آیا امواج وای فای برای سلامتی مضرند؟

حتی قدم زدن در خیابان‌های اطراف منزلش هم می‌تواند موجب درد وحشتناکی در دهانش شود. به همین دلیل است که همیشه هنگام خروج از خانه یک کاور مخصوص از جنس الیاف نقره و پلی‌آمید بر روی لباس خود می‌پوشد.

گرچه برای رهگذران، این رفتار خانم کولز عجیب به نظر می‌رسد، اما او اصرار دارد که این پوشش (با نام Aaronia Shield) تنها راه محافظت در برابر امواج ناشی از موبایل‌ها و وای فای است.

درست همانند افرادی که به مضر بودن امواج الکترومغناطیسی معتقد هستند (که تعدادشان روز به روز در حال افزایش است)، خانم کولز هم معتقد است که از سندروم عدم تحمل حساسیت الکترومغناطیسی یا به اختصار EHS رنج می‌برد. به بیان دیگر، او فکر می‌کند دستگاه‌های الکترونیکی که اکثر ما در زندگی روزمره‌مان به آن‌ها وابسته هستیم، او را مریض می‌کنند.

با این حال افرادی که از EHS رنج می‌برند معتقدند تابش در این سطح پایین هم می‌تواند مضر باشد. این افراد علائمی مانند سردرد، بی حالی، حالت تهوع، سختی در نفس کشیدن و حتی فلج شدن را گزارش کرده‌اند. آن‌ها همچنین بیم آن را دارند که این تشعشعات ممکن است موجب سرطان، بیماری‌های خودایمنی و اختلالات عصبی در بلند مدت شود.

مری کولز می‌گوید:

"قبل از اینکه در سال ۲۰۱۲ به EHS مبتلا شوم، باورم نمی‌شد که چنین بیماری‌ای وجود داشته باشد. مریض شدن به دلیل استفاده از تکنولوژی‌هایی که سال‌ها مشغول استفاده از آن‌ها بوده‌ام و تا به حال مشکلی با آن‌ها نداشته‌ام، به نظر غیرواقعی می‌آید. اما دردی که من از آن رنج می‌برم کاملاً واقعی است. بدترین حالت، احساس شوک الکتریکی درون دهانم است. مجبور شدم تمام سبک زندگی‌ام را عوض کنم تا در معرض امواج وای فای و سیگنال‌های تلفن همراه قرار نگیرم. وای فای امروزه همه جا وجود دارد و دوری از آن بسیار سخت است. دوری از افرادی که تلفن همراه دارند از آن هم سخت تر است."

‌این ایده‌ی بسیار بحث برانگیز که میدان‌های الکترومغناطیسی می‌توانند سلامت ما را تحت‌تاثیر قرار بدهند، اولین بار در دهه‌ی ۶۰ میلادی هنگامی که دکتر رابرت بکِر آمریکایی کمپینی علیه خطوط ولتاژ بالا به راه انداخت مطرح شد. او معتقد بود خطوط ولتاژ بالای انتقال برق موجب بیماری افرادی که در حوالی آن زندگی می‌کردند شده است.

در سال‌های اخیر، همراه با رشد چشمگیر صنعت ارتباطات، ترس از خطرناک بودن امواج الکترومغناطیسی ناشی از موبایل‌ها و امواج وای فای هم شدت یافته است. اما راهی برای گریز از تکنولوژی وایرلس در دنیای امروز وجود ندارد. سال آینده تعداد هات‌اسپات‌های وای فای در بریتانیا به ۲۱ میلیون عدد خواهد رسید و تعداد تلفن‌های همراه از جمعیت کشور هم فراتر خواهد رفت.

اگرچه شواهد محکمی مبنی بر ارتباط بین تکنولوژی موبایل و بیماری وجود ندارد، اما مطالعاتی هم وجود دارند که به اثرات نگران کننده‌ای اشاره کرده‌اند. پژوهشی بر روی اسکن مغزی در سال ۲۰۱۱ نشان داد که در حضور تشعشعات وای فای فعالیت مغز دانش‌آموزان مذکر در نواحی که مربوط به دقت کردن است کاهش می‌یابد.

تحقیق دیگری در سال ۲۰۱۰ نشان داد که سیگنال‌های وای فای فعالیت مغزی را در زنان جوانی که طی آزمایشی سعی در تکرار یک سری اعداد که برای آن‌ها خوانده می‌شد را داشتند، به شدت کاهش می‌داد.

