بیوگرافی گولیلمو مارکونی، فیزیکدان برنده جایزه نوبل و مخترع رادیو
گولیلمو مارکونی (Guglielmo Marconi) مخترع ایتالیایی بود که عمدهی شهرتش را بهخاطر فناوریهای پیشگام در صنعت ارتباطات رادیویی کسب کرد. از دستاوردهای مهم دیگر او میتوان به قانون مارکونی و تلگراف رادیویی اشاره کرد. این دانشمند ایتالیایی بهخاطر دستاوردهای متعددش در علم فیزیک، جایزهی نوبل سال ۱۹۰۹ را بهصورت مشترک با کار فردیناند براون دریافت کرد.
مارکونی را با لقب پدر رادیو میشناسند، اما خودش در دوران حیات، ادعایی بر مالکیت این دستاورد بزرگ نداشت. او علاوهبر فعالیتهای علمی، کارآفرین شناختهشدهای هم بود و با تأسیس شرکت Wireless Telegraph & Signal Company در انگلستان، اولین قدمها را در جهت تجاری کردن رادیو برداشت. شرکت او بعدا به شرکت مارکونی تغییرنام داد. دانشمند ایتالیایی در سال ۱۹۲۹ نشان مارکی را از پادشاه ایتالیا دریافت کرد. او دو سال بعد موفق به نصب رادیوی مخصوص برای پاپ در واتیکان شد.
مارکونی در طول عمر خود اصراری بر لقب مخترع رادیو نداشت، اما دستاوردهایش را میتوان از مهمترین تأثیرات علم بر تاریخ فناوری دانست. او به موفقیتهایی در علم ارتباطات رسید که در زمان خودش، نایاب بودند. بسیاری از همعصران مارکونی حتی ایدههای او را غیرواقعی و دور از دسترس میدانستند؛ اما دانشمند ایتالیایی با تکیه بر یافتهها و آزمایشهای دانشمندان قبلی، ایدههای خود را اجرایی کرد.
امضای مارکونی
تولد و تحصیل
گولیلمو مارکونی در ۲۵ آوریل سال ۱۸۷۴ در بولونیا ایتالیا بهدنیا آمد. پدرش جوزپه، یکی از ثروتمندان بزرگ ایتالیا بود و مادرش نژادی اسکاتلندی-ایرلندی داشت. مادر گولیلمو علاقهی زیادی به مسافرت داشت و در سفرهای بسیاری، پسرش را بههمراه میبرد. مارکونی بهخاطر همین سفرهای متعدد، آموزشهای اولیهی تحصیلی را بهصورت خصوصی فرا گرفته بود و اولین ایدههای جامعش نسبت به جهان، در همان سالها شکل گرفت.
اولین مدرسهای که میزبان مارکونی بود، در فلورانس قرار داشت. دانشمند سالهای بعد اروپا پس از مدتی تحصیل در آن مدرسه، تحصیل نظری را امری دشوار دانست. بههرحال، او تحصیلات ابتدایی را به پایان رساند و به مؤسسهی فنی لیورنو رفت. اولین دستاوردهای علمی و فنی مارکونی در همین مؤسسه شکل گرفتند و علاقهاش به فیزیک نیز روزبهروز بیشتر شد.
مارکونی از خانوادهای ثروتمند بود و تحصیلات ابتدایی را بهصورت خصوصی فراگرفت
مارکونی تحصیلات در مؤسسهی لیورنو را نیمهکاره رها کرد. این اقدام او موجب ناراحتی پدرش شد، اما دستاوردهای بعدی بهنوعی تصمیمش را جبران کردند. مارکونی پس از بازگشت به خانه اکثر زمان خود را به آزمایشهای فنی و علمی اختصاص میداد. مادر گولیلمو اعتقاد زیادی به پیشرفت پسرش داشت و از یک فیزیکدان برای راهنمایی او درخواست مشاوره داد. همین مشاورههای اولیه، علاقهمندی مارکونی به فیزیک را جهتدهی کرد و به سمت علم جدید رادیو یا موجهای هرتزی سوق داد.
اولین آزمایشهای بیسیم
آشنایی با مفهوم موجهای هرتزی و دستاورد بزرگ هاینریش هرتز، مارکونی را به فعالیتهای شبانهروزی برای درک آنها واداشته بود. درنتیجه جوان ایتالیایی برای درک هرچه بهتر مفهوم موجها، آزمایشهای هرتز را تکرار میکرد. مارکونی در اولین آزمایشهای خود جرقهای را در یک مدار تحریک کرده و پاسخ آن را در مداری کمی دورتر دریافت میکرد. او هم مانند هرتز نتوانست ارتباطی بیش از چند متر را ثبت کند.
