خطرهای فناوری محاسبات کوانتومی بسیار بیشتر از هوش مصنوعی است

ویوک وادهوا و موریتز کپ اخیراً مقاله‌ای را به رشته‌ی تحریر درآورده‌اند و از دولت‌های سرتاسر جهان درخواست کرده‌اند که به تهدید ناشی از فناوری نوظهور موسوم به محاسبات کوانتومی توجه ویژه‌ای نشان دهند. آن‌ها تا جایی پیش رفتند که مقاله‌ی خود را با عنوان «چرا محاسبات کوانتومی حتی از هوش مصنوعی خطرناک‌تر است؟» منتشر کرده‌اند.

وادهوا و کپ مقاله‌ی خود را با شرحی از شکست‌های هوش مصنوعی، سوءاستفاده‌های احتمالی و اینکه روایت رسانه‌ها چگونه خطر هوش مصنوعی را قبل از تبدیل به سرنخی قدرتمند افزایش می‌دهند، شروع می‌کنند. آن‌ها می‌گویند:

ناکامی جهان در مهار شیطان هوش مصنوعی یا بهتر است بگوییم فناوری‌های خامی که به این‌ شکل ظاهر شده‌اند، باید هشداری مهم باشد. محاسبات کوانتومی تکنولوژی نوظهوری است که می‌توان آن را حتی قدرتمندتر از هوش مصنوعی دانست و قابلیت بسیاری برای استفاده در راه‌های نادرست دارد؛ به‌خصوص اگر با هوش مصنوعی ترکیب شود. ازاین‌رو، فوراً نیاز داریم که تأثیر بالقوه‌ی این فناوری را درک و آن را تنظیم و از دسترسی افرادی جلوگیری کنیم که نیت درستی ندارند. جهان نباید اشتباهاتی را تکرار کند که با امتناع از نظارت بر هوش مصنوعی مرتکب شده است.

مقاله‌ی مذکور قبل از اشاره به نکته‌ی مهم بعدی، ماهیت کامپیوترهای کوانتومی و وضعیت فعلی تحقیق را شرح می‌دهد:

با‌‌‌توجه‌‌به گستره و قابلیت‌های بالقوه‌ی فناوری کوانتومی، تکرار‌‌نکردن اشتباهاتی که درباره‌ی هوش مصنوعی مرتکیب شدند، بسیار مهم است؛ جایی‌که شکست نظارتی باعث ایجاد الگوریتم‌هایی متعصبانه‌ای شده است که رسانه‌های اجتماعی طرفدار تئوری‌های توطئه از آن بهره می‌برند. خطرهای این فناوری در توانایی ماشین‌ها برای تصمیم‌گیری مستقل نهفته است که با نقص در کد کامپیوتری، به نتایج غیرمنتظره و اغلب مضر منجر می‌شوند.

وادهوا و کپ به مشکل استانداردهای رمزنگاری فعلی و نیاز به فناوری مقاوم دربرابر حمله‌های کوانتومی و استانداردهای جدید برای جلوگیری از افشای اسرار شرکتی و ملی نیز اشاره کرده‌اند:

ثبت اختراعات و اسرار تجاری و حقوق مالکیت معنوی مرتبط باید به‌شدت محافظت شوند که می‌توان این روند را بازگشتی به نوع کنترل فناوری‌ای توصیف کرد که عنصر اصلی سیاست‌ امنیتی در طول جنگ سرد بوده است. قابلیت انقلابی محاسبات کوانتومی خطرهای مرتبط با سرقت مالکیت معنوی به‌دست سایر کشورها را افزایش می‌دهد.

این مقاله درنهایت به قانون‌گذاران توصیه می‌کند قوانین مرتبط عقلانی را در حوزه‌ی محاسبات کوانتومی تنظیم کنند:

دولت‌ها باید به‌سرعت درباره‌ی مقررات و استانداردها و استفاده‌های مسئولانه از فناوری کوانتومی فکر کنند و از روشی‌هایی که کشورها در سایر فناوری‌های انقلابی ازجمله هوش مصنوعی، نانو، بیوتکنولوژی، نیمه‌رساناها و شکاف هسته‌ای از آن‌ها استفاده کرده‌اند، تجربه به‌دست آورند.

در بخشی از تحقیق وادهوا و کپ، به مقالاتی درباره‌ی محاسبات کوانتومی اشاره شده است. به‌اعتقاد این تیم تحقیقاتی، محاسبات کوانتومی قابلیت تبدیل‌شدن به متحول‌کننده‌ترین فناوری تاریخ را دارد؛ اما در این مسیر تهدیدهایی وجود دارد.

