هرآنچه باید از رزولوشن 8K و چالش‌های پیش‌ روی آن بدانید

تاکنون دنیای فناوری پیشرفت‌ زیادی کرده است که از آن جمله می‌توان به بهبود عملکرد سخت‌افزارها، کیفیت بیشتر نرم‌افزارها، تغییر در شیوه ساخت نمایشگر تلفن هوشمند و ساخت تلویزیون‌هایی با توانایی پخش محتوای 4K اشاره کرد. روزی ضبط فیلم با وضوح full HD بسیار جذاب و پرطرفدار بود؛ اما مدتی نگذشت که گزینه‌های پیشرفته‌تری در دسترس قرار گرفتند. رزولوشن 4K در حال حاضر یکی از برترین نمونه‌های موجود است که بعضی از کاربران از آن استفاده می‌کنند؛ اما به‌تازگی گزارشی در فضای مجازی منتشر شده است که از پیشرفت بیشتر وضوح فیلم‌ها خبر می‌دهد.

مدتی است گوگل به‌صورت محدود از رزولوشن 8K برای نرم‌افزار اندروید تی وی، سیستم‌عامل بعضی تلویزیون‌های هوشمند، ستاپ باکس‌ها و موارد مشابه پشتیبانی می‌کند. پیش از این، پخش فیلم 8K در یوتیوب به کامپیوتر شخصی یا کنسول با مشخصات مناسب احتیاج داشت؛ اما تغییرات اخیر پیشرفت اساسی در استفاده از 8K ایجاد کرده است.

به‌طور کلی، ایکس باکس سری ایکس و اس و پلی استیشن ۵ در حال حاضر کمک می‌کنند زمینه استفاده گسترده‌تر از 8K فراهم شود. برخی از بهترین کارت‌های گرافیک جدید نیز از 8K پشتیبانی می‌کنند. همه‌ی این موارد نشان می‌دهد که موج جدیدی در راه است که هدف اصلی آن بیشتر کردن استفاده از رزولوشن مذکور در بخش‌های مختلف است.

هفته گذشته آخرین نسخه به‌روز‌شده‌ی برنامه یوتیوب برای اندروید تی وی (نسخه 2.12.08) ارائه شد که در صورت داشتن تلویزیونی با سیستم‌عامل اندروید ۱۰ یا نسخه جدیدتر، از پخش فیلم‌های 8K پشتیبانی می‌کند.

این خبر شاید برای کسانی که مدت زیادی از یوتیوب استفاده می‌کنند کمی عجیب به نظر برسد؛ زیرا این سرویس، پشتیبانی از فیلم‌های 8K را در سال ۲۰۱۵ و فقط برای کامپیوتر‌ شخصی اضافه کرده بود. بااین‌حال می‌توان گفت گزارش‌های جدید خبر از پیشرفت بزرگی در این صنعت می‌دهد؛ زیرا قرار است محتواهای 8K بدون کنسول یا کامپیوتر به اتاق نشیمن کاربران بیاید.

مانیتور و تلویزیون‌ دارای رزولوشن 8K هنوز گران هستند. خیلی‌ از کاربران تازه در حال عادت کردن به خرید مانیتور 4K هستند و مدتی طول می کشد تا این صنعت بتواند خریداران را قانع کند که صفحه‌نمایش 8K ضروری است. همچنین از آن‌جایی که محتوای زیادی با وضوح 8K تولید نمی‌شود، ساخت سخت‌افزار 8K سودآوری کمتری دارد. هنوز به اندازه‌ی کافی محتوایی با رزلوشن 8K ساخته نشده‌ است تا از نظر اقتصادی، سرمایه‌گذاری روی این فناوری منطقی به نظر برسد. این مسئله تا حدی به دلیل پیچیدگی‌های موجود در هزینه و توزیع محتوای 8K است که باعث می‌شود پیشرفت کندتر اتفاق بیفتد.

از نظر تولید، همه چیز تقریبا سرجای خود قرار دارد. اکنون دوربین‌های دجیتال و حتی بعضی از گوشی‌های هوشمند دارای قابلیت ضبط فیلم‌هایی با رزولوشن 8K هستند؛ همچنین سینماهای مختلف و ده‌ها شرکت برای نمایش و ارائه چنین‌ آثاری آمادگی دارند. در ضمن فیلم‌هایی که پیش‌تر ضبط شده‌اند می‌توانند با کیفیت 8K ذخیره شوند. از لحاظ سخت‌افزاری و نرم‌افزاری نیز برای فرایندهای پس از تولید گزینه‌های بسیار مناسبی در دسترس است. نباید این نکته را فراموش کنیم که حداقل بخشی از چندین اثر مختلف مانند فیلم‌های Bloodshot ،Black Widow ،The New ‌Mutants و Morbuis با رزولوشن 8K ضبط شد‌ه‌اند و مجموعه‌ای از فیلم‌ها دارای فرمت ARRIRAW 6.5K هستند که از آن‌ جمله می‌توان به Mulan ،The Revenant و The Call of the Wild اشاره کرد. در نتیجه به نظر می‌رسد محتوای 8K در جایگاه خوبی در صنعت قرار دارد.

