ویژن پرو، کوئست پرو و هولولنز؛ هدست اپل چه جایگاهی در بازار دارد؟

ویژن پرو، هدست واقعیت ترکیبی خبرساز اپل، در نگاه اول محصولی مناسب برای کاربران سازمانی است و وعده‌هایی را عملی می‌کند که پیش‌تر از زبان مایکروسافت برای هدست هولولنز شنیده بودیم. اپل به‌جای واقعیت مجازی تصمیم گرفته است در وهله‌ی اول روی واقعیت افزوده شرط‌بندی کند.

اپل با تولید محصولاتی سطح‌بالا توانسته است نبض بسیاری از بازارهایی را که در آن‌ها فعالیت می‌کند به دست بگیرد و احتمالا ازطریق اکوسیستم قدرتمندش بازار پرسود B2B را نیز هدف قرار خواهد داد. با برچسب قیمت فعلی (۳٬۴۹۹ دلار) صرفاً کاربران سازمانی توانایی تهیه‌ی ویژن پرو را در حجم انبوه خواهند داشت. هدست هولولنز ۲ مایکروسافت نیز ۳٬۴۹۹ دلار قیمت دارد، اما متا کوئست پرو با قیمت ۹۹۹ دلار قابل‌تهیه است.

نکته‌ی مهمی را نباید فراموش کنیم؛ هدست ویژن پرو برخلاف هولولنز برای کاربران عادی تولید شده است و اپل در تصاویر تبلیغاتی به‌شدت تلاش کرد این موضوع را در مرکز توجه قرار دهد. برخلاف سایر پروژه‌ها نظیر Apple Car، ویژن پرو محصولی به‌شدت شخصی است و بیشتر ما را یاد دستگاه‌هایی نظیر آیپاد و مک بوک می‌اندازد، دستگاه‌هایی که آن‌ها را با بقیه به اشتراک نمی‌گذارید.

اپل هدست ویژن پرو را محصولی واقعیت افزوده خطاب نمی‌کند، بلکه این دستگاه را یک کامپیوتر مکان‌مند (Spatial Computer) و «پیشرفته‌ترین دستگاه الکترونیکی شخصی تاریخ» می‌نامد. اپل در کنفرانس رونمایی ویژن پرو ۵۱ بار از عبارت مکان‌مند استفاده کرد.

در همین حین مارک زاکربرگ و اعضای تیمش در متا، هدست کوئست پرو را صراحتاً دستگاهی واقعیت افزوده خطاب می‌کنند. کوئست پرو ماه‌ها است که به بازار عرضه شده، اما همچنان محصولی محبوب نیست. یکی از بزرگ‌ترین ضعف‌های متا کوئست پرو نسبت‌ به ویژن پرو، نداشتن اکوسیستمی قدرتمند است.

هدست متا کوئست پرو از پردازنده‌ی +Snapdragon XR2 استفاده می‌کند که نسخه‌ی تقویت‌شده‌ی پردازنده‌ی استفاده‌شده در متا کوئست ۲ محسوب می‌شود. کارشناسان عموماً دیدگاه مثبتی نسبت‌ به این پردازنده داشته‌اند. ازطرفی هدست هولولنز ۲ به پردازنده‌ی بسیار قدیمی Snapdragon 850 مجهز است.

بنابراین، طبیعی است که هدست اپل با دو تراشه قدرتمند، توان پردازشی بسیار بیشتر از رقبای خود داشته باشد. قدرت پردازشی بیشتر سبب می‌شود که توسعه‌دهندگان چالش کمتری برای ساخت نرم‌افزارهای سطح بالا برای هدست اپل داشته باشند.

یکی از جذاب‌ترین ویژگی‌های ویژن پرو، ردیابی حرکات چشم است. متا کوئست پرو نیز می‌تواند چشم را ردیابی کند؛ اما این قابلیت در هدست اپل عملکردی بسیار پیشرفته‌تر دارد. کارشناسانی که با ویژن پرو کار کرده‌اند می‌گویند سیستم ردیابی چشم این محصول بسیار پیشرفته‌تر است.

ویژن پرو همچون کوئست پرو و هولولنز ۲ هدستی واقعیت ترکیبی است،‌ بدین معنی که فناوری‌های واقعیت مجازی و واقعیت افزوده را ادغام می‌کند. در حالت واقعیت مجازی، شما به‌طور کامل در محیطی مجازی با المان‌های مجازی غوطه‌ور می‌شوید، اما در حالت واقعیت افزوده لایه‌ای از آیتم‌های مجازی روی دنیای واقعی به‌نمایش درمی‌آید. در این حالت هدست از دوربین برای ضبط تصویر فضای خارج بهره می‌گیرد و آن فضا را با حسگرهایی ویژه اسکن می‌کند تا امکان نمایش آیتم‌های مجازی متناسب‌ با محیط فیزیکی فراهم شود.

