چرا بیشتر دستگاه‌های الکترونیکی جهان در چین تولید می‌شوند؟

اگر به اطراف خود نگاهی بیندازید، احتمالاً با انبوهی از دستگاه‌های الکترونیکی مواجه می‌شوید که ساخت کشور چین هستند یا به‌نمایندگی از شرکت‌های دیگر در این کشور تولید شده‌اند. چینی‌ها سال‌هاست که بر بازار تولید دستگاه‌های الکترونیکی مسلط شده‌اند و بخش عمده‌ای از محصولات الکترونیکی دنیا از گوشی موبایل گرفته تا لپ‌تاپ در این کشور تولید و مونتاژ می‌شوند.

اکنون این پرسش مطرح می‌شود که چرا بیشتر دستگاه‌های الکترونیکی دنیا در کشور چین تولید می‌شوند؟ ما در این مقاله از زومیت، صنعت الکترونیک چین و دلایل تسلط این کشور بر این بازار را بررسی می‌کنیم.

چین بدون تردید پادشاه بی‌چون‌و‌چرای صنعت الکترونیک جهان محسوب می‌شود و به‌خوبی توانسته است به جایگاه برتر این بازار دست یابد و از رقبایش سبقت بگیرید. این رشد از سال‌ها پیش آغاز شده است و همچنان نیز ادامه دارد. سال‌ها پیش این اعتقاد وجود داشت که چینی‌ها به ساخت دستگاه‌های الکترونیکی بی‌کیفیت مشهورند؛ ولی در‌حال‌حاضر، این دیدگاه منسوخ شده است و بزرگ‌ترین شرکت‌های جهان تولیداتشان را به شرکت‌های چینی محول کرده‌اند. از‌جمله شرکت‌های مطرح چینی در حوزه ساخت محصولات الکترونیکی می‌توان به این‌ها اشاره کرد:

• شیائومی

• گروه فناوری هواوی

• گروه فناوری BOE

• گروه TCL

• شرکت ZTE

• گروه فناوری Panda

• هایسنس

اگرچه تنش‌های بین ایالات متحده آمریکا و چین روز‌به‌روز بیشتر می‌شود، این کشور همچنان بزرگترین شریک تجاری آمریکا است و بسیاری از دستگاه‌های الکترونیکی یا بخشی از قطعات الکترونیکی تولیدکنندگان آمریکایی در چین تولید می‌شوند. به‌عنوان مثال، وظیفه تولید بخش زیادی از گوشی‌های آیفون برعهده‌ی مهندسان و کارگران چینی است.

تولید محصولات الکترونیکی چینی و ساخت بسیاری از محصولات غیرچینی در کارخانه‌های این کشور، باعث شده است تا چینی‌ها با اختلاف زیاد از رقبا، سهم بسیار زیادی از بازار الکترونیک جهان را ازآنِ خود کنند.

همان‌طورکه گفتیم، چینی‌ها در بازار الکترونیک جهان نامی بزرگ هستند و بسیاری از محصولات الکترونیکی جهان در این کشور تولید می‌شوند. در‌ادامه، دلایلی را بررسی می‌کنیم که باعث شده است تا بیشتر محصولات الکترونیکی در این کشور ساخته شوند.

احتمالاً می‌دانید که چین پرجمعیت‌ترین کشور دنیا است و درحال‌حاضر، بیش از ۱ میلیارد و ۴۰۰ میلیون نفر در این کشور ساکن هستند. از‌این‌رو، این کشور منبع مناسبی برای نیروی کار به‌حساب می‌آید و برند‌های چینی و غیرچینی بدون نگرانی بابت تأمین نیروی کار، محصولات الکترونیکی خود را در این کشور تولید کنند.

علاوه‌بر نیروی کار فراوان، دستمزد‌های پرداختی به کارگران و مهندسان در این کشور بسیار کمتر از کارگران و مهندسان کشور‌های آمریکایی و اروپایی است. به‌بیان بهتر، چین از نیروی کار فراوان و ارزان بهره می‌برد که باعث صرفه‌جویی در هزینه‌ی شرکت‌ها می‌شود. برای درک بهتر این موضوع، به جدول زیر نگاه کنید:

همان‌طورکه مشخص است، یک مونتاژ‌کار الکترونیکی در ایالات متحده آمریکا در سال حدوداً ۴۰ هزار دلار دستمزد دریافت می‌کند؛ درحالی‌که برای همین عنوان شغلی در چین، حدوداً ۲۲ هزار دلار دستمزد در نظر گرفته می‌شود

نیروی کار فراوان و ارزان باعث شده است تا چین به گزینه‌ای جذاب برای تولید محصولات الکترونیکی شرکت‌های فناوری تبدیل شود؛ البته چینی‌ها هم با هدف تشویق این شرکت‌ها برای سرمایه‌گذاری در این کشور، امتیازات ویژه‌ای از‌جمله معافیت‌های مالیاتی در نظر گرفته‌اند.