اولین دستاورد مارکونی در بهبود ارتباط الکتریکی با استفاده از دستگاهی بهنام Coherer رخ داد. او این دستگاه را در مدار دریافتکنندهی سیگنال قرار داد و توانست برد ارتباطی را افزایش دهد. ادوارد برنلی فرانسوی اولین کسی بود که کاربرد دستگاه Coherer را کشف کرد. بعدها الیور لاژ کاربردهای آن را عمومیتر کرد و بهبود داد؛ بهبودی که منجر به دریافت بهتر امواج هرتزی در گیرندهها شد.
طرح کوهرر بهینهسازیشده توسط مارکونی
مارکونی در جریان آزمایشهایش متوجه شد که حساسیت کوهرر تأثیر مهمی بر فاصلهی عملیاتی ارسال و دریافت سیگنالها دارد. درنتیجه او تلاشهایش را بر افزایش حساسیت این دستگاه متمرکز کرد. در آن زمان روش عملکردی کوهرر بهخوبی مشخص نبود، درنتیجه مارکونی با سعی و خطا برای بهبود حساسیت آن تلاش میکرد. درنهایت آزمایشهای جوان ایتالیایی نتیجه داد و توانست قطعهای با ۹۵ درصد نیکل و ۵ درصد نقره بسازد که در لولهای خلأ، عملکردی بسیاری بهتر از نمونههای اولیه داشت.
آزمایش یافتههای هاینریش هرتز، پلهی شروع فعالیتهای علمی مارکونی بود
پس از افزایش حساسیت کوهرر، فعالیتهای مارکونی متوقف نشد. او برای بهبود هرچه بیشتر سیستم ارسال و دریافت سیگنال تلاش میکرد تا اینکه به طراحی و توسعهی آنتن برای گیرندهی رادیویی رسید. مارکونی دریافت که با استفاده از آنتنی عمودی متشکل از خاک و یک رسانا، میتوان قدرت دریافت سیگنال گیرنده را افزایش داد. درنتیجه او توانست فاصلهی بین فرستنده و گیرنده را باز هم افزایش دهد.
مارکونی در یکی از آزمایشهایش فرستنده را در خانه و گیرنده را در مزرعه قرار داده بود. دستیارش برای نشان دادن دریافت سیگنال از پارچهای سفیدرنگ استفاده کرد. همین رخداد ساده، نقطهی عطف مهمی در تاریخ توسعهی رادیو محسوب میشد. در آزمایش بعدی گیرنده در تپهای با ارتفاع قابلتوجه نصب شد که این بار برای اعلام دریافت سیگنال، یک گلوله از تفنگ شکاری شلیک شد.
آزمایشها و تلاشهای مارکونی برای افزایش برد ارتباطی، او را به فاصلهی دو کیلومتری رساند. او که متوجه ظرفیتهای بالای دستاوردش در علم ارتباطات شده بود، طرحهای توسعهای مورد نظر را به مقامات ایتالیایی ارائه کرد. البته آنها در برخورد اول با اختراع مارکونی واکنش مناسبی نداشتند و طرح رادیو را رد کردند.
مهاجرت به انگلستان و رونمایی از رادیو
رد شدن ایدهی مارکونی از سوی ایتالیاییها، او را به مهاجرت تشویق کرد. دانشمند جوان ایتالیایی در سال ۱۸۹۶ بههمراه مادرش به انگلستان رفت تا شاید آنجا بتواند دستاوردهایش را بهصورت عمومی عرضه کند.
هنری جیمز دیویس از اقوام نزدیک مارکونی بود که به محض رسیدن او و مادرش به انگلستان از آنها استقبال کرد. دیویس مهندس بود و مارکونی را با کمپل سوینتون، از مهندسان برق مشهور در آن سالها آشنا کرد. سوینتون هم مانند مارکونی آزمایشهای متعددی را مرتبط با موجهای هرتزی انجام داده بود. آشنایی با سوینتون، منجر به گسترش شبکهی ارتباطی مارکونی در میان مهندسان انگلیسی شد. او از طریق سوینتون با ویلیام پریس، مهندس ارشد ادارهی پست انگلستان ارتباط برقرار کرد که او هم از علاقهمندان به آزمایشهای ارتباط بیسیم بود.
کارمندان دفتر پست بریتانیا در حال آزمایش دستگاه مارکونی
مارکونی پس از آشنایی با مهندسان و دانشمندان متعدد انگلیسی، چند نمایش از دستاوردهایش را برای آنها اجرا کرد. اولین آزمایش در ماه ژوئیه همان سال روی سقف دو ساختمان در لندن انجام شد. در آن آزمایش، فرستنده و گیرندهی رادیویی در فاصلهی چند متری قرار داشتند که با توجه به دستاوردهای قبلی مارکونی، موفقیت ارتباط دور از انتظار نبود. افراد حاضر در اولین رونمایی مارکونی جذب یافتههای او شدند. در آزمایش مذکور، ساختمانهایی بین گیرنده و فرستند وجود داشت و همین موضوع، موفقیت ارتباط را مهمتر جلوه میداد. بههرحال در آن زمان ارتباط بیسیم، رخدادی تازه و ناب محسوب میشد و بهنوعی مارکونی و همراهانش در مرز فناوری قدم میزدند.