در نظر داشته باشید که رزولوشن 8K به‌طور اتفاقی، به‌صورت هم‌زمان با فضای رنگی Rec. 2020/BT.2020 برای سینما و تلویزیون عرضه خواهد شد؛ این مسئله می‌تواند چالش‌های خاصی برای پست پروداکشن 8K ایجاد کند. به دلیل نیاز بیشتر به توان پردازشی، ذخیره‌سازی و مموری، تجهیزات تولید 8K/Rec.2020 و ابزارهای پست پرداکشن در مقایسه با 2K و 4K گران‌تر خواهند بود. بنابراین‌ درحالی‌که سخت‌افزار و نرم‌افزار فراتر از 4K در دسترس است، تصمیم‌گیرندگان مجبورند برای تولید گسترده محتوای 8K، در تولید 8K بیشتر سرمایه‌گذاری کنند.

فیلم‌برداری با استفاده از دوربین پیشرفته و پردازش پس از آن در رزولوشن 6.5K یا 8K در مقایسه با ساخت فیلم با رزولوشن 2K یا 4K کمی سخت و گران است؛ اما این تنها نیمی از داستان محسوب می‌شود و توزیع محتوای 8K با موانع متعددی روبه‌رو است.

‌اکنون چندین مدل پروژکتور 8K در دسترس است؛ اما این بدان معنا نیست که این دستگاه‌ها می‌توانند به‌صورت جادویی از قفسه‌های فروش به سینماها پرواز کنند و فیلم‌هایی با رزولوشن 8K پخش کنند. سینما‌ها اخیرا روی پروژکتورهای 4K با سرعت ۱۲۰ هرتز و فضای رنگی Rec. 2020 سرمایه‌گذاری کرده‌اند؛ اما به دلیل شیوع ویروس کرونا هنوز نتوانسته‌اند به درآمدزایی باب میل خریداران برسند. اکنون فیلم‌ها با تأخیر ساخته می‌شوند و کمتر در سینما به نمایش درمی‌آیند؛ در نتیجه هنوز نباید انتظار داشت کسی بیاید و روی جدیدترین پروژکتورها سرمایه‌گذاری کند.

انتشار محتوای 8K از طریق اینترنت چالشی برای پهنای باند سرویس‌های استریم، سرویس‌دهنده‌های اینترنتی و حتی گاهی کاربران نهایی است. استریم ویدئو با کدک 8K HEVC می‌تواند از پهنای باند ۵۰-۱۰۰ مگابیت بر ثانیه استفاده کند که هم از نظر پهنای باند و هم از نظر ذخیره‌سازی گران است. این مسئله نشان می‌دهد که هنوز به مرحله‌ای از پیشرفت این فناوری نرسیده‌ایم که بتوانیم هزینه آن را کاهش دهیم.

یوتیوب و Vimeo در حال حاضر صدها فیلم 8K دارند؛ اما اکثر آن‌ها توسط تولیدکنندگان تلویزیون برای نشان دادن قابلیت‌های جدیدترین دستگاه آن‌ها، بلاگرهای سفر یا تولیدکنندگان مستقل محتوا تهیه شده است. عموما این نوع محتوا دارای محبوبیت بالایی نیست و بازدیدکننده زیاد نخواهد داشت؛ اما اگر افراد بیشتری تلویزیون 8K خریداری کنند و محتوای جذابی با این رزولوشن در دست قرار بگیرد، ممکن است پهنای باند با مشکل مواجه شود. در نتیجه باید دید آیا همان‌قدر که برای این فناوری تبلیغ می‌شود، زیرساخت‌های مناسب در نظر گرفته شده یا هنوز برای رفع این مسائل به‌طور کامل برنامه‌ریزی نشده است.

