چرا خرید تلویزیون‌های 4K دیگر کار احمقانه‌ای نیست
اگر برای خرید تلویزیون با کسی غیر از فروشنده‌ها مشورت می‌کردید، احتمالاً بنا به دلایل مختلف شما را از خرید این نوع تلویزیونها منصرف می‌کردند. اما ظاهراً ورق برگشته و اوضاع تغییر کرده است. با زومیت همراه باشید.
بیشتر تلویزیون‌هایی که امروزه در بازار به فروش می‌رسند مدل‌های 1080p یا Full HD هستند که رزولوشنی برابر 1920x1080 پیکسل دارند (چیزی حدود ۲ میلیون پیکسل). در حالی که تلویزیون‌های 4K یا Ultra HD تقریباً ۴ برابر این میزان پیکسل در خود جای داده‌اند.
در طی سال‌های گذشته دلایل متعددی وجود داشت که تلویزیون‌های فول اچ‌دی را به گزینه‌های بسیار معقول‌تری برای خرید تبدیل می‌کرد. قیمت بالای تلویزیون‌های اولترا اچ‌دی، متداول نبودن محتوای 4K، و از همه مهم‌تر، قابل تشخیص نبودن تفاوت تعداد پیکسل هنگام مشاهده‌ی تلویزیون از فاصله‌ی ۲ تا ۳ متری، از جمله این دلایل بودند.
با پایین آمدن قیمت و ارائه‌ی محتوای 4K طی چند سال گذشته، دو مورد از مهمترین دلایل بی توجهی به تلویزیون‌های 4K برطرف شدند. با یک جستجوی ساده در سایت‌هایی مانند آمازون قیمت تلویزیون 4K به ۳۵۰ دلار رسیده است! هم اکنون تلویزیون‌های 4K برندهای معتبری مثل سامسونگ و الجی را می‌توانید به راحتی با قیمت زیر ۳ میلیون تومان در بازار پیدا کنید.
قبل از ادامه، اگر فکر می‌کنید با اصطلاحات مربوط به صفحه‌ی نمایش و تلویزیونها آشنایی چندانی ندارید، بد نیست نگاهی به این مقاله‌ی زومیت بیندازید.
افول تلویزیون‌های 1080p بالارده
برای اینکه تصویر در LCDها به بهترین شکل ممکن دیده شود دو ویژگی کلیدی لازم است: نرخ بروزرسانی (refresh rate) بالا و تاریکی موضعی (local dimming) که مورد دوم موجب عمق بالای رنگ سیاه می‌شود.
رنگ سیاه عمیق‌تر به معنای کنتراست بالاتر و تصاویر واقعی‌تر است. نرخ بروزرسانی یا فرکانس بالای پنل (حدود ۱۲۰ تا ۲۴۰ هرتز) هم به هرچه کمتر شدن تاری ناشی از حرکت (Motion Blur) کمک می‌کند، که در مجموع موجب می‌شود تصاویر واضح‌تری داشته باشیم.
این دو ویژگی در سال‌های اخیر در تلویزیون‌های LCD بالارده متداول بوده‌اند، اما حالا دیگر تمام تلویزیون‌های بالارده "4K" هستند. همانطور که تلویزیون‌های 4K ارزان می‌شوند، تلویزیون‌های 1080p هم باید به تبع آن‌ها ارزان شوند و بهترین راه برای ارزان‌تر کردن، حذف ویژگی‌هایی چون کنتراست و فرکانس بالا است. پس اگر یک تلویزیون بالارده و با کنتراست و فرکانس خوب می‌خواهید که از آخرین تکنولوژی‌های روز هم بهره‌مند باشد، چاره‌ای به جز خرید تلویزیون 4K ندارید. چرا که تلویزیون‌های 1080p به میان رده‌های ارزان قیمت تبدیل شده‌اند.
