برنامه ایلان ماسک برای اداره توییتر، «بی‌برنامگی» است

ایلان ماسک، روز پنجشنبه‌ی هفته‌ی گذشته در جلسه‌ای به سؤالات مهم کارمندان توییتر پاسخ داد. در پایان این جلسه یک سؤال از بقیه‌ی موارد مهم‌تر به‌نظر می‌رسید: آیا ماسک می‌تواند بدون دانش و مطالعه توییتر را اداره کند؟

ثروتمندترین مرد جهان به‌طور آزادانه بیش از ۶۰ دقیقه به سؤالات مختلف کارکنان توییتر درمورد کار از راه‌دور، اخراج، تعدیل محتوا و سایر پرسش‌هایی که مورد توجه حدود هشت هزار کارمند این شبکه‌ی اجتماعی بود، پاسخ داد. او بارها و بارها به کارکنانی که تشنه‌ی پاسخ‌های ملموس بودند، فقط مجموعه‌ای از جمله‌های کوتاه ارائه داد.

آیا نیروی کار راه‌دور توییتر، می‌توانند همچنان از خانه به کار خود ادامه دهند؟ براساس آنچه در وبلاگ‌نویسی زنده‌ی بلومبرگ اعلام شد، ماسک در پاسخ به این سؤال گفت: «اگر کارمندان در کار خود عالی باشند، بله.» به گفته‌ی مایک آیزاک از نیویورک تایمز، ماسک در ادامه اعلام کرد: «اگر ازنظر فیزیکی درمحل کار حاضر باشید، خیلی بهتر است.»

ماسک در پاسخ به این پرسش که از چه‌ نوع سیاست‌های تعدیل محتوایی حمایت خواهد کرد، گفت:

ما باید به مردم اجازه دهیم هرچه می‌خواهند بگویند.

به گفته‌ی کالی هیز، و هیو لنگلی از اینسایدر، ماسک در ادامه توضیح داد:

مهم است که توییتر را حد امکان جذاب کنیم. در واقع این بدان معنا است که محتوایی به مردم نشان ندهید که آن‌ها را توهین‌آمیز بدانند. حتی صادقانه بگویم، محتوای خسته‌کننده، خوب نیست. تیک‌تاک در این زمینه عملکرد خوبی دارد و کاری انجام می‌دهد تا حوصله‌ی شما سر نرود.

سؤال دیگر این بود که توییتر باید به چیزی تبدیل شود؟ ماسک در پاسخ گفت:

به یک برنامه‌ی فوق‌العاده به سبک چینی، مثل WeChat اما سرگرم‌کننده مثل تیک‌تاک که امکاناتی مثل پرداخت و اشتراک نیز ارائه دهد. دستورالعمل توییتر در این انبوه ایده‌های نیمه‌کاره، جذب یک میلیارد کاربر است و این یعنی تعداد کاربران این پلتفرم باید ۷۷۰ میلیون نفر بیشتر از امروز باشد.

واکنش کارمندان به این جلسه، متفاوت اما بیشتر آن‌ها منفی بود. ماسک به‌دلیل اینکه واقعاً مشتاق به‌نظر می‌رسید درمورد چشم‌انداز مالکیت و اداره‌ی توییتر، که از زمان آغاز جنگ فرسایشی ماسک علیه هیئت‌مدیره‌ی این شرکت در تلاش برای نادیده گرفتن قرداد ۴۴ میلیارد دلاری زیر سؤال رفته بود، امتیازهایی به‌دست آورد.

بااین‌حال، بیشتر کارمندان اعلام کرده‌اند این جلسه باورهای پیشین آن‌ها را درمورد حضور ماسک تقویت کرده است. اگر بخواهیم کلمه‌ای کلیدی از پاسخ‌های کارکنان ارائه دهیم، آن‌ها از مواردی مثل نامنسجم، ایجاد هرج‌ومرج و بی‌انگیزگی استفاده کردند.

برخی کارمندان می‌دانند چه چیزی برای مدیریت توییتر لازم است، زیرا خودشان سال‌ها این کار را انجام داده‌اند. آن‌ها گفته‌اند که اینکه ماسک با اعتماد به‌نفس زیاد درمورد شرکتی صحبت می‌کند که در بهترین حالت ممکن، تازه شروع به درک آن کرده، ناراحت‌کننده است.

