بیوگرافی ریچارد برانسون، کارآفرین انگلیسی و موسس گروه ویرجین

ریچارد برانسون یک کارآفرین انگلیسی است که شهرت اصلی خود را به خاطر تأسیس و مدیریت گروه ویرجین دارد. شرکت او اکنون دارای بیش از ۴۰۰ زیرمجموعه است.

برانسون از سنین نوجوانی به کارآفرینی علاقه داشت. اولین تجربه‌ی او در این زمینه در سن ۱۶ سالگی و با تأسیس یک مجله‌ی دانش‌آموزشی محقق شد. تجربه‌ی بعدی شرکتی بود که آلبوم‌های موسیقی را با سفارش پستی برای خریداران ارسال می‌کرد. این فروشگاه پستی به‌مرور تبدیل به فروشگاه‌های زنجیره‌ای آلبوم‌های موسیقی شد و برند Virgin Records را به‌ وجود آورد. فعالیت‌های برانسون در دهه‌ی ۱۹۸۰ به اوج خود رسید و خطوط هوایی ویرجین آتلانتیک نیز در همین دوران تأسیس شد.

تولد و تحصیل

ریچارد برانسون در ۱۸ جولای سال ۱۹۵۰ در منطقه‌ی بلک‌هیث در جنوب شرقی لندن متولد شد. مادر او، ایو برانسون یک هنرمند باله و مهماندار هواپیما بود. پدرش ادوارد جیمز برانسون، دادیار بود. او دو خواهر کوچک‌تر از خود نیز داشت. پدربزرگ ریچارد، سر جورج آرتور هاروین برانسون، قاضی دادگاه عالی انگلستان بود.

ریچارد در مدرسه‌ی ابتدایی اسکایتکلیف و سپس در مدرسه‌ی کلیف ویو هاوس تحصیل کرد. مقصد بعدی او، مدرسه‌ی غی رانتفاعی استو در باکینگ‌همشایر بود که تا سن ۱۶ سالگی در آن تحصیل کرد.

شروع فعالیت کاری و ویرجین رکوردز

همان‌طور که گفته شد، ریچارد از سنین نوجوانی سودای کارآفرینی داشت. او یک مجله‌ی دانش‌آموزی با نام Student را اداره می‌کرد که فروش نسبتا خوبی در مدارس داشت. پس از مدتی، شهرت مجله‌ی او به حدی شد که توانست با اشخاص سرشناس دهه‌ی ۱۹۶۰ مانند میک جگر و رونالد دیوید لینگ نیز مصاحبه کند. او در همین سال‌های ابتدایی کسب و کار، کمی به حوزه‌ی موسیقی وارد شد و آهنگ‌ها و آلبوم‌های زیادی را در مجله‌اش معرفی کرد.

ورود نصفه و نیمه به بازار موسیقی در مجله‌ی Student، ریچارد را به این صنعت علاقه‌مند کرد. پس از مدتی او تحت نام ویرجین به فروش آلبوم‌ها و قطعات موسیقی روی آورد. کسب و کار ویرجین از همان ابتدا رونق مناسبی داشت و با وجود قوانین نسبتا سخت مالیاتی در دهه‌های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰، فروش آن مناسب بود. قوانین مالیاتی چالش‌های متعددی نیز برای ریچارد به‌وجود آوردند که او با قبول ایرادهای وارده، مشکل را حل کرد. البته در این میان مادرش مجبور شد بخشی از پس‌انداز خانوادگی را جهت کمک به او صرف کند.

ریچارد برانسون درآمد مناسبی از کسب و کار اولیه‌ی ویرجین داشت و در سال ۱۹۷۲، شرکت ضبط موسیقی خود را به کمک نیک پاول تأسیس کرد. نکته‌ی جالب در مورد انتخاب نام ویرجین برای این شرکت، ناآشنا بودن عموم کارمندان آن با صنعت موسیقی بود. اولین ملکی که به‌عنوان دارایی ویرجین رکوردز خریداری شد، زمینی در شمال آکسفورد بود که استودیوی ضبط موسیقی در آن تأسیس شد. مایک اولدفیلد اولین مشتری سرشناس ویرجین رکوردز بود که آلبوم Tubular Bells را به کمک آن‌ها ضبط کرد. این آلبوم در زمان خود در لیست پرفروش‌ترین آلبوم‌ها قرار گرفت.

