نوتیفیکیشن و پوش نوتیفیکیشن چیست؟

همه‌ی ما تعداد زیادی برنامه روی گوشی‌های هوشمند و کامپیوترهایمان داریم که البته همیشه از آن‌ها به‌طور همزمان استفاده نمی‌کنیم اما سیستم‌های عامل مثل اندروید، iOS، ویندوز و مک طوری طراحی شده‌اند که اطلاعات و تغییرات مهمی که نیاز به توجه کاربر دارند را حتی هنگام فعال‌ نبودن برنامه‌ها ازطریق نوتیفیکیشن (Notification) یا اعلان به او اطلاع می‌دهند.

از طرفی پوش نوتیفیکیشن (Push Notification) را داریم که تقاوت‌هایی با نوتیفیکیشن دارد. نوتیفیکیشن‌ها، پیام یا هشداری هستند که در دستگاه کاربر نمایش می‌یابند، درحالی‌که پوش نوتیفیکیشن حتی زمانی‌ که کاربر به‌طور فعال از برنامه‌ها استفاده نمی‌کند روی دستگاه او نمایش داده می‌شود. در این مقاله قصد داریم به بررسی این دو اصطلاح و تفاوتشان با یکدیگر بپردازیم.

نوتیفیکیشن که جامعه‌ی ایرانی گاهی به اختصار از آن به‌عنوان نوتیف نیز یاد می‌کند، راهی برای اطلاع از اتفاقاتی است که در برنامه‌ها رخ می‌دهند.

نکته‌ی مهم اینکه تلفظ صحیح، همان نوتیفیکیشن است و برخی افراد این واژه را به‌اشتباه، ناتیفکیشن تلفظ می‌کنند.

نوتیفیکیشن می‌تواند روی نمایشگر نشان داده شود یا صدایی ایجاد کند یا از ترکیب متن و صدا و حتی نماد گرافیکی بهره ببرد. نوتیفیکیشن‌ها روی گوشی‌های هوشمند معمولاً در نوار اعلان بالای صفحه نمایش داده می‌شوند؛ اما دستگاه‌های مختلف مثل گوشی سامسونگ، گوشی شیائومی، گوشی آیفون و غیره هرکدام سبک‌های متفاوتی برای نمایش نوتیفیکیشن‌ها در اختیار کاربران قرار می‌دهند.

نوتیفیکیشن‌ها راهی برای اطلاع‌رسانی به شما از اتفاق درحال رخ‌ دادن است. به‌عنوان مثل کسی برایتان پیامی ارسال کرده و می‌توانید به او پاسخ بدهید.

نوتیفیکیشن در سیستم‌عامل ویندوز و مک در بخش نوار اعلان این پلتفرم‌ها نمایش داده می‌شود و اگرچه ازنظر ظاهری تفاوت‌هایی با سبک نوتیفیکیشن‌های گوشی‌های هوشمند دارد، اما ماهیت آن‌ها کاملاً مشابه است.

البته کاربرد نوتیفیکیشن‌ها فقط به گوشی و کامپیوتر محدود نمی‌شود و تقریباً همه‌ی ابزارهای هوشمند ازجمله ساعت‌ و دستبندهای هوشمند، تلویزیون هوشمند و اکثر لوازم الکترونیکی که به‌نوعی به تعامل کاربر نیاز دارند از این ابزار بهره می‌برند.

برنامه‌ها، وب‌سایت‌ها یا سیستم‌های عامل هرکدام می‌توانند بر اساس نیازشان، نوتیفیکیشن‌هایی برای اطلاع‌ دادن به کاربر درمورد موضوع یا اتفاق خاصی که به‌ توجه آن‌ها نیاز دارد، ارسال کنند و در اکثر موارد کاربر تصمیم نهایی را درمورد اعلان مذکور می‌گیرد.

هنگامی‌ که نوتیفیکیشن روی دستگاه کاربر نمایش می‌یابد، این به برنامه بستگی دارد که تصمیم بگیرد با اعلان مذکور چه‌کاری انجام دهد. همه‌ی برنامه‌های پیام‌رسان ازجمله واتساپ، تلگرام، پیام‌رسان گوگل، iMessage اپل و اینستاگرام از نوتیفیکیشن پشتیبانی می‌کنند تا هنگامی‌ که این برنامه‌ها در پس‌زمینه‌ی دستگاه درحال اجرا هستند درصورت دریافت پیام و تعاملات (مثل لایک و کامنت) کاربر را بلافاصله مطلع کنند.

