بسیاری از عکاس‌های خیابانی از روبه‌رو شدن با سوژه‌های خود واهمه دارند. سعی کنید از خیابان از فضای داخل ساختمان عکاسی کنید. پنجره مانند محافظی در میان شما و سوژه قرار دارد. به یاد داشته باشید که اگر سوژه متوجه شد، لبخند را فراموش نکنید.

لزوما نیازی نیست از چهره‌ی افراد عکاسی کنید. عکاسی از پشت سر سوژه‌ها روشی مناسب برای عکاسی بدون دیده شدن است. در عکاسی از پشت سر افراد می‌توانید به دنبال افرادی با لباس‌های جذاب مثل کلاه باشید.

عکاسی از یک گربه یا سگ می‌تواند ایده‌ی خوبی برای عکاسی خیابانی باشد. هنگام عکاسی از حیوانات از پائین و با زاویه‌ی واید عکاسی کنید تا به خروجی‌های جذاب‌تری برسید.

ثبت سیلوئت‌ها در عکاسی خیابانی، روشی برجسته برای ثبت سوژه‌ها بدون نیاز به دیده شدن آن‌ها است. در ابتدا به دنبال نور پشتی قوی یا پنجره‌ای درخشان بروید که به عنوان پس‌زمینه عمل کنند. سپس منتظر بمانید که سوژه از مقابل آن عبور کند.

می‌توانید زمانی را صرف عکاسی خیابانی از خود کنید. سلف‌پرتره در عکاسی می‌تواند شامل ثبت انعکاس در آینه‌ها، ماندآب‌ها، شیشه یا دیگر سطوح انعکاسی در خیابان باشد.

ژست سوژه‌ها در عکاسی خیابانی و زبان بدن‌ آن‌ها پیام و مفهوم مشخصی منتقل می‌کند. در عکاسی خیابانی سوژه‌ها معمولا از ثبت تصاویر بی‌خبرند و زمانی را صرف ژست گرفتن نمی‌کنند؛ اما ثبت ژست سوژه‌ها به مهارت عکاس در شکار لحظه‌ها در زمان و نورپردازی مناسب هم وابسته است. حالت چهره‌ی افراد و نوع حرکت آن‌ها همان چیزی است که عکس‌های خیابانی را متمایز می‌کند. بدون انتقال احساسات تصاویر یکنواخت به نظر می‌رسند.

تصاویر عکاسی خیابانی می‌توانند انواع احساسات از جمله خوشحالی، غم، خشم، ترس یا هر نوع حس دیگری را منتقل کنند. بسیاری از احساسات را هم می‌توانید در مرحله‌ی ویرایش نهایی استخراج کنید. در عکاسی خیابانی می‌توانید به جزئیاتی مثل قرار گرفتن دست‌ها یا حتی بافت آن‌ها توجه کنید. به غیر از چهره، دست‌ها هم می‌توانند ابزاری برای انتقال احساسات باشند.

همچنین می‌توانید از اکسسوری‌هایی مثل دستبند یا گردنبند در نمایی بسته عکاسی کنید؛ اما قبل از هر چیز بهتر است کمی به سوژه نزدیک شوید. مثل از عینک آفتابی، گردنبند یا دستبند او تعریف کنید. اغلب عکس‌های خیابانی به‌صورت کاندید هستند؛ اما می‌توانید از سوژه‌ها بخواهید با دست‌های خود ژست مشخصی بگیرند.

هر عکاس روش خود را برای عکاسی خیابانی دارد. هیچ روش کاملا صحیحی وجود ندارد؛ اما باید به برخی معیارها توجه کرد. همچنین اگر مدتی طولانی است که به یک شیوه عکاسی می‌کنید، بهتر است در قبال سایر روش‌های عکاسی انعطاف داشته باشید و از دایره‌ی آسایش خود بیرون بروید.

برخی عکاس‌ها از مقدار زیادی بوکه در تصاویر خود استفاده می‌کنند. این روش مناسب است؛ اما باید ژانر عکاسی کاندید را در نظر بگیرید که در آن سوژه‌ها با سرعت بالایی حرکت می‌کنند؛ اگر از f/2.8 در این ژانر استفاده کنید، ممکن است فوکوس را از دست بدهید و حتی عکس را خراب کنید. از طرفی عکاسی از چند سوژه با عمق‌ میدان مختلف کمی دشوار است. با محو محیط اطراف می‌توانید زمینه و پس‌زمینه‌ی تصویر را حذف و به معنا و روایت داستانی عکس کمک کنید.