سؤالاتی که ماسک برای پاسخ‌گویی در روز پنج‌شنبه انتخاب کرده بود، چندان تهدیدکننده به‌نظر نمی‌رسند. البته هیچ‌کس اجازه نداشت درباره‌ی انتقاد او از مدیران فعلی توییتر یا تلاش‌هایش برای کاهش مبلغ قراردادی که امضا کرده، یا اتهامات آزار و اذیتی که اخیر علیه او مطرح شده است، سؤال کند. او سؤالی درمورد اخراج‌های احتمالی دریافت کرد که از پاسخ‌ دادن به آن‌ها طفره رفت؛ اگرچه او اشاره کرد توییتر درحال ضرر دادن است و گفت که وضعیت فعلی عالی نیست.

ازآنجا‌که کارمندان همچنان به این فکر می‌کنند که این خرید برای آن‌ها چه معنایی خواهد داشت، ماسک سخنان غیرمعمولی درمورد آینده‌ی شرکت ارائه کرد. او گفت:

من می‌خواهیم توییتر به تمدنی بهتر و طولانی‌مدت کمک کند که در آن ماهیت واقعیت را بهتر درک کنیم.

اگر اشاره‌ای به‌سبک مدیریت مدنظر ماسک در همه‌ی این موارد وجود داشت، این بخشی از پاسخ به سؤالی بود که آیا پس از بسته شدن قرارداد، عنوان مدیرعامل را به‌دست خواهد آورد یا خیر. ماسک رویکردی شیطنت‌آمیز در قبال عناوین شرکتی اتخاذ می‌کند، او یکی از پادشاهان دنیای فناوری است و بنابراین این سؤال بیش‌ازحد منصفانه بود.

پاسخ ماسک در این‌مورد کاملاً واضح بود:

ماسک صرف‌نظر از عنوانش می‌خواهد توییتر را به‌سمت خاصی سوق دهد و قصد دارد در نرم‌افزار، محصول و طراحی این پلتفرم پیشرفت‌هایی ایجاد کند. وی گفت:

من بدم نمی‌آید کارهای دیگری را که مربوط به اداره‌ی یک شرکت است انجام دهم، اما اقداماتی وجود دارد که باید انجام شوند. من واقعاً فقط می‌خواهم مطمئن شوم که توییتر با روشی مناسب و به‌سرعت تکامل پیدا کند. من اهمیتی نمی‌دهم که عنوان کاری‌ام در شرکت چیست، اما بدیهی است که مردم باید به من گوش دهند.اداره‌ی یک شرکت به‌عنوان مدیرعامل، مستلزم این است که شما به‌عنوان مدیرعامل به جزئیات توجه زیادی داشته باشید، که من هیچ علاقه‌ای به انجام آن ندارم، اما هنوز درمورد اینکه شرکت باید به چه چیزی تبدیل شود، اظهارات زیادی خواهم کرد و بدیهی است که مردم باید به من گوش دهند.

این موضوع بسیار جالب است زیرا اگر با افرادی صحبت کنید که در تسلا به‌طور مستقیم با ماسک کار کرده‌اند، دقیقاً می‌دانند که او چگونه شرکت را اداره می‌کند. ماسک اولویت‌هایی تعیین می‌کند که اغلب ظاهراً منطقی به‌نظر نمی‌رسد و جزئیات و هرگونه پیشرفت تکنولوژیکی را که ممکن است برای دستیابی به آن هدف لازم باشد، به نیروی کارش واگذار می‌کند.

مدیرعامل تسلا می‌گوید پرداخت‌ها را مشخص و توییتر را بیشتر شبیه به تیک‌تاک کنید و نهایتاً ۷۷۰ میلیون کاربر جدید به آن اضافه کنید. این‌ موارد دستورالعمل‌هایی هستند که امکان دارد روز اول به رئیس جدید توییتر داده شود و هر کارمندی که پشت میز خود بماند، مسئولیت آن را برعهده خواهد داشت.

