آپدیت چک‌پوینت؛ روش جدید مایکروسافت برای بهبود به‌روز‌رسانی ویندوز

آیا می‌دانید سیستم به‌روز‌رسانی ویندوز مایکروسافت چگونه کار می‌کند؟ اگر می‌دانید، باید شما را جزو اقلیت کوچکی از افراد دانست که از برنامه‌ی مایکروسافت برای به‌روزرسانی سیستم‌عاملش سر در می‌آوردید. معمولاً هر بار که مایکروسافت روش جدیدی برای آپدیت ویندوز اعلام می‌کند، متخصصان نگران عوارض ناخواسته‌ی آن می‌شوند؛ اما ظاهراً این بار برنامه‌‌ی به‌روزرسانی جدید ردموندی‌ها به‌جای افزایش نگرانی‌ها، موجب اندکی آسودگی خیال شده است؛ چرا که غول فناوری می‌گوید قصد دارد تأثیر منفی به‌روزرسانی‌ها روی رایانه‌ها را کمتر کند.

برنامه‌ به‌روزرسانی مایکروسافت از این قرار است: وقتی بخواهد تغییرات بزرگی در سیستم‌عامل ایجاد کند، یک به‌روزرسانی بزرگ تحت عنوان چک‌پوینت منتشر می‌کند و سپس به‌روزرسانی‌های افزونه‌ای کوچکی براساس آن می‌سازد و به دست کاربر می‌رساند. این به‌روزرسانی‌های کوچک بر پایه‌ی همان نسخه‌ی بزرگ‌تر ساخته می‌شوند. هرگاه موعد تغییرات گسترده‌تر فرا برسد، مایکروسافت دوباره یک به‌روزرسانی جدید چک‌پوینت منتشر می‌کند. دانلود و نصب چک‌پوینت‌ها ممکن است کمی طول بکشد، اما به‌روزرسانی‌های افزونه‌ای کوچک به دلیل نداشتن تغییرات عظیم در دل خود حجم کمتری خواهند داشت.

شاید بپرسید که مگر به‌روزرسانی‌های ویندوز تاکنون این‌گونه نبوده است؟ باید بگوییم که خیر. مایکروسافت در هر به‌روزرسانی، همه‌چیز را می‌کوبید و از نو می‌ساخت! پس باید خوشحال باشیم که اکنون می‌خواهد چنین تغییری را در سیستم به‌روزرسانی‌هایش اعمال کند. با این شیوه، به‌روزرسانی ویندوز ممکن است سرانجام به هدف نهایی خود یعنی تبدیل شدن به یک سرویس کارآمد دست یابد.

بخش آپدیت ویندوز، در بین کاربران چندان محبوب و خوشنام نیست و مشکلاتی مانند اضافه‌شدن باگ‌های جدید، مصرف منابع رایانه، نبود امکان جلوگیری از به‌روزرسانی‌ها با یک کلیک ساده و اجبار به راه‌اندازی مجدد دستگاه در لحظات نامناسب، آن‌ها را به‌دردسر می‌اندازد. در گذشته، مردم آنچنان تمایل به غیرفعال‌کردن بخش آپدیت ویندوز داشتند که مایکروسافت دانلود و نصب به‌روزرسانی‌های ویندوز را در بازه‌ی زمانی خاصی اجباری کرد!

امیدواریم مایکروسافت با پیاده‌سازی صحیح روش جدید چک‌پوینت، خاطرات نه‌چندان دلچسب کاربران از آن روزها را از ذهنشان بزداید. حالا دیگر به‌جای منتظر ماندن برای دانلود و نصب یک فایل عظیم چند گیگابایتی، می‌توان به‌روزرسانی‌ها را در قالب تکه‌های قابل کنترل‌تر و کوچک‌تری دریافت و به سرعت نصب کرد. کسی چه می‌داند، شاید این به‌روزرسانی‌ها به‌قدری کوچک باشند که ویندوز بتواند بدون اینکه مشکلی برای کاربر ایجاد شود، آن‌ها را به‌طور خودکار در پس‌زمینه دانلود کند.

باید دید که آیا این به‌روزرسانی‌های جدید، تغییری در روش فعلی مایکروسافت برای آپدیت ویندوز خواهد داشت یا خیر. درحال‌حاضر، مایکروسافت هنگام انتشار هر به‌روزرسانی، ابتدا آن را برای دستگاه‌های محدودی منتشر می‌کند تا پیش از انتشار گسترده‌ی آن مطمئن شود تأثیر مخربی بر رایانه‌های کاربران ندارد؛ اما اگر به‌روزرسانی‌ها به اندازه‌ی کافی کوچک باشند، ممکن است مایکروسافت کمی دست‌و‌دل‌بازتر ظاهر شود و در دور اول آن‌ها را برای افراد بیشتری منتشر کند.