موفقیت آزمایش اول مارکونی باعث شد تا درخواستهایی برای افزایش فاصله میان فرستنده و گیرنده مطرح شود. آزمایش بعدی در فاصلهی بیشتر و در دشت سالزبری انجام شد. در آزمایش سالزبری، نمایندههایی از وزارت جنگ و دریاسالارهای انگلستان هم حضور داشتند. مارکونی برای نشان دادن تأثیر امواج در آزمایش سالزبری، تجهیزات جدیدی را به فرستنده و گیرندهی خود افزود تا نمایش دقیقتری از ارتباط انجام شود. درواقع او تلاش میکرد تا محرمانه ماندن ارتباطات را نیز نشان دهد.
گیرندهی آهنربایی، یکی از اختراعات مهم مارکونی
استفاده از علامتنگار در فرستنده و گیرنده و تلاش برای نشان دادن امن ماندن ارتباط، برد ارتباطی دستگاه مارکونی را به ۲/۵ کیلومتر محدود کرد. در آزمایشهای بعدی که ۶ ماه بعد انجام شد، مارکونی و تیمش از بالون برای بهبود عملکرد آنتن بهره برد. در این آزمایشها، برد ارتباطی به حدود هفت کیلومتر رسید.
اولین آزمایشهای عمومی رادیو در انگلستان انجام شد
موفقیت مارکونی در آزمایشهای اولیه باعث شد تا رونمایی رسمی برای رسانهها انجام شود. دانشمند ایتالیایی در مقابل چشمان فعالان رسانهای و دانشمندان بزرگ انگلستان، ارتباط بیسیم پایدار را به نمایش گذاشت که دستاورد بزرگی در تاریخ ارتباطات محسوب میشد. نمایش ارتباط نیز بهگونهای هنرمندانه انجام شد و گیرنده و فرستنده داخل جعبههای سیاه قرار گرفتند. مارکونی بهخاطر همین نمایش خیرهکننده، به سرعت به شهرت چشمگیری رسید.
نمونهای از اولین گیرندههای رادیویی
مارکونی پس از رد شدن از سوی مقامات ایتالیایی، عملکرد خیرهکنندهای در انگلستان داشت و ارتباط رادیویی را تاحدودی اثبات کرد. منتهی تا آن زمان کاربردی واقعی برای امواج هرتزی یا رادیوی اختراع مارکونی وجود نداشت. در سال ۱۸۹۷ پیشنهاد شد که عملکرد سیستم مارکونی بین فرستنده و گیرندههایی در دو سوی دریاچه یا رودخانه آزمایش شود. در صورت موفقیت آن ارتباط، کاربردی واقعی برای دستاوردهای مارکونی پیدا میشد که نیاز به نصب کابلهای ارتباطی زیر دریا را از بین میبرد. اولین آزمایشها در دو سوی کانال بریستول انجام شد که موفقیتهای قابلتوجهی داشت و شهرت دانشمند ایتالیایی را بیش از پیش افزایش داد.
تجاری کردن رادیو
موفقیت آزمایشها و رونماییهای مارکونی، تمایل عموم را به کاربردهای فناوری جدید افزایش داد. بههمین دلیل، او تصمیم گرفت تا شرکتی برای توسعهی فناوری و تجاری کردن آن تأسیس کند. شرکت مارکونی بهنام Wireless Telegraph and Signal Company تأسیس شد و فرصت جذب سرمایه برای آزمایشهای بیشتر را فراهم کرد. اولین سرمایهها نیز از طریق بانک دریافت و آزمایشهای پیشرفتهتر مارکونی شروع شد.
کشتی الترا از اولین میزبانهای تجهیزات رادیویی
تا زمان تأسیس شرکت مارکونی، هنوز اطلاعات کمی دربارهی ارتباط بیسیم و امواج هرتزی در میان مردم وجود داشت. مارکونی با هدف عمومیتر کردن دستاوردهای خود، آزمایشهای گستردهتری انجام میداد. در یک قدم مهم در سال ۱۸۹۷، دکلی به ارتفاع ۴۰ متر در بالای هتل نیدلز نصب شد و دریافتکننده نیز در قایقی روی آبهای سالنت (Solent) قرار گرفت. مارکونی با این آزمایش میخواست قدرت ارسال و دریافت سیگنالها روی آب را هرچه بیشتر اثبات کند؛ آزمایشی که فاصلهی ارتباطی ۳۰ کیلومتری و توانایی ارتباط روی آبهای دریافت را اثبات کرد. امروز پلاک یادبودی در هتل نیدلز وجود دارد که نشانی از آزمایش تاریخساز مارکونی در آن مکان است.