علاوه‌براین در سیستم‌عامل‌هایی مثل ویندوز، macOS و لینوکس هنگام مواجهه با فایل‌های آلوده، اتصال لوازم‌جانبی و سایر موارد، نوتیفیکیشن‌هایی در بخش اعلان‌ها به کاربر نمایش داده می‌شود. ساعت‌های هوشمند نیز هنگام دریافت تماس تلفنی، پیامک، پیام جدید در پیام‌رسان‌ها و موارد دیگر، نوتیفیکیشن‌های مخصوصی به کاربر نشان می‌دهند.

پوش نوتفیکیشن‌ها، پیام‌هایی هستند که از طرف سرور به برنامه یا وب‌سایت‌ها ارسال می‌شوند. این نوع اعلان‌ها می‌توانند برای ارائه‌ی اطلاعات لحظه‌ای به کاربران استفاده شوند و به‌عنوان مثال بسیاری از برنامه‌های مالی، تغییرات لحظه‌ی قیمت سهام یا ارز دیجیتال را با پوش نوتیفیکیشن به کاربران اطلاع می‌دهند.

اپل برای ارسال پیام‌ها مهم درمورد سیستم‌عامل مثل انتشار به‌روزرسانی‌های جدید سیستم‌های عامل خود ازجمله iOS، iPadOS، macOS، watchOS و visionOS از سرویس پوش نوتیفیکیشن خود بهره می‌برد و گوگل نیز با اکوسیستم اندروید، پوش نوتیفیکیشن‌هایی را برای کاربران این سیستم‌عامل ارسال می‌کند. مایکروسافت نیز از پوش نوتیفیکیشن‌ها برای ارسال هشدار به‌روزرسانی‌های جدید و موارد دیگر بهره می‌برد.

نکته‌ی مهم درمورد پوش نوتیفیکیشن این است که حتی درصورت بسته‌بودن برنامه‌ها یا زمانی‌ که که به‌طور فعال از آن‌ها استفاده نمی‌کنید، دریافت می‌شوند. به‌عنوان مثال برنامه‌های آب‌وهوا از پوش نوتیفیکیشن برای ارسال اطلاعات به‌طور لحظه‌ای استفاده می‌کنند تا کاربران در سریع‌ترین زمان ممکن از تغییرات آب‌وهوا مطلع شوند.

ماهیت پوش نوتیفیکیشن باعث شده است این نوع اعلان به راهکاری بسیار سریع و کاربردی برای مطلع‌ کردن کاربر از اتفاقات لحظه‌ای تبدیل شود. بدین‌ترتیب اطلاعات مهم در هر موضوعی و به‌موقع به‌ دست کاربران خواهد رسید.

نوتیفیکیشن و پوش نوتیفیکیشن را می‌توان دو نوع سیستم اعلان نسبتاً متفاوت دانست که ازطریق برنامه‌ها یا خود سیستم‌عامل برای کاربر ارسال می‌شوند. نوتیفیکیشن‌ها معمولاً برای ارسال اطلاعاتی مثل پیام‌های جدید یا یادآوری‌ها استفاده می‌شوند که چندان به زمان حساس نیستند.

از طرف دیگر، پوش نوتیفیکیشن‌ها برای ارسال سریع و به‌موقع اطلاعاتی استفاده می‌شوند که به زمان حساس هستند و کاربر احتمالاً در همان لحظه به اطلاعات مذکور نیاز دارد. به‌عنوان مثال اپلیکیشن‌های هواشناسی درصورت تغییر شدید وضعیت آب‌وهوایی یا احتمال بروز سیل و غیره این موضوع را به‌سرعت ازطریق پوش نوتیفیکیشن به کاربران اطلاع می‌دهند. به‌بیان دیگر پوش نوتیفیکیشن‌ها در اکثر موارد برای ارسال اطلاعات حساس و مهم استفاده می‌شوند.

تفاوت مهم دیگر بین نوتیفیکیشن و پوش نوتیفیکیشن این است که پوش نوتیفیکیشن معمولاً متن و اطلاعات کوتاه‌تر و ساده‌تری دارد.

کاربرد اصلی نوتیفیکیشن همان‌طور که توضیح دادیم، مطلع کردن کاربر از اتفاقات و تغییرات مهمی است که در برنامه‌ها رخ می‌دهد. به‌بیان دیگر حتی درصورتی‌که از برنامه استفاده نکنید از این اطلاعات با خبر خواهید شد.

