به ثمر رسیدن اولین محصولات کشاورزی در خاک شبیه‌ سازی‌ شده مریخ و ماه

 اگر زمانی انسان بتواند در مریخ سکونت کند، یکی از مهم‌ترین دغدغه‌هایش تأمین غذا خواهد بود که به همین دلیل گروه‌های تحقیقاتی زیادی مشغول بررسی احتمال کاشت محصولات کشاورزی در سیاره‌ی سرخ هستند. یکی از این گروه‌ها که از محققان دانشگاه واخنینگن هلند تشکیل شده، در تلاش برای کاشت محصولات زراعی در خاک شبیه‌سازی‌شده مریخ و ماه است. فعالیت‌های این گروه تا همین اواخر هیچ نتیجه‌ی امیدوارکننده‌ای در بر نداشت ولی ظاهرا آخرین آزمایش با موفقیت همراه شده است.

خاک مورداستفاده‌ی این گروه توسط ناسا تأمین می‌شود. در حقیقت منبع خاک ماه بیابانی در آریزونا و منبع خاک مریخ یک آتشفشان در هاوایی است. در آزمایش‌های قبلی که خاک بدون هیچ تغییری استفاده شده بود، بذرها قبل از جوانه زدن از بین رفتند. ولی در آخرین آزمایش چمن تازه بریده‌شده به خاک افزوده شد که توانایی حفظ رطوبت خاک را افزایش داد و علاوه بر این به‌عنوان نوعی کود نیز عمل می‌کرد. 

با این ترفند گروه تحقیقاتی توانستند با موفقیت بیش از ۱۰ گونه‌ی گیاهی با مصرف خوراکی ازجمله گوجه‌فرنگی، چاودار (گندم‌سیاه)، تربچه، نخود، تره‌فرنگی، اسفناج، منداب، شاهی، کینوآ و پیازچه را در خاکی مشابه مریخ و ماه به ثمر برسانند. محققان برای کنترل میزان رشد (حجم توده‌ی بیولوژیکی) بیرون از خاک محصولات، آن‌ها را با گیاهانی که به‌صورت همزمان در خاک زمین کاشته شده‌اند، مقایسه می‌کنند. رشد گیاهان در خاک مریخ مشابه نمونه زمینی است ولی محصولات خاک ماه نصف این مقدار رشد کرده‌اند.

عملیات کاشت در یک گلخانه با دمای ثابت، نور و رطوبت کنترل‌شده و در اتمسفر زمین صورت می‌گیرد. به گفته‌ی یکی از اعضای گروه، از آنجایی‌که اولین محصولات زراعی انسان در مریخ، در پناهگاه‌های زیرسطحی با شرایط محیطی مشابه زمین کشت خواهند شد، بازسازی شرایط جوی نامساعد مریخ و پیش‌بینی عواملی مثل پرتوهای کیهانی برای شروع الزامی نیست.

تا این لحظه هیچ‌کس محصولات این پروژه را مصرف نکرده است؛ زیرا خاک مورداستفاده مقداری فلزات سنگین نظیر سرب، آرسنیک و جیوه دارد که این مسئله موجب ایجاد نگرانی از احتمال جذب این عناصر توسط گیاهان در بین مصرف‌کننده‌ها می‌شود. همایش جذب سرمایه‌گذاری عمومی برای مرحله‌ی بعدی پروژه در آوریل ۲۰۱۶ برگزار خواهد شد و مطمئنا مسئولان پروژه اقدامات لازم برای شفاف‌سازی جزییات و برطرف کردن نگرانی سرمایه‌گذاران احتمالی را انجام خواهند داد.