جذب سرمایه و آزمایشهای حرفهایتر، دلیل تأسیس شرکت مارکونی بود
افزایش برد ارتباطی رادیو، مارکونی را بر آن داشت تا اولین ارتباط رادیویی بینالمللی را از طریق کانال انگلستان برقرار کند. دکلهای ارتباطی برای آزمایش جدید در فورلند و ویمروکس در نزدیکی بولونیا نصب شدند و در سال ۱۸۹۹، دستاورد بزرگ دیگری از مارکونی رخ داد. او توانست اولین ارتباط رادیویی بینالمللی را برقرار کند. بهعلاوه سیگنالهای ارتباطی در شهر چلمزفورد هم دریافت شدند که دستاورد مهم دیگری در مسیر توسعهی ارتباطات بیسیم بود. تا آن زمان تصور میشود که سیگنالها تنها بین دو نقطهی قابل دید ردوبدل میشوند، اما دریافت سیگنال در فاصلهی ۱۳۰ کیلومتری، نشاندهندهی موفقیت بزرگی برای مارکونی و شرکتش بود.
تجهیزات رادیویی داخل الترا
اولین سفارش تجاری شرکت مارکونی در سال ۱۸۹۹ و از نیروی دریایی بریتانیا دریافت شد. او تا آن زمان هزینههای زیادی را برای تحقیق و توسعه اختصاص داده بود، اما سفارشهای زیادی نداشت. بههرحال شرکت مارکونی برای ادامهی حیات به سفارشهای بیشتری نیاز پیدا کرد.
موفقیت ارتباط رادیویی از روی کانال انگلستان، مارکونی را امیدوار کرد که ارتباط از روی اقیانوس اطلس را امتحان کند. تا آن زمان چنین ایدهای دور از واقعیت تصور میشد و هیچکس به موفقیت برنامههای دانشمند ایتالیایی باور نداشت. بهعلاوه فاصلهی مورد نظر مارکونی نیز ۲۰ برابر فاصلهی موفقیتهای قبلی بود. بههرحال او با وجود کاهش سرمایههای شرکتش، تصمیم گرفت تا ارتباط از روی اقیانوس اطلس را امتحان کند؛ ارتباطی که بهعنوان یک چالش مهم، ذهن مارکونی را بیش از همهچیز به خود مشغول کرده بود.
مارکونی درحال بررسی تجهیزات داخل کشتی
مارکونی ارتباط از روی اقیانوس اطلس را بهعنوان یک فرصت تجاری میدید. از نگاه او، چنین ارتباطی ظرفیتهای زیادی خصوصا برای کسبوکارهای دریایی داشت و میتوانست فرصتی عالی برای بهبود شرایط مالی شرکت باشد. در آن زمان کشتیها روشهای ارتباطی زیادی نداشتند و درصورت موفقیت مارکونی، انقلابی در آن صنعت رخ میداد.
چالش ارتباطی اقیانوس اطلس
اولین چالش مارکونی در پیادهسازی ارتباط از روی اقیانوس اطلس، در جذب سرمایه خلاصه میشد. او باید مشاوران و مدیران خود را راضی میکرد که چنین ارتباطی با وجود هزینههای بالا، امکانپذیر خواهد بود. مارکونی برای جلب نظر آنها بسیار تلاش کرد و درنهایت موفق به شروع پروژهی عظیم بین اقیانوسی شد.
برای حصول اطمینان از موفقیت آزمایش روی اقیانوس اطلس، انتخاب مکان نصب مراکز ارسال و دریافت اهمیت بالایی داشت. در یک سمت اقیانوس، منطقهی پالدو در کارنوال انتخاب شد و سمت دیگر، کیپ کاد در ماساچوست بود. ابتدا فرایند آمادهسازی ایستگاه پالدو انجام شده و دکلی به ارتفاع ۶۰ متر متشکل از ۲۰ آنتن در آن نصب شد. دکل مذکور، یک سیمکشی مخروطی ایجاد میکرد که درنهایت به شکل آنتن در میآمد. یکی از دستیارهای مارکونی بهنام ویویان از ابتدا طراحی دکل را نامناسب میدید که دیگران توجهی به نگرانیهایش نکردند. درنهایت پیشبینیهای ویوالدی محقق شدند و سازهی آنتن بر اثر طوفان فرو ریخت. آنتن نصبشده در ماساچوست طراحی مشابهی با آنتن پالدو داشت. این سازه نیز بر اثر باد شدید نابود شد.