پس از موفقیت‌های اولیه، ویرجین رکوردز با بسیاری فعالان دیگر موسیقی و آن‌هایی که شرکت‌های دیگر رد کرده بودند، قرارداد بست. رولینگ استونز، پیتر گابریل، استیو وینوود و پائولا عبدل از مشتریان اولیه‌ی شرکت ضبط موسیقی ریچارد برانسون بودند. این قراردادها در طی مدت کوتاهی شرکت آن‌ها را به بزرگ‌ترین برند مستقل ضبط موسیقی در جهان تبدیل کرد. دهه‌ی ۱۹۸۰ دهه‌ی موفقیت‌آمیزی برای این کارآفرین بریتانیایی بود و شرکتش توانست گروه‌های مشهوری همچون کالچر کلاب را به دنیای موسیقی معرفی کند.

ویرجین آتلانتیک ایرویز

ریچارد برانسون در سال ۱۹۸۴ شرکت هواپیمایی Virgin Atlantic Airways را تأسیس کرد. او در اتوبیوگرافی خود در مورد تأسیس شرکت هواپیمایی می‌گوید:

علاقه‌ی اصلی من به زندگی، مواجهه با مشکلات بزرگ و شرایط دشوار است. من دوست دارم زندگی را در حد نهایت تجربه کنم و می‌خواستم همه چیز را امتحان کنم .

در ابتدای دهه‌ی ۱۹۹۰، چالش‌ها متعددی بین ریچارد و بریتیش ایرویز روی داد. بریتیش ایرویز تعدادی شکایت علیه شرکت هواپیمایی او مطرح کرد و او نیز در جواب، این شرکت دولتی را به تلاش ناعادلانه برای جذب مسافران، هک کردن سیستم‌های کامپیوتری و افشای اسرار این شرکت به رسانه‌ها متهم کرد. در نهایت بریتیش ایرویز در این پرونده متهم شد و علاوه بر پرداخت ۵۰۰ هزار پوند به شخص برانسون و ۱۱۰ هزار پوند به ویرجین آتلانتیک، مجبور به پرداخت هزینه‌های قانونی به مبلغ ۳ میلیون پوند شد. برانسون نیز مبلغ به‌دست‌آمده از این شکایت را بین کارمندانش تقسیم کرد.

در سال ۱۹۹۲، برانسون برای حفظ تجارت هواپیمایی خود، برند ضبط موسیقی ویرجین را به مبلغ ۵۰۰ میلیون پوند به شرکت EMI فروخت. او از این اتفاق بسیار ناراحت بود و حتی به خاطر آن گریه کرد. برانسون علاقه‌ی زیادی به صنعت موسیقی داشت و به همین دلیل در سال ۱۹۹۶ با تأسیس برند V2 Records، بار دیگر به این بازار وارد شد. او تنها ۵ درصد از شرکت جدید را تحت مالکیت دارد.

شرکت ویرجین در زمینه‌ی صنایع هوایی تلاش زیادی کرد تا در کشورهای مختلف گسترش پیدا کند. آن‌ها در سال ۱۹۹۶ شرکت هواپیمایی بلژیکی Euro Belgian Airlines را خریداری کردند و نام آن را به ویرجین اکسپرس تغییر دادند. در سال ۲۰۰۶، این خطوط هوایی با برکسل ایرلاینز ادغام شد. نیجریه و آمریکا مقاصد بعدی خطوط هوایی ویرجین بودند و شرکت‌های Virgin Nigeria و Virgin america در این کشورها تأسیس شدند.

