تشخیص کپی رایت آهنگ از طریق سایت، یوتیوب + نکات مهم

تابه‌حال، دنیایی بدون موسیقی پس‌زمینه را تصور کرده‌اید؟ اگر صادق باشیم، این روز‌ها موسیقی به‌قدری در گوشت و پوست ما رخنه کرده است که تصور جهانی بدون موسیقی را برایمان غیرممکن می‌کند. انگار همه‌ی ما عادت کرده‌ایم پس از ورود به مکان‌های مختلف یا گشت‌وگذار در فضای مجازی، موسیقی خاصی را در پس‌زمینه بشنویم.

بااین‌حال، قبل از استفاده از موسیقی پس‌زمینه در هر پروژه‌ای، اولین کاری که باید انجام دهید این است که اصطلاحی مهم را عمیقاً بشناسید: کپی رایت یا حق نشر.

فرض کنید ویدیویی را برای اینستاگرام، یوتیوب یا هر پلتفرم دیگری آماده کرده‌اید و می‌خواهید به آن موسیقی متن اضافه کنید. پیش از هرچیز، باید بدانید که موسیقی مدنظرتان دارای کپی رایت است یا خیر؛ زیرا ممکن است با خطر دریافت اخطار حق نسخه‌برداری مواجه شوید و درنهایت ویدیوی مذکور از حساب شما حذف شود (به دیگر عواقب آن درادامه اشاره خواهیم کرد)؛ اما چگونه موزیک بدون کپی رایت را تشخیص دهیم؟

در این مقاله، می‌خوانیم که کپی رایت موسیقی چیست، برای شما به عنوان خالق محتوا چه معنایی دارد و چگونه می‌توان بررسی کرد که آیا یک آهنگ دارای حق چاپ است یا خیر. با زومیت همراه شوید.

اصطلاح کپی‌رایت در موسیقی، به‌منظور محافظت از مالکیت معنوی سازندگان اثر طراحی شده و بیانگر حقوقی است که قانون به سازنده‌ی اثر واگذار می‌کند. کپی‌رایت فقط به سازنده‌ی اثر این حق را می‌دهد تا از آثارش به‌هر نحوی که می‌خواهد استفاده کند. هر شخص دیگری برای استفاده از چنین آثاری، به دریافت مجوز از صاحب اثر نیاز دارد.

کپی رایت موسیقی در جهان به عنوان یکی از مهم‌ترین مسائل حقوقی، موردتوجه قرار دارد. این حقوق برای هنرمندان و سازندگان موسیقی، حق حریم شخصی، حق انتشار، حق تکثیر و فروش آثار آن‌ها را تضمین می‌کند. بسیاری از کشورها، قوانین مفصلی درمورد حقوق کپی رایت موسیقی دارند. این قوانین می‌توانند متنوع باشند. در برخی کشورها، حقوق مالکیت فکری برای یک آثار موسیقی تا مدت‌زمان محدودی، برای مثال ۷۰ سال پس از وفات خالق اثر، حفظ می‌شود. درحالی‌که در کشورهای دیگر، این مدت زمان می‌تواند بیشتر یا کمتر باشد.

در اکثر کشورها، استفاده از آثار موسیقی دارای کپی رایت بدون اجازه صاحبان اثر، قانونی نیست و می‌تواند به پیگرد قانونی منجر شود. افراد برای استفاده از قطعات موسیقی دارای کپی‌رایت، معمولا به درخواست مجوز از صاحبان حقوق مالکیت فکری نیاز خواهند داشت.

بااین‌حال، بسیاری از هنرمندان و شرکت‌های منتشرکننده موسیقی، اجازه‌ی استفاده از قطعات موسیقی خود را با شرایط خاصی مانند اشاره به نام خالق آثار، استفاده غیرتجاری و غیره در اختیار عموم قرار می‌دهند. این شرایط می‌توانند با استفاده از مجوزهای Creative Commons و سایر مجوزهای مشابه قابل اعمال باشند. در ادامه‌ی مطلب، در این‌باره بیشتر صحبت خواهیم کرد.

ممکن است فکر کنید که همه‌ی آثار موسیقی جهان دارای کپی‌رایت هستند؛ اما اینگونه نیست و درست‌تر این است که بگوییم بسیاری از آهنگ‌هایی که به آن‌ها گوش می‌دهیم یا از آن‌ها برای ویدیوهای اینستاگرام استفاده می‌کنیم، دارای حق نشر هستند. بااین‌حال، سه‌ استثنا وجود دارد که بودن حداقل یکی از آن‌ها، نشان می‌دهد که موسیقی مذکور از کپی‌رایت بهره نمی‌برد و می‌توان طبق شرایط خاصی از آن بهره برد.