مدار گیرندهی فلمینگ
مارکونی برای ایجاد ارتباط از روی اقیانوس اطلس، علاوهبر آنتنهای قوی به بازطراحی گیرنده و فرستنده هم نیاز داشت. درواقع دستگاههای ارتباطی او باید با توانایی تولید برق بیشتر نسبت به نمونههای قبلی ساخته میشدند. وظیفهی طراحی دستگاههای جدید بر عهدهی آمبروز فلمینگ گذاشته شد. او استاد دانشگاه لندن بود و بهعنوان مشاور در کنار شرکت مارکونی فعالیت میکرد. او فرستندهای برای مارکونی طراحی کرد که با استفاده از چند خازن و تناوبساز، ولتاژ و سیگنال قویتر تولید میکرد.
ارتباط از روی اقیانوس اطلس، هزینههای بالایی برای شرکت مارکونی رقم زد
با وجود موفقیت در ساخت فرستندههای ولتاژ بالا، سقوط آنتنها در دو سوی اقیانوس فاجعهای بزرگ برای مارکونی و تیمش بود. او سرمایهگذاری عظیمی برای ساختن آنتنها انجام داده بود که بهنوعی همهی آن نابود شد. بههرحال مارکونی از شکستهای گذشته ناامید نشد و تصمیم گرفت آنتنها را مجددا بسازد. اینبار او طراحی کوتاهتر با سازهای قویتر را در نظر گرفت.
مارکونی در کنار تیمش در تلاش برای بالا بردن آنتن کایتی
مارکونی برای اطمینان از موفقیت بازطراحی آنتنها در دو سوی اقیانوس، مکان سایت آمریکا را نیز تغییر داد و به نیوفاندلند منتقل کرد تا فاصلهی میان سایتها هم کمتر شود. او برای طراحی آنتن در سمت آمریکا، سادهسازی حداکثری طراحی را پیشنهاد داد. در طرح جدید آنتن تنها بهصورت سیمی متصل به کایت یا بالون ساخته میشد. البته قطعا تلاش برای کاهش حداکثری هزینهها در بازسازی آنتن، یکی از دلایل مهم طراحی جدید مارکونی بود. البته آنتن با طراحی اینچنینی باعث میشد تا ارتباط تنها بهصورت یکطرفه و از انگلستان به نیوفاندلند برقرار شود.
آزمایش ارتباط رادیویی از روی اقیانوس اطلس در سال ۱۹۰۱ شروع شد. ایستگاه پالدو حرف S انگلیسی را متشکل از سه نقطه به نیوفاندلند ارسال میکرد. ارسال سیگنال بهمدت سه ساعت در روز انجام میشد. حرف S به دو دلیل برای انتقال سیگنال انتخاب شد. دلیل اول، تشخیص آسان این حرف در ارتباطات بود و دلیل دیگر، طراحی کاملا جدید و آزمایشنشدهی آنتنها بود که توانایی ارسال و دریافت پیامهایی متشکل از خط فاصله را در هالهای از ابهام قرار میداد.
آبوهوای منطقهی نیوفاندلند آزمایش ارتباط را دشوار میکرد. بادهای شدید منطقه، کایت حامل سیم را بهشدت تکان میداد و چند نمونهی اول بهسرعت از بین رفتند. نمونهی موفق سوم نیز بهخاطر حرکت سریع، رزونانسی متغیر داشت که دریافت سیگنال را بسیار دشوار میکرد. مارکونی برای حل چالش، مداری جدیدی را در گیرنده طراحی کرد که عملکردی شبیه به مدارهای دیودی در گیرندههای AM داشت. او از یک گوشی هم برای شنیدن بهتر سیگنالها در سمت گیرنده استفاده کرد.
پس از رفع چالشهای اولیه و بازطراحی آنتنها و گیرندهها، آزمایش عملی ارتباط از روی اقیانوس اطلس انجام شد. مارکونی بهکمک دستیارش کمپ آزمایش را انجام داد و یادداشتهایش، دریافت سیگنال را در تاریخ ۱۲ سپتامبر ۱۹۰۱ تأیید میکنند. البته مارکونی هیچ اثبات یا شاهدی برای دریافت سیگنالها نداشت، اما خبر ارتباط موفق را به رسانهها اعلام کرد. آنها واکنشی هیجانی به خبر داشتند و آن را پذیرفتند. ازطرفی جوامع علمی با شک و تردید به نتایج منتشرشده نگاه میکردند و احتمال خطا را بالا میدانستند.
مارکونی باور داشت که سیگنالهای ارسالی از پالدو را دریافت کرده است. منتهی سیگنال بهقدری ضعیف بود که امکان ارسال پیام کامل از روی اقیانوس اطلس را ضعیف میکرد و درنتیجه دانشمند ایتالیایی باید آزمایشهای بیشتری انجام میداد. متأسفانه او نتوانست آزمایشهای خود را ادامه دهد چون شرکتهای محلی تلگراف اعتراضهایی نسبت به انحصارطلبی شرکت مارکونی داشتند و او را مجبور به تعطیلی ایستگاه کردند.