البته هنوز معلوم نیست روش جدید واقعاً دردسرهای آپدیت ویندوز را کاهش دهد. به‌روزرسانی چک‌پوینت اگرچه در حد ایده جذاب به‌نظر می‌رسد، مایکروسافت کماکان باید روش مناسبی برای پیاده‌سازی آن پیدا کند. همان‌قدر که احتمال دارد این شیوه‌ی جدید، به‌روزرسانی ویندوز را بی‌دردسرتر از قبل کند، همان‌قدر هم ممکن است دردسرهای جدیدی ایجاد یا حتی مشکلات قدیمی را جدی‌تر کند.

اگر مایکروسافت از پس انجام این تغییر برآید، نظر بسیاری از کاربران به آن جلب خواهد شد. همه‌ی ما خواهان به‌روزرسانی‌های کوچک‌تر ویندوز هستیم که پهنای باند، فضای ذخیره‌سازی و زمان کمتری را برای آغاز به‌کار مجدد کامپیوترمان اشغال کند. ممکن است که این سیستم جدید در ابتدای راه دچار مشکلاتی شود، اما اگر ردموندی‌ها برای اجرای صحیح آن مصمم باشند، آنقدر روی رفع مشکلاتش کار خواهند کرد تا به هدف اولیه‌ای که داشته‌اند، برسند.

وقتی پای صدها میلیون دستگاه با مشخصات مختلف در میان باشد، احتمال خطا بسیار بالا می‌رود و اصلاً بعید نیست که این سیستم به‌روز‌رسانی در چند ماه ابتدایی پس از عرضه‌، پر از خطاهای گوناگون باشد. با این حال، اگر مایکروسافت به این روش پایبند باشد و احتمالاً همین‌طور هم خواهد بود، ممکن است برای همیشه با به‌روزرسانی‌های آزاردهنده، وقت‌گیر و حجیم ویندوز خداحافظی کنیم.

به‌روزرسانی‌های تجمعی ویندوز، آپدیت‌هایی هستند که پچ‌های منتشر شده‌ی قبلی را یکجا و در قالب یک بسته‌ی واحد جمع‌آوری می‌کنند. مایکروسافت این بسته‌ها را با هدف ساده‌سازی فرآیند به‌روزرسانی، افزایش امنیت سیستم و اطمینان از همگام ماندن کامپیوترها با آخرین پیشرفت‌های سیستم‌عاملش طراحی کرده است. این بدان معنا است که اگر چند به‌روزرسانی مختلف را از دست داده‌اید، دیگر مجبور نیستید آن‌ها را یکی‌یکی نصب کنید؛ بلکه می‌توانید تمامی آن‌ها را در قالب بسته‌‌ای یکپارچه دریافت و نصب کنید.

امروزه اکثر به‌روزرسانی‌های تجمعی برای ویندوز ۱۱ بیش از ۷۰۰ مگابایت حجم دارند و این عدد برای کامپیوترهای شخصی مبتنی بر آرم به بیش از ۸۰۰ مگابایت نیز می‌رسد؛ به این دلیل که هر به‌روزرسانی شامل تمامی تغییراتی است که از زمان انتشار اولیه‌ی سیستم عامل روی آن ایجاد شده است. هدف از به‌روزرسانی‌های چک‌پوینت، حل این مشکل است؛ اما راه‌حل آن بیشتر شبیه روش سرویس‌پک به‌نظر می‌رسد.

در واقع کاربران هر چند وقت یک‌بار به‌روزرسانی‌های بزرگی دریافت خواهند کرد که به‌عنوان چک‌پوینت عمل می‌کنند و پس از آن مایکروسافت هر بار که می‌خواهد به‌روزرسانی امنیتی خاصی را به سیستم‌عاملش اضافه کند، می‌تواند یک پچ کوچک‌تر منتشر کند، نه اینکه چندین به‌روزرسانی پیاپی را در داخل یک بسته‌ی عظیم به کاربر تحمیل کند. این پچ‌ها تنها تغییرات ایجادشده از آخرین به‌روزرسانی را شامل می‌شوند و مایکروسافت مدعی است که چنین روشی باعث صرفه‌جویی در زمان، پهنای باند و فضای ذخیره‌سازی دستگاه می‌شود.