اگر بدون دریافت مجوزهای لازم از موسیقی دارای حق نشر استفاده کنید، قوانین را نقض خواهید کرد و عواقب انجام این فعالیت غیرقانونی می‌تواند بسیار جدی باشد؛ از حذف حساب کاربری گرفته تا جریمه‌های مالی هنگفت. برای اینکه غافلگیر نشوید، باید یکی از این دو راه را انتخاب کنید:

برای استفاده قانونی از آهنگ‌های دارای حق نشر مجوز دریافت کنید.

از موسیقی بدون کپی رایت استفاده کنید.

گزینه‌ی اول، ممکن است مراحل اداری طولانی، مذاکره با هنرمندان و پرداخت مبالغ هنگفت را در پی داشته باشد و طبیعتا کسی جز مواقع ضروری، از این راهکار برای دسترسی به موسیقی موردعلاقه‌اش استفاده نخواهد کرد. درحالی‌که مورد دوم ساده و مقرون‌به‌صرفه است و دردسر یا عواقبی به‌دنبال نخواهد داشت.

همان‌طور که اشاره شد، سه گزینه‌ی مختلف وجود دارد که باوجود هرکدام، می‌توانید از آثار مختلف استفاده کنید؛ بنابراین، آگاهی از این سه مورد، قبل از استفاده از هر آهنگی ضروری خواهد بود.

موسیقی تحت مجوز Public Domain یا دامنه‌ی عمومی

موسیقی تحت مجوز Creative Commons

موسیقی Royalty-Free

اغلب گفته می‌شود که موسیقی مالکیت عمومی، تمام آثاری را شامل می‌شود که دارای حق نشر نیستند و بدین‌ترتیب می‌توان بدون اجازه نویسنده به‌صورت رایگان از آن‌ها استفاده کرد. بااین‌حال، آهنگ‌های موجود در حوزه عمومی باید ویژگی‌های خاصی داشته باشند:

باید قبل از وجود حق چاپ ایجاد شده باشد.

بیش از ۵۰ سال از مرگ سازنده‌ی اثر گذشته باشد(بسته به قوانین هر کشور، متغیر است).

موسیقی دارای مجوز Creative Commons اغلب به‌عنوان موسیقی رایگان بدون حق نشر طبقه‌بندی می‌شود؛ اما برای استفاده صحیح از آن در پروژه‌های خاص، ابتدا باید معنای ۶ نوع مجوز Creative Commons را بدانید. این مجوزها حقوقی را به اشخاص ثالث (که از موسیقی در پروژه‌ها یا ویدیوهای خود استفاده می‌کنند) تحت شرایط خاصی ارائه می‌دهد؛ بنابراین، پیش از دانستن مجوزها اجازه بدهید از این شرایط آگاه شویم.

Attribution:‌ در هر نوع بهره‌برداری از اثر، ذکر نام سازنده‌ی اثر ضروری است.

Non-commercial: بهره‌برداری از اثر به استفاده‌های غیرتجاری محدود می‌شود. این بدان معنا است که ما نمی‌توانیم به‌واسطه‌ی این اثر پول دربیاوریم یا از آن در محتواهای تجاری استفاده کنیم.

No Derivate Works: این مجوز به معنی امکان استفاده از اثر، بدون اعمال تغییرات است. درواقع، موسیقی مذکور باید همان‌گونه که منتشر شده است استفاده شود.

Share alike: بهره‌برداری مجاز، ایجاد آثار مشتق‌شده را نیز شامل می‌شود؛ البته تا زمانی که این دو مجوز یکسانی را در هنگام انتشار حفظ کنند.

CC BY: این مجوز از هر کسی که از اثر دارای حق کپی رایت استفاده می‌کند می‌خواهد ضمن اعتبار‌دادن به موسیقی، تغییرات ایجادشده را به‌وضوح مشخص کند.

CC BY-SA: هنگامی‌که تغییرات خود را روی اثر اصلی اعمال کردید، اثر جدید پس از انتشار، دقیقاً همان مجوز را به‌همراه دارد و نمی‌توانید دیگران را از تغییر یا اشتراک‌گذاری کار خود منع کنید.

CC-BY-ND:‌ تا زمانی که اعتبار موردنیاز مجوز را ارائه کنید و کار را تغییر ندهید، می‌توانید از اثر برای هر هدفی اعم از تجاری، غیرتجاری، آموزشی، کاری و غیره بهره ببرید.