TNW می‌نویسد نظارت دولتی و اجرای سیاست‌ها این واقعیت را هیچ‌گاه تغییر نخواهند داد که هرکسی که به اینترنت دسترسی دارد، می‌تواند مدل‌های مبتنی‌بر هوش مصنوعی را ایجاد و پس از آموزش، از آن‌ها استفاده کند.

وادهوا و کپ در درخواست خود برای ایجاد برخی مقررات کاملاً مصمم هستند؛ البته این موضوع موردتأیید بسیاری از کارشناسان نیست که هر کشوری به‌ طریقی بتواند روی چنین فناوری‌هایی کنترل داشته باشد؛ زیرا وقتی از محاسبات کوانتومی سخن به‌میان آید، فیزیک رازی تجاری یا نظامی نخواهد بود. ماهیت رمزنگاری باعث می‌شود به محرمانه‌بودن نیازی نداشته باشید و کامپیوترهای کوانتومی با همه‌ی ظرفیت‌هایشان فقط وعده‌ی سرعت‌بخشیدن به کارها را ارائه می‌دهند.

همان‌طور‌که اشاره کردیم، هرکسی که بتواند به اینترنت دسترسی داشته باشد، می‌تواند به ساخت و استقرار و استفاده از مدل‌های هوش مصنوعی بپردازد. برای ساخت کامپیوتر کوانتومی، میلیون‌ها و حتی میلیاردها دلار هزینه نیاز است و شرکت‌ها و آزمایشگاه‌هایی که آن‌ها را می‌سازند، درمقایسه‌با شرکت‌هایی که دستگاه‌های آن‌ها فقط از قابلیت یادگیری ماشینی بهره می‌برند، با محیط نظارتی بسیار سخت‌گیرانه‌تری مواجه‌ هستند.

کامپیوتر‌های کوانتونی چه آسیب‌های بالقوه‌ای می‌توانند به‌دنبال داشته باشند؟ جدا از نگرانی‌های وادهوا و کپ درباره‌ی رمزنگاری کوانتومی، به‌نظر می‌رسد نگرانی اصلی آن‌ها این است که کامپیوتر‌های کوانتومی مشکلات موجود را با نابرابری و سوگیری الگوریتمی تشدید کنند. کامپیوتر‌های کوانتومی می‌توانند برای دستیابی به استنتاج‌های Brute Force، به‌جای تکیه بر پشته‌های گرافیکی، از دسته‌های کوچک‌تری از داده‌ها و به‌طور مؤثرتر بهره ببرند و روش‌های محاسباتی کاملاً جدیدی ایجاد کنند.

تهدید هوش مصنوعی می‌توانست تا حدودی با مقررات سخت‌گیرانه‌تر کاهش یابد؛ اما دسترسی به این فناوری، آن را به تهدیدی آشکار و فعلی برای تک‌تک انسان‌های روی کره‌ی زمین تبدیل کرده است. فناوری‌ محاسبات کوانتومی آماده است تا به ما کمک کند بسیاری از مشکلات را حل کنیم.

درپایان، می‌توان گفت بهترین کار قراردادن فناوری مناسب در زمان مناسب به‌دست افراد مناسب است. هوش مصنوعی چاقویی است که تقریباً هرکسی می‌تواند از آن در راه درست یا نادرست استفاده کند. محاسبات کوانتومی نیز می‌تواند به‌طور بالقوه آسیب‌های عظیمی را در مقیاس‌های بی‌سابقه‌ ایجاد کند؛ اما هزینه‌ی استفاده از این تکنولوژی به‌قدری زیاد است که اکثر قریب‌به‌اتفاق مردم کره‌ی زمین را از دسترسی به آن منع کند.

ازنظر تاریخی، محکوم‌کردن محاسبات کوانتومی براساس فرضیاتی که ممکن است اشتباه پیش روند، منطقی به‌نظر نمی‌رسد. برای مثال، نمی‌توان تصور کرد که جهان بدون انرژی هسته‌ای چه شرایطی خواهد داشت. درخواست برای نظارت بیشتر و ایجاد مقررات عقلانی ضروری است؛ اما درهم‌آمیختگی با فناوری هوش مصنوعی توجیه‌ناپذیر به‌نظر می‌رسد. هوش مصنوعی به‌وضوح خطرناک است و نهادهای نظارتی و رسانه‌ها و عموم مردم باید نگرانی‌های خود را روی این فناوری متمرکز کنند.