در بخش کدک، انکودرهای AV1 ، HEVC و LCEVC وجود دارند که امروز با کیفیت 8K در دسترس هستند و برای فیلم‌های 8K از پهنای باند بسیار زیادی استفاده می‌کنند. در بلندمدت، از انکودرهای پیشرفته‌تری مانند AVS3 ، EVC  و VVC / H.266 استفاده خواهد شد. این کدک ها به حد قابل توجهی پیچیدگی دیکودرها را افزایش می‌دهند (تقریبا دو برابر HEVC )، بنابراین تصویب آن‌ها مدتی طول می‌کشد. به‌علاوه  سخت‌افزارهای جدیدی مانند SoC-ها و تلویزیون‌ها برای استفاده از فرمت‌های فشرده‌سازی جدید مورد نیاز خواهند بود.

در حال حاضر سرویس‌های استریم و سازندگان سخت‌افزار در تلاش هستنند تا راهی برای کاهش میزان ارسال بیت‌ریت پیدا کنند. یکی از این روش‌ها «استریم هوشمند» نامیده می‌شود.

استریم هوشمند اصطلاح جامعی است که روش‌های اختصاصی کاهش پهنای باند مورد نیاز برای پخش 8K را توصیف می‌کند. چندین تولیدکننده سخت‌افزار از جمله سامسونگ، شارپ و فوجیتسو Smart Streaming را در ترکیب با کدک‌های موجود به‌عنوان عملی‌ترین گزینه برای راه‌ حل کوتاه‌مدت پخش محتوای 8K در نظر گرفته‌اند.

سامسونگ به‌ دنبال تهیه الگوریتم ارتقا هوش مصنوعی برای تولیدکنندگان محتوا است که بتوانند به وسیله‌ی آن مقیاس اصلی 8K را در حین ضبط متادیتا کوچک‌ کنند؛ بدین شکل می‌توان فایل‌ها را راحت‌تر در استریم HEVC قرار داد. طبق گفته سامسونگ، رویکرد آن نیازهای پهنای باند را از ۵۰ به ۱۵ مگابیت در ثانیه کاهش می‌دهد. این یک راه‌ حل اختصاصی برای تلویزیون‌های سامسونگ است؛ اما از لحاظ فنی می‌تواند با بعضی از  سایر تلویزیون‌ها کار کند. طبق گفته انجمن 8K، آمازون در حال آزمایش این فناوری است.

یکی از توسعه‌دهندگان سرویس‌های استریم و کابلی به نام Harmonic پیشنهادی در این‌باره ارائه کرده است. به عقیده این شرکت بهتر است برای گرفتن بهترین نتیجه از انکودهای سازگار با محتوا (CAE) همراه ‌با کدک‌های موجود استفاده شود. این راه ‌حل ممکن است در طیف گسترده‌ای از سخت‌افزار کار کند؛ اما بعید است برای بعضی از تلویزیون‌ها کارساز باشد.

از آن‌جایی که سرویس استریم هوشمند یک استاندارد جهانی نیست، باید دید آیا می‌توان از آن به‌عنوان یک راه‌ حل استفاده کرد یا باید به‌ دنبال مورد دیگری بود. در هر صورت، همیشه نهایی شدن چنین استانداردهایی مدتی طول می‌کشد.

گوگل برای اضافه کردن رزولوشن 8K به یوتیوب برای اندروید تی‌وی سزاوار تقدیر و تشکر است. این احتمال وجود دارد که جدیدترین کنسول‌های بازی مایکروسافت و سونی شرکت مذکور را به این مسیر کشانده باشند؛ اما باز هم می‌توان اقدام گوگل را یک قدم بزرگ در راستای استریم 8K دانست.

پشتیبانی از استریم 8K توسط تلویزیون‌های اندرویدی، ایکس‌باکس سری ایکس/ اس و پلی استیشن ۵ زمینه را برای پذیرش گسترده 8K به‌طور کلی و به‌ویژه برای سرویس استریم فراهم می‌کند. بزرگ‌ترین استودیوهای هالیوود فیلم‌های 6.5K و 8K متعددی در دست تولید دارند و در آینده موارد بیشتری ارائه خواهند کرد. بدون فرمت دیسک نوری جدید، آن‌ها آماده توزیع این فیلم‌ها با استفاده از پلتفرم‌های مختلف استریم هستند. هنوز اطلاعات بیشتری برای تصمیم‌گیری‌ نهایی مورد نیاز است؛ اما می‌توان گفت 8K می‌تواند در آینده‌ای نه‌چندان دور به یکی از رزولوشن‌های محبوب تبدیل شود.

نظر شما کاربران زومیت درباره 8K و چالش‌های پیش روی آن چیست؟ به عقیده‌ی شما آیا از این رزولوشن استقبال می‌شود؟