نکته‌ی امیدوارکننده این است که قیمت‌ها هم به شدت پایین آمده‌اند و امروزه یک تلویزیون بالارده‌ی 4K هم قیمت یک تلویزیون بالارده‌ی 1080p چند سال پیش است.
طیف رنگ گسترده (Wide Color Gamut) و دامنه‌ی دینامیک بالا (High-Dynamic Range)
این دو ویژگی بدون شک و با اختلاف بسیار زیاد، جالب‌ترین ویژگی تلویزیون‌های جدید هستند؛ بطوریکه بیشترین و ملموس‌ترین تاثیر را بر روی کیفیت تصویر دارند. چندان مبالغه آمیز نیست اگر بگوییم بعد از معرفی تلویزیون‌های HD، این دو ویژگی تا به حال بزرگ‌ترین پیشرفت در صنعت تلویزیون بوده‌اند.
اگر بخواهیم به ساده‌ترین شکل ممکن برای‌تان توضیح بدهیم، دامنه‌ی دینامیک بالا (HDR: High Dynamic Range) دامنه‌ی تولید نور تلویزیون را افزایش می‌دهد، یعنی بخش‌های روشن پرنورتر خواهند شد و بخش‌های تیره کم‌نورتر. به این ترتیب عمق تصویر افزایش پیدا می‌کند و تصاویر واقعی‌تر به نظر می‌رسند. طیف رنگ گسترده (Wide Color Gamut) هم همانطور که از نامش پیداست، تعداد رنگ‌هایی که تلویزیون شما قادر به نمایش آن‌ها است را افزایش می‌دهد. از طرفی قرمز، آبی و سبز عمیق‌تری خواهید داشت و از سوی دیگر تعداد رنگ‌های بیشتری را خواهید دید. برای مثال تصویر زیر طیف رنگی تلویزیون‌های HD (کوچکترین مثلت) را در مقایسه با طیف رنگی تلویزیون‌های بالارده‌ی 4K (بزرگ‌ترین مثلث) نشان می‌دهد.
دو بهبود یاد شده (که در حال حاضر تنها بر روی تلویزیون‌های 4K بالارده در دسترس هستند) نسبت به افزایش رزولوشن، نقش بسیاری بیشتری در بهبود کیفیت تصاویر بازی می‌کنند. هرچند چنین تلویزیون‌هایی برای بهره‌گیری از حداکثر پتانسیل خود احتیاج به محتوای مناسب مانند فیلم‌ها و سریال‌های HDR دارند.
سخن پایانی
با توجه به آنچه گفته شد خرید تلویزیون‌های 4K دیگر کار احمقانه‌ای نیست. شاید هنوز هم با توجه به اندازه‌ی تلویزیون و فاصله‌ی نسبتاً دور تماشا، تفاوت تعداد پیکسل تاثیر چندانی بر روی کیفیت تصاویر نداشته باشد، اما از طرفی عوامل بازدارنده‌ی دیگری مثل قیمت بالا و کمبود محتوا دیگر موضوعیت خود را از دست داده‌اند. از این گذشته، برتری تلویزیون‌های 4K امروزی تنها به تعداد پیکسل بیشتر محدود نمی‌شود.
البته بین تلویزیون‌های Full HD جدید هم استثناهایی مانند تلویزیون فوق العاده‌ی OLED 1080p الجی وجود دارند، اما چنین نمونه‌هایی هر سال کمیاب‌تر می‌شوند و با گذشت زمان شاهد افت کیفیت (یا در خوش‌بینانه‌ترین حالت درجا زدن) تلویزیون‌های Full HD جدید هستیم.
در پایان لازم است این نکته‌ی مهم را در نظر داشته باشید که تمامی آنچه گفته شد در صورتی معتبر است که "به نحوی" قصد استفاده از محتوای با کیفیت را داشته باشید. کیفیت پایین شبکه‌های تلویزیونی که هنوز هم نسبت تصویر 4:3 دارند و به آهستگی در حال گذار به سمت HD هستند، با پخش در تلویزیون‌های 8K هم تغییری نمی‌کند.