جزیرهی کیپ برتون، میزبان بعدی آزمایشهای مارکونی برای تأسیس ایستگاه رادیویی بود. پس از نصب ایستگاه در آن منطقه، باز هم مشکلات انتشار سیگنال رسیدن به حداکثر بازدهی را دشوار میکرد. بههرحال مارکونی در جریان آزمایشهای اولیه متوجه شد که افزایش طول موج منجر به بهبود بازدهی ارتباط میشود.
در کنار پاپ پس از نصب گیرندهی واتیکان
پروژهی ارتباط از روی اقیانوس اطلس روزبهروز هزینههای بیشتری را برای شرکت مارکونی بههمراه داشت. بهعلاوه با وجود همهی چالشها، تیم به نتیجه رسیده بود که برای کسب موفثیتهای مالی بعدی، انجام این پروژه اجتنابناپذیر است. برای رسیدن به هدف نهایی، قرارداد همکاری انتشار محتوای خبری با روزنامهی تایمز برقرار شد. همکاری جدید منجر به انتقال سریعتر اخبار میشد، اما عمر آن تنها ۹ روز بود. درواقع گیرندهی کیپ بروتون عمر کافی برای سرویسدهی بیشتر نداشت.
کشتیها اولین مشتریان جدی رادیو بودند
مارکونی پس از شکست در ارتباط از روی اقیانوس اطلس، به ایدهی قبلی خود یعنی سرویسدهی به کشتیها بازگشت. او در جریان بهبود فرستندههای منطقهی پالدو، دستاورد علمی دیگری داشت و متوجه بازدهی بهتری آنتنهای L در ارسال امواج رادیویی شد؛ یک طراحی که تا به امروز هم در بسیاری از آنتنهای رادیویی استفاده میشود. بههرحال طراحی L آنتن، بسیاری از چالشهای ارسال امواج از روی اقیانوس را حل کرد. البته سرعت ارسال و دریافت پیامها هنوز پایین بود.
مارکونی روی یکی از کایتهای حامل تجهیزات رادیویی
توسعهی کسبوکار و تحقیقات
همانطور که گفته شد، تمرکز اصلی شرکت مارکونی بر خدماترسانی به کشتیها معطوف میشد. با شروع فرایند نصب ایستگاهها در دو طرف اقیانوس اطلس، کشتیهای متعدد بهمرور به همکاری با مارکونی ترغیب شدند. اولین کشتی تجاری در سال ۱۹۰۰ تجهیزات رادیویی مارکونی را نصب کرد و تا سال ۱۹۰۲ تعداد کشتیها به ۷۰ عدد رسید.
ارتباط اقیانوسی مارکونی با تمام چالشها به موفقیت ختم شد و نام او روزبهروز بهعنوان پدر علم رادیو در جهان شناخته میشد. امواج رادیویی اولیهی مارکونی و تیمش، طول بلندی داشتند و به دو هزار متر میرسیدند. در سالهای ابتدایی دههی ۱۹۲۰، تلاش برای ارسال و دریافت امواج با طول کوتاهتر اوج گرفت و مارکونی هم بهعنوان پیشگام صنعت برای دستیابی به آنها وارد عمل شد.
دولت بریتانیا پس از درک ظرفیتهای بالای امواج رادیویی با طول موج کوتاه، تصمیم به ورود جدی به صنعت رادیو گرفت و شبکهی بیسیم سلطنتی را بهعنوان یک پروژهی مهم مطرح کرد. شرکت مارکونی اولین پیشنهاد را به دولت ارائه داد تا با ایستگاههای طول موج کوتاه، مناطق انگلستان، کانادا، هند، آفریقای چنوبی و استرالیا را به هم متصل کند. بهخاطر نوپا بودن فناوری رادیو، دولت از مارکونی درخواست کرد تا تمامی ریسکهای پروژه را بپذیرد. او هم با قبول شرایط دولت پروژه را اجرا کرد که با موفقیت بالا همراه بود.
نصب گیرندهی رادیویی در واتیکان
مارکونی همزمان با تلاشهای بیشمار برای توسعهی کسبوکار، اختراعات متعددی را هم در حوزهی رادیو ثبت میکرد. یکی از مشهورترین اختراعات او، با هدف میزانسازی (Tuning) امواج رادیویی طراحی شد. این اختراع، پتنت مشهوری بهشمارهی ۷۷۷۷ برای فیزیکدان ایتالیایی بههمراه داشت که در تاریخ ۲۶ آوریل ۱۹۰۱ ثبت شد. مارکونی با هدف کاهش تداخل در امواج، دستگاه میزانساز را طراحی کرده بود چون با توسعهی امواج رادیویی و افزایش استفاده، تداخل بهعنوان چالشی جدی در ارتباطات خود را نشان میداد.