لازم است به سرعت شاتر هم توجه کنید. در عکاسی خیابانی به سرعت شاتر بالایی نیاز دارید تا بتوانید حرکات افراد را ثبت کنید. سرعت شاتر ۱/۲۵۰ بر ثانیه گزینه‌ی مناسبی در سایه و سرعت‌های ۱/۴۰۰ و۱/۵۰۰ برای نور مستقیم خورشید مناسب هستند. در موقعیت‌های تاریک‌تر می‌توانید از سرعت ۱/۱۶۰ و گاهی ۱/۱۲۵ استفاده کنید.

حالا فرض کنید می‌خواهید عمق میدان را تا حد ممکن ثبت کنید. برای رسیدن به این نتیجه چه تنظیماتی مناسب است؟ اولین گام تنظیم ISO است. نباید از بالا بردن ایزو تا اعداد بالاتر بترسید. نویز در عکاسی خیابانی ویژگی بدی نیست. دوربین خود را در ایزوهای بالا تست کنید. این کار را فقط روی مانیتور انجام ندهید و سعی کنید تصاویر را چاپ کنید. در دوربین‌های جدید به‌راحتی می‌توانید با ایزوی ۱۶۰۰، ۳۲۰۰ و حتی ۶۴۰۰ کار کنید.

در دوربین‌های دیجیتال مثل فوجی X100 می‌توانید دوربین خود را روی ایزوی ۴۰۰ در نور خورشید، ایزوی ۸۰۰ در سایه، ۱۶۰۰ در سایه‌ی تاریک، ۳۲۰۰ در هوای گرگ‌ومیش و ۶۴۰۰ در هنگام شب تنظیم کنید. با دوربین‌های نیمه‌حرفه‌ای و غیر حرفه‌ای می‌توانید کمی محتاطانه برخورد کنید؛ برای مثال ایزوی ۳۲۰۰ در شب و ۱۶۰۰ در گرگ‌ومیش مناسب است.

دلیل استفاده از ایزوی بالا، سرعت شاتر بالا برای فریز کردن حرکت و گشودگی دیافراگم کم (اعداد بالایی مثل f/8 و f/11) است؛ در نتیجه عمق میدان کافی در عکس به وجود می‌آید. همچنین می‌توانید دوربین خود را روی حالت اولویت شاتر (shutter priority) تنظیم کنید؛ البته می‌توانید در حالت manual عکاسی کنید؛ اما حالت اولویت شاتر توصیه می‌شود؛ زیرا ممکن است تصویری را در نور مستقیم خورشید ثبت کنید و تصویر دیگری در سایه ثبت شود که در نتیجه، تنظیمات مورد نیاز متفاوت خواهد بود و نمی‌توان هر لحظه تنظیمات را تغییر داد. در عوض در موقعیت‌های نورپردازی فضای داخلی یا هنگام شب می‌توانید از حالت manual استفاده کنید یا اگر به دنبال عمق میدان سطحی هستید، می‌توانید از حالت اولویت دیافراگم (aperture priority) در اعدادی مثل f/2.8 استفاده کنید و ایزو را کاهش بدهید.

ترکیب‌بندی در عکاسی خیابانی مشابه ترکیب‌بندی در تمام ژانرهای عکاسی است؛ اما چند نکته را باید در نظر بگیرید. عکس‌های خیابانی خود را مانند عکس‌های منظره ترکیب‌بندی کنید. صحنه را ارزیابی کنید و سپس عناصر را کنار هم قرار بدهید. برای مثال به‌جای ترکیب‌بندی درخت یا کوه ممکن است با شیر آتش‌نشانی یا نردبان روبه‌رو شوید. هنر عکاس خیابانی قرار دادن این عناصر کنار هم به شیوه‌ای صحیح است.

گاهی اوقات سوژه به‌تنهایی اهمیت دارد و می‌خواهید به دنبال قابل برای سوژه بگردید یا پس‌زمینه را تار کنید؛ اما فقط گاهی این روش صحیح است. بسیاری از عکاس‌‌های تازه‌کار صد درصد مواقع به این روش عکاسی می‌کند؛ اما این یک اشتباه است. باید سعی کنید آن سوی سوژه‌ی اصلی را ببینید و بررسی کنید که آیا می‌توانید آن را با عناصر دیگر ترکیب کنید تا به چشم‌اندازی پیچیده‌تر برسید. آیا می‌توانید رابطه‌ای معنادار بین سوژه‌ها ایجاد کنید؟ می‌توانید تصمیم بگیرید کدام عنصر برایتان بیشتر اهمیت دارد و آن را در پیش‌زمینه قرار بدهید.

