آیین‌نامه توزیع اینترنتی دارو ابلاغ شد

با همه‌ی مخالفت‌ها، گام آخر برای فعالیت سکوهای اینترنتی در حوزه‌ی دارو برداشته شد؛ آیین‌نامه‌ی توزیع دارو ابلاغ شد، اما همان‌طور که معاون وزیر ارتباطات در پاسخ به انتقادات گفته، این دستورالعمل فقط مربوط به حمل دارو است نه فروش آن.

سیدرضا مظهری، رئیس مرکز مدیریت آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت درباره‌ي ابلاغ آیین‌نامه گفته است: «نسخه‌پیچی و فروش دارو همچنان تحت کنترل مسئول فنی داروخانه‌ها است و فقط حمل دارو با ابلاغ این آئین‌نامه با استفاده از سکوهای اینترنتی انجام می‌شود.»

به گفته‌ی او:

• این آئین‌نامه با رعایت اصول حفظ سلامت بیماران، موجب سهولت دسترسی بیماران به داروهای مورد نیاز می‌شود.
• بیماران با استفاده از سکوهای اینترنتی برای انتخاب نزدیک‌ترین داروخانه به محل سکونت می‌توانند داروی خود را سریع‌تر دریافت کنند.
• توزیع دارو بر بستر اینترنت به‌زودی به‌صورت آزمایشی در چند شهر با دستور وزیر بهداشت آغاز می‌شود و بعد از ۶ ماه در سراسر کشور پوشش داده می‌شود.

ابلاغ این آیین‌نامه در حالی است که سرنوشت نسخه‌های کاغذی و داروهای بدون نسخه همچنان مشخص نیست؛ طبق دستورالعمل نهایی، پلتفرم‌ها صرفاً حمل‌ونقل دارو را به‌عهده خواهند گرفت. این اظهار نظر وقتی مطرح شد که گروهی از جامعه‌ی داروسازان برای چندمین بار بیانیه دادند و به فعالیت سکوهای اینترنتی در حوزه‌ی دارو اعتراض کردند.

بااین‌حال، وزارت ارتباطات چندین بار احتمال بروز این موارد را انکار کرده است. در آخرین مورد، اواخر فروردین رضا باقری اصل، معاون وزیر ارتباطات در واکنش به بیانیه انجمن داروسازان ایران گفت: «این دستورالعمل که به اشتباه موسوم به فروش اینترنتی دارو شده، توسط وزارت بهداشت و ارتباطات تدوین شده و فقط درباره‌ی حمل و عرضه‌ی دارو از داروخانه به کاربر است، نه فروش دارو.» او به ایسنا توضیح داد:

پس از تصویب آیین‌نامه‌ی عرضه و حمل دارو توسط سکوها، مخالفت انجمن‌های دارای تعارض منافع و مقاومت در برابر تغییر به نفع عموم مردم و داروخانه‌ها و ارتقای حکمرانی وزارت بهداشت بر داده‌های سلامت جای تعجب دارد.

- رضا باقری اصل، معاون وزیر ارتباطات

طبق توضیح او تمامی داروخانه‌ها بدون هیچ گونه ارجحیت یا اولویتی به‌جز فاصله‌ی مکانی با متقاضی می‌توانند در سکوها فعالیت کنند. در عین حال سکوها هیچ‌گونه دسترسی‌ای به داده‌های نسخه ندارند و فقط شماره‌ی پیگیری نسخه‌ی الکترونیکی و موبایل دارنده‌ی نسخه و آدرس تحویل دارو به سکو ارائه می‌شود. رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی هم پیش‌تر تأکید کرده بود:

در موضوع «توزیع دارو»، افعالی نظیر فروش دارو، نسخه‌پیچی، مشاوره و افعالی که جنبه پزشکی یا مداخله در امور سلامت دارد، از محدوده خدمات‌دهی این سکوها حذف شده است و صرفاً فعل «تحویل‌گیری از داروخانه دارای مجوز» و «حمل و تحویل‌دهی به متقاضی دارای نسخه معتبر» در محدوده‌ی کاری این سکوها قرار دارد.

در روزهای گذشته بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت هم بر این موضوع تأکید کرد و گفت: «سکو‌ها از دارو‌ها مطلع نمی‌شوند فقط بر اساس کد رهگیری دارو را به‌صورت بسته‌بندی تحویل می‌گیرند و به بیماران می‌رسانند. این کار فعلاً آزمایشی است و اگر در مرحله‌ی آزمایشی قابلیت کشوری شدن داشت، به‌صورت کشوری پیاده می‌شود.»

این دستورالعمل پس از مدتی طولانی و اعتراضات و انتقادات بسیار به مرحله اجرای آزمایشی رسیده است. ۲۲ خرداد ۱۴۰۱، هیئت وزیران وزارت بهداشت را مکلف کرد تا ظرف دو ماه، با همکاری وزارت ارتباطات ضابطه‌ای تدوین کرده و زمینه عملیاتی شدن توزیع دارو از طریق سکو‌ها را عملیاتی کند؛ اما تعلل وزارت بهداشت ۶ ماه ادامه داشت و سبب شد کمیسیون اصل ۹۰ مجلس مهلتی یک ماهه برای تدوین دستورالعمل تعیین کند. هرچند، آنچه پس از این تاریخ اتفاق افتاد فقط اظهارنظرهای گوناگون، اعتراض بخش‌های مختلف حوزه‌ی سلامت به این ماجرا و وعده‌ی دوباره برای پیگیری این تکلیف بود.

در نهایت وزیر ارتباطات اجرای آزمایشی آیین‌نامه‌ی فروش اینترنتی دارو را وعده داد، وزیر بهداشت موافقت صددرصدی خود را با این آیین‌نامه اعلام کرد و گفته شد آیین‌نامه تا پایان فروردین ابلاغ می‌شود. اکنون این وعده با ۸ روز تأخیر عملی شده است. باید دید اجرای آزمایشی چطور پیش می‌رود و تا ۶ ماه آینده به اجرای رسمی می‌رسد یا باز هم اعتراضاتی سد راه پلتفرم‌ها می‌شود.