قطعهی کوهرر یکی از مهمترین تجهیزات ارتباط رادیویی بود که از سالهای ابتدایی در دستگاه مخترعان متعدد دیده میشد. این دستگاه برای تنظیم سیگنالها نیاز به جرقهای قوی داشت که بهرهوری آن را کاهش میداد. بههرحال مارکونی باز هم به توسعه و بهینهسازی دستگاه مشغول شد و اختراعی مرتبط با آن ثبت کرد. دانشمند ایتالیایی درنتیجهی تحقیقات یک آشکارساز آهنربایی برای سیگنال طراحی کرد.
از سال ۱۹۰۲ همهی کشتیهایی که مجهز به دستگاههای شرکت مارکونی بودند، از آشکارساز آهنربایی استفاده میکردند. درنتیجه سطح حساسیت آنها افزایش پیدا کرد که موجب به کاهش تداخل و سرعتهای بالاتر در سیگنالدهی هم شد.
حضور در منطقهی پالدو برای نصب ایستگاه
مارکونی در کنار اختراعات متعدد، به بهینهسازی مدل کسبوکاری خود هم مشغول بود. او با دریافت حق اجاره و کارمزد به ازای استفاده از تجهیزات رادیویی، کسب درآمد میکرد. چنین مدلی هیچ ضرری هم به انحصار عظیم شرکت پست بریتانیا وارد نمیکرد. بهعلاوه آنها توانایی پیشگامی در رقابت را نیز داشتند، چرا که مشتری تجهیزات رادیویی شرکتهای دیگر اجازهی استفاده از ایستگاههای رادیوی مارکونی را مگر در موارد اورژانسی نداشت.
شرکت مارکونی تا مدتها انحصار قراردادهای رادیویی را در اختیار داشت
شرکت مارکونی در دهههای ابتدایی قرن بیستم کنترل بسیاری از ایستگاههای استراتژیک را در اختیار داشت. درنتیجه کشتیها هرچه بیشتر به استفاده از تجهیزات آنها متمایل میشدند. بههرحال رقابت در صنعت رادیو هم در آن سالها بهشدت وجود داشت و حتی شرکتها روی سیگنالهای یکدیگر اختلال ایجاد میکردند. چالشهای مذکور نیاز به قانونگذاری بینالمللی را روزبهروز بیشتر میکرد. درنهایت قوانین مصوب باعث شدند تا دولت بریتانیا کنترل بسیاری از ایستگاههای مارکونی را در اختیار بگیرد و مدل کسبوکاری آنها با چالش روبهرو شود. بههرحال مارکونی از چالشهای جدید فراری نبود و با بهبود اختراعات، سرویسدهی شرکت خود را نسبت به رقبا متمایز میکرد.
در کنار مهندس آمریکایی، آلفرد گلدسمیث
زندگی شخصی و مرگ
گولیلمو مارکونی در مارس سال ۱۹۰۵ با دختری ایرلندی بهنام بئاتریس اوبراین ازدواج کرد. اگرچه بئا از خانوادهای نجیبزاده از ایرلند بود، وضعیت مالی مناسبی نداشت. ازدواج مارکونی از همان ابتدا چالشهای متعدد داشت و او بهخاطر درگیری در پروژهی ارتباط رادیویی اقیانوسی، زمان کمی را با همسرش سپری میکرد. چالشهای خانوادهی مارکونی بهحدی افزایش یافت که آنها در سال ۱۹۲۴ و پس از تولد چهار فرزند از هم جدا شدند. او چند سال پس از جدایی از بئا با دختری ایتالیایی بهنام کریستینا بتزی اسکالی ازدواج کرد. آنها در سال ۱۹۳۰ صاحب دختری بهنام الترا شدند که تنها فرزند مارکونی از ازدواج دوم بود.
دانشمند ایتالیایی بهخاطر پروژهی ارتباط روی اقیانوس اطلس، سفرهای متعدد دریایی انجام میداد. در یک از سفرهای کاری، مارکونی با کشتی کوچکی بههمراه شرکای کاریاش سفر میکرد و بئا (همسر اول) باید با تایتانیک مشهور به مقصد میرفت. در لحظهی آخر، بئا سفرش را به خاطر بیماری یکی از پسران لغو کرد و از فاجعهی تایتانیک در امان ماند.
مارکونی در سالهای پایانی فعالیت، تمرکز کمتری روی شرکتش داشت، اما هیچگاه بهصورت کامل بازنشسته نشد. از آخرین فعالیتهای او میتوان به آزمایش ارتباط با طول موج کوتاه و ارتباط دوطرفه بین مقاصد بسیار دور اشاره کرد. ازدواج دوم او نیز باعث شد تا یک آشنایی با مقامات واتیکان صورت بگیرد و لینک رادیویی بین واتیکان و اقامتگاه تابستانی پاپ، بهعنوان یکی از مهمترین پروژههای آخر مارکونی ثبت شود.