مشابه تاریخی برای این نوع رهبری وجود دارد که استیو جابز را در ذهن‌ها تداعی می‌کند. بنیان‌گذاران متین و جزئیات‌گرا تمایل دارند در درازمدت از کاریزمای خود بهتر استفاده کنند زیرا کار با آن‌ها بسیار آسان‌تر است. این مورد برای استخدام، حفظ کارمندان و نوآوری خوب است. این روش، امروز حتی از ۲۰ سال پیش‌ هم صادق‌تر است و تصویر اینکه شهرت جابز فقط در دوران خودش باقی بماند سخت است.

رد انتقادها از ماسک در سال‌های گذشته به‌دلیل موفقیت وی در تسلا آسان بوده است. درواقع از بسیاری جهات، این شرکت شگفت‌انگیز به حساب می‌آید و به‌همان تعداد خودرو که می‌تواند تولید کند، در کل صنعت به راضی‌ترین مشتریان، خودرو می‌فروشند.

البته وقتی به تعداد فزاینده‌ای از تحقیقات درمورد نرم‌افزار رانندگی خودکار تسلا نگاه کنیم، عواقب رهبری به سبک ماسک را می‌بینیم. او وعده‌ی رانندگی خودکار به‌طور کامل را می‌دهد که امسال دردسترس قرار خواهد گرفت و مهندسان تلاش می‌کنند تا این وعده را به واقعیت تبدیل کنند و اگر موفق نشوند، چه‌ کسی آنقدر شجاع خواهد بود که به ماسک بگوید چنین چیزی امکان‌پذیر نیست؟

اما نشانه‌هایی وجود دارد که این شرایط نیز درحال تغییر است. روز پنج‌شنبه لورن گراش از ورج گزارش داد که کارکنان یکی دیگر از شرکت‌های ماسک یعنی اسپیس ایکس، نامه‌ای سرگشاده به او ارسال و رفتار اخیر وی را محکوم کرده‌اند. گراش می‌نویسد:

این نامه که ورج آن را بررسی کرده است توضیح می‌دهد که اقدامات ماسک و اتهامات اخیر او درمورد آزار و اذیت جنسی علیه او چگونه بر شهرت شرکت تأثیر منفی خواهد داشت.

در این نامه آمده است:

رفتار ماسک در حوزه‌ی عمومی به‌ویژه در هفته‌های اخیر، منبع حواس‌پرتی و باعث شرمساری ما است. او به‌عنوان مدیرعامل و برجسته‌ترین سخنگوی ما، چهره‌ی اسپیس ایکس بوده و هر توییتی که ارسال می‌کند یک بیانیه‌ی عمومی واقعی از جانب شرکت درنظر گرفته می‌شود. اینکه تیم‌ها و استعدادهای بالقوه‌مان را روشن کنیم که پیام‌های وی منعکس‌کننده کار ما محسوب نمی‌شود، بخشی از مأموریت یا ارزش‌های ما نیست.

شخصیت جنجالی ایلان ماسک، دستاوردهای بزرگی را برای او به ارمغان آورده؛ اما باید دید که تلاش بی‌پایان او برای حکم‌رانی بر شرکت‌های بیشتر، توأمان با انتشار بی‌امان توییت‌های حاشیه‌ساز تا کجا ادامه‌دار خواهد بود. ارزش سهام تسلا با کاهش ۸٫۵ درصدی در روز پنجشنبه، اکنون افتی ۳۱ درصدی را نسبت به ۶ ماهه‌ی پیشین تجربه می‌کند؛ نیروی گرانش، گاهی ثروتمندترین فرد دنیا را نیز به زمین می‌زند.

ماسک گفت پرسش‌وپاسخ دیگری با کارمندان توییتر برگزار خواهد کرد و می‌توان با اطمینان گفت کارکنان بی‌صبرانه منتظر این رویداد خواهند بود. کارمندان توییتر می‌گویند تمام تلاش خود را انجام می‌دهند تا روی کارشان متمرکز باقی بمانند. بی‌شک ماسک نیز بر کاهش قیمت معامله‌ی خرید توییتر تمرکز دارد. آینده‌ی این شبکه‌ی اجتماعی معلق است و هیچ‌کس کمتر از ماسک درمورد آن نگران نیست.