گسترش کسب و کار و رؤیای سفر به فضا

در ۲۵ سپتامبر سال ۲۰۰۴، برانسون اعلام کرد که قصد دارد شرکتی برای توسعه‌ی گردشگری فضایی تأسیس کند. قرار شد شرکت ویرجین گالکتیک از تکنولوژی شرکت Spaceship One استفاده کند. این شرکت به کمک موسس مایکروسافت، پل آلن تأسیس و مهندسی آن، توسط مهندس افسانه‌ای هوافضای آمریکا، برت روتان توسعه داده شد. تکنولوژی اولیه‌ی مد نظر برای این شرکت، حمل و نقل مسافران به فضایی با ارتفاع پایین‌ بود. در همان سال‌های اول تأسیس، برانسون برای تبلیغ شرکتش عنوان کرد که قصد دارد دو فرزندش را در اولین پرواز شرکت با فضاپیمای SpaceshipTwo به فضا ببرد. علاوه بر آن، او بخشی از تبلیغات این شرکت را روی جت شخصی خودش با نام گلکتیک گرل پیاده‌سازی کرد. جت شخصی برانسون Dassault Falcon 900EX بود.

برانسون به صنایع حفاظت از محیط زیست نیز وارد شده است. او شرکت Virgin Fuel را برای تأمین سوخت با قیمت پایین‌تر برای اتومبیل‌ها و سپس هواپیماها تأسیس کرد. او در جایی عنوان کرده بود که ابتدا اعتقادی به بحران گرم شدن کره‌ی زمین نداشته اما طی یک جلسه‌ی صبحانه با ال‌ گور، به این موضوع علاقه‌مند شده و به آن ورود کرده است. او در سال ۲۰۰۶ عنوان کرد که قصد دارد سود تعدادی از شرکت‌های خود از جمله ویرجین آتلانتیک را روی پروژه‌های حفاظت از محیط زیست سرمایه‌گذاری کند. این سرمایه‌گذاری حدود ۳ میلیارد دلار تخمین زده شد.

از دیگر صنایعی که برانسون به آن وارد شد، صنعت موبایل است. او ابتدا ویرجین موبایل را در سال ۱۹۹۹ تأسیس کرد و سپس آن را در جولای ۲۰۰۶ به قیمت تقریبی یک میلیارد پوند به تلویزیون کابلی انگلستان فروخت. او در سال ۲۰۰۷ بار دیگر به این صنعت وارد شد این بار ویرجین مدیا را تأسیس کرد. برانسون صاحب سه‌چهارم ویرجین موبایل بود و در شرکت جدید تنها ۱۵ درصد سهام دارد.

ویرجین کامیکس، شرکت بعدی برانسون بود که آن را در سال ۲۰۰۶ تأسیس کرد. زمینه‌ی کاری این شرکت، انیمیشن بود که با همکاری دیپاک کوپرا تأسیس شد. یکی دیگر از فعالیت‌های مفید برانسون در زمینه‌ی سلامتی، تأسیس Virgin Health Bank که به والدین اجازه می‌داد سلول‌های بنیادی بند ناف نوزادان خود را در آن ذخیره کنند.

برانسون در سال ۲۲۰۷ چالشی با عنوان چالش زمین ویرجین (Virgin Earth Challenge) تدارک دید که هدف اصلی آن، تشویق دانشمندان به توسعه‌ی راه‌حل‌هایی برای از بین بردن گازهای گلخانه‌ای بود. جایزه‌ی این چالش سالانه، ۲۵ میلیون دلار عنوان شده است.

برخی از پروژه‌ها و شرکت‌هایی که برانسون تأسیس کرد، با شکست مواجه شده‌اند. به‌عنوان مثالی از این شرکت‌های شکست‌خورده می‌توان Virgin Cola، Virgin Cars، Virgin Publishing، Virgin Clothes و Virgin Brides را نام برد.

فعالیت‌های مالی برانسون نیز همیشه با شک و شبهه و اتهامات مالیاتی همراه بوده‌اند. او سرمایه‌ی خود را در جزایر کارائیب هزینه می‌کند و کارشناسان معتقدند مشمولیت مالیاتی پایینی متوجه او است. البته برانسون دلیل اقامت در جزیره‌ی Necker را تنها سلامت و آب و هوای پاکیزه‌ی آن عنوان کرده است. فعالیت‌ او در زمینه‌ی حفاظت از محیط زیست نیز بعضا با انتقادهایی روبه‌رو است. برانسون در پارک آبی SeaWorld سرمایه‌گذاری کرده و حامیان محیط زیست معتقدند وجود چنین پارک‌های تفریحی که حیوانات را در آن‌ها حبس می‌کنند، از پایه و اساس اشتباه است.