مخترع رادیو همیشه بهعنوان متخصصی تجربهگرا شناخته میشد. او ظرفیتهای بیشمار رادیو را درک میکرد و تا لحظات آخر بهدنبال توسعهی هرچه بیشتر آن بود. در سال ۱۹۲۲ رویدادی در آمریکا با حضور مهندسان رادیو برگزار شد و مارکونی در جلسهی مذکور، کاربردی جدید برای رادیو مطرح کرد. کاربرد جدید او، ارسال امواج رادیویی و دریافت مجدد آنها بود که بهنوعی پایههای اختراع رادار را ایجاد کرد.
یادبود مارکونی در سانتا کروچه فلورانس
توسعهی تجهیزات راداری پس از ارائهی طرح از سوی مارکونی با سرعت دنبال شد. شرکت او و دولت بریتانیا بهعنوان فعالان اصلی توسعهی رادار در صنعت شناخته میشدند. در دههی ۱۹۳۰ اولین نمونههای رادار توسعه یافت و کاربرد آنها جهانی شد. مارکونی نهتنها در توسعهی رادار نقش داشت، بلکه تمایل زیادی هم به فناوری نوظهور تلویزیون در دهههای ابتدایی قرن بیستم نشان میداد. شرکت او در سال ۱۹۳۴ درگیری شدیدی در پروژههای مرتبط با ارتباط تلویزیونی داشت و با شرکت EMI ltd همکاری میکرد.
درگیری مارکونی در پروژههای رادیویی، زندگی شخصی او را تحت تأثیر قرار میداد
گولیلمو مارکونی در ۱۰ سال پایانی عمر بارها حملهی قلبی را تجربه کرد. او در کنار فعالیتهای علمی و کاری، تمایل زیادی هم به فعالیتهای سیاسی خصوصا مرتبط با وطنش، ایتالیا داشت. با بغرنج شدن شرایط سیاسی در آن سالهای اروپا، فعالیتهای او نیز بیشتر شد. در سال ۱۹۳۷ شرایط سلامت مارکونی رو به وخامت رفت. او جلسهای هم با موسلینی داشت که با وجود اختلاف نظر، احترام زیادی برایش قائل بود. بههرحال شرایط سلامتی باعث لغو جلسه با فاشیست ایتالیایی شد. گولیلمو مارکونی در همان شب جلسهی لغوشده در ۲۰ ژوئیه سال ۱۹۳۷ از دنیا رفت. تمامی فرستندههای سرتاسر جهان در روز پس از مرگ مارکونی به افتخار او دو دقیقه خاموش شدند.
جوایز و افتخارات
گولیلمو مارکونی در کنار موفقیتهای متعدد اختراعی و پیروزیهای تجاری، جوایز متعددی را دریافت کرد. بزرگترین افتخار او در سال ۱۹۰۹ رقم خورد و جایزهی نوبل فیزیک بهصورت مشترک با کارل فردیناند براون به مارکونی اهدا شد. براون در بهینهسازی فرستندههای مارکونی و افزایش برد آنها به تیمش کمک کرده بود.
تصویر مشهوری از مارکونی در کنار گیرندهی رادیویی
در سال ۱۹۱۴، پادشاه وقت بریتانیا جورج پنجم، نشان شوالیه را به مارکونی اعدا کرد. البته با شروع جنگ میان کشورهای اروپایی، شرایط برای مارکونی دشوار شد و بهنوعی در انگلستان با او مانند یک غریبه رفتار میشد. بههمین خاطر او هم به وطنش و شهر رم بازگشت و حتی عضو مجلس سنای ایتالیا شد. البته مارکونی مجددا به بریتانیا بازگشت و در جریان جنگ بهعنوان مشاور ارتباطی در خدمت انگلستان بود که به درجهی ستوانی هم رسید.
از جوایز و افتخارات مهم دیگر مارکونی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
جوایز و قدردانیها از مارکونی در سالهای پس از مرگش و حتی دوران اخیر هم ادامه داشت. او در سال ۱۹۷۵ وارد تالار افتخارات ملی آمریکا شد. در سال ۱۹۸۸، تالار افتخار صنعت رادیو در موزهی ارتباطات و انتشارات شیکاگو میزبان مارکونی بود. بهعلاوه کشورهای متعدد همچون ایتالیا و انگلستان که بهنوعی وطنهای دوگانهی مارکونی بودند، سکهها و اسکناسها و تمبرهای متعددی را به افتخار او عرضه کردند. در کنار این موارد، مجسمهها و یادبودهای متعدد دانشمند ایتالیایی را هم اضافه کنید که در مناطقی همچون کلیسای سانتا کروچه فلورانس ایتالیا و واشنگتن دیسی نصب شدهاند.
نظرات