نوتیفیکیشن‌ها یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های همه‌ی پلتفرم‌های پیام‌رسان و رسانه‌های اجتماعی هستند و حتی زمانی‌که کاربر به‌طور فعال از این برنامه‌ها استفاده نکند، دریافت پیام‌های جدید، لایک‌ها و موارد دیگر را به‌طور لحظه‌ای به آن‌ها اطلاع می‌دهند و ارتباط افراد با دیگران را همیشه حفظ می‌کنند.

بسیاری از وب‌سایت‌های امروزی نیز برای اطلاع بازدیدکنندگان از انتشار مطالب جدید از سرویس‌های پوش نوتیکیفیشن برای ارسال لحظه‌ی اعلان بهره می‌برند.

نوتیفیکیشن‌ها با توجه به دستگاه و سیستم‌عاملی که از آن استفاده می‌کنید می‌تواند به شکل‌های مختلف و در نواحی مختلفی نمایش داده شود.

اعلان‌های استاندارد روی گوشی‌های هوشمند معمولاً در نوار اعلان بالای صفحه نمایش می‌یابند و در سیستم‌های عامل مثل ویندوز و مک در ناحیه‌ی اعلانات کنار صفحه نشان داده می‌شوند. این اعلان‌ها روی ساعت‌های هوشمند نیز معمولاً به‌صورت تمام‌صفحه نمایش می‌یابند.

اگر دستگاه شما قفل باشد، نوتیفیکیشن‌هایی مثل پیام‌های جدید، تماس‌ و غیره روی صفحه‌ی قفل نیز نمایش داده می‌شوند تا شما را در جریان قرار دهند. برخی سیستم‌های عامل حتی امکان پاسخ‌دهی مستقیم به نوتیفیکیشن‌ها ازطریق صفحه‌ی قفل را ارائه می‌دهند.

برخی نوتیفیکیشن‌هایی که در صفحه‌ی قفل نمایش می‌یابند به واکنش کاربر نیاز دارند و تا زمانی‌ که علمیاتی روی آن‌ها انجام ندهید روی صفحه‌ی قفل باقی خواهند ماند. نوتیفیکیشن‌های صفحه‌ی قفل می‌توانند همراه با هشدار صوتی نمایش یابند تا تأثیر بهتری در اطلاع‌رسانی به کاربر داشته باشند. اگر دستگاه در حالت بی‌صدا باشد، با دریافت نوتیفیکیشن معمولاً با لرزش از ورود اعلان جدید به کاربر اطلاع می‌دهد.

گاهی اوقات نوتیفیکیشن‌ها به‌شکل پنجره‌ای کوچک روی صفحه‌نمایش ظاهر می‌شوند. این نوع اعلان‌ها را را Banner یا Heads up Notification می‌نامند. در سیستم‌عامل اندروید معمولاً کاربر باید عملیاتی روی این نوع نوتیفیکیشن‌ها انجام دهید، درحالی‌که در iOS به‌طور پیش‌فرض برای مدت کوتاهی نمایش می‌یابند و پس‌ از مدتی بدون نیاز به اقدام خاصی ناپدید می‌شوند.

نوتیفیکیشن‌های بنری زمانی‌ که دستگاه شما قفل باشد یا درحال استفاده از برنامه‌ی دیگری باشید و اتفاق مهمی در اپلیکیشن‌های دیگر رخ دهد، مفید هستند و شما را در جریان تغییرات قرار می‌دهند. به‌عنوان مثال درحال تماشای ویدیوی یوتیوب، پیام مهمی دریافت می‌کنید و می‌توان به‌راحتی ازطریق همان اعلان پاسخ شخص مقابل را داد.

اندروید و iOS هردو از نمادهای پویا برای اپلیکیشن‌ها و تنظیمات و همچنین برنامه‌های درون‌سیستمی استفاده می‌کنند و اگر هشداری روی یکی از برنامه‌ها دریافت شده باشد که کاربر به آن واکنش نداده است، با نمایش شماره روی آیکون آن، کاربر را از تعداد نوتیفیکیشن‌های دریافتی مطلع می‌کنند.

تعداد نوتیفیکیشن‌ها روی نماد اپلیکیشن‌ها معمولاً با رنگ قرمز کوچک در گوشه‌ی سمت‌ راست یا سمت‌ چپ بالای آیکون آن‌ها نمایش داده می‌شود.