برخی پزشکان هم از این بیماری ابراز نگرانی می‌کنند. دکتر اندرو ترسیدر پزشک خانوادگی در سامِرست انگلستان بیماران زیادی را دیده که از علائم EHS شکایت می‌کنند. او عقیده دارد حساسیت الکترومغناطیسی یک بیماری جدی است. او همچنین می‌گوید:

"ما دقیقاً نمی‌دانیم این بیماری چگونه اتفاق می‌افتد، اما با توجه به حساسیت سلول‌های بدن به دیگر انواع موج‌های دارای انرژی مانند امواج صوتی و نور، این‌که سلول‌ها به دیگر فرکانس‌ها (مانند امواج رادیویی) حساس نباشند عجیب خواهد بود. امیدوارم در آینده‌ای نزدیک، سرویس سلامت همگانی انگلستان (NHS) در تصمیم خود تجدید نظر کرده و این بیماری را جدی بگیرد."

هنگامی که مری کولز در اکتبر ۲۰۱۲ شروع به تجربه‌ی درد شدیدی در دهان کرد، فکر می‌کرد که این درد واکنشی است به مواد شیمیایی موجود در فوم ضد حریقی که کارگران از آن برای پر کردن سوراخی در دیوار آشپزخانه‌ی او استفاده کرده‌ بودند.

سه ماه بعد، پس از اینکه فوم استفاده شده در دیوار آشپزخانه را تعویض کرده بود، همچنان از همان علائم رنج می‌برد؛ این دفعه هنگام استفاده از لپ‌تاپ، موبایل و حتی تلویزیون. خانم کولز که به تنهایی در لندن زندگی می‌کند می‌گوید:

"کم کم شک کردم که این واکنش‌ها منشاء شیمیایی ندارند؛ پس شروع به آزمایش بر روی خودم کردم. برای ناهار با خواهرزاده‌ام که آیپد دارد بیرون رفتیم. آیپد را نزدیک صورتم گرفتم و بلافاصله احساس درد شدیدی در دهانم کردم. ناگهان متوجه شدم دیگر نمی‌توانم تلوزیون تماشا کنم، از کامپیوتر یا تلفنم استفاده کرده و یا حتی بدون درد لامپ‌های خانه را روشن کنم و این خیلی ترسناک بود."

مری از طریق یکی از دوستانش با انجمن حساسیت به امواج الکترومغناطیسی انگلستان آشنا شد که ۱۰۰۰ عضو دارد. مری می‌گوید:

"همچنین به ملاقات دکتر خانوادگی رفتم. علیرغم اینکه او من را جدی گرفت، اما اصلاً نمی‌دانست که باید چکار کند. به من پیشنهاد داده شد که مورد رفتار درمانی قرار بگیرم، که برای درمان افرادی با مشکلات روانی (مانند افسردگی) استفاده می‌شود و هیچ اشاره‌ای به خود حساسیت واقعی نشده بود."

او به جای گوش دادن به حرف دکتر، از دیگر افراد مبتلا مشاوره گرفت.

"لامپ‌های خانه را از فلوئورسنت با لامپ‌های رشته‌ای قدیمی یا هالوژن تعویض کردم که سطح پایین‌تری از تشعشع دارند. اتصال وای فای خود را با اتصال سیمی جایگزین کرده و فیلتری بر روی خط تلفن نصب کردم تا سیگنال‌های اینترنت پهن‌باند را حذف کند. همچنین از طریق اینترنت پارچه‌ی Aaronia Shield خریدم که در مقابل امواج از من محافظت می‌کند. این پارچه ساخت آلمان است و تقریباً هر متر آن ۷۰ پوند قیمت دارد. از آنجا که دندان‌های زیادی در دهانم با فلز پر شده بود، به من توصیه شد تا از شر آن‌ها خلاص شوم، چون رسانای الکتریسیته هستند. فرآیند جایگزین کردن آن‌ها با مواد غیر فلزی ۶ ماه به طول انجامید. من همچنین از یک رژیم سالم غذایی پیروی می‌کنم."

مری عقیده دارد که توانسته علائم بیماری را کاهش دهد، اما زندگی بسیار سختی دارد.

"مجبور شدم از بسیاری از چیز‌هایی که عاشقشان بودم دست بکشم؛ از جمله رهبری تورهای گردشگری در لندن. همچنین قرار است به تمام منطقه‌ای که من در آن زندگی می‌کنم وای فای سراسری بیاید و هیچ تضمینی نیست که خیابان من از این قضیه مستثنی باشد."