همچنین باید به جهت نور و موقعیت سوژه نسبت به آن دقت کنید. برای مثال نور چه رابطه‌ای با پس‌زمینه دارد؟ چه رنگی دارد و چند منبع نور وجود دارد؟ در تمام ژانرهای عکاسی باید به این نکات توجه کرد؛ اما باید توجه داشته باشید که در عکاسی خیابانی چیزی به اسم بهترین زمان یا بهترین نورپردازی وجود ندارد. حتی نور شدید نیم روز یا نور کم شب می‌توانند به خلق تصاویری زیبا بینجامند. در نتیجه می‌توانید در هر شرایط نور مانور بدهید. زیبایی عکس‌های خیابانی به واکنش سریع به نور وابسته است.

برخی عکاس‌ها از فلش پرتابل برای نورپردازی سوژه‌ها و جداسازی آن‌ها از پس‌زمینه استفاده می‌کنند. این کار می‌تواند چشم‌اندازی عالی به تصویر بدهد؛ اما به یاد داشته باشید که تاباندن نور فلش به صورت یک غریبه می‌تواند ناخوشایند باشد؛ به‌ویژه اگر نور فلش شدید باشد می‌تواند حس واقعی بودن عکس را از بین ببرد. البته این نتیجه برای برخی عکاسان خوشایند است. در نهایت همه چیز به انتخاب خودتان بستگی دارد.

یادگیری فوکوس ناحیه‌ای آسان اما رسیدن به تسلط در آن کمی دشوار است. فوکوس ناحیه‌ای روشی برای استفاده از فوکوس دستی است. با تسلط بر فوکوس ناحیه‌ای می‌توانید در موقعیت‌های مختلف به تصاویری با وضوح بالا برسید.

هدف، تنظیم فوکوس دوربین تا فاصله‌ای مشخص است. معمولا می‌توانید این فاصله را بین ۲.۵ تا ۳ متر تنظیم کنید که متداول‌ترین فاصله برای ثبت سوژه‌ها است. سپس با قرار گرفتن سوژه در این محدوده می‌توانید بدون اتلاف وقت روی دکمه‌ی شاتر کلیک و عکس خود را ثبت کنید. برای مثال می‌توانید از فوکوس ناحیه‌ای ۳۵ میلی‌متر یا بیشتر استفاده کنید و این مقدار را برای روز‌های روشن به ۵۰ میلی‌متر برسانید. فوکوس ناحیه‌ای بیش از ۵۰ میلی‌متر دشوارتر است.

ممکن است فوکوس ناحیه‌ای در ابتدا خیلی راحت به هم بخورد. اگر فاصله را به‌درستی تنظیم نکنید کل فوکوس را از دست می‌دهید. فوکوس ناحیه‌ای در نور خورشید کار ساده‌تری است؛ زیرا با فاصله‌ی کانونی ۳۵ میلی‌متر یا فاصله‌ی عریض‌‌تر و گشودگی دیافراگم f/11 تا f/16 عمق میدان وسیعی به دست می‌آید. در نتیجه اگر کمی هم فوکوس را از دست بدهید سوژه‌های اصلی وضوح خود را حفظ می‌کنند. برای موقعیت‌های تاریک‌تر و گشودگی‌های دیافراگمی مثل f/2 باید بیشتر تمرین کنید. رسیدن به فوکوس ناحیه‌ای در این شرایط دشوارتر است اما فقط به تمرین نیاز دارد.

ویرایش عکس، نیمی از مسیر تبدیل شدن به عکس خیابانی خوب را تشکیل می‌دهد. وقتی برای عکاسی بیرون می‌روید شاید نتوانید زیاد به جزئیات دقت کنید؛ اما هنگام ویرایش است که شروع به فکر کردن می‌کنید. در این موقعیت می‌توانید تم‌ها و ایده‌های مختلف را روی عکس‌های خود پیاده‌سازی کنید. همچنین می‌توانید تصاویر مشابه را برای رسیدن به داستانی بهتر ترکیب کنید. در مرحله‌ی ویرایش می‌توانید چه از نظر ظاهر و چه از نظر محتوا به سبک دلخواه خود برسید. به همین دلیل زمانی که صرف ویرایش می‌کنید بعداً در عکاسی به کمک شما خواهد آمد.

سعی کنید تصاویری که تم یکسانی دارند کنار هم قرار بدهید. به دنبال پیوستگی و انطباق در آثار خود باشید و مجموعه‌ای از آن‌ها را ایجاد کنید. سعی کنید تصاویر را اضافه یا حذف کنید یا ترتیب آن‌ها را در مجموعه‌های خود تغییر بدهید.