CC BY-NC: تا وقتی که از اثر برای اهداف تجاری استفاده نکنید، می‌توانید کار اصلی را اصلاح کنید. درنهایت، اگر می‌خواهید کار را به اشتراک بگذارید یا توزیع کنید، باید به‌صورت غیرتجاری این کار را انجام دهید.

CC BY-NC-SA: مانند مجوز قبلی است؛ اما درمورد نحوه‌ی اشتراک‌گذاری کار جدید، باید مجوز یکسانی با اثر اصلی داشته باشد.

BY-NC-ND: باید به موسیقی اعتبار لازم را بدهید؛ اما به هیچ‌وجه نمی‌توانید آن را تغییر دهید؛ حتی اگر برای اهداف تجاری نباشد.

درصورت استفاده از آهنگی که هرکدام از این مجوزها را به‌همراه دارد، باید به نویسنده اعتبار بدهید و نام او را ذکر کنید. برای مثال، فرض کنید می‌خواهید از آهنگ «Odyssey Drums» اثر کوین مک‌لئود به‌عنوان موسیقی پس‌زمینه استفاده کنید. باید به شکل زیر اثر را به نویسنده انتساب دهید:

Odyssey Drums، اثری از کوین مک‌لئود است و تحت مجوز Creative Commons قرار دارد.

موسیقی Royalty-Free یا بدون امتیار، نیاز به مذاکره در مورد هزینه‌های مجوز را از بین می‌برد و به شما این حق را می‌دهد که از موسیقی دارای حق چاپ به‌هر نحوی که دوست دارید استفاده کنید. استفاده از موسیقی بدون حق امتیاز معمولا رایگان نیست. بااین‌حال، فقط یک‌بار هزینه‌ی آن را پرداخت خواهید کرد.

این نوع موسیقی،‌ چند مزیت نسبت به دو گزینه‌ی دیگر دارد: اول اینکه موسیقی‌های به‌روز و مدرن در این دسته قرار می‌گیرند و دوم اینکه هیچ محدودیتی در استفاده از آن نخواهید داشت. بنابراین، موسیقی Royalty-Free اگرچه پولی است، با هزینه‌ای بسیار کمتر از آهنگ دارای کپی‌رایت می‌توانید به آن دسترسی داشته باشید.

اگر به‌دنبال موسیقی رایگان و بدون کپی رایت برای ویدیوهای یوتیوب خود هستید، کتابخانه صوتی YouTube بهترین گزینه است. برای دسترسی به این مجموعه که بیش از ۱۰۰۰ آهنگ و ۳۰۰ جلوه صوتی را در خود ذخیره می‌کند، فقط باید حساب YouTube داشته باشید.

به غیر از یوتیوب، سایت‌هایی مثل Thematic و Unminus طیف گسترده‌ای از موسیقی‌های بدون حق نسخه‌برداری را ارائه می‌دهند؛ اما باید به این نکته توجه شود که در سایت Thematic تنها می‌توان ۵ آهنگ را در هر ماه دانلود کرد. درحالی‌که آهنگ‌های موجود در سایت Unminus که تحت مجوز Creative Commons ارائه می‌شوند، چنین محدودیت‌هایی را به‌دنبال ندارد. در این سایت‌ها به مجموعه‌ای از موزیک بدون کپی رایت خارجی دسترسی خواهید داشت.

حال که با مجوزهای لازم برای دسترسی به موزیک بدون کپی رایت آشنا شدیم، بیایید بررسی کنیم که چگونه می‌توان موزیک بدون کپی رایت را تشخیص داد. برای تشخیص موزیک بدون کپی رایت چندین روش مختلف وجود دارد که درادامه آن‌ها را توضیح می‌دهیم.

PDinfo وب‌سایتی آموزنده در حوزه عمومی است که در آن نه تنها اسنادی در مورد موسیقی، بلکه کتاب‌ها و نوشته‌های روزنامه‌نگاری را نیز می‌توانید پیدا کنید. در بخش Public Domain Music می‌توانید تمام آهنگ‌های تحت این نام را پیدا کنید. اگر شک دارید که آیا آهنگی که می‌خواهید متعلق به مالکیت عمومی است یا خیر، این وب‌سایت راه‌های مختلفی را به شما پیشنهاد می‌کند تا شک خود را برطرف کنید. ساده‌ترین راه این است که آهنگ موردنظرتان را در PDinfo جستجو کنید و اگر آن را در لیست آهنگ‌های سایت پیدا کردید، به این معنی است که کپی‌رایت ندارد و می‌توانید آزادانه از آن استفاده کنید.