هرچند بعضی کارشناسان به این داستان‌ها مشکوک هستند. پروفسور مالکوم اسپرین مدیر بخش فیزیک پزشکی بنیاد سلطنتی برکشایر می‌گوید:

"هیچ‌گونه شواهدی مبنی بر ارتباط میان امواج وای فای یا سیگنال‌های موبایل با بیماری وجود ندارد. سطح تشعشع از این دستگاه‌ها بسیار پایین است؛ به حدی که در اکثر موارد اصلاً قابل تشخیص نیست. شدت تابش امواج وای فای صدهزار بار کمتر از یک اجاق مایکروویو خانگی است. اگر حساسیت به امواج الکترومغناطیسی واقعی بود، باید هنگامی که اولین بار در یک قرن پیش معرفی شدند با آن‌ روبرو می‌شدیم. به نظر من علائم این بیماری می‌توانند ناشی از نگرانی مردم درباره‌ی تکنولوژی باشند، نه خود تکنولوژی."

اما افرادی که خود را مبتلا به EHS می‌دانند می‌گویند ناراحتی‌شان خیلی واقعی است.

ریکی گاردینر ۶۶ ساله که قبلاً عضو یک گروه موسیقی بوده، حالا در یک منطقه روستایی، زندگی آرامی را می‌گذراند. نشانه‌های بیماری در او اوایل دهه ۸۰ پدیدار شد و عقیده دارد که علائم بیماری او ناشی از ۵ کامپیوتری بود که از آن‌ها برای تولید موسیقی استفاده می‌کرده است. او می‌گوید:

این علائم با احساس گرمای عجیبی درون بدنم آغاز شدند و در اواسط دهه نود حالم بسیار بدتر شد. ضربان قلبم نامنظم بود و مشکل تنفس داشتم. چند سالی به علت بیماری نمی‌توانستم کار کنم. همه چیز را تا به حال امتحان کرده‌ام. از خوابیدن درون خیمه‌ای پارچه‌ای برای گرفتن جلوی تابش امواج گرفته تا رنگ کردن خانه‌ام با رنگی از جنس گرافیت. هنوز هم برای تولید موسیقی از کامپیوتر استفاده می‌کنم، اما وای فای ندارم و هنگام استفاده از کامپیوتر در سمت دیگر اتاق نشسته و از دوربین دوچشمی برای دیدن مانیتور استفاده می‌کنم."

اگرچه ریکی فکر می‌کند دارد وضعیت خود را مدیریت می‌کند، اما از اینکه EHS بیشتر جدی گرفته نمی‌شود عصبانی است. او می‌گوید:

"صنعت ارتباطات پول‌سازترین صنعتی است که دنیا تا به حال به خود دیده. برای همین راحت‌تر است تا ما به عنوان افراد دیوانه نادیده گرفته شویم، تا این‌که این سوال مطرح شود که آیا بمباران ما توسط امواج الکترومغناطیسی کار درستی است؟"

سو براون ۵۳ ساله و مادر ۲ فرزند است. او با ریک موافق است و ۳ سال پیش، بعد از اینکه در مدرسه‌ای که در آن کار می‌کرد وای فای نصب شد، استعفا داد. او می‌گوید:

"من همیشه سالم بودم؛ اما ناگهان بدون هیچ دلیل مشخصی شب‌ها به سختی خوابم می‌برد. درد شدیدی در سرم شروع شد و گاهی اوقات حالت تهوع داشتم. دکترم مسکن قوی تجویز کرد، اما کارساز نبود. فکر میکردم شاید تومور مغزی داشته باشم. ولی در تعطیلات مدرسه، علائم تقریباً ناپدید می‌شدند. من عاشق کارم بودم ولی مجبور به استعفا شدم. بعداً از طریق تکنسین IT مدرسه متوجه شدم تجهیزات وای فای دقیقاً در همان تاریخی که بیماری من شروع شده بود نصب شده بودند."

علائم سو بعد از ترک محل کارش بهتر شدند، اما پس از نصب یک هاب اینترنت پرسرعت در خانه‌شان دوباره بازگشتند.

"حالا به سختی می‌توانم جایی بروم؛ چون وای فای به شدت گسترده شده است. علائم بیماری وحشتناک است، اما وقتی در مورد آن‌ها صحبت می‌کنم مردم فکر می‌کنند دیوانه‌ام."

شاید شواهد علمی برای اثبات وجود بیماری‌ای به اسم حساسیت به امواج الکترومغناطیسی وجود نداشته باشد، ولی سو به نمایندگی از جمعیت رو به رشد مبتلایان به این بیماری می‌گوید:

"برای ما، این بیماری بسیار هم جدی است."

نظر شما چیست؟ آیا علیرغم تمامی شواهد علمی واقعاً چنین بیماری‌ای وجود دارد؟ یا این بیماری ساخته و پرداخته‌ی ذهن افرادی است که از تکنولوژی وحشت دارند؟