بر‌اساس گزارش‌ها، سیاست‌مداران چینی در سال ۲۰۱۹ بیش از ۵.۴ میلیارد دلار معافیت مالیاتی برای شرکت‌های فناوری چینی و غیرچینی در نظر گرفته بودند.

علاوه‌بر‌این، چین امکان سرمایه‌گذاری شرکت‌های فناوری خارجی را در خاک خود تسهیل کرده است. این کشور برای سرمایه‌گذاران خارجی نیز امتیازات ویژه‌ای از‌جمله معافیت‌های مالیاتی در نظر گرفته است.

چینی‌ها علاوه‌بر نداشتن محدودیت در تأمین نیروی کار شرکت‌های فناوری، به‌خوبی توانسته‌اند مهندسان خود را در حوزه‌ی فناوری‌های روز تربیت کنند تا ازنظر نیروی کار ماهر نیز مشکلی نداشته باشند. شرکت‌های فناوری برای تولید محصولات و دستگاه‌های الکترونیکی به نیرو‌های ماهر و مهندسان متخصص نیاز مبرمی دارند که چین به این موضوع کاملاً واقف است و آموزش‌های متعددی را برای تربیت نیروی کار ماهر در نظر گرفته است.

تولیدکنندگان دستگاه‌های الکترونیکی غیرچینی نیز معتقدند که کارگران چینی در‌مقایسه‌با کارگران ویتنامی و اندونزیایی ماهرتر هستند. براساس گزارش‌ها، حدود ۲۰۰ میلیون نفر نیروی کار ماهر و ۵۰ میلیون نفر نیروی کار بسیار ماهر در چین ساکن هستند.

ناگفته نماند که در پی تنش‌های آمریکا و چین، اپل که قسمت عمده‌ای از محصولات خود را در چین تولید می‌کند، بخشی از تولید گوشی آیفون خود را از چین به هند منتقل کرده است و قصد دارد نیمی از محصولات خود را به این کشور منتقل کند.

اگرچه هند نیز مانند چین نیروی کار فراوان و ارزان دارد، نیروی‌های تربیت‌شده و ماهر بسیار کمی در این کشور وجود دارند که احتمالاً اپل را به دردسر بیندازد.

چینی‌ها به‌خوبی توانسته‌اند زنجیره‌ی تأمین تولید محصولات الکترونیکی را گسترش و توسعه دهند و تمام مراحل تولید محصولات الکترونیکی بر‌عهده‌ی خودشان است. در‌واقع، تولید صفر تا صد محصولات الکترونیکی ساخت چین در این کشور انجام می‌شود.

توسعه‌ی زنجیره‌ی تأمین در چین باعث شده است تا تولید‌کنندگان بتوانند در زمان و هزینه‌ی تولید محصولاتشان نیز صرفه‌جویی و دستگاه‌های الکترونیکی بیشتری را روانه‌ی بازار کنند. برای مثال، با گسترش زنجیره‌ی تأمین در چین، هزینه‌های لجستیکی برای تأمین مواد اولیه تولید کاهش می‌یابد و در زمان ساخت محصولات الکترونیکی نیز صرفه‌جویی می‌شود.

علاوه‌براین، چینی‌ها از‌نظر زیرساخت حمل‌و‌نقل‌های دریایی نیز جزو کشور‌های برتر جهان هستند و چهار بندر بزرگ جهان در خط ساحلی این کشور واقع شده‌اند. در‌نتیجه، این موضوع به چینی‌ها کمک می‌کند تا به‌خوبی مراودات تجاری خود را با سایر کشور‌های جهان حفظ و تقویت و به‌راحتی محصولات الکترونیکی ساخت خود را صادر کنند.

براساس گزارش statista در سال ۲۰۲۲، چین بزرگ‌ترین ذخایر عناصر کمیاب را در جهان دار که از این عنصرها در ساخت محصولات الکترونیکی مانند هارد‌ها و گوشی‌های موبایل و لپ‌تاپ‌ها استفاده می‌شود.

براساس برآورد‌ها، کل ذخایر خاکی کمیاب در جهان به حدود ۱۳۰ میلیون تن می‌رسد که حدود ۴۴ میلیون تن از این مقدار در خاک کشور چین کشور قرار دارد.

چین سال‌ها است که روی توسعه‌ی بازار الکترونیک تمرکز کرده است؛ به‌همین‌دلیل، بسیاری از محصولات الکترونیکی جهان چینی هستند یا شرکت‌های غیرچینی آن‌ها را در این کشور می‌سازند.

از‌جمله دلایل مهمی که باعث شده است تا بسیاری از محصولات الکترونیکی در چین تولید شوند، می‌توان به نیروی کار فراوان و ارزان، تخصیص امتیازات ویژه برای شرکت‌های فناوری، داشتن نیروی کار ماهر و متخصص، توسعه‌ی زنجیره‌ی تامین محصولات و بهره‌مندی از عناصر کمیاب اشاره کرد.