موثرترین عوامل برای شروع یک ارایه تاثیرگذار
انجام یک ارایه بینقص میتواند ذاتی باشد و یا با آموختن نکات مفیدی در این خصوص به شخصی تاثیرگذار هنگام صحبت کردن تبدیل شوید. حتما برای شما هم رخ داده است که گاهی در سمینار و یا ارایهای خسته شوید و حتی به خواب فرو روید. دلایل این امر چیست؟ در دنیای تکنولوژی از استیو جابز به عنوان یکی از قویترین و تاثیرگذارترین مدیران به خصوص هنگام ارایه در کنفرانسهای اپل، یاد میشود. به نحوی که خیلی از کارشناسان رشد اپل را مدیون معرفیهای قوی و جذاب محصولات این شرکت توسط استیو جابز میدانند که بعد از وی توسط باقی مدیران دنیای فناوری ادامه یافته است. اما راز موفقیت این دسته افراد چیست؟
سالها پیش نالینی آمبادی، روانشناس مطرح دانشگاه هاروارد در زمینه عوامل موثر در تدریس صحیح تحقیقی انجام داد. وی آزمایشی در این خصوص ترتیبب داد بدین صورت که از اساتید هنگام تدریس فیلمی ضبط کرده و به صورت صامت برای گروهی پخش کند. سپس آن گروه به اساتید با توجه به حالات و حرکات فیزیکی، در خصوص تاثیر تدریس آنها درصدی را تخصیص دهند.
با وجود این که آمبادی فقط امکان ضبط ۱۰ ثانیهی صامت از هر استاد را داشت و به خاطر همین مشکل قصد داشت پروژه خود را رها کند، ولی با اصرار مشاورش پروژه را ادامه داد. گروه داوران در ۱۵ زمینه مختلف به روش تدریس اساتید نمره دادند. سپس آمبادی زمان کلیپ های صامت را به ۵ ثانیه کاهش داد و به گروهی دیگر از داوران نشان داد ولی نمرات همانند آزمایش قبلی بود. در نهایت نمرات داوران به کلیپهای ۲ ثانیهای از اساتید نیز همانند آزمایشات قبلی بود. آمبادی به این نتیجه رسید که هیچ چیزی به اندازه حرکات اولیه ارایه دهنده، روی مخاطب تاثیر ندارد.
اما نتیجهی دیگر آمبادی نیز بسیار باارزش بود. نظرات بینندگان کلیپهای ۲ ثانیهای از اساتید در رابطه با قدرت بیان و ارایه مطلب به مخاطبان، دقیقا مشابه به نظرات دانشجویان همان استاد بود که طول یک ترم در کلاسهای وی حاضر شده بودند.
تریشیا پریکت در دانشگاه تُلِدو آزمایش مشابهی را ترتیب داد. وی کلیپهای ۲۰ دقیقهای از مصاحبههای شغلی را برای بررسی اهمیت موضوع دست دادن همه چیز است تهیه کرد. سپس وی کلیپهای ۱۵ ثانیهای از لحظه ای که مصاحبه شونده در میزند، وارد اتاق میشود، با مصاحبهکننده دست میدهد و مینشیند را از فیلمهای قبلی استخراج کرد. پریکت نیز همانند آمبادی کلیپها ۱۵ ثانیهای را برای گروهی از افراد پخش کرد تا با همان معیارهای مورد استفاده در کلیپهای ۲۰ دقیقهای اقدام به نمرهدهی کنند. نتایج بسیار جالب بود. نظر بینندههای این کلیپهای ۱۵ ثانیهای بسیار نزدیک به مصاحبه کنندگان بود و آنها توانستند از ۱۵ ثانیهی ابتدایی نتیجه مصاحبه را حدس بزنند.
سوالی که اکنون پیش میآید این است که آیا حرکات و صحبتهای اولیه به خوبی نشاندهنده شخصیت فرد هستند و یا به این دلیل بیشتر مورد توجه هستند که اولین برخورد شخص هستند؟ آیا نگاه اولیه ما آنقدر دقیق است که به شخصیت فرد موردنظر پی ببریم و یا فقط سعی داریم با اولین عوامل و برخوردها سریعا شخص مورد نظر را قضاوت کنیم؟
طی مطالعات اخیر مشخص شده است که برخوردهای اولیه چندان هم دقیق نیستند. محققان این نگرش آدمی را خطای نسبت دادن بنیادی نامیدهاند. نگرش فوق یک رفتار نادرست است زیرا نحوه رفتار یک شخص در شرایطی خاص، پیشبینی دقیقی از رفتار وی در شرایط متفاوت نخواهد بود. ما قویا شرایط موجود و تاثیر آن بر رفتار آدمی را نادیده میگیریم و به جای آن قضاوت خود را بر پایه اطلاعات بسیار محدودی بنا میکنیم.
با این شرایط به عنوان ارایه دهنده میتوانیم از این مشکل نهایت استفاده را ببریم. زمانی که برای ارایه موضوعی به سمت جلوی سالن در حال حرکت هستیم و تمامی نگاهها به سمت ما دوخته شده است، میتوانیم از بعضی ابزار به نفع خود استفاده کنیم تا شرایط را تحت کنترل در بیاوریم. با ترفندهای نحوه گفتاری، حرکتی و یا حتی لغتی میتوانیم ذهن حضار را به تخیر در بیاوریم.