از نظر تخصصی هنگام ویرایش عکس باید توجه داشته باشید که واقع‌گرایی تا چه اندازه برای این ژانر اهمیت دارد. بسیاری از عکاس‌ها از لحظات سورئال لذت می‌برند؛ اما عکاسی خیابانی تا حد زیادی بر رئالیسم یا واقع‌گرایی بنا شده است. به‌طور مشابه، تصویری که بیش از اندازه ویرایش شده است نتیجه‌ی خوبی به دنبال ندارد. نیازی نیست تمام جزئیات و سایه‌روشن‌های عکس را ویرایش کنید.

سخت‌ترین قدم در عکاسی خیابانی پیدا کردن موضوع است. می‌خواهید از چه عکاسی کنید و چرا؟ می‌خواهید عکستان چطور به نظر برسد؟ با نگاهی به آثار هنرمندان و عکاس‌های خیابانی برجسته متوجه پیوستگی و نظمی در کار آن‌ها می‌شوید. شاید این پیوستگی‌ها در طول دوره‌ی یک عمر عکاسی به دست آمده و شاید در دوره‌های مختلف زندگی‌شان تغییر کرده باشند؛ اما در هر صورت این پیوستگی‌ها و نظم در کار آن‌ها دیده می‌شود.

با پژوهش و بررسی آثار عکاس‌های خیابانی برجسته نکات زیادی خواهید آموخت. این کاری است که باید از ابتدا برای الهام ‌بخشی و درک توانایی‌های خود انجام بدهید. برای مثال آثار عکاس‌ها را در موقعیت‌های مختلف مثل شهر و روستا مقایسه کنید. کتاب‌های آن‌ها را ببینید؛ زیرا یادگیری بر اساس فرمت کتاب بسیار مهم است. کتاب‌های عکس متعددی در بازار هستند که می‌توانید از آن‌ها شروع کنید.

عکسی از هنری کارتیه برسون، پدر عکاسی خیابانی

از طرفی توجه ویژه‌ای به آثار عکاسانی داشته باشید که مورد علاقه‌تان نیستند. بسیاری از افراد در نگاه اول آثار این عکاسان را بدون نگاهی عمیق رد می‌کنند. مشکل عکس خیابانی این است که شاید عجیب و متفاوت جلوه کند و شاید نتوان حس واقعی عکاس را تنها با دیدن چند عکس درک کرد. در نتیجه بهتر است درباره‌ی تاریخچه و جغرافیای عکاس مطالعه کنید. سعی کنید نگاهی عمیق به پورتفولیوی هنری آن‌ها داشته باشید و بکوشید به پیام آن‌ها پی ببرید. گاهی اوقات پس از مطالعه و نگاهی عمیق متوجه می‌شوید به آثار عکاس علاقه‌مند شده‌اید و آ‌ن‌ها را با نگاه دیگری دیده‌اید. از عکاسان برجسته‌ی خیابانی می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

• هنری کارتیه برسون (Henri Cartier Bresson)
• گری وینوگراند (Garry Winogrand)
• رابرت فرانک (Robert Frank)
• هلن لویت (Helen Levitt)
• لی فرایدلندر (Lee Friedlander)
• ویلیام ایگلستون (William Eggleston)
• واکر ایوانز (Walker Evans)
• دیوید موریاما (David Moriyama)
• مارتین پار (Martin Parr)
• الیوت ارویت (Elliot Erwitt)
• جوئل میروویتز (Joel Meyeorwitz)
• مری الن مارک (Mary Ellen Mark)
• بروس دیویدسون (Bruce Davidson)
• ساول لیتر (Saul Leiter)
• ترنت پارک (Trent Parke)
• الکس وب (Alex Webb)
• ویویان مایر (Vivian Maier)
• بروس گیلدن (Bruce Gilden)

وقتی برای اولین بار وارد عکاسی خیابانی می‌شوید زیاد به تعاریف توجه نکنید؛ بلکه سعی کنید از دیدگاه منحصربه‌فرد خود زندگی خیابانی را ترسیم کنید. فواصل کانونی مختلف را تجربه کنید تا به مورد دلخواه خود برسید. با نور بازی کنید و مهم‌تر از هر چیز خود را سرگرم کنید.

اگر می‌خواهید به مهارت‌های عکاسی برسید و احساسات، ژست‌ها و لحظات روایت‌کننده را ثبت کنید، عکاسی خیابانی انتخاب مناسبی برای شما است. علاوه بر این پس از مدتی متوجه بهبود مهارت‌های عکاسی خود می‌شوید. در نتیجه آموخته‌های خود در عکاسی خیابانی را می‌توانید بر دیگر ژانرهای دلخواه خود در عکاسی اعمال کنید.