برخی از هدست‌های واقعیت ترکیبی محیط بیرون را با دوربین سیاه‌و‌سفید نمایش می‌دهند، اما ویژن پرو و کوئست پرو و هولولنز ۲ به دوربین رنگی مجهزند. در این بین بر اساس گفته‌ی کارشناسان، ویژن پرو وفاداری بیشتری به واقعیت دارد و تصاویر را بسیار بهتر نمایش می‌دهد.

درحالی‌که مشخصات فنی دقیق هدست اپل را نمی‌دانیم، نزدیک‌ترین رقیب این محصول یعنی هولولنز ۲ به لنز هولوگرافیک مجهز است و توانایی رهگیری حرکات سر و چشم را دارد. این هدست به یک حسگر عمق‌سنج نیز مجهز شده و از دوربینی با توانایی ثبت عکس‌های هشت مگاپیکسلی و ویدیوهای 1080p/30fps بهره می‌گیرد. هولولنز ۲ می‌تواند حرکات دست را نیز پایش کند. این هدست به چهار گیگابایت رم و ۶۴ گیگابایت حافظه‌ی ذخیره‌سازی مجهز است، اما کوئست پرو از ۱۲ گیگابایت رم و ۲۵۶ گیگابایت حافظه‌ی ذخیره‌سازی استفاده می‌کند.

یکی از بحث‌برانگیزترین مشخصه‌های ویژن پرو، شارژدهی دوساعته ازطریق باتری خارجی است. بسیاری از کاربران معتقدند که ارائه‌ی این شارژدهی ازطریق باتری خارجی، با منطق جور درنمی‌آید. اپل می‌گوید که کاربران می‌توانند ویژن پرو را مستقیماً به برق متصل کنند.

حتی هدست کوئست پرو نیز دو ساعت شارژدهی می‌کند. مایکروسافت عمر باتری هولولنز ۲ را دو تا سه ساعت اعلام کرده است. تفاوت این هدست‌ها با ویژن پرو، بهره‌مندی از باتری داخلی است.

اپل شرکتی لایف‌استایل است و اهمیت بسیار زیادی برای نحوه‌ی شناساندن محصولاتش به‌عنوان دستگاه‌هایی لوکس قائل است. در کنفرانس اپل به‌وضوح دیدیم که این شرکت روی جذابیت ظاهری ویژن پرو مانور زیادی داده. متا کوئست پرو به‌طور کلی فرم‌فکتور مشابه ویژن پرو دارد، اما برخلاف هدست اپل از نمایشگر خارجی بهره نمی‌برد.

یکی از ویژگی‌های مهم کوئست پرو، تمرکز بر گیمینگ و تناسب اندام است. ویژن پرو برای رقابت با کوئست پرو در این حوزه‌ها، مسیر ساده‌ای در پیش ندارد. فعلاً اطلاعات زیادی درباره‌ی قابلیت‌های گیمینگ ویژن پرو نمی‌دانیم؛ اپل صرفاً گفته است که می‌توانید بازی‌های سرویس اپل آرکید را روی صفحه‌ای مجازی تجربه کنید. ازطرفی کوئست پرو را می‌توان حتی به کامپیوتر نیز متصل کرد و سراغ تجربه‌ی بازی‌های واقعیت مجازی رفت.

متا کوئست پرو دستگاهی تحسین‌برانگیز برای تناسب اندام محسوب می‌شود و با اپلیکیشن‌هایی نظیر Supernatural و FitXR در دل علاقه‌مندان به این حوزه جا باز کرده است. گزارش‌های ضدونقیض می‌گویند اپل نیز قصد دارد روی توانایی‌های ویژن پرو در حوزه‌ی تناسب اندام مانور دهد.

ویژن پرو در زمینه‌ی مهندسی،‌ محصولی پیشرفته و قابل‌توجه است. اکثر کارشناسانی که تنها ۳۰ دقیقه شانس کار با ویژن پرو را پیدا کرده‌اند، نگاه مثبتی به این محصول دارند. یک کارشناس می‌گوید: «تنها ۳۰ دقیقه با پلتفرم مکان‌مند جدید اپل کافی بود تا قانع شوم که این محصول، آینده‌ی واقعی فناوری‌های واقعیت مجازی و واقعیت افزوده است،‌ حتی اگر به اندازه‌ی جان آدمی‌زاد قیمت داشته باشد.» بااین‌حال سخت‌افزار تنها یک بخش از معادله است.

موفقیت ویژن پرو وابستگی شدیدی به اکوسیستم نرم‌افزاری دارد. نگاهی به سرنوشت محصولاتی مثل گوگل گلس و گوگل دی‌دریم ویو بیندازید تا متوجه شوید در دسترس نبودن اکوسیستم قدرتمند چگونه محصولی شاخص را زمین می‌زند. شکست گوگل گلس در حالی بود که این پروژه بزرگ‌ترین پلتفرم توسعه‌دهنده‌ی دنیا یعنی اندروید را پشت سرش می‌دید.