مایکروسافت اعلام کرده که ممکن است به‌صورت دوره‌ای به‌روزرسانی‌های تجمعی را تحت عنوان چک‌پوینت منتشر کند. این نسخه‌های کوچک بعدی می‌توانند حاوی به‌روز‌رسانی‌هایی برای آپدیت‌های چک‌پوینت یا پچ‌های جدیدی برای افزودن ویژگی‌هایی کوچک به نسخه‌ی چک‌پوینت باشند.

سال‌ها قبل در دوران ویندوز ویستا و نسخه‌های پیش از آن، سرویس‌پک‌ها راه‌حل مایکروسافت برای انجام همین کارها بودند. در آن دوران اگر چندین به‌روزرسانی‌ را از دست می‌دادید، باید بعدا تک‌تک آن‌ها را جداگانه دانلود و نصب می‌کردید. پس از نصب هر به‌روزرسانی، کامپیوتر شما مجددا راه‌اندازی می‌شد و سپس نوبت نسخه‌ی بعدی و بعدی بود. اگر چندین به‌روزرسانی پیاپی را از دست داده بودید، این فرایند ممکن بود ساعت‌ها طول بکشد. به همین دلیل سرویس‌پک‌ها تبدیل به ابزاری حیاتی برای کاربران شدند.

هر سرویس‌پک، حاوی نسخه‌ای از سیستم‌عامل ویندوز به همراه تمامی به‌روزرسانی‌های پیشین تا یک تاریخ معین بود. سرویس‌پک‌های ویندوز ۲۰۰۰ که تا دوران ویندوز ۷ هنوز وجود داشتند، در واقع همان چیزی بودند که اکنون مایکروسافت پس از دو دهه قصد دارد تحت عنوان به‌روزرسانی‌های تجمعی چک‌پوینت به ویندوز ۱۱ بازگرداند.

در آن زمان، به‌روزرسانی‌های سرویس‌پک قابل برنامه‌ریزی بودند. یعنی می‌شد یک به‌روزرسانی بزرگ را تا مدت‌های طولانی به‌تعویق انداخت. اما به نظر نمی‌رسد که این شیوه برای به‌روزرسانی‌های چک‌پوینت صادق باشد؛ چرا که ظاهرا نصب این آپدیت‌ها اجباری خواهد بود. مشکل این است که این به‌روزرسانی‌ها بزرگ‌تر از به‌روزرسانی‌های معمولی هستند که در طی ماه منتشر می‌شوند و لذا نیاز به پردازش و جابجایی فایل‌های زیادی دارند. چک‌پوینت، یک مورد دیگر به تعداد به‌روزرسانی‌های معمول ویندوز اضافه می‌کند که می‌تواند به نوبه‌ی خود برای کاربران بی‌حوصله، تا حدودی گیج‌کننده باشد.

Microsoft

اما اگر منصفانه نگاه کنیم، این شیوه را باید مجموعه‌ای از بهترین ویژگی‌های هر دو روش به‌روزرسانی پیوسته و مقطعی ویندوز دانست. سرویس‌پک‌ها با هدف صرفه‌جویی در وقت کاربران عرضه شدند و اگر روش جدید مایکروسافت بتواند حجم به‌روزرسانی‌ها را کاهش دهد، این هدف را برآورده می‌کند. به نظر می رسد که اراده‌ی مایکروسافت برای بازگشت به روش‌های قدیمی ارائه‌ی به‌روز‌رسانی جدی است؛ اما این بدان معنا نیست که ردموندی‌ها همان شیوه را بدون کوچکترین تغییری در پیش بگیرند.

مایکروسافت می‌خواهد با ارائه‌ی به‌روزرسانی‌های تجمعی چک‌پوینت، بهترین ویژگی‌های سرویس‌پک‌ها را با برترین قابلیت‌های به‌روزرسانی‌های تجمعی ترکیب کند و اگر خرابکاری به‌بار نیاورد استقبال خوبی از آن خواهد شد. باتوجه به ماهیت آزاردهنده‌ی به‌روزرسانی‌های ویندوز، هر نوع تلاشی برای بهبود آن‌ها به همان اندازه که شایسته‌ی استقبال است، بسیار دشوار و پردردسر خواهد بود. باید منتظر ماند و دید جدی‌ترین گام مایکروسافت در این مسیر چگونه از آب در می‌آید.