یوتیوب، افزون‌بر اینکه یکی از پربازدیدترین پلتفرم‌های آنلاین در سراسر جهان محسوب می‌شود، ابزاری عالی برای تأیید غیرمستقیم حق نشر یک آهنگ است؛ زیرا بسیاری از آهنگ‌های ایجادشده در دهه‌های مختلف در یوتیوب آپلود می‌شوند و به‌عنوان یک شرکت، متعهد است قوانین را درمورد موسیقی‌های دارای کپی‌رایت رعایت کند.

یوتیوب، الگوریتم خود را برای شناسایی هرگونه استفاده غیرقانونی از موسیقی ایجاد کرده است که به‌اصطلاح Content ID نامیده می‌شود. حال، چگونه متوجه شویم که کدام موسیقی در YouTube دارای حق نشر است و کدام یک نیست؟

بهترین راه برای فهمیدن اینکه آیا آهنگ دارای حق نسخه‌برداری است یا نه، آپلود آن در YouTube و اجازه‌دادن به جستجوگر برای بررسی وجود هرگونه مشکل کپی رایت است. برای این کار، به YouTube Creator Studio وارد شوید و سپس روی Create کلیک کنید. ویدیوی موردنظرتان را بارگذاری کنید و پس از اینکه یوتیوب پردازش ویدیو را به پایان رساند، Checks را انتخاب کنید. اگر آهنگی فاقد حق کپی‌رایت باشد، «No issues found» را با علامت سبزرنگ خواهید دید و اگر آهنگ دارای حق نشر باشد، یوتیوب با علامتی قرمز به شما هشدار خواهد داد.

علاوه‌بر روش‌هایی که ذکر شد، برای تشخیص کپی رایت موزیک می‌توانید از سایت‌های آنلاین نیز استفاده کنید. درادامه به برخی از بهترین سایت‌ های تشخیص کپی رایت موزیک اشاره می‌کنیم.

سایت eProves دارای مجموعه‌ی بزرگی از آهنگ‌های بدون کپی‌رایت است و شاید بدون نیاز به بررسی، بتوانید موزیک دلخواهتان را از فهرست موزیک‌های سایت پیدا کنید. بااین‌حال، اگر آهنگ خاصی را مدنظر دارید و می‌خواهید از وضعیت کپی‌رایت آن مطلع شوید، با ورود به سایت می‌توانید نام آهنگ و خواننده‌ی آن را در کادر مربوطه وارد کنید تا جزئیات آن در اختیارتان قرار گیرد. البته برای استفاده از این وب‌سایت، به خرید اشتراک نیاز دارید و احتمالا تنها یک آهنگ را می‌توانید به‌صورت رایگان بررسی کنید.

easysong ابزار دیگری است که می‌تواند به شما در تشخیص کپی رایت موزیک کمک کند. برخلاف eProves این سایت بررسی آهنگ‌ها را به‌صورت کاملا رایگان و بدون نیاز به خرید اشتراک انجام می‌دهد. برای استفاده، وارد سایت شوید و نام موسیقی و اطلاعات آن را در کادر مربوطه وارد کنید. درصورتی که آهنگ موردنظر در کتابخانه‌ی سایت موجود باشد، وضعیت کپی رایت آن را متوجه خواهید شد.

اینستاگرام و فیس‌بوک با بهره‌گیری از سیستم‌های خودکار تشخیص می‌دهند آهنگ پخش‌شده در پس‌زمینه ویدیوی شما کپی رایت را شامل می‌شود یا خیر؛ اما تا زمانی که ویدیوی خود را پست نکنید، نمی‌توانید به این موضوع پی ببرید. اگر مشکلی درمورد نقض حق نشر وجود داشته باشد، هشداری دریافت خواهید کرد و باید آهنگ مربوطه را حذف کنید. در مقاله کپی رایت اینستاگرام چیست و چگونه مشکلات آن را رفع کنیم؟ می‌توانید به اطلاعات کامل‌تری در این زمینه دست یابید.

اکنون به‌راحتی می‌توان به این سؤال پاسخ داد که از کجا بفهمیم موزیک کپی رایت دارد یا نه؟ اگر به یوتیوب دسترسی دارید و از این پلتفرم استفاده می‌کنید یا حتی آهنگ را برای ساخت ویدیو در این شبکه می‌خواهید، همان‌طور که گفتیم بهترین گزینه بررسی کپی رایت آهنگ از طریق خود پلتفرم یوتیوب است. درکنار یوتیوب، سایت‌های دیگری از جمله eProves، easysong و PDinfo وجود دارند که در برخی از آن‌ها برای دانلود موزیک یا بررسی حق نشر آن به خرید اشتراک نیاز دارید و برخی دیگر به‌صورت رایگان اجازه می‌دهند به موسیقی‌های موردعلاقه‌تان دسترسی داشته باشید.