حتی هدست هولولنز مایکروسافت نیز نتوانسته است در این حوزه به موفقیتی قابل‌توجه دست پیدا کند. چهار سال از عرضه‌ی نسل دوم هولولنز می‌گذرد. مایکروسافت هدست هولولنز را روی کسب‌و‌کارها متمرکز و تلاش کرد نظر آن‌ها را جلب کند. هولولنز حتی قرار بود در دسترس ارتش آمریکا قرار بگیرد،‌ اما آن قرارداد در نهایت لغو شد. گزارش‌های ضدونقیض می‌گویند بخش قابل‌توجهی از تیم هولولنز تعدیل شده است و هولولنز ۳ هرگز تولید نمی‌شود.

شماری از بزرگ‌ترین اشتباهات مایکروسافت در سال‌های اخیر در نتیجه‌ی ورود بسیار زودهنگام این شرکت به حوزه‌های جدید رخ داده‌اند. در این حالات مایکروسافت بدون توجه به پتانسیل بازار محصولاتی عرضه کرده است که کاربران در آن زمان تمایل زیادی به تهیه کردنش نداشتند. هولولنز یکی از برجسته‌ترین محصولاتی است که قربانی همین استراتژی شد.

در بسیاری از حوزه‌های نوپای مایکروسافت، اپل جدی‌ترین رقیب به‌حساب می‌آید. اهالی کوپرتینو همواره زمان کافی در اختیار داشتند تا با سال‌ها برنامه‌ریزی، نوعی محصول جدید را محبوب کنند. نمونه‌ی این رقابت دیرینه را با ویندوزفون و آیفون و تبلت‌های ویندوزی و آیپد دیده بودیم و ظاهراً تاریخ این بار قرار است با هولولنز و ویژن پرو تکرار شود.

ویژن پرو شباهت‌های زیادی به هولولنز ۲ دارد، حتی نوع معرفی محصول نیز تا حدی ما را یاد کنفرانس مایکروسافت در سال ۲۰۱۵ انداخت. تیم کوک در مراسم WWDC 2023 روی ادغام دنیای واقعی با دنیای مجازی تأکید ویژه‌ای کرد و الکس کیپ‌من، رهبر سابق تیم هولولنز، در سال ۲۰۱۵ سخنان مشابهی به زبان آورد: «چند سال قبل از خودمان پرسیدیم که آیا ویندوز می‌تواند زندگی دیجیتالی شما را ازطریق متصل کردن به دنیای واقعی، قدرتمندتر کند؟ آیا می‌توانیم محتواهای دیجیتالی شما را مستقیماً در دنیای شما قرار دهیم؟»

با این‌که ویژن پرو رقیبی برای هولولنز ۲ محسوب می‌شود، نباید فراموش کنیم که هدست ۳٬۴۹۹ دلاری مایکروسافت آینده‌ی بسیار نامشخصی دارد. کیپ‌من دیگر در مایکروسافت فعالیت نمی‌کند و تعدیل گسترده‌ی نیروهای مایکروسافت در یک سال اخیر باعث اخراج بسیاری از اعضای تیم هولولنز شده است.

اپل ازطریق تولید ویژن پرو مشغول رقابت با متا و حتی مجیک‌لیپ می‌شود، شرکتی که تحت مدیریت کارکنان سابق مایکروسافت است و دومین هدست واقعیت ترکیبی‌اش را سال گذشته روانه‌ی بازار کرد.

اپل امیدوار است حوزه‌ی جدیدی تحت عنوان «رایانش مکان‌مند» را تجاری‌سازی کند. ساز و کار ویژن پرو تا حد زیادی مشابه سایر هدست‌های بازار است، اما این محصول قابلیت‌های منحصربه‌فردی نظیر EyeSight (نمایش چشم‌های کاربر) نیز دارد.

جان تامی‌زوکا، تحلیلگر، می‌گوید که EyeSight احتمالاً مهم‌ترین ویژگی هدست اپل خواهد بود. او که سال‌ها سابقه در حوزه‌ی واقعیت افزوده دارد و با مایکروسافت و تیم هولولنز نیز همکاری کرده است، می‌گوید کاربران ویژن پرو به‌لطف EyeSight از دنیای پیرامون فاصله نخواهند گرفت. تامی‌زوکا EyeSight را «اقدامی هوشمندانه» از سوی اپل خطاب می‌کند.

ویژن پرو مهم‌ترین دستاورد مهندسی اپل است، شرکتی که سالانه صدها میلیارد دلار سود به جیب می‌زند و از لحاظ ارزش بازار بالاتر از مایکروسافت و متا قرار می‌گیرد. اپل با منابع مالی زیاد و تخصص مدیران بازاریابی می‌تواند دست به هر کاری بزند؛ پس اگر از سال آینده دیدید که خود مردم قیمت ۳٬۴۹۹ دلاری ویژن پرو را توجیه می‌کنند، تعجب نکنید.