راههای زیادی برای این امر موجود است که ما در این جا به چند نمونه اشاره میکنیم.
- به سمت جلوی سالن با اعتماد به نفس فراوان حرکت کنید.
- با سکوتهای به جا و سنجیده شده ارایه خود را نظم دهید.
- وزن خود را بر روی دو پا تقسیم کنید، صاف بایستید و در چشمان حضار نگاه کنید.
- از سکوت موجود نهراسید و از آن به عنوان بوم نقاشی استفاده کنید تا به بهترین نحو نقاشی خود را کامل کنید.
- یکی از حضار در انتهای سالن را انتخاب کنید، به او نگاه کنید و ارایه خود را با اعتماد به نفس و رو به همان شخص شروع کنید. اما در ذیل به چند نمونه شروع ایدهآل برای ارایه میپردازیم:
یک شرححال ساده از موضوع ارایه را عنوان کنید
به عنوان مثال ست راجن سخنرانی خود در را رابطه با این موضوع که بازایابی محصولات صنعتی سختتر از آن است که به بازایابان سپرده شود، را با این جمله شروع کرد:
بازایابی محصولات صنعتی سختتر از آن است که به بازایابان سپرده شود.
خلاصه خوبی برای شروع ارایه بود. شما این طور فکر نمیکنید؟
از حضار سوال بپرسید
چند نفر از شما به این موضوع فکر کردهاید که وعده بعدی غذاییتان را از کجا تهیه خواهید کرد؟
سپس منتظر باشید دستها بالا برود.
یک توضیح مختصر و مفید از مشکل به وجود آمده برای حضار بیان کنید
معمولا افراد در ارایهها برای حل مشکلی اقدام به معرفی راهحل میکنند. معرفی این مشکل میتواند شروع خوبی باشد:
آقایان و خانمها ما یک مشکل داریم. اطلاعات فروش ما در لپتاپ فروشندگان قرار دارد و ما به آنها دسترسی نداریم.
لحظاتی را برای حضار متصور شوید که مشکل رفع شده است
آرزو داشتم بودید و من را میدیدید. ارایه من تمام شده بود و حضار ایستاده مرا تشویق میکردند. رییس من جلو آمد و گفت این بهترین ارایهای بود که تا بحال دیده بودم. تمامی زحمات من به ثمر نشسته بود و من شخص جدیدی شده بودم، آسوده خاطر، با اعتماد به نفس و مرکز توجه دیگران.
به نقاط مشترک خود و حضار اشاره کنید
من یک ارایه دهنده حرفهای هستم و برای عملکرد خود حقوق میگیرم. شما هم به همین صورت با این تفاوت که عملکرد شما ۱ سال زمان میبرد و عملکرد من ۱ ساعت. من روی صحنه میایستم و شما پشت میزتان مینشینید، ولی هر دو حقوق میگیریم تا به بهترین نحو کار خود را انجام دهیم.
به یک بیانیه تکاندهنده اشاره کنید
هر ساعت در غزه یک کودک به واسطه شلیک موشک کشته میشود.
داستانی کوتاه و جذاب تعریف کنید
کیلومترها در دل جنگل، من و یکی از دوستان دوران کورکیام تپهای را یافتیم که مملو از درختان بلند ولی خشک بود.
قصهای شخصی تعریف کنید
با یکی از دوستانم تماس گرفتم و منشی تلفنی وی جواب داد «متاسفانه حافظه پر است، خدانگهدار.» این مساله مرا به فکر وادار کرد که در حال حاضر مردم به قدری مشغله دارند که نه زمان، نه فضا و نه توانایی گوش دادن دارند.
از قدرت بیان بصری استفاده کنید
این یک قرص سیلیکون است که از یکی از موجودترین مواد روی زمین ساخته شده است، شن.
از نقل قول معروفی استفاده کنید
دستیابی به مهارتها نیازمند محیطی آرام، فرصت کافی برای تمرین و بازخورد در رابطه با صحیح بودن افکار و اعمال، است.
دنیل کانمَن استاد روانشناسی دانشگاه پرینستون و برنده جایزه نوبل اقتصاد.
ارایه خود را با معمای فکری شروع کنید
ما همواره میخوانیم که میلیونها حشره کشف نشده در جنگلهای آمازون وجود دارد. اما من کاملا به واسطه تنوع موجودات که روبروی منزل من در نیوجرسی مرتبا ظاهر میشوند مستاصل شدهام. آنها چه کسانی هستند، نامشان چیست و چرا اقدام به در زدن میکنند؟
از تمثیل استفاده کنید
صحبت در معرض عموم همانند تکه تکه کردن الوار است. شما باید ضربه را با دقت، تعادل کافی و به نقطهای مشخص بزنید.
اگر شنوندگان اصرار به شناسایی در یک نگاه به واسطه ثانیههای اول صحبت ما دارند، علیرغم این که با این نگرش مخالف هستیم، اما بیایید از موارد بالا به سود خود کمک بگیریم تا از قضاوت شنوندگان در ثانیههای اولیه حداکثر بهره را ببریم. بیایید استاد صحبتهای بدنی و جادوگر شروع احساسی باشیم. برای ارایه دهنده این یک اصل است، شروع خوب به معنی ارایه خوب است.