فعالیت‌های متفرقه

ریچارد برانسون علاقه‌ی زیادی به رکوردشکنی و چالش‌های مسابقه‌ای نیز دارد. او در مسابقات و شرط‌بندی‌های مختلف برای سفر با بالون به دور دنیا شرکت کرده است. از دیگر تلاش‌های او، می‌توان به عبور از کانال آبی انگلستان با وسیله‌ی نقلیه‌ی چندمنظوره اشاره کرد. او این سفر را با رکورد یک ساعت و ۴۰ دقیقه و ۶ ثانیه به پایان رساند و در این زمینه رکورددار است.

میلیاردر انگلیسی در برنامه‌های تلویزیونی و فیلم‌های سینمایی نیز ایفای نقش کرده است. او در مجموعه‌های مشهور تلویزیونی همچون Friends نقش خودش را بازی کرد. برانسون در دهه‌ی ۱۹۹۰ در مجموعه‌ی تلویزیونی Live & Kicking نیز به ایفای نقش پرداخت. نقش‌های افتخاری که برانسون در سینما بازی کرده است کم نیستند. او در فیلم‌های دور دنیا در ۸۰ روز و بازگشت سوپرمن نقش‌هایی کوتاه بازی کرد که در دومی، به همراه پسرش در یک سفینه‌ی فضایی شبیه فضاپیماهای ویرجین گالکتیک به ایفای نقش پرداخت. او در نقشی کوتاه در فیلم جیز باند کازینو رؤیال نیز نقشی بازی کرد و هواپیماهای شرکت هوایی‌اش در این فیلم حضور داشتند. نکته‌ی جالب این که شرکت بریتیش ایرویز برای نمایش این فیلم در هواپیماهایش، قسمت‌های نقش‌آفرینی برانسون را سانسور کرد.

برانسون در مؤسسه‌‌ی غیرانتفاعی کمک به کودکان گم‌شده (ICMEC) نیز نقش موسس داشت و مادرش عضوی از هیئت مدیره‌ی آن است. او مؤسسه‌ای نیز برای هشدار در مورد پیامدهای گرم شدن کره‌ی زمین و استفاده از سوخت‌های فسیلی تأسیس کرده و نام آن را Carbon War Room گذاشته است. به عقیده‌ی برانسون، کارآفرینان نقش مهمی در کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای دارند و باید یکدیگر و دیگر ثروتمندان را برای جذب ثروت به‌منظور توسعه‌ی فناوری‌های جدید تشویق کنند. او گردهمایی‌های مختلفی نیز در جزیره‌ی شخصی‌اش برگزار کرده و افراد مشهور را برای جلب نظر رسانه‌ها به آن دعوت کرده است.

برانسون در آفریقای جنوبی فعالیت‌های بشردوستانه‌ی زیادی دارد. علاوه بر مؤسسه‌ی الدر، مرکز آموزش کارآفرینی برانسون نیز در این کشور تأسیس شده است. هدف این مؤسسه، تشویق افراد به ارزش‌آفرینی و تأمین هزینه‌های استارتاپ‌های منطقه است. فعالیت مهم دیگر برانسون، عضویت در انجمن Global Zero است که با هدف از بین بردن تمامی سلاح‌های هسته‌ای در جهان فعالیت می‌کند. این مؤسسه تاکنون بیش از ۳۰۰ رهبر نامدار جهان و ۴۰۰ هزار شهروند عادی را به عضویت خود در آورده است.

ریچارد برانسون مانند بسیاری از میلیاردرهای جهان، در سیاست هم دستی بر آتش دارد. او یک بار به‌عنوان نامزد شهرداری لندن معرفی شد که البته تمایلی به آن نشان نداد. برانسون از عضویت انگلستان در اتحادیه‌ی اروپا نیز حمایت کرد و مخالف رفراندومی بود که در سال ۲۰۱۶ در این زمینه برگزار شد. ریچارد در مصاحبه‌ای عنوان کرد که این رفراندوم خسارت‌های زیادی نیز به شرکت او وارد کرده است.

جوایز و افتخارات

برانسون در سال ۱۹۹۳ دکترای افتخاری فناوری را از دانشگاه لفبورگ دریافت کرد. در سال ۱۹۹۹ ملکه الیزابت دوم نشان شوالیه را به خاطر خدمات ریچارد برانسون در زمینه کارآفرینی به او اهدا کرد. در ۳۰ مارس سال ۲۰۰۰ کاخ باکینگهام مراسمی برگزار کرد که در آن چارلز، شاهزاده‌ی ولز نشان شوالیه را به برانسون اهدا کرد. در همین سال نشان تونی جانوس به خاطر فعالیت‌های برانسون در زمینه‌ی پروازهای تجاری به او اهدا شد.

برانسون در سال ۲۰۰۲ در رتبه ۸۵ صد فرد برتر بریتانیا از نگاه مخاطبان شبکه بی‌بی‌سی قرار گرفت. او در لیست ۱۰۰ فرد برتر جهان در سال ۲۰۰۷ از نگاه مجله تایم نیز حضور داشت. در هفتم دسامبر سال ۲۰۰۷ بان کی مون (دبیرکل سازمان ملل متحد) جایزه شهروند جهانی را از طرف سازمان خبرنگاران سازمان ملل متحد به اهدا کرد. دلیل اهدای این جایزه، فعالیت‌های بشردوستانه و حمایت‌های ریچارد برانسون از محیط زیست عنوان شد.

ریچارد برانسون جوایز متعددی برای فعالیت در صنایع هوافضا و موسیقی دریافت کرده است. جایزه رسانه‌ای آلمان نیز در ۲۴ ژانویه سال ۲۰۱۱ به او اهدا شد. انجمن کسب و کار برای صلح در اسلو نروژ در سال ۲۰۱۴ جایزه خود را به این کارآفرین بریتانیایی اهدا کرد. مجله ساندی تایمز در ۲۱ سپتامبر همان سال برانسون را به‌عنوان فرد اول کسب و کار در پنج دهه گذشته معرفی کرد.

زندگی شخصی

برانسون در سال ۱۹۷۲ با کریستن توماسی ازدواج کرد و در سال ۱۹۷۹ از او جدا شد. او در سال ۱۹۸۹ بار دیگر ازدواج کرد و این بار مراسم ازدواج خود را در جزیره شخصی‌اش یعنی نکر برگزار کرد. این جزیره یکی از مجموعه جزایر بریتیش ویرجین است. برانسون یک قایق شخصی دارد که نام آن را نیز نکر گذاشته است. این میلیاردر انگلیسی صاحب یک دختر به نام هولی (متولد ۱۹۸۱) و یک پسر به نام سم (متولد ۱۹۸۵) است. هردوی این فرزندان  حاصل ازدواج او با همسر دوم یعنی جوان تمپلمن هستند. برانسون در مصاحبه‌ای عنوان کرد که یک دختر نیز داشته که در چهارروزگی و در سال ۱۹۷۹ از دنیا رفته است.

برانسون در سال ۱۹۹۸ اتوبیوگرافی خود را منتشر کرد. این کتاب با نام Losing My Virginity یکی از پرفروش ترین کتاب‌های جهان تبدیل شد. این کارآفرین مشهور علاقه‌ی زیادی به ورزش موج‌سواری با کایت دارد و تعدادی رکورد جهانی به نام خود ثبت کرده است. او در خلال فعالیت‌های ورزشی خود صدمات فیزیکی نیز تجربه کرده که برخی از آن‌ها حاد بوده‌اند.

ریچارد برانسون به خاطر سبک خاص لباس پوشیدن در میان میلیاردرها و کارآفرینان مشهور است. او مخالف سرسخت کراوات و لباس‌های رسمی است. به عقیده‌ی برانسون، کراوات و لباس رسمی توسط مدیرانی به اجبار به کارمندان پوشانده می‌شود که خودشان زمانی قربانی این قوانین اجباری بوده‌اند.

این کارآفرین مشهور کتاب‌های متعددی در زمینه بیوگرافی، کارآفرینی، موفقیت و ایده‌پردازی منتشر کرده است. عموم کتاب‌های ریچارد برانسون توسط انتشارات خودش با نام ویرجین بوکس منتشر شده‌اند.

نقل قول‌های مشهور ریچارد برانسون