۱۴ شهریور: نمایش رادیوم خالص توسط ماری کوری

۱۰۴ سال پیش در چنین روزی یعنی ۵ سپتامبر سال ۱۹۱۰ ماری اسکلودوسکا کوری برای نخستین بار رادیوم خالص را در آکادمی علوم فرانسه در معرض دید دانشمندان آکادمی قرار داد و آنجا بود که عنصر مرموز رادیوم برای نخستین بار بصورت خالص در مقابل بشر قرار گرفت عنصری که تحولات گسترده‌ای را در حوزه‌های گوناگون در قرن بیستم میلادی شکل داد.

ماریا اسکلودوسکا کوری در تاریخ 7 نووامبر سال 1867 در پایتخت کشور لهستان ورشو متولد شد. در سال 1891 لهستان را ترک و به شهر پاریس که در آن دوران یکی از مراکز علمی اروپا به حساب می آمد رفت. در پاریس بمنظور تحصیل رشته زیست شناسی را برگزید و در اواخر دوره کارشناسی خود با پیر کوری فیزیکدان فرانسوی آشنا شد و با وی ازدواج کرد.

پیر کوری در آن دوران در خصوص جریان الکتریسیته و مغناطیس آزمایش‌های علمی را انجام می‌داد و ماری کوری نیز وی را در آزمایش‌هایش یاری می‌رساند. هانری بکرل فیزیکدان فرانسوی و دوست پیر کوری بصورت تصادفی متوجه خاصیت پرتوزایی یک قطعه کوچک از فلز اورانیم شده بود وی به همراه پیر و ماری کوری تمرکز خود را بروی سنگ معدن اورانیم قرار دادند چراکه متوجه شده بودند سنگ معدن به مراتب پرتوزایی بیشتری نسبت به خود فلز اورانیم دارد لذا آنها به این موضوع مشکوک شده بودند که شاید عنصر پرتوزای دیگری نیز در سنگ معدن وجود داشته باشد که آنها از آن بی خبرند. تحقیقات و بررسی‌های این ۳ دانشمند سرانجام به نتیجه رسید و آنها توانستند در سال 1898 وجود دو عنصر دیگر در سنگ معدن را شناسایی کنند و آنها را پولونیم الهام گرفته از محل تولد ماری کوری و رادیوم نام نهادند. رادیوم در میان عناصر رادیواکتیو نیمه‌عمر نسبتا زیاد و در حدود 1600 سال را دارد و عنصر بسیار مناسبی برای انجام بسیاری از کارها است. کشف رادیوم موجب دگرگونی‌های اساسی در دانش بشر درباره خواص و ساخت ماده شد و منجر به شناخت و دستیابی به انرژی اتمی شد.

به موجب کشف عنصرهای رادیوم و پولونیم ماری کوری ، پیر کوری و هانری بکرل مفتخر به دریافت جایزه نوبل فیزیک در سال 1903 شدند. متاسفانه پیر کوری درسال 1906 در یک حادثه با برخورد با یک کالسکه جان خود را در 46 سالگی از دست داد. پس از آن ماری کوری تحقیقاتشان را با جدیت ادامه داد تا اینکه توانست عنصر رادیوم را بصورت خالص در سال 1910 تهیه کند و در 5 سپتامبر همان سال عنصر خالص رادیوم را در آکادمی علوم فرانسه برای نخستین بار در معرض دید دانشمندان قرارداد. ماری کوری به موجب این کشف مهم در سال 1911 نیز برای دومین بار مفتخر به دریافت جایزه نوبل گردید تا در کنار این موضوع که اولین زنی باشد که جایزه نوبل را دریافت کرده است، اولین کسی نیز باشد که توانست جایزه نوبل را برای دومین بار تصاحب کند و تنها فردی باشد که توانسته است جایزه نوبل را در دو حوزه متفاوت علمی دریافت کند ،جایزه نوبل نخست در علم فیزیک و جایزه دوم در علم شیمی بوده است.

تا کنون در کنار ماری کوری تنها فردریک سنگر، جان باردین و لینوس پاولینگ توانسته‌اند دو جایزه نوبل را دریافت کنند. عنصر رادیوم، عنصری شیمیایی و رادیواکتیو در گروه فلزات قلیایی خاکی با عدد اتمی 88 و به رنگ سفید و درخشان است. این عنصر سنگین‌ترین عنصر در گروه خود است و از آن به عنوان سوخت هسته‌ای نیز استفاده می‌شود.

ماری کوری در سال 1912 انیستیتو رادیوم پاریس را تاسیس کرد و تا زمان مرگ مسئول اداره بخش فیزیک-شیمی آن بود. مادام کوری زندگی خود را وقف تحقیق در خصوص عناصر پرتوزا بویژه رادیوم کرد اما موضوعی که وی از آن بی اطلاع بود و بعدها در نتایج تحقیقاتش به آن دست یافت تاثیرات مخرب پرتوهای این عنصر بر روی بافت‌های زنده و حیاتی بود. ماری کوری به خاطر تحقیق بر روی رادیوم در معرض پرتو ایکس که سرطان زاست قرار گرفته بود و به مرور به بیماری سرطان خون مبتلا گردید و سرانجام در تاریخ 4 ژوئیه سال 1934 و در 62 سالگی چشم از جهان فروبست.