در چهار دهه گذشته، اپل بهطور منحصربهفردی مجموعهای از اقدامات بنیادی انجام داده است تا خود را از شرکتی استارتاپگونه و حتی در مقطعی ورشکسته به غولی در دنیای تکنولوژی بدل کند؛ شرکتی تأثیرگذار که حتی تصمیمات اشتباهش نیز جریانساز هستند!
چه خوشمان بیاید و چه نه، در دورهای از تاریخ قرار داریم که تکنولوژی نیازهای جدیدی را برایمان تعریف کرده است و روزانه میلیاردها نفر در سراسر جهان بهطور مستقیم و غیرمستقیم با محصولاتی جذاب، پیچیده و حیرتانگیزی سروکار دارند که بیوقفه در حال پیشرفت هستند. از انقلاب کامپیوترهای شخصی گرفته تا گوشیهای هوشمند، مشاغل و شیوه زندگی افراد را کاملاً دگرگون کردهاند و اکنون بهنظر میرسد در حال گذار برای پذیرش انقلاب بعدی در حوزه تکنولوژی هستیم.
دستاوردهای جدید در زمینهی هوش مصنوعی و هدستهای واقعیت ترکیبی بار دیگر زنگ تغییر زندگیهایمان را به صدا در میآورند و اکنون شرکت تحت رهبری تیم کوک محصول جدیدی را رونمایی کرده است که نهتنها برای طرفداران این برند، بلکه میتواند برای دنیای فناوری حائز اهمیت باشد؛ اما اشتباه متوجه نشوید! در این مقاله قصد نداریم به اهمیت هدست واقعیت ترکیبی اپل بپردازیم، بلکه به تفصیل مسیری را شرح میدهیم که اهالی کوپرتینو برای ساخت چنین محصولی طی کردهاند.
شاید با دیدن تیتر متوجه شده باشید اما بهطور خلاصه، هدست ویژن پرو را میتوان پازلی در نظر گرفت که اپل نزدیک به دو دهه در حال تکمیل تکههای آن بوده است؛ مسیری جذاب، پر از فرازونشب و صدالبته برنامهریزی تحسینبرانگیز کوپرتینوییها!
بسیار مهم است که بدانیم هدست اپل از چه تکنولوژیهایی قدرت میگیرد و توسعه آنها در چه مقطعی آغاز شده است. این موشکافی سبب میشود که تمامی فعالیتهای اپل در سالهای اخیر به طرز عجیبی معنادار شود.
شاید بیراه نباشید بگوییم که تراشه اختصاصی، مهمترین سختافزار و بهنوعی جادوی مهندسان اپل محسوب میشود؛ مؤلفهای بسیار تأثیرگذار که شاکلهی نرمافزاری قوی را ایجاد و توسعهی محتوای بسیار باکیفیت برای هدست را ممکن میکند. اما این نقطهی عطف از کجا شروع شد؟
شاید جالب باشد بدانید که حرکت اپل بهسمت توسعهی تراشههای اختصاصی اقدام چندان جدیدی نیست؛ زیرا این شرکت بیش از یکدهه در حال تکمیل ایدئولوژی استیوجابز فقید بوده است. قضیه از آنجا آغاز شد که استیو جابز، معتقد بود که اپل باید در طراحی تراشههای کممصرف و در عینحال پرقدرت خودکفا شود و دیری نپایید که تیم سختافزاری اپل با رهبری «باب منسفیلد» از سال ۲۰۰۸ توسعهی پردازنده مجتمع (SoC) اختصاصیاش را آغاز کرد. این تلاش درنهایت به طراحی تراشهی A4 منجر شد که در محصولاتی مانند آیفون ۴ و آیپد اورجینال (اولین آیپد) و اولین اپل تیوی مبتنیبر iOS بهکار رفت.
بنابراین، تراشههای M2 و R1 وامدار میراثی از ۱۵ سال پیش هستند و اکنون قدرت هدست واقعیت ترکیبی اپل را تأمین خواهند کرد! با نگاه به آنچه که اپل هنگام معرفی هدست به نمایش گذاشت، ناخداگاه متوجه میشویم که تأکید اپل و استیو جابز روی طراحی قدرتمندترین تراشههای مبتنیبر معماری آرم بیدلیل نبوده است!
نمایشگر میکرو اولد دستاوردی از سالها شراکت و آزمونوخطا!
آیا تا به حال با خود فکر کردهاید که شاید بتوان آیندهای مانند فیلمهای علمی تخیلی متصور بود که در دنیای غنی و خیالی این نوع هدستها غرق میشویم، آموزش میبینیم و در صنعت و کارهایمان از آن بهره میگیریم؟ اگر این سؤال را از من بپرسید قطعا جواب میدهم: بله! اما از لحاظ فنی چه میشود که یک دستگاه به ما احساس تعلق را بدهد؟
بهطور کلی، مجموعهای از مؤلفههای سختافزار و نرمافزار درصورت درست اجرا شدن، میتوانند در محیط واقعیت افزوده و واقعیت مجازی حس تعلق را به کاربر القا کنند و یکی از مهمترین مؤلفهها نمایشگر است!
اگر بخش مرتبط با معرفی هدست را در رویداد WWDC تماشا کرده باشید، اپل بر غرق کردن کاربران در محیطی سایبرپانکگونه و پر از جزئیات تأکید بسیاری داشت. خلق چنین محیطی که اِلِمانهای واقعیت افزوده را در مقابل دید کاربر قرار میدهد، نیاز به نمایشگرهایی بسیار باکیفت دارد و جالب است بدانید که غول دنیای فناوری برای این منظور از پنلهای فوقپیشرفتهی میکرو اولد بهره گرفته است.
درحقیقت، اپل نخستین شرکتی محسوب میشود که چنین نمایشگرهایی را در سایز کوچک استفاده و عمومیسازی میکند؛ بنابراین درمورد تکنولوژی جدیدی صحبت میکنم که قبل از ویژن پرو تنها در معدود تلویزیونهای بزرگ با قیمت سرسامآور دهها هزار دلار دیده میشد؛ اما در سناریویی تکراری نمایشگر یادشده نیز حاصل سالها تلاش و شراکتهای متعدد اپل است!
اپل از سال ۲۰۱۴ و با خرید استارتاپ LuxVue قدم در راستای توسعهی تکنولوژی microLED گذاشت؛ اما همانطور که پیشتر گفتیم، ساخت چنین نمایشگر پیشرفتهای قطعاً نمیتواند زائیدهی ایده و تلاش یک شرکت باشد. نمایشگر ویژن پرو توسط سونی تأمین میشود، روی ویفرهای سیلیکونی TSMC ساخته شده و از صدها پتنت اپل و شرکت AUO قدرت میگیرد! سالها در تحریریه زومیت خبرهایی مبنی بر همکاری اپل با شرکتهای نامبرده برای ساخت نمایشکر micro-OLED را کار کردیم و اکنون میدانیم که دلیل آن چه بوده است!
محتوای صوتی تکه دیگری از پازل را تکمیل میکند؛ جایی که اپل در سال ۲۰۱۴ شرکت بیتس را به مبلغ ۳ میلیارد دلار خریداری کرد و بهدنبال آن، محصولات صوتی خود را گسترش داد، اپل موزیک منتشر و ایرپادها را خلق کرد. در حقیقت، سیستم صوتی ویژن پرو همان دستاوردی محسوب میشود که اپل با آزمونوخطای ایرپادها به آن دست یافته است.
مهندسان اپل سیستم صوتی ویژن پرو را طوری طراحی کردهاند که بدون قرارگیری در گوش کاربر، صدای فراگیر (Spatial Audio) یا همان صدای سهبعدی را شبیهسازی کند؛ دستاورد مهمی که وامدار قابلیتی مشابه در ایرپاد، پتنتها و صدها مهندسی است که بیتس در اختیار اپل قرار داد!
اگر تا به اینجا مقاله را خوانده باشید، قطعاً متوجه شدهاید که اپل چه برنامه دقیقی را طی کرده است تا سختافزار مناسبی را در هدست خود جای دهد؛ اما طبیعتاً محتوای نرمافزاری برگ برندهی ویژن پرو خواهند بود. کاربر هدست واقعیت ترکیبی ۳۵۰۰ دلاری را نمیخرد که هر روز مشخصات سختافزاریاش را بررسی کند، بلکه این محتوای نرمافزاری هستند که حتی توانایی سختافزار را بهنمایش در میآورند.
شاید یکی از دلایل شکست اکثر هدستهای واقعیت مجازی بازار همین نبود محتوای کاربردی باشد و این دقیقا جایی است که اپل را با رقبا متمایز میکند. اکنون متوجه میشویم که چرا تیم نرمافزاری کوپرتینوییها در سال ۲۰۱۹ با معرفی سرویس اپل تیوی پلاس قدم بر بازار استریمهای تلویزیونی گذاشت!
نمایش معرفی هدست نشان میداد که فیلم و سریالها بخشی بزرگی از محتوای سرگرمی ویژن پرو را تشکیل میدهند و حتی اپل برای این منظور با شرکت دیزنی همکاری کرده است. بااینحال، اپل پس از گذشت بیش از ۳ سال، اکنون خود غولی در استریم فیلم و سریال محسوب میشود و محتوای آن بهطور روزافزون در حال افزایش است؛ بنابراین میتواند در این زمینه محتوای اختصاصی بسیاری را برای ویژن پرو آماده کند.
شاید عجیب بهنظر برسد؛ اما کیت توسعه ویژن پرو سالها در اختیار توسعهدهندگان بوده است: آیپد و آیفون! اپل سال ۲۰۱۷ و با معرفی ARKit امکان توسعه بازیها و نرمافزارهای واقعیت افزوده را برای توسعهدهندگان مهیا کرد و سال ۲۰۲۰ نیز با آوردن حسگر لایدار به آیپد پرو و آیفون ۱۲ پرو یکی از مهمترین سختافزارهای ویژن پرو را سالها قبل از معرفی، در اختیار کاربران قرار داد.
در نتیجه، توسعهدهندگان برای ساخت بازی و نرمافزارها از قبل با محیط و ابزارهای ویژن پرو آشنایی دارند، آموزش دیدهاند و کاربران نیز بدون آنکه متوجه شوند با استفاده از آیفون و آیپدهایشان دادههای ارزشمندی را در اختیار اپل قرار دادهاند! درنتیجه، آموزش و آمادهکردن توسعهدهندگان تکهی بسیار مهمی از پازل خواهد بود و اپل از سالها پیش برایش برنامهریزی کرده است!
حتی کماهمیتترین بخشهای ویژن پرو نیز تاریخچهای برای خود دارند. از نمای کناری هدست واقعیت ترکیبی اپل، پاوربانکی دیده میشود که با سیم و درگاهی همچون مگسف به هدست متصل شده است.
شاید برای اغلب کاربران اهمیتی نداشته باشد که این درگاه چیست و چه قدمتی دارد اما طبیعتاً برای خورههای فناوری جذاب است بخش بهروزشدهای از تاریخ اپل را مشاهده کنند که برای نخستینبار همراه با مک پرو ۲۰۰۸ معرفی شد!
ویژن پرو هویت طراحی اکثر محصولات اپل را بازتاب میکند!
بسیاری از کاربران به اپل خورده میگیرند که طراحی محصولاتش را بسیار دیر تغییر میدهد و گاهی تصمیماتی عجیب در این زمینه اتخاذ میکند؛ اما صادقانه بگویم، اپل جزو معدود شرکتهای باقیمانده است که زبان طراحی مشترک و امضای برند را میتوان بین محصولاتش تشخیص داد.
اکنون ویژن پرو را میتوان تابلویی از تمامی مؤلفههای طراحی اپل توصیف کرد؛ محصولی که هدبند آن ما را به یاد ایرکاپهای ایرپاد مکس میاندازد، فریم آن به سبک آیفون ۶ خم شده است و روی آن، دکمهی کناری اپل واچ و دیجیتال کراون دیده میشود. حتی کامپیوترهای مک نیز از زبان طراحی ویژن پرو بینصیب نیستند و مشبکهای فریم زیرین هدست ما را به یاد نمای پشت مک استودیو یا حتی مک پرو میاندازد.
هیچکدام از این جزئیات بیدلیل ایجاد نشدهاند، زیرا اپل در حال ساخت محصولی است که در دل خود تمامی محصولات یادشده را جای داده است؛ بنابراین تیم طراحی با حفظ هویت، جذابترین مؤلفههای طراحی محصولات پیشین را استفاده و بهنوعی به آنها ادای احترام کرده است.
اپل طی سالها بدون اینکه متوجه بشوید تکههای پازل را تکمیل کرده است
احتمالاً بعد از خواندن مقاله، بسیاری از اقدمات اپل طی سالهای گذشته بریتان معنا پیدا کرده باشد. غول دنیای فناوری نزدیک به دو دهه در حال ساخت اکوسیستمی نرمافزاری و سختافزاری برای محصول بزرگ بعدی خود بود است؛ محصولی که اپل آن را نسل بعدی محاسبات مینامد و از این جهت حائز اهمیت است که آغازگر توسعهی عینکهای واقعیت افزوده و لنزهای تماسی خواهد بود.
شاید کمتر شرکتی باشد که چنین برنامهریزی دقیق، درست و طاقتفرسایی برای ساخت محصولاتش انجام دهد. اکنون باید منتظر بمانیم و ببنیم که ویژن پرو چگونه از تکههای پازل که بهطور وسواسگونهای در جای خود قرار گرفتهاند، استفاده خواهد کرد.