لابی اپل و مایکروسافت به نتیجه رسید؛ آی‌مسیج و بینگ از قوانین اروپا در امان ماندند!
کمیسیون اروپا، بازوی اجرایی اتحادیه‌ی اروپا، سرانجام فهرست شرکت‌ها و پلتفرم‌هایی را که «دربان» محسوب می‌شوند و باید از قوانینی سرسختانه تبعیت کنند، اعلام کرد. همانطور که انتظار داشتیم، بزرگان صنعت فناوری در این فهرست حضور دارند؛ اما برخی از پلتفرم‌های محبوب موقتاً از فهرست حذف شده‌اند. فهرست موردبحث به قانون بازارهای دیجیتال (DMA) اتحادیه‌ی اروپا ربط دارد.
اتحادیه‌ی اروپا پیش‌تر فهرست اولیه‌ی شرکت‌های دربان را اعلام کرده بود و فهرست نهایی تغییرات زیادی تجربه نکرده است. اکثر شرکت‌های مورد هدف اروپا، آمریکایی‌ها هستند. آلفابت (شرکت مادر گوگل)، آمازون، اپل، متا و مایکروسافت از آمریکا و بایت‌دنس از چین باید از قوانین جدید اروپا تبعیت کنند. اروپا ۲۲ پلتفرم مهم را به‌عنوان دربان انتخاب کرده است؛ پلتفرم‌هایی که تنها ۶ ماه برای تبعیت از قوانین فرصت دارند.
فهرست پلتفرم‌های دربان از نگاه کمیسیون اروپا | |
|---|---|
شبکه‌های اجتماعی | تیک‌تاک، فیسبوک، اینستاگرام، لینکدین |
پلتفرم‌های پیام‌رسان | واتساپ، فیسبوک مسنجر |
پلتفرم‌های واسطه | گوگل مپس، گوگل پلی، گوگل شاپینگ، آمازون مارکت‌پلیس، اپل اپ استور، متا مارکت‌پلیس |
اشتراک‌گذاری ویدیو | یوتیوب |
خدمات تبلیغاتی | گوگل، آمازون، متا |
مرورگرهای وب | کروم، سافاری |
جستوجو | گوگل سرچ (موتور جست‌و‌جوی گوگل) |
سیستم‌عامل | اندروید، آی‌او‌اس، ویندوز |
سامسونگ بزرگ‌ترین غایب فهرست نهایی اروپا است. این شرکت که در فهرست اولیه حضور داشت، استدلال کرد مرورگر وبش از پیش‌نیازهای لازم برای تبدیل‌شدن به دربان برخوردار نیست.
به‌طور مشابه، موتور جست‌و‌جوی مایکروسافت بینگ، مرورگر اج و واحد تبلیغاتی مایکروسافت در فهرست نهایی حضور ندارند؛ اما کمیسیون اروپا گفته است که تحقیقات بیشتری در این زمینه انجام می‌دهد.
اپل و مایکروسافت در روزهای اخیر استدلال کرده بودند که آی‌مسیج و بینگ نباید در فهرست باشند
آی‌مسیج اپل نیز از فهرست حذف شده است. اپل روز گذشته ادعا کرده بود آی‌مسیج به حدی بزرگ نیست که در فهرست قرار بگیرد. کمیسیون اروپا می‌گوید که به‌مدت پنج ماه روی آی‌مسیج و سایر سرویس‌های دیگری که از فهرست حذف شده‌اند تحقیق خواهد کرد.
تحقیقات اروپا ممکن است در نهایت اپل را به برقراری ارتباط میان آی‌مسیج و سرویس‌های رقیب مجبور کند. اروپا همچنین در حال بررسی این است که سیستم‌عامل iPadOS از شرایط حضور در فهرست برخوردار است یا نه.
قانون بازارهای دیجیتال تلاشی جدی از سوی اروپا برای کنترل قدرت بزرگان صنعت فناوری است. اروپا در تلاش است سازگاری پلتفرم‌ها و اکوسیستم‌های مختلف را افزایش دهد تا یک شرکت به‌خصوص نتواند محصولاتش را به مشتریان تحمیل کند. با قانون بازارهای دیجیتال، فرصت رقابت در دسترس پلتفرم‌های کوچک‌تر قرار می‌گیرد.
پیام‌رسان‌هایی که در فهرست اروپا قرار می‌گیرند، باید به سازگاری با سرویس‌های رقیب متعهد شوند. همچنین به موجب قانون جدید، ارائه‌ی فروشگاه‌های آنلاین متفرقه در سیستم‌های عامل اجباری می‌شود. بدین ترتیب اپل مجبور است مجوز فعالیت فروشگاه‌هایی غیر از اپ استور را در آیفون صادر کند. ازطرفی دیگر توسعه‌دهندگان اپ استور باید بتوانند سیستم پرداخت اختصاصی به اپلیکیشن‌ها اضافه کنند.
غیبت سامسونگ در فهرست نهایی اروپا نیز اتفاقی قابل توجه است
اروپا تمامی سرویس‌های هر شرکت را وارد فهرست پلتفرم‌های دربان نکرده است؛ بنابراین قوانینی که اپل ملزم‌به رعایت آن‌ها است، با قوانینی که متوجه آمازون می‌شوند فرق دارد. برای نمونه متا باید خودش را با قوانین بخش شبکه‌های اجتماعی تطبیق دهد، گوگل در چارچوب قوانین موتور جستوجو قرار می‌گیرد و مایکروسافت دررابطه‌با ویندوز پاسخگو خواهد بود.
اروپا برای انتخاب شرکت‌ها و پلتفرم‌ها به‌عنوان دربان، یک‌سری معیارها در نظر می‌گیرد. گردش مالی سالانه‌ی شرکت‌ها در اروپا باید سالانه بیش‌از ۷٫۵ میلیارد یورو باشد و ارزش بازار آن‌ها به بیشتر از ۷۵ میلیارد یورو برسد. سرویس‌های نرم‌افزاری برای ورود به فهرست باید ماهانه بیش‌از ۴۵ میلیون کاربر فعال در اروپا داشته باشند.
موتورهای جستوجو نظیر گوگل باید به کاربرانشان امکان دهند که به‌سادگی سراغ استفاده از موتورهای دیگر بروند. سیستم‌های عامل باید امکان حذف اپلیکیشن‌های پیش‌فرض و تغییر تنظیمات پیش‌فرض مثل دستیار صوتی و مرورگر وب را به کاربران بدهند. شرکت‌های دربان اجازه نخواهند داشت که سرویس‌های اختصاصی خودشان را به‌جای سرویس‌های رقیب به کاربران تحمیل کنند.
قانون بازارهای دیجیتال از هفته‌ی گذشته اجرایی شده است. شرکت‌ها تا مارس ۲۰۲۴ (اسفند ۱۴۰۲ و فروردین ۱۴۰۳) فرصت دارند که تغییرات لازم را در پلتفرم